ಗೋಧಿ

ಗೋಧಿ
Scientific classification
Unrecognized taxon (fix):	[[ಟ್ರಿಟಿಕಮ್]]
Type species
	ಟ್ರಿಟಿಕಮ್ ಎಸ್ಟಿವಮ್;
Species
	List of Triticum species: ಟಿ. ಎಸ್ಟಿವಮ್; ಟಿ. ಎಥಿಯೋಪಿಕಮ್; ಟಿ. ಅರಾರಾಟಿಕಮ್; ಟಿ. ಬೊಯೊಟಿಕಮ್; ಟಿ. ಕಾರ್ತ್ಲಿಕಮ್; ಟಿ. ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟಮ್; ಟಿ. ಡಿಕೋಕೋಯಿಡ್ಸ್; ಟಿ.ಡಿಕೋಕಾನ್; ಟಿ. ದುರಂ; ಟಿ.ಇಸ್ಪಹಾನಿಕಮ್; ಟಿ. ಕರಮಿಸ್ಚೆವಿ; ಟಿ. ಮೊನೊಕೊಕಮ್; ಟಿ. ಪೊಲೊನಿಕಮ್; ಟಿ. ಸ್ಪೆಲ್ಟಾ; ಟಿ. ಥೌಡರ್; ಟಿ.ಟಿಮೊಫೀವಿ; ಟಿ. ಟುರಾನಿಕಮ್; ಟಿ.ಟರ್ಗಿಡಮ್; ಟಿ. ಉರಾರ್ಟು; ಟಿ.ವೊವಿಲೊಯಿ; ಝುಕೊವ್ಸ್ಕಿ;

ಗೋಧಿ ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಏಕದಳ ಧಾನ್ಯ. ಪ್ರಪಂಚ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳೆಸುವ ಧಾನ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರನೆಯದ್ದು. ವಾರ್ಷಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸುಮಾರು ೬೫೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್‍ಗಳು.(೨೦೧೦). ಜೋಳ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕಿ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರೋಟೀನ್‍ನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇದು ಜಗತ್ತಿನ ಜನರಿಗೆ ಸಸ್ಯ ಜನ್ಯ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಒದಗಿಸುವ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ.^[೪]

ಗೋಧಿಯು ಅದರ ಬೀಜಕ್ಕಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುದ ಹುಲ್ಲು. ಇದು ವಿಶ್ವದಾದಯಂತ ಪ್ರಧಾನ ಆಹಾರವಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಜಾತಿಯ ಗೋಧಿಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಟ್ರಿಟಿಕಮ್ ಆಗುತ್ತದೆ. ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ದಾಖಲೆಯು ಗೋಧಿಯನ್ನು ಮೊದಲು ೯೬೦೦ ಬಿಸಿ‌ಇ ಯಲ್ಲಿ ಫಲವತ್ತಾದ ಅರ್ಧಚಂದ್ರಾಕೃತಿಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.^[೫] ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾಗಿ, ಗೋಧಿ ಕರ್ನಲ್ ಕ್ಯಾರಿಯೊಪ್ಸಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಹಣ್ಣು.

ಗೋಧಿಯನ್ನು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಆಹಾರ ಬೆಳೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಭೂ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ (೨೨೦.೪ ಮಿಲಿಯನ್ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಅಥವಾ ೫೪೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಎಕರೆ, ೨೦೧೪).^[೬] ಗೋಧಿಯಲ್ಲಿನ ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಾರವು ಎಲ್ಲಾ ಇತರ ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.

೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಗೋಧಿಯ ವಿಶ್ವ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ೭೬೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟಿತ್ತು (೮೩೯ ಮಿಲಿಯನ್ ಶಾರ್ಟ್ ಟನ್‌ಗಳು; ೧.೭ ಟ್ರಿಲಿಯನ್ ಪೌಂಡ್‌ಗಳು).^[೭] ಇದು ಮೆಕ್ಕೆಜೋಳದ ನಂತರ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು-ಉತ್ಪಾದಿತ ಏಕದಳವಾಗಿದೆ. ೧೯೬೦ ರಿಂದ, ಗೋಧಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಧಾನ್ಯ ಬೆಳೆಗಳ ವಿಶ್ವ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೨೧ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಬೆಳೆಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಅಂಟು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿಸ್ಕೋಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಗೋಧಿಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಆಹಾರಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಆಹಾರದ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯೀಕರಣದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಇದರ ಬಳಕೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ.

ಗೋಧಿ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್‌ಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲವಾಗಿದೆ.^[೮] ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ, ಇದು ಮಾನವನ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ತರಕಾರಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲವಾಗಿದೆ, ಸುಮಾರು ೧೩% ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಧಾನ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅಧಿಕವಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ (ಅಗತ್ಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ).^[೯] ಸಂಪೂರ್ಣ ಧಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೇವಿಸಿದಾಗ, ಗೋಧಿಯು ಬಹು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಆಹಾರದ ನಾರಿನ ಮೂಲವಾಗಿದೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಗ್ಲುಟನ್ - ಹೆಚ್ಚಿನ ಗೋಧಿ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ - ಉದರದ ಕಾಯಿಲೆ, ನಾನ್‌ಕೊಲಿಯಾಕ್ ಗ್ಲುಟನ್ ಸೆನ್ಸಿಟಿವಿಟಿ, ಗ್ಲುಟನ್ ಅಟಾಕ್ಸಿಯಾ ಮತ್ತು ಡರ್ಮಟೈಟಿಸ್ ಹರ್ಪಿಟಿಫಾರ್ಮಿಸ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು.^[೧೦]

ಮೂಲ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸ

ಗೋಧಿಯ ಮೂಲ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರದೇಶ

ಸುಮೇರಿಯನ್ ಸಿಲಿಂಡರ್ ಸೀಲ್ ಕ್ರಿ.ಪೂ. ಸುಮಾರು ೩೨೦೦ ಬಿಸಿ ಯಷ್ಟು ಹಳೆಯದು ಮತ್ತು ಅವನ ಅಕೋಲಿಟ್ ಪವಿತ್ರ ಹಿಂಡಿಗೆ ಗೋಧಿಯ ಕಾಂಡಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ; ನೀನುರ್ತಾ ಒಬ್ಬ ಕೃಷಿ ದೇವತೆ ಮತ್ತು "ಸುಮೇರಿಯನ್ *ಜಾರ್ಜಿಕಾ*" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಕೃಷಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಾದ ಸಲಹೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ

ಕಾಡು ಹುಲ್ಲಿನ ಧಾನ್ಯಗಳ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಕೊಯ್ಲು ಮತ್ತು ಬಿತ್ತನೆಯು ದೇಶೀಯ ತಳಿಗಳ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.^[೧೧] ಏಕೆಂದರೆ ಗೋಧಿಯ ರೂಪಾಂತರಿತ ರೂಪಗಳನ್ನು ('ಕ್ರೀಡೆ') ರೈತರು ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿ ಆರಿಸಿಕೊಂಡರು. ಒಗ್ಗಿಸಿದ ಗೋಧಿಯಲ್ಲಿ, ಧಾನ್ಯಗಳು ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಬೀಜಗಳು (ಸ್ಪೈಕ್‌ಲೆಟ್‌ಗಳ ಒಳಗೆ) ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡುವಾಗ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ರಾಚಿಸ್‌ನಿಂದ ಕಿವಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.^[೧೨] ಕಾಡು ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ, ಹೆಚ್ಚು ದುರ್ಬಲವಾದ ರಾಚಿಸ್ ಕಿವಿಯನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಒಡೆದು ಹಾಕಲು ಮತ್ತು ಸ್ಪೈಕ್‌ಲೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಚದುರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ರೈತರಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಧಾನ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಛಿದ್ರವಾಗದ ತಲೆಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವುದು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಉದ್ದೇಶಿಸದೇ ಇರಬಹುದು, ಆದರೆ ಈ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಬೀಜಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಸರಳವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸಿದೆ.^[೧೩] ಆದಾಗ್ಯೂ ಇಂತಹ 'ಪ್ರಾಸಂಗಿಕ' ಆಯ್ಕೆಯು ಬೆಳೆ ಪಳಗಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ಆಹಾರದ ಮೂಲವಾಗಿ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಸಸ್ಯದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬೀಜ ಪ್ರಸರಣ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ನಷ್ಟವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಹೆಚ್ಚು ಸಾಕಣೆ ಮಾಡಿದ ಗೋಧಿಯ ತಳಿಗಳು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಬದುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ವೈಲ್ಡ್ ಎಮರ್‌ನ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ೯೬೦೦ ಬಿಸಿ‌ಇ ಯಷ್ಟು ಹಿಂದಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ದಕ್ಷಿಣ ಲೆವಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.^[೧೪] ಕಾಡು ಐನ್‌ಕಾರ್ನ್ ಗೋಧಿಯ ಆನುವಂಶಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ಆಗ್ನೇಯ ಟರ್ಕಿಯ ಕರಕಾಡಾ ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಸಿರಿಯಾದ ಅಬು ಹುರೇರಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಸಮೀಪವಿರುವ ವಸಾಹತು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಐನ್‌ಕಾರ್ನ್ ಗೋಧಿಯ ದಿನಾಂಕದ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಅವಶೇಷಗಳು ಕರಕಾಡಾ ಪರ್ವತಗಳ ಬಳಿ ಐನ್‌ಕಾರ್ನ್ ಅನ್ನು ಪಳಗಿಸುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಜೋರ್ಡಾನ್‌ನಲ್ಲಿನ ಇರಾಕ್ ಎಡ್-ಡಬ್‌ನಿಂದ ಎರಡು ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಐನ್‌ಕಾರ್ನ್ ಗೋಧಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಕಾರ್ಬನ್-೧೪ ದಿನಾಂಕವು ಅಬು ಹುರೇರಾದಲ್ಲಿ ೭೮೦೦ ರಿಂದ ೭೫೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಬಿಸಿ ಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿದೆ.

ಕರಾಕಡಾಗ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಮೀಪವಿರುವ ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿದ ಎಮರ್‌ನ ಅವಶೇಷಗಳು ೮೬೦೦ (ಕಾಯೋನುದಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು ೮೪೦೦ ಬಿಸಿ (ಅಬು ಹುರೇರಾ) ನಡುವೆ, ಅಂದರೆ ನವಶಿಲಾಯುಗದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ. ಇರಾಕ್ ಎಡ್-ಡಬ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಪಳಗಿದ ಎಮ್ಮರ್ ಗೋಧಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಕಾರ್ಬನ್-೧೪ ದಿನಾಂಕದ ಅವಶೇಷಗಳು ಸಿರಿಯಾದ ಹೆರ್ಮನ್ ಪರ್ವತದ ಬಳಿ ಡಮಾಸ್ಕಸ್ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಟೆಲ್ ಅಸ್ವಾದ್‌ನ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಈ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ವಿಲ್ಲೆಮ್ ವ್ಯಾನ್ ಜೀಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಅವನ ಸಹಾಯಕ ಜೊಹಾನ್ನಾ ಬಕ್ಕರ್-ಹೀರೆಸ್ ಅವರು ೮೮೦೦ ಬಿಸಿ ಯ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.^[೧೫] ಟೆಲ್ ಅಸ್ವಾದ್‌ನ ವಸಾಹತುಗಾರರು ಈ ರೀತಿಯ ಎಮ್ಮರ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಇನ್ನೂ ಗುರುತಿಸಲಾಗದ ಸ್ಥಳದಿಂದ ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಸಾಕಿದ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ತಂದರು ಎಂದು ಅವರು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು.

ಎಮ್ಮರ್‌ನ ಕೃಷಿಯು ಗ್ರೀಸ್, ಸೈಪ್ರಸ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡವನ್ನು ೬೫೦೦ ಬಿಸಿ ಯಲ್ಲಿ ತಲುಪಿತು.^[೧೬] ಈಜಿಪ್ಟ್ ೬೦೦೦ ಬಿಸಿ ಯ ನಂತರ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿ ಮತ್ತು ಸ್ಪೇನ್ ಅನ್ನು ೫೦೦೦ ಬಿಸಿ ಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ ತಲುಪಿತು. "ಆರಂಭಿಕ ಈಜಿಪ್ಟಿನವರು ಬ್ರೆಡ್ ಮತ್ತು ಓವನ್‌ನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬೇಕಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಮೊದಲ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನಾ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು." ೪೦೦೦ ಬಿಸಿ ಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಗೋಧಿಯು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ದ್ವೀಪಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿನೇವಿಯಾವನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಸುಮಾರು ೨೬೦೦ ಬಿಸಿ ಯಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಕೆಳಗಿನ ಹಳದಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಹೆಕ್ಸಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಗೋಧಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಪುರಾವೆಯು ಗೋಧಿ ಬೀಜಗಳ ಡಿಎನ್‌ಎ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ದೃಢೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು ೬೪೦೦-೬೨೦೦ ಬಿಸಿ ಯಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಟಲ್ಹೋಯಕ್ (Çatalhöyük) ನಿಂದ ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.^[೧೭]

೨೦೨೩ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಯೀಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ಬ್ರೆಡ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಂಟು ಹೊಂದಿರುವ ಆರಂಭಿಕ ಗೋಧಿಯು ೧೩೫೦ ಬಿಸಿ ಯಲ್ಲಿನ ಮ್ಯಾಸಿಡೋನಿಯಾದ ಅಸ್ಸಿರೋಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಕಣಜದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದಿಂದ, ಗೋಧಿ ಯುರೋಪ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ಕೊಲಂಬಿಯನ್ ವಿನಿಮಯದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಹರಡಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ, ಕಂಚಿನ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಒಣಹುಲ್ಲಿನ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೂ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು.^[೧೮]

ವೈಟ್ ಗೋಧಿ ಬ್ರೆಡ್ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಮಾನದ ಆಹಾರವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇದು ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಬಳಕೆಯ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು. ಓಟ್ಸ್, ಬಾರ್ಲಿ ಮತ್ತು ರೈಗಳನ್ನು ದೇಶದ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಆಹಾರದಿಂದ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿತು. ಇದು "ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಂಕೇತ"ವಾಯಿತು. ೧೮೬೦ ರ ನಂತರ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಅಗಾಧ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ವಿಶ್ವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು, ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ೪೦% ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು (ಆಲೂಗಡ್ಡೆ ಬೆಳೆಯುವ ವಿಸ್ತರಣೆಯೊಂದಿಗೆ) ಬಡವರ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡಿತು.

ಕೃಷಿ ತಂತ್ರಗಳು

ಮಣ್ಣಿನ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಗಳು ಮತ್ತು ನೆಟ್ಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಇಡುವುದು, ಬೆಳೆ ಸರದಿ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಕೊಯ್ಲು ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಗತಿಗಳು ಗೋಧಿಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾದ ಬೆಳೆಯಾಗಿ ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸಂಯೋಜಿಸಿವೆ. ೧೮ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಬೀಜದ ಪ್ರಸಾರದ ಬಿತ್ತನೆಯ ಬದಲಿಗೆ ಬೀಜ ಡ್ರಿಲ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯು ಬಂದಾಗ, ಉತ್ಪಾದಕತೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

ಪ್ರತಿ ಯೂನಿಟ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಶುದ್ಧ ಗೋಧಿಯ ಇಳುವರಿಯು ಬೆಳೆ ತಿರುಗುವಿಕೆಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ದೀರ್ಘ ಸಾಗುವಳಿ ಭೂಮಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುವುದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು ಮತ್ತು ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳ ಬಳಕೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಯಿತು. ಸುಧಾರಿತ ಕೃಷಿ ಸಾಕಣೆಯು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಒಕ್ಕಲು ಯಂತ್ರಗಳು, ರೀಪರ್-ಬೈಂಡರ್ ಯಂತ್ರಗಳು ('ಸಂಯೋಜಿತ ಹಾರ್ವೆಸ್ಟರ್'), ಟ್ರಾಕ್ಟರ್-ಡ್ರಾ ಕಲ್ಟಿವೇಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಂಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ . ೧೯ ನೇ ಮತ್ತು ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕಾ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಕೃಷಿಯೋಗ್ಯ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದ್ದರಿಂದ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ದೊಡ್ಡ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ಸಂಭವಿಸಿತು.

ಹೊಸ ಬೆಳೆ
ಕೊಯ್ಲಿನ ಮೊದಲ ತಿಂಗಳು
ಸುಗ್ಗಿಯ ಮುಂಚೆ
ಹೊಲ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ
ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡುವ ಯಂತ್ರ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಒತ್ತುತ್ತದೆ, ಚಾಫ್ ಅನ್ನು ಪುಡಿಮಾಡುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಹೊಲದಾದ್ಯಂತ ಹೊಟ್ಟನ್ನು ಬೀಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಣಿಸಿದ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಟ್ರಾಕ್ಟರ್ ಟ್ರೈಲರ್‌ಗೆ ಲೋಡ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ

ಚಿಗುರಿನ ಅಪಿಕಲ್ ಮೆರಿಸ್ಟೆಮ್‌ನಿಂದ ಎಲೆಗಳು ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪಿಂಗ್ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುವವರೆಗೆ ಅಂದರೆ ಹೂಬಿಡುವವರೆಗೆ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತವೆ.^[೧೯] ಗೋಧಿ ಸಸ್ಯದಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಕೊನೆಯ ಎಲೆಯನ್ನು ಧ್ವಜ ಎಲೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ದಟ್ಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಕ ದರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಸ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಅನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಧ್ವಜದ ಎಲೆಯು ಸಸ್ಯದ ಮೇಲಿನ ಎರಡನೇ ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಎಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಧಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಅನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸ್ಥಿತಿಯು ಇಳುವರಿ ರಚನೆಗೆ ಅತ್ಯುನ್ನತವಾಗಿದೆ.^[೨೦] ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಯು ಅಸಾಧಾರಣವಾದುದಾಗಿದ್ದು ಎಲೆಯ ಮೇಲಿನ (ಅಡಾಕ್ಸಿಯಲ್) ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಟೊಮಾಟಾವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಕೆಳಗಿನ (ಅಬಾಕ್ಸಿಯಲ್) ಭಾಗದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಸಸ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಪಳಗಿಸಿ ಬೆಳೆಸಿದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಚಳಿಗಾಲದ ಗೋಧಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರತಿ ಚಿಗುರಿನವರೆಗೆ ೧೫ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವಸಂತ ಗೋಧಿ ೯ ವರೆಗೆ ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಚಳಿಗಾಲದ ಬೆಳೆಗಳು ಪ್ರತಿ ಸಸ್ಯಕ್ಕೆ ೩೫ ಟಿಲ್ಲರ್‌ಗಳನ್ನು (ಚಿಗುರುಗಳನ್ನು) ಹೊಂದಿರಬಹುದು (ತಳಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ).

ಗೋಧಿ ಬೇರುಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಆಳವಾದ ಕೃಷಿಯೋಗ್ಯ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ, ಇದು ೨ ಮೀಟರ್ (೬ ಅಡಿ ೭ ಇಂಚು) ವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ಗೋಧಿ ಸಸ್ಯದ ಬೇರುಗಳು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ, ಸಸ್ಯವು ತನ್ನ ಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ಫ್ರಕ್ಟಾನ್‌ಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಯ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಬರ ಮತ್ತು ರೋಗದ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯವನ್ನು ಇಳುವರಿ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಬೇರಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಡದ ರಚನಾತ್ಮಕವಲ್ಲದ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯಾಪಾರ-ವಹಿವಾಟು ಇದೆ. ಬರ-ಹೊಂದಿದ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಆದರೆ ಕಾಂಡದ ರಚನಾತ್ಮಕವಲ್ಲದ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ರೋಗವು ದೊಡ್ಡ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿರುವ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಗೋಧಿಯನ್ನು ಹಿಂಡಿ ಹಾಕಬಹುದು ಅಥವಾ ಹಾಕದೆ ಇರಬಹುದು.^[೨೧] ಚುಂಗುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು ಧಾನ್ಯದ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅವುಗಳ ಎಲೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಬಿಸಿ ಬರಪೀಡಿತ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಗೋಧಿಯ ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ಚುಂಗುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಹವಾಗುಣ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಚುಂಗಿನ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ, ಗೋಧಿಯ ಹವಾಮಾನ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಕುಸಿತವನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೨೨]

ಅನುವಂಶೀಯತೆ ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೃಷಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ, ಗೋಧಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.^[೨೩] ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಯಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಅವು ಬೇರೆಡೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ. ಔಪಚಾರಿಕ ಗೋಧಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಮೂಲವು ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಒಂದೇ ಸಾಲಿನ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಸಸ್ಯದಿಂದ ಬೀಜದ ಆಯ್ಕೆಯ ಮೂಲಕ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಧುನಿಕ ಗೋಧಿ ತಳಿಯು ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಮೆಂಡೆಲಿಯನ್ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.^[೨೪] ಇನ್ಬ್ರೆಡ್ ಗೋಧಿ ತಳಿಗಳನ್ನು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಮಾಣಿತ ವಿಧಾನವೆಂದರೆ ಹ್ಯಾಂಡ್ ಎಮಾಸ್ಕುಲೇಶನ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಎರಡು ಗೆರೆಗಳನ್ನು ದಾಟಿ, ನಂತರ ವಂಶಸ್ಥರನ್ನು ಸ್ವಯಂ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವುದು.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಧಾನ್ಯದ ಇಳುವರಿ, ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟ, ರೋಗ- ಮತ್ತು ಕೀಟಗಳ ಪ್ರತಿರೋಧ ಮತ್ತು ಖನಿಜ, ತೇವಾಂಶ ಮತ್ತು ಶಾಖ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಅಜೀವಕ ಒತ್ತಡಗಳಿಗೆ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಪ್ರಮುಖ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಉದ್ದೇಶಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ.^[೨೫] ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ರೋಗಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಅವುಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಸ್ಥೂಲ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಂಪಾಗಿ ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಹವಾಮಾನದವರೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಕಣ್ಣುಗುಡ್ಡೆ, ಸ್ಟ್ಯಾಗೊನೊಸ್ಪೊರಾ ನೋಡೋರಮ್ ಬ್ಲಾಚ್ (ಫಿಯೋಸ್ಫೇರಿಯಾ ನೋಡೋರಮ್ನಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಗ್ಲುಮ್ ಬ್ಲಾಚ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ), ಹಳದಿ ಅಥವಾ ಪಟ್ಟೆ ತುಕ್ಕು, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶಿಲೀಂಧ್ರ, ಸೆಪ್ಟೋರಿಯಾ ಟ್ರಿಟಿಸಿ ಬ್ಲಾಚ್ (ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಎಲೆ ಮಚ್ಚೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ), ಕಂದು ಅಥವಾ ಎಲೆ ತುಕ್ಕು, ಫ್ಯುಸಾರಿಯಮ್ ಹೆಡ್ ಬ್ಲೈಟ್ (ಎಫ್‌ಎಚ್‌ಬಿ), ಟ್ಯಾನ್ ಸ್ಪಾಟ್ (ಪೈರೆನೊಫೊರಾ ಟ್ರಿಟಿಸಿ-ರೆಪೆಂಟಿಸ್), ಮತ್ತು ಕಾಂಡದ ತುಕ್ಕು (ಪುಸಿನಿಯಾ ಗ್ರಾಮಿನಿಸ್ ಎಫ್. ಎಸ್ಪಿ. ಟ್ರಿಟಿಸಿ). ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಸ್ಪಾಟ್ ಬ್ಲಾಚ್ (ಹೆಲ್ಮಿಂಥೋಸ್ಪೋರಿಯಮ್ ಲೀಫ್ ಬ್ಲೈಟ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಸಹ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಗಾಮಾ, ಕ್ಷ-ಕಿರಣಗಳು, ನೇರಳಾತೀತ ಬೆಳಕು (ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ವಿಕಿರಣ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ) ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕಠಿಣ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಬಳಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಗೋಧಿಯು ರೂಪಾಂತರದ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಧಾನಗಳ ಮೂಲಕ ರಚಿಸಲಾದ ಗೋಧಿಯ ಪ್ರಭೇದಗಳು ನೂರಾರು (೧೯೬೦ ರಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ) ಇವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಚೀನಾದಂತಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಧಾನ್ಯದ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಸತುವು ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬ್ರೆಡ್ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಗಾಮಾ ವಿಕಿರಣ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಯ್ಕೆ ತಳಿಯ ಮೂಲಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೨೬]

ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೋಧಿ ತಳಿಯನ್ನು ಮೆಕ್ಸಿಕೋದಲ್ಲಿನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೆಕ್ಕೆಜೋಳ ಮತ್ತು ಗೋಧಿ ಸುಧಾರಣಾ ಕೇಂದ್ರವು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಐ‌ಸಿ‌ಎ‌ಆರ್‌ಡಿ‌ಎ (ICARDA) ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೋಧಿ ಬ್ರೀಡರ್ ಆಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇದು ಸಿರಿಯನ್ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸಿರಿಯಾದಿಂದ ಲೆಬನಾನ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಲಾಯಿತು.^[೨೭]

ರೋಗಕಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಈ ಬೆಳೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಹಜೀವನದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಬೀಜಕ-ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಗೋಧಿ ತುಕ್ಕುಗಳು ಯಶಸ್ವಿ ಬೀಜಕ ಪ್ರಸರಣಕ್ಕೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಇದು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಅದರ ಆರ್೦ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ರೋಗಕಾರಕಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ-ಆರ್೦ ವಿಕಸನೀಯ ಆಕರ್ಷಕಗಳ ಕಡೆಗೆ ಒಲವು ತೋರುತ್ತವೆ.

ಇಳುವರಿ

ಗೋಧಿ ವಂಶವಾಹಿಗಳ ಕೆಲವು ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಬೆಳೆ ಇಳುವರಿಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ನೊರಿನ್ ೧೦ ಸಣ್ಣ-ಕಾಂಡದ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಜಪಾನಿನ ಗೋಧಿ ತಳಿಗಾರರು ಮೊದಲು ಬಳಸಿದ 'ಡ್ವಾರ್ಫಿಂಗ್' ಗುಣಲಕ್ಷಣದ ವಂಶವಾಹಿಗಳು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಗೋಧಿ ಇಳುವರಿ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿವೆ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ. ಕುಬ್ಜ ಜೀನ್‌ಗಳು ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವ ಇಂಗಾಲವನ್ನು ಬೀಜ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಅವು ವಸತಿ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಕಿವಿಯ ಕಾಂಡವು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಾಗ ಮತ್ತು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಕೊಳೆಯುವಾಗ "ವಸತಿ" ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗೋಧಿಯ ಭಾರೀ ಸಾರಜನಕ ಫಲೀಕರಣವು ಹುಲ್ಲು ಎತ್ತರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಳಗಾಗುತ್ತದೆ. ೧೯೯೭ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಪಂಚದ ೮೧% ಗೋಧಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಅರೆ-ಕುಬ್ಜ ಗೋಧಿಗಳಿಗೆ ನೆಡಲಾಯಿತು.^[೨೮] ಇದು ಹೆಚ್ಚಿದ ಇಳುವರಿ ಮತ್ತು ಸಾರಜನಕ ಗೊಬ್ಬರಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆಯ ಗೋಧಿ ಇಳುವರಿ ಪ್ರತಿ ಹೆಕ್ಟೇರಿಗೆ ಸುಮಾರು ೧೭ ಟನ್‌ಗಳಿಗೆ (ಪ್ರತಿ ಎಕರೆಗೆ ೧೫,೦೦೦ ಪೌಂಡ್‌ಗಳು) ತಲುಪಿತು.^[೨೯] ರೋಥಮ್‌ಸ್ಟೆಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಯುಕೆಯಲ್ಲಿನ ಯೋಜನೆಯು ೨೦೨೦ ರ ವೇಳೆಗೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ೨೦ ಟ/ಹೆ (೧೮,೦೦೦ ಪೌಂಡ್/ಎಕರೆ) ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.^[೩೦] ಆದರೆ ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಯುಕೆ ದಾಖಲೆಯು ೧೬ ಟ/ಹೆ (೧೪,೦೦೦ ಪೌಂಡ್/ಎಕರೆ) ಆಗಿತ್ತು. ಸರಾಸರಿ ಇಳುವರಿ ಕೇವಲ ೮ ಟ/ಹೆ. (೭,೧೦೦ ಪೌಂಡು/ಎಕರೆ).

ಅಂಟು

ಆಧುನಿಕ ಬ್ರೆಡ್ ಗೋಧಿ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅಂಟನ್ನು ಹೊಂದಲು ಕ್ರಾಸ್ ಬ್ರೀಡ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಬ್ರೆಡ್ ಮತ್ತು ಪಾಸ್ಟಾಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ೧೮೯೧ ಮತ್ತು ೨೦೧೦ ರ ನಡುವೆ ೬೦ ಗೋಧಿ ತಳಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆದ ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದ ೨೦೨೦ ರ ಅಧ್ಯಯನವು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಬುಮಿನ್ / ಗ್ಲೋಬ್ಯುಲಿನ್ ಮತ್ತು ಗ್ಲುಟನ್ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿಲ್ಲ. "ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಸುಗ್ಗಿಯ ವರ್ಷವು ತಳಿಗಿಂತ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರಿತು. ಪ್ರೋಟೀನ್ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಆಧುನಿಕ ಚಳಿಗಾಲದ ಗೋಧಿಯ ಹೆಚ್ಚಿದ ಇಮ್ಯುನೊಸ್ಟಿಮ್ಯುಲೇಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ನಮಗೆ ಯಾವುದೇ ಪುರಾವೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ" ಎಂದಿತು.^[೩೧]

ನೀರಿನ ದಕ್ಷತೆ

ಸ್ಟೊಮಾಟಾ (ಅಥವಾ ಎಲೆ ರಂಧ್ರಗಳು) ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಅನಿಲವನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪಿರೇಷನ್‌ನಿಂದ ಎಲೆಯಿಂದ ನೀರಿನ ಆವಿಯ ನಷ್ಟ ಎರಡರಲ್ಲೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಅನಿಲ ವಿನಿಮಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೂಲಭೂತ ಶಾರೀರಿಕ ತನಿಖೆಯು ಸುಧಾರಿತ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯ ದಕ್ಷತೆಯೊಂದಿಗೆ ಗೋಧಿ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಲು ಬಳಸಲಾಗುವ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಕಾರ್ಬನ್ ಐಸೊಟೋಪ್ ಆಧಾರಿತ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಈ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಮಳೆ-ಆಧಾರಿತ ಒಣ-ಭೂಮಿ ಗೋಧಿ ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆ ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು.^[೩೨]

ವಿಧಗಳು

ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಬೆಳೆಯುವ ೭ ಜಾತಿಗಳ ಸುಮಾರು ೨೦ ಗೋಧಿ ಪ್ರಭೇದಗಳಿವೆ. ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ವಿವಿಧ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. "ಗುರುತಿನ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ" ಗೋಧಿಯನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ (ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.

ಪಳಗಿಸುವಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆಮಾಡಲಾದ ವಂಶವಾಹಿಗಳ ರೂಪಾಂತರಿತ ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಆಲೀಲ್‌ಗಳ ಹೆಚ್ಚು ಇತ್ತೀಚಿನ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಆಯ್ಕೆಗಳಿವೆ. ಕೆಲವು ಗೋಧಿ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಡಿಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಆಗಿದ್ದು, ಎರಡು ಸೆಟ್ ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್‌ಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಹಲವು ಸ್ಥಿರ ಪಾಲಿಪ್ಲಾಯ್ಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, ನಾಲ್ಕು ಸೆಟ್ ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್‌ಗಳು (ಟೆಟ್ರಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್) ಅಥವಾ ಆರು (ಹೆಕ್ಸಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್) ಇರುತ್ತದೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಟೆಟ್ರಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಗೋಧಿಗಳು (ಉದಾ. ಎಮ್ಮರ್ ಮತ್ತು ಡುರಮ್ ಗೋಧಿ) ವೈಲ್ಡ್ ಎಮ್ಮರ್, ಟಿ. ಡೈಕೋಕೋಯ್ಡ್‌ಗಳಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ವೈಲ್ಡ್ ಎಮ್ಮರ್ ಸ್ವತಃ ಎರಡು ಡಿಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಕಾಡು ಹುಲ್ಲುಗಳಾದ ಟಿ. ಉರಾರ್ಟು ಮತ್ತು ಏಜಿಲೋಪ್ಸ್ ಸಿಯರ್ಸಿ ಅಥವಾ ಎಇ ಸ್ಪೆಲ್ಟಾಯ್ಡ್ಸ್ ನಂತಹ ಕಾಡು ಮೇಕೆ ಹುಲ್ಲುಗಳ ನಡುವಿನ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸೇಶನ್ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ. ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಕಾಡು ಹುಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಅಜ್ಞಾತ ಹುಲ್ಲು ಎಂದಿಗೂ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಹತ್ತಿರದ ಜೀವಂತ ಸಂಬಂಧಿ ಏಜಿಲೋಪ್ಸ್ ಸ್ಪೆಲ್ಟೊಯಿಡ್ಸ್. ವೈಲ್ಡ್ ಎಮ್ಮರ್ (ಎ‌ಎ‌ಬಿ‌ಬಿ) ಅನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸೇಶನ್ ಪಳಗಿಸುವಿಕೆಗೆ ಬಹಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತು, ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆಯಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ಹೆಕ್ಸಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಗೋಧಿಗಳು ರೈತರ ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡವು. ಹೆಕ್ಸಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಗೋಧಿಗಳು, ಕಾಗುಣಿತ ಗೋಧಿ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಡ್ ಗೋಧಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಪಳಗಿದ ಎಮ್ಮರ್ ಅಥವಾ ಡುರಮ್ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಕಾಡು ಡಿಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಹುಲ್ಲಿನೊಂದಿಗೆ (ಏಜಿಲೋಪ್ಸ್ ಟೌಸ್ಚಿ) ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ಮೂರು ಜೋಡಿ ವರ್ಣತಂತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಡಿಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಗೋಧಿಯಲ್ಲಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಅಂತಿಮ ಬಳಕೆದಾರರ ಹಂತದಲ್ಲಿ - ಬಿತ್ತನೆ ಮತ್ತು ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡುವ ರೈತ - ಅವರ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೊಂದಿರುವ ನಿಖರವಾದ ವೈವಿಧ್ಯವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ತಳಿಗಳ ನಡುವಿನ ಸಣ್ಣ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ತಳಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಆ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ-ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಉತ್ತರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಗೋಧಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಕೃಷಿ ಜಾತಿಗಳು

ಹೆಕ್ಸಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಜಾತಿಗಳು

ಸಾಮಾನ್ಯ ಗೋಧಿ ಅಥವಾ ಬ್ರೆಡ್ ಗೋಧಿ (T. aestivum) - ಹೆಕ್ಸಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಜಾತಿಯ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸ್ಪೆಲ್ಟ್ (ಟಿ. ಸ್ಪೆಲ್ಟಾ) – ಸೀಮಿತ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾದ ಮತ್ತೊಂದು ಹೆಕ್ಸಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಜಾತಿಗಳು [ಕ್ವಾಂಟಿಫೈ] ಸ್ಪೆಲ್ಟಾವನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧಿತ ಜಾತಿಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗೋಧಿಯ (ಟಿ. ಈಸ್ಟಿವಮ್) ಉಪಜಾತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದರ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಟೆಟ್ರಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಜಾತಿಗಳು

ಡುರಮ್ (ಟಿ. ಡ್ಯುರಮ್) - ಇಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಗೋಧಿಯ ಟೆಟ್ರಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ರೂಪ, ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಗೋಧಿ.
ಎಮ್ಮರ್ (ಟಿ. ಡಿಕೋಕಮ್) - ಟೆಟ್ರಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಜಾತಿಗಳು, ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲ.
ಖೊರಾಸನ್ - ಟೆಟ್ರಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಗೋಧಿ ಜಾತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಚೀನ ಧಾನ್ಯದ ವಿಧವಾಗಿದೆ. ಖೊರಾಸನ್ ಆಧುನಿಕ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಇರಾನ್‌ನ ಈಶಾನ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾನ್ಯವು ಆಧುನಿಕ ದಿನದ ಗೋಧಿಗಿಂತ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಶ್ರೀಮಂತ ಅಡಿಕೆ ಪರಿಮಳಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.

ಡಿಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಜಾತಿಗಳು

ಐನ್‌ಕಾರ್ನ್ (ಟಿ. ಮೊನೊಕೊಕಮ್) - ದಟ್ಟವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿದ ರೂಪಾಂತರಗಳೊಂದಿಗೆ ಡಿಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಜಾತಿಗಳು. ಎಮ್ಮರ್ ಗೋಧಿಯಂತೆಯೇ ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೇಶೀಯವಾಗಿದೆ.

ನಾಮಕರಣ

ಗೋಧಿ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುವ ಅನೇಕ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವರ್ಗೀಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿವೆ. ಒಂದು ಮಾಹಿತಿ ಮೂಲದಿಂದ ಗೋಧಿ ಜಾತಿಯ ಹೆಸರು ಇನ್ನೊಂದರಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಜಾತಿಯ ಹೆಸರಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಜಾತಿಯೊಳಗೆ, ಗೋಧಿ ತಳಿಗಳನ್ನು ಗೋಧಿ ತಳಿಗಾರರು ಮತ್ತು ರೈತರಿಂದ ಮತ್ತಷ್ಟು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ:

ಚಳಿಗಾಲದ ಗೋಧಿ ವಿರುದ್ಧ ವಸಂತ ಗೋಧಿಯಂತಹ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಋತು.
ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಂಶ. ಬ್ರೆಡ್ ಗೋಧಿ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಂಶವು ಕೆಲವು ಮೃದುವಾದ ಗೋಧಿಗಳಲ್ಲಿ ೧೦% ರಿಂದ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಗೋಧಿಗಳಲ್ಲಿ ೧೫% ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.
ಗೋಧಿ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಂಟಿನ ಗುಣಮಟ್ಟ. ಈ ಪ್ರೋಟೀನ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೆ ಗೋಧಿಯ ಸೂಕ್ತತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಬ್ರೆಡ್ ಗೋಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಅಂಟು ಹುಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಅನ್ನು ಬಲೆಗೆ ಬೀಳಿಸಲು ಹಿಟ್ಟನ್ನು ಶಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಅಂಟು ಪಾಸ್ಟಾವನ್ನು ತೆಳುವಾದ ಹಾಳೆಗಳಾಗಿ ರೋಲಿಂಗ್ ಮಾಡಲು ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಪಾಸ್ಟಾಗೆ ಬಳಸುವ ಡುರಮ್ ಗೋಧಿಗಳಲ್ಲಿನ ಗ್ಲುಟನ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕವಲ್ಲ.
ಧಾನ್ಯದ ಬಣ್ಣ (ಕೆಂಪು, ಬಿಳಿ ಅಥವಾ ಅಂಬರ್). ಬ್ರೌನಿಂಗ್ ಕಿಣ್ವಗಳಿಂದ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯಗಳಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳುವ ಹೊಟ್ಟು ಪದರದಲ್ಲಿರುವ ಫೀನಾಲಿಕ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳಿಂದಾಗಿ ಅನೇಕ ಗೋಧಿ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಕೆಂಪು-ಕಂದು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಬಿಳಿ ಗೋಧಿಗಳು ಫೀನಾಲಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬ್ರೌನಿಂಗ್ ಕಿಣ್ವಗಳ ಕಡಿಮೆ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಗೋಧಿಗಳಿಗಿಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರುಚಿಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಕೋಚಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಡುರಮ್ ಗೋಧಿ ಮತ್ತು ರವೆ ಹಿಟ್ಟಿನ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣವು ಲುಟೀನ್ ಎಂಬ ಕ್ಯಾರೊಟಿನಾಯ್ಡ್ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಧಾನ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಕಿಣ್ವಗಳಿಂದ ಬಣ್ಣರಹಿತ ರೂಪಕ್ಕೆ ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಆಹಾರವಾಗಿ

ಕಚ್ಚಾ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಹಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪುಡಿಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಡುರಮ್ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸಿ, ರವೆಯಾಗಿ ಪುಡಿಮಾಡಬಹುದು. ಮೊಳಕೆಯೊಡೆದ ಮತ್ತು ಒಣಗಿಸಿ ಮಾಲ್ಟ್ ಅನ್ನು ರಚಿಸುವುದು, ಪುಡಿಮಾಡಿದ ಅಥವಾ ಒಡೆದ ಗೋಧಿಯಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸಿ; ಬೇಯಿಸಿದ (ಅಥವಾ ಆವಿಯಲ್ಲಿ ಬೇಯಿಸಿದ), ಒಣಗಿಸಿ, ಪುಡಿಮಾಡಿದ ಮತ್ತು ಬೂಲ್ಗುರ್ ಆಗಿ ಗ್ರೋಟ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಚ್ಚಾ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಗಿರಣಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಿದರೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಾಡುವಂತೆ, ಹೊರ ಹೊಟ್ಟು ಅಥವಾ ಹೊಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಹಲವಾರು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು.

ಬ್ರೆಡ್, ಗಂಜಿ, ಕ್ರ್ಯಾಕರ್‌ಗಳು, ಬಿಸ್ಕತ್ತುಗಳು, ಮ್ಯೂಸ್ಲಿ, ಪ್ಯಾನ್‌ಕೇಕ್‌ಗಳು, ಪಾಸ್ಟಾ, ಪೈಗಳು, ಪೇಸ್ಟ್ರಿಗಳು, ಪಿಜ್ಜಾ, ರವೆ, ಕೇಕ್‌ಗಳು, ಕುಕೀಸ್, ಮಫಿನ್‌ಗಳು, ರೋಲ್‌ಗಳು, ಡೋನಟ್ಸ್, ಗ್ರೇವಿ, ಬಿಯರ್, ವೋಡ್ಕಾ, ಬೋಜಾ, ಹುದುಗಿಸಿದ ಪಾನೀಯ, ಉಪಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳು ಮುಂತಾದ ಆಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.

ಗೋಧಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಹಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವಿಸ್ಕೊಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಗುಣಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಗ್ಲುಟನ್ ಮೌಲ್ಯಯುತವಾಗಿದೆ. ಗೋಧಿ ಸೇವನೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ಬ್ರೆಡ್‌ಗಳು, ನೂಡಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪಾಸ್ಟಾದಂತಹ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಸ್ಕರಿತ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಪೋಷಕಾಂಶ

೧೦೦ ಗ್ರಾಂಗಳಲ್ಲಿ, ಗೋಧಿಯು ೧,೩೬೮ ಕಿಲೋಜೌಲ್‌ಗಳನ್ನು (೩೨೭ ಕಿಲೋಕ್ಯಾಲರಿಗಳು) ಆಹಾರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.^[೩೩] ಗೋಧಿಯು ಪ್ರೋಟೀನ್, ಡಯೆಟರಿ ಫೈಬರ್, ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್, ಫಾಸ್ಫರಸ್ ಮತ್ತು ನಿಯಾಸಿನ್‌ನಂತಹ ಬಹು ಅಗತ್ಯ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ (ದೈನಂದಿನ ಮೌಲ್ಯದ ೨೦% ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು) ಶ್ರೀಮಂತ ಮೂಲವಾಗಿದೆ . ಹಲವಾರು ಬಿ ಜೀವಸತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಆಹಾರ ಖನಿಜಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿವೆ. ಗೋಧಿ ೧೩% ನೀರು, ೭೧% ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ೧.೫% ಕೊಬ್ಬು. ಇದರ ೧೩% ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಂಶವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗ್ಲುಟನ್ ಆಗಿದೆ (ಗೋಧಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ೭೫-೮೦%).

ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದ ಹೊಸ ಪ್ರೊಟೀನ್ ಗುಣಮಟ್ಟದ ವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ ಗೋಧಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು ಮಾನವನ ಪೋಷಣೆಗೆ ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇತರ ಅಗತ್ಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಅವು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ಕನಿಷ್ಠ ವಯಸ್ಕರಿಗೆ, ಗೋಧಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು ಅಗತ್ಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ಲೈಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಗೋಧಿ ಎಂಡೋಸ್ಪರ್ಮ್‌ನಲ್ಲಿ (ಗ್ಲುಟನ್ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು) ಇರುವ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಲೈಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಳಪೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಧಾನ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಬಿಳಿ ಹಿಟ್ಟುಗಳು ಲೈಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ೨೦೧೭ ರ ವೇಳೆಗೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗದೆ, ಲೈಸಿನ್-ಭರಿತ ಗೋಧಿ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಸಸ್ಯ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಲು ಇತರ ಆಹಾರ ಮೂಲಗಳಿಂದ (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳು) ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೂರಕವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಅಗತ್ಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲದ ಮಿತಿಯು ಇತರವುಗಳನ್ನು ಒಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಹೊರಹಾಕಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಬೆಳವಣಿಗೆ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.

ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಉತ್ಪಾದನೆ

ಗೋಧಿಯನ್ನು ೨೧೮,೦೦೦,೦೦೦ ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು (೫೪೦,೦೦೦,೦೦೦ ಎಕರೆ) ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಗೋಧಿಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ರೂಪಗಳು ಬಿಳಿ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಗೋಧಿ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಗೋಧಿಯ ಇತರ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರೂಪಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡ ಗೋಧಿ ಜಾತಿಗಳ ಇತರ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಆದರೆ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಭರವಸೆಯ ಜಾತಿಗಳು ಕಪ್ಪು, ಹಳದಿ ಮತ್ತು ನೀಲಿ ಗೋಧಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.

ಆರೋಗ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳು

ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಶತಕೋಟಿ ಜನರು ಗೋಧಿಯನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗೋಧಿಯು ಮಾನವನ ಪೋಷಣೆಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಆಹಾರವಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಕಡಿಮೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆಹಾರವಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಧಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೇವಿಸಿದಾಗ, ಗೋಧಿಯು ಅನೇಕ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಆಹಾರದ ಮೂಲವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಕರಿಗೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾದ ಆಹಾರದ ನಾರಿನಂಶವಾಗಿದೆ. ಧಾನ್ಯ-ಸಮೃದ್ಧ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ವಿವಿಧ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಹಲವಾರು ದೈನಂದಿನ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಹಾರದ ನಾರಿನಂಶವು ಜನರು ಪೂರ್ಣವಾಗಿರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಆರೋಗ್ಯಕರ ತೂಕಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಆಹಾರದ ಫೈಬರ್, ಪ್ರೋಟೀನ್ ಮತ್ತು ಆಹಾರದ ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಪೋಷಕಾಂಶದ ಪೂರಕಗಳಿಗೆ ಗೋಧಿ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲವಾಗಿದೆ.

ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಆಹಾರದ ತಯಾರಕರು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರೋದ್ಯಮ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಆರೋಗ್ಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತಾರೆ: "ಫೈಬರ್-ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಧಾನ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುವ ಕಡಿಮೆ ಕೊಬ್ಬಿನ ಆಹಾರಗಳು ಕೆಲವು ವಿಧಗಳ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಕ್ಯಾನ್ಸರ್, ಅನೇಕ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಕಾಯಿಲೆ" ಮತ್ತು "ಸ್ಯಾಚುರೇಟೆಡ್ ಕೊಬ್ಬು ಮತ್ತು ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಇರುವ ಆಹಾರಗಳು ಮತ್ತು ಹಣ್ಣುಗಳು, ತರಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಧಾನ್ಯದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುವ ಕೆಲವು ವಿಧದ ಆಹಾರದ ಫೈಬರ್, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕರಗುವ ಫೈಬರ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಆಹಾರಗಳು ಹೃದ್ರೋಗದ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಕರುಳಿನ ಆರೋಗ್ಯ/ಕರುಳಿನ ಕಾರ್ಯ, ತೂಕ ನಿಯಂತ್ರಣ, ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಗ್ಲೂಕೋಸ್/ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಮಟ್ಟಗಳು, ತೂಕ ನಿರ್ವಹಣೆ, ರಕ್ತದ ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್, ಅತ್ಯಾಧಿಕತೆ, ಗ್ಲೈಸೆಮಿಕ್ ಸೂಚ್ಯಂಕ, ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಹೃದಯರಕ್ತನಾಳದ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯ " ಆಹಾರದ ಘಟಕ, ಧಾನ್ಯ, ಹಕ್ಕು ಆರೋಗ್ಯ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ" ಮತ್ತು "ಈ ಅಭಿಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ಧಾನ್ಯದ ಸೇವನೆ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕು ಪರಿಣಾಮಗಳ ನಡುವೆ ಕಾರಣ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದಾಗಿದೆ.

ಕಾಳಜಿಗಳು

ಕೆಲವು ಜನರಲ್ಲಿ, ಗ್ಲುಟನ್ - ಗೋಧಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗ. ಇದು ಉದರದ ಕಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು. ಉದರದ ಕಾಯಿಲೆಯು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುಮಾರು ೧% ನಷ್ಟು ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಕರಣಗಳು ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯದೆ ಉಳಿದಿವೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ. ತಿಳಿದಿರುವ ಏಕೈಕ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಆಜೀವ ಅಂಟು-ಮುಕ್ತ ಆಹಾರವಾಗಿದೆ.

ಗೋಧಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಉದರದ ಕಾಯಿಲೆಯು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಗೋಧಿ ಅಲರ್ಜಿಯಂತೆಯೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಗೋಧಿಯನ್ನು ತಿನ್ನುವುದರಿಂದ ಪ್ರಚೋದಿಸಲ್ಪಡುವ ಇತರ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಕೋಲಿಯಾಕ್ ಅಲ್ಲದ ಗ್ಲುಟನ್ ಸೆನ್ಸಿಟಿವಿಟಿ (ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೦.೫% ರಿಂದ ೧೩% ರಷ್ಟು ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ), ಗ್ಲುಟನ್ ಅಟಾಕ್ಸಿಯಾ ಮತ್ತು ಡರ್ಮಟೈಟಿಸ್ ಹರ್ಪೆಟಿಫಾರ್ಮಿಸ್.

ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಳಕೆ

ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿದ ಗೋಧಿ ಧಾನ್ಯವನ್ನು ಸರಕುಗಳ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಧಾನ್ಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಪ್ರಕಾರ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗೋಧಿ ಖರೀದಿದಾರರು ಯಾವ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವರ್ಗವು ವಿಶೇಷ ಉಪಯೋಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕರು ಯಾವ ವರ್ಗದ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭದಾಯಕವೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಅವುಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

ಗೋಧಿಯನ್ನು ನಗದು ಬೆಳೆಯಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಪ್ರತಿ ಯೂನಿಟ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯಮ ಕಡಿಮೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಸಹ ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನದಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬೇಕಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಬಹುಮುಖ, ಉತ್ತಮ-ಗುಣಮಟ್ಟದ ಹಿಟ್ಟನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಬ್ರೆಡ್‌ಗಳನ್ನು ಗೋಧಿ ಹಿಟ್ಟಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ರೈ ಮತ್ತು ಓಟ್ ಬ್ರೆಡ್‌ಗಳು. ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಆಹಾರ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹೊಂದಿರುವ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ, ಗೋಧಿ ಹಿಟ್ಟಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಆಹಾರಗಳ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯು ಧಾನ್ಯಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.

ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಕಡಿಮೆ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೋಧಿ ಬೆಲೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ರೈತರನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭದಾಯಕ ಬೆಳೆಗಳಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತವೆ. ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ, ೬೦ ಪೌಂಡ್‌ಗಳ (೨೭ ಕೆಜಿ) ಬುಶೆಲ್‌ನ ಕೊಯ್ಲಿನ ಬೆಲೆಯು ಪ್ರತಿ $೨.೬೮ ಆಗಿತ್ತು. ಕೆಲವು ಮಾಹಿತಿ ಪೂರೈಕೆದಾರರು, ಸಿ‌ಬಿ‌ಒ‌ಟಿ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಪ್ರತಿ ಟನ್ ಪಂಗಡದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ. ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿ‌ಎ ವರದಿಯು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ, ಸರಾಸರಿ ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚಗಳು ಪ್ರತಿ ಬುಶೆಲ್‌ಗೆ $೧.೪೩ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚಗಳು ಪ್ರತಿ ಬುಶೆಲ್‌ಗೆ $೩.೯೭ ಆಗಿತ್ತು. ಆ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ, ಕೃಷಿ ಗೋಧಿಯ ಇಳುವರಿ ಪ್ರತಿ ಎಕರೆಗೆ ಸರಾಸರಿ ೪೧.೭ ಬುಷೆಲ್‌ಗಳು (೨.೨೪೩೫ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್/ಹೆಕ್ಟೇರ್), ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಒಟ್ಟು ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮೌಲ್ಯವು ಪ್ರತಿ ಜಮೀನಿಗೆ $೩೧,೯೦೦ ಆಗಿತ್ತು. ಒಟ್ಟು ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಮೌಲ್ಯವು (ಇತರ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ) ಪ್ರತಿ ಜಮೀನಿಗೆ $೧೭೩,೬೮೧, ಜೊತೆಗೆ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ $೧೭,೪೦೨ ಪಾವತಿಗಳು. ಬೆಳೆ ಇಳುವರಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು, ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಜಮೀನಿನ ಗಾತ್ರದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೆಚ್ಚದ ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳ ನಡುವೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಲಾಭದಾಯಕತೆಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ.^[೩೪]

ಗೋಧಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದನೆ, ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ ಟನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೩೫]
ಸರಾಸರಿ ಗೋಧಿ ಇಳುವರಿ, 2014 ರಲ್ಲಿ ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗೆ ಟನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೩೬]

ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ

೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ೭೬೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟಿತ್ತು. ಚೀನಾ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾವು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ವಿಶ್ವದ ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತದ ೩೮% ಅನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.^[೩೭] ೨೦೧೯ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಫ್ತುದಾರರು ರಷ್ಯಾ (೩೨ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್), ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ (೨೭), ಕೆನಡಾ (೨೩) ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ (೨೦), ಆದರೆ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಆಮದುದಾರರು ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ (೧೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್), ಈಜಿಪ್ಟ್ (೧೦.೪) ಮತ್ತು ಟರ್ಕಿ ( ೧೦.೦) ಆಗಿದ್ದರು.^[೩೮]

ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅಂಶಗಳು

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ರಾಜ್ಯಗಳು

Top wheat producers in 2020
Country	Millions of tonnes
ಚೀನಾ	೧೩೪.೨
ಭಾರತ	೧೦೭.೬
ರಷ್ಯಾ	೮೫.೯
ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ	೪೯.೭
ಕೆನಡಾ	35.2
France	೩೦.೧
ಪಾಕಿಸ್ತಾನ	೨೫.೨
ಉಕ್ರೇನ್	೨೪.೯
Germany	೨೨.೨
ಟರ್ಕಿ	೨೦.೫
World	೭೬೧
Source: FAO\|UN Food and Agriculture Organization^[೩೯]

೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಕೇಂದ್ರ ಕೃಷಿಯ ಪ್ರಯತ್ನವಾಯಿತು. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಕೆನಡಾ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ,ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ವಿಶಾಲವಾದ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಸೀಮಿತ ಕಾರ್ಯಪಡೆಯೊಂದಿಗೆ, ವಿಸ್ತರಿತ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ೧೮೪೦ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ೯೦೦ ಬೆಳೆಗಾರರು ಇದ್ದರು. ಅವರು ಧಾನ್ಯದ ತಲೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು "ರಿಡ್ಲೀಸ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ಪರ್" ಅನ್ನು ಬಳಸಿದರು ಮತ್ತು ೧೮೪೩ ರಲ್ಲಿ ಜಾನ್ ರಿಡ್ಲಿಯಿಂದ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾದ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡುವ ಯಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ೧೮೫೦ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾವು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಕಣಜವಾಯಿತು. ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಗೋಧಿ ಕೃಷಿಯು ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಮತ್ತು ನ್ಯೂ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್‌ಗೆ ಹರಡಿತು. ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್‌ಗೆ ಭಾರೀ ರಫ್ತು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ಕೃಷಿ ಉಪಕರಣಗಳು ೧೮೪೦ ರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಗೋಧಿ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿತು. ೧೮೭೯ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸಾಸ್ಕಾಚೆವಾನ್ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು, ನಂತರ ಆಲ್ಬರ್ಟಾ, ಮ್ಯಾನಿಟೋಬಾ ಮತ್ತು ಒಂಟಾರಿಯೊ, ರೈಲು ಮಾರ್ಗಗಳ ಹರಡುವಿಕೆಯು ಬ್ರಿಟನ್‌ಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ರಫ್ತು ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೧೯೧೦ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಗೋಧಿಯು ಕೆನಡಾದ ರಫ್ತಿನ ೨೨% ರಷ್ಟಿತ್ತು. ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಮಹಾ ಆರ್ಥಿಕ ಕುಸಿತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಕುಸಿತದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ೧೯೩೦ ರಲ್ಲಿ ೨೫% ಕ್ಕೆ ಏರಿತು. ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಕೀನ್ಯಾ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಕಡಿಮೆ ಇಳುವರಿ ಮತ್ತು ರೋಗದಿಂದ ಕುಂಠಿತಗೊಂಡವು. ಆದಾಗ್ಯೂ ೨೦೦೦ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಯಿತು.

ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್

೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಯು ಗಡಿಭಾಗವು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸಿತು. ೧೮೮೦ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ೭೦% ಅಮೆರಿಕನ್ ರಫ್ತುಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಬಂದರುಗಳಿಗೆ ಹೋದವು. ಮೊದಲ ಯಶಸ್ವಿ ಧಾನ್ಯ ಎಲಿವೇಟರ್ ಅನ್ನು ೧೮೪೨ ರಲ್ಲಿ ಬಫಲೋದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಸಾರಿಗೆ ವೆಚ್ಚವು ವೇಗವಾಗಿ ಕುಸಿಯಿತು. ೧೮೬೯ ರಲ್ಲಿ ಚಿಕಾಗೋದಿಂದ ಲಿವರ್‌ಪೂಲ್‌ಗೆ ಗೋಧಿಯ ಬುಶೆಲ್ ಅನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ೩೭ ಸೆಂಟ್ಸ್ ವೆಚ್ಚವಾಯಿತು. ೧೯೦೫ ರಲ್ಲಿ ಅದು ೧೦ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಆಗಿತ್ತು.

೨೦ ನೇ ಶತಮಾನ

೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಜಾಗತಿಕ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಸುಮಾರು ೫-ಪಟ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಆದರೆ ಸುಮಾರು ೧೯೫೫ ರವರೆಗೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಗೋಧಿ ಬೆಳೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಯೂನಿಟ್ ಪ್ರದೇಶದ ಬೆಳೆ ಇಳುವರಿಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ (ಸುಮಾರು ೨೦%) ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ೧೯೫೫ ರ ನಂತರ, ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಗೋಧಿ ಇಳುವರಿ ಸುಧಾರಣೆಯ ದರದಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಜಾಗತಿಕ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಸಾರಜನಕ ಗೊಬ್ಬರದೊಂದಿಗೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಬೆಳೆ ನಿರ್ವಹಣೆ, ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ಗೋಧಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಶತಮಾನದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಾದವು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ, ಗೋಧಿ ಬೆಳೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಗಮನಾರ್ಹ ಇಳಿಕೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

ಉತ್ತಮ ಬೀಜ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ (ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ವರ್ಷದ ಬೀಜಕ್ಕಾಗಿ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿದ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಅವಶ್ಯಕತೆ) ಮತ್ತೊಂದು ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಆವಿಷ್ಕಾರವಾಗಿದೆ. ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನಲ್ಲಿ, ರೈತರು ತಮ್ಮ ಗೋಧಿ ಕೊಯ್ಲಿನ ಕಾಲು ಭಾಗವನ್ನು ಮುಂದಿನ ಬೆಳೆಗೆ ಬೀಜವಾಗಿ ಉಳಿಸಿದರು. ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸೇವನೆಗೆ ಕೇವಲ ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಉಳಿಸಿದರು. ೧೯೯೯ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಗೋಧಿಯ ಜಾಗತಿಕ ಸರಾಸರಿ ಬೀಜ ಬಳಕೆಯು ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸುಮಾರು ೬% ಆಗಿತ್ತು.

೨೧ ನೇ ಶತಮಾನ

ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಜಾಗತಿಕ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ದರವನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸುತ್ತಿವೆ: ಗೋಧಿ ಇಳುವರಿಯು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವಾಗ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರಗಳು ಕುಸಿಯುತ್ತಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಏರುತ್ತಿರುವ ತಾಪಮಾನವು ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸೋಯಾಬೀನ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಕೆಜೋಳದಂತಹ ಇತರ ಬೆಳೆಗಳ ಉತ್ತಮ ಆರ್ಥಿಕ ಲಾಭದಾಯಕತೆಯು ಆಧುನಿಕ ಆನುವಂಶಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿನ ಹೂಡಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ಇತರ ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದೆ.^[೪೨]

ಕೃಷಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು

೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದಕ ಬೆಳೆಗಳು ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗೆ ೧೦ ಟನ್‌ಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಕೃಷಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿನ ಅಂತರಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಕೆಲವು ದೊಡ್ಡ ಗೋಧಿ ಧಾನ್ಯ-ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ದೇಶಗಳು ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಗಮನಾರ್ಹ ನಷ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಕಳಪೆ ರಸ್ತೆಗಳು, ಅಸಮರ್ಪಕ ಶೇಖರಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು, ಅಸಮರ್ಥ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಚಿಲ್ಲರೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ತರಲು ರೈತರ ಅಸಮರ್ಥತೆ. ಸಣ್ಣ ಅಂಗಡಿಕಾರರ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ವಿವಿಧ ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಟ್ಟು ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸುಮಾರು ೧೦% ಕೃಷಿ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಹೋಗಿದೆ, ಇನ್ನೊಂದು ೧೦% ನಷ್ಟು ಕಳಪೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ರಸ್ತೆ ಜಾಲಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಲರೆ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದೆ.^[೪೩]

ಭಾರತ ಉಪಖಂಡದ ಪಂಜಾಬ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ, ನೀರಾವರಿಯು ಧಾನ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ೪೦ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅರೆ-ಕುಬ್ಜ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಹೆಚ್ಚಿದ ಲಭ್ಯತೆಯೊಂದಿಗೆ ರಸಗೊಬ್ಬರದ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಹೆಚ್ಚಳವು ಪ್ರತಿ ಹೆಕ್ಟೇರಿಗೆ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ, (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸಾರಜನಕ) ಗೊಬ್ಬರದ ಬಳಕೆ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ೨೫ ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೃಷಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ರಸಗೊಬ್ಬರ ಮತ್ತು ತಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿವೆ.^[೪೪] ಇದರ ಉತ್ತಮ ನಿದರ್ಶನವೆಂದರೆ ದಕ್ಷಿಣ ಚಳಿಗಾಲದ ಬೆಳೆ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಗೋಧಿ, ಅಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಮಳೆಯ (೩೦೦ ಮಿಮೀ) ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಸಾರಜನಕ ಗೊಬ್ಬರದ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಬಳಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಗೋಧಿ ಬೆಳೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯದ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳೊಂದಿಗೆ 'ಸರದಿ ಬೆಳೆ' (ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಲೇ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಮೂಲಕ ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ತಿರುಗುವಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನೋಲಾ ಬೆಳೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಗೋಧಿ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಇನ್ನೂ ೨೫% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ.^[೪೫] ಈ ಕಡಿಮೆ ಮಳೆಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಬೇಸಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸ್ಟಬಲ್ ಅನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಮಣ್ಣಿನ-ನೀರಿನ (ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಸವೆತದ ಉತ್ತಮ ನಿಯಂತ್ರಣ) ಉತ್ತಮ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಭೌಗೋಳಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

ಪ್ರಪಂಚದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಕೃಷಿ, ವ್ಯಾಪಾರ, ನೀತಿ, ವಲಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಗೋಧಿ ಬಳಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ರಫ್ತು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಯ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಫ್ತುದಾರರು: ರಷ್ಯಾದ ಒಕ್ಕೂಟ (೨೫.೩ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್), ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ (೨೪.೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್), ಕೆನಡಾ (೧೯.೭ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್), ಫ್ರಾನ್ಸ್ (೧೮.೩ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್) ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ (೧೬.೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್‌ಗಳು). ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಆಮದುದಾರರು, ಆಮದು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಮಾಣಗಳ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ: ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ (೧೦.೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್), ಈಜಿಪ್ಟ್ (೮.೭ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್), ಅಲ್ಜೀರಿಯಾ (೮.೨ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್), ಇಟಲಿ (೭.೭ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್) ಮತ್ತು ಸ್ಪೇನ್ (೭.೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್).

ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾದಂತಹ ವೇಗವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆಹಾರಗಳ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯೀಕರಣವು ಇತರ ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಯ ಬೇಡಿಕೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.^[೪೬]

ಕೃಷಿಶಾಸ್ತ್ರ

ಮೂರು ಪರಾಗಗಳು ಹೊರಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವ ಗೋಧಿ ಸ್ಪೈಕ್ಲೆಟ್

ಬೆಳೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ

ಹವಾಮಾನ, ಬೀಜ ವಿಧ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ (ಚಳಿಗಾಲದ ಗೋಧಿ ಚಳಿಗಾಲದ ಫ್ರೀಜ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ) ಗೋಧಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಿತ್ತನೆ ಮತ್ತು ಕೊಯ್ಲು ನಡುವೆ ೧೧೦ ಮತ್ತು ೧೩೦ ದಿನಗಳ ನಡುವೆ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.^[೪೭] ಸೂಕ್ತವಾದ ಬೆಳೆ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ರೈತರು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಂತದ ವಿವರವಾದ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ವಸಂತ ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು, ಸಸ್ಯನಾಶಕಗಳು, ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಸ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕಿವಿಯು (ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ) ಸುಮಾರು ೧ ಸೆಂ.ಮೀ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ (ಝಡೋಕ್ಸ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಜ಼ೆಡ್೩೧) ಇರುವಾಗ ಸಾರಜನಕದ ಎರಡನೇ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಹವಾಮಾನದಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದ ಅವಧಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಹಂತಗಳ ಜ್ಞಾನವೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.^[೪೮] ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ತಾಯಿಯ ಕೋಶದಿಂದ ಪರಾಗ ರಚನೆ, ಮತ್ತು ಆಂಥೆಸಿಸ್ ಮತ್ತು ಪಕ್ವತೆಯ ನಡುವಿನ ಹಂತಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಪಮಾನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮವು ನೀರಿನ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ.'ಧ್ವಜದ ಎಲೆ' (ಕೊನೆಯ ಎಲೆ) ಯಾವಾಗ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ರೈತರು ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಎಲೆಯು ಧಾನ್ಯ ತುಂಬುವ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯ ೭೫% ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ರೋಗ ಅಥವಾ ಕೀಟಗಳ ದಾಳಿಯಿಂದ ಸಂರಕ್ಷಿಸಬೇಕು.^[೪೯]

ಬೆಳೆ ಹಂತಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಹಲವಾರು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ, ಫೀಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಝಡೋಕ್ಸ್ ಮಾಪಕಗಳು ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮಾಪಕವು ಒಂದು ಪ್ರಮಾಣಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಕೃಷಿ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆ ತಲುಪಿದ ಸತತ ಹಂತಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

ಆಂಥೆಸಿಸ್ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ. ಮುಖದ ನೋಟ (ಎಡ) ಮತ್ತು ಅಡ್ಡ ನೋಟ (ಬಲ) ಮತ್ತು ತಡವಾದ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಕಿವಿ

ಕೀಟಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗಗಳು

ರೋಗಗಳು

ಅನೇಕ ಗೋಧಿ ರೋಗಗಳಿವೆ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು, ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ವೈರಸ್‌ಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ರೋಗ-ನಿರೋಧಕ ತಳಿಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಸಸ್ಯ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ರೋಗವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆ ನಿರ್ವಹಣೆ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳು, ಶಿಲೀಂಧ್ರ ರೋಗದಿಂದ ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆಳೆ ನಷ್ಟವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ವೆಚ್ಚವಾಗಬಹುದು.^[೫೦] ಸಸ್ಯ ರೋಗಗಳಿಂದಾಗಿ ಕಳೆದುಹೋದ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಅಂದಾಜುಗಳು ಮಿಸೌರಿಯಲ್ಲಿ ೧೦ ಮತ್ತು ೨೫% ರ ನಡುವೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಜೀವಿಗಳು ಗೋಧಿಯನ್ನು ಸೋಂಕು ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದವುಗಳು ವೈರಸ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಾಗಿವೆ.

ಮುಖ್ಯ ಗೋಧಿ-ರೋಗ ವರ್ಗಗಳು:

ಬೀಜದಿಂದ ಹರಡುವ ರೋಗಗಳು: ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಬೀಜದಿಂದ ಹರಡುವ ಹುರುಪು, ಬೀಜದಿಂದ ಹರಡುವ ಸ್ಟಾಗೊನೊಸ್ಪೊರಾ (ಹಿಂದೆ ಸೆಪ್ಟೋರಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು), ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಂಟ್ (ದುರ್ಗಂಧ ಬೀರುವ ಸ್ಮಟ್) ಮತ್ತು ಸಡಿಲವಾದ ಸ್ಮಟ್ ಸೇರಿವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಎಲೆ- ಮತ್ತು ತಲೆ-ರೋಗ ರೋಗಗಳು: ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶಿಲೀಂಧ್ರ, ಎಲೆ ತುಕ್ಕು, ಸೆಪ್ಟೋರಿಯಾ ಟ್ರಿಟಿಸಿ ಎಲೆ ಮಚ್ಚೆ, ಸ್ಟಾಗೊನೊಸ್ಪೊರಾ (ಸೆಪ್ಟೋರಿಯಾ) ನೋಡೋರಮ್ ಎಲೆ ಮತ್ತು ಗ್ಲುಮ್ ಬ್ಲಾಚ್, ಮತ್ತು ಫ್ಯುಸಾರಿಯಮ್ ಹೆಡ್ ಸ್ಕ್ಯಾಬ್.
ಕ್ರೌನ್ ಮತ್ತು ಬೇರು ಕೊಳೆತ ರೋಗಗಳು: ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖವಾದವು 'ಟೇಕ್-ಆಲ್' ಮತ್ತು ಸೆಫಲೋಸ್ಪೋರಿಯಮ್ ಸ್ಟ್ರೈಪ್. ಈ ಎರಡೂ ರೋಗಗಳು ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಹರಡುತ್ತವೆ.
ಕಾಂಡದ ತುಕ್ಕು ರೋಗಗಳು: ಪುಸಿನಿಯಾ ಗ್ರಾಮಿನಿಸ್ ಎಫ್ ನಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ಗೋಧಿ ಸ್ಫೋಟ: ಮ್ಯಾಗ್ನಾಪೋರ್ತೆ ಒರಿಜೆ ಟ್ರಿಟಿಕಮ್‌ನಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ವೈರಲ್ ರೋಗಗಳು: ಗೋಧಿ ಸ್ಪಿಂಡಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಕ್ ಮೊಸಾಯಿಕ್ (ಹಳದಿ ಮೊಸಾಯಿಕ್) ಮತ್ತು ಬಾರ್ಲಿ ಹಳದಿ ಕುಬ್ಜ ಎರಡು ಸಾಮಾನ್ಯ ವೈರಲ್ ರೋಗಗಳಾಗಿವೆ. ನಿರೋಧಕ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು.

ಪ್ರಾಣಿ ಕೀಟಗಳು

ಜ್ವಾಲೆ, ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಭುಜ-ಗಂಟು, ಸೆಟಸಿಯಸ್ ಹೀಬ್ರೂ ಪಾತ್ರ ಮತ್ತು ಟರ್ನಿಪ್ ಚಿಟ್ಟೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಕೆಲವು ಲೆಪಿಡೋಪ್ಟೆರಾ (ಚಿಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಚಿಟ್ಟೆ) ಜಾತಿಗಳ ಲಾರ್ವಾಗಳಿಂದ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಆಹಾರ ಸಸ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಋತುವಿನ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಅನೇಕ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ದಂಶಕಗಳು ಗೋಧಿ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ.^[೫೧] ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಹೊಸದಾಗಿ ನೆಟ್ಟ ಬೀಜಗಳು ಅಥವಾ ಎಳೆಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಅಗೆದು ತಿನ್ನುವ ಮೂಲಕ ಬೆಳೆಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಹಾನಿ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಅವರು ಬೆಳೆದ ಸ್ಪೈಕ್‌ನಿಂದ ಧಾನ್ಯವನ್ನು ತಿನ್ನುವ ಮೂಲಕ ಋತುವಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಸಿರಿಧಾನ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸುಗ್ಗಿಯ ನಂತರದ ನಷ್ಟವು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್‌ಗಳಷ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಕೊರಕಗಳು, ಜೀರುಂಡೆಗಳು ಮತ್ತು ವೀವಿಲ್‌ಗಳಿಂದ ಗೋಧಿಗೆ ಹಾನಿಯು ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರತಾಗಿಲ್ಲ.^[೫೨] ದಂಶಕಗಳು ಶೇಖರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಧಾನ್ಯ ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಆಹಾರದ ಸಿದ್ಧ ಲಭ್ಯತೆಯಿಂದಾಗಿ ಕ್ಷೇತ್ರ ಇಲಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪ್ಲೇಗ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸ್ಫೋಟಕವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಬಹುದು. ಕೊಯ್ಲಿನ ನಂತರದ ಕೀಟಗಳಿಂದ ಕಳೆದುಹೋದ ಗೋಧಿಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಕೃಷಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಸೇವಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು "ಕೀಟ-ಒ-ಗ್ರಾಫ್" ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಗೋಧಿಯಲ್ಲಿ ಬರಿಗಣ್ಣಿಗೆ ಗೋಚರಿಸದ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಗೋಧಿಯನ್ನು ಅರೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಸಾಧನವು ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ.^[೫೩] ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಎಷ್ಟು ನಿಖರವಾಗಿದೆ ಎಂದರೆ ಅದು ೩೦,೦೦೦ ಉತ್ತಮ ಬೀಜಗಳಲ್ಲಿ ೫-೧೦ ಸೋಂಕಿತ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಧಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೀಟಗಳ ದಾಳಿಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವುದು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಬೆಳೆಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ.

ಸಹ ನೋಡಿ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[1] ttps://www.merriam-webster.com/medical/triticum

[2] totype designated by Duistermaat, Blumea 32: 174 (1987)

[3] Serial No. 42236 ITIS 2002-09-22

[4] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Journal_of_Experimental_Botany

[5] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Journal_of_Experimental_Botany

[6] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Springer_Science%2BBusiness_Media

[7] ttps://web.archive.org/web/20150906230329/http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor

[8] ttps://www.fao.org/3/x2184e/x2184e05.htm

[9] ttps://www.fao.org/ag/humannutrition/35978-02317b979a686a57aa4593304ffc17f06.pdf

[10] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Food_and_Agriculture_Organization

[11] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Molecular_Biology_and_Evolution

[12] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6618119/

[13] ttps://www.science.org/doi/10.1126/science.1185383

[14] ttps://academic.oup.com/mbe/article/19/10/1797/1259152?login=false

[15] ttps://www.ipipotash.org/uploads/udocs/ipi-bulletin-17-cereals.pdf

[16] ttps://web.archive.org/web/20131206013930/http://www.sciencefromisrael.com/app/home/contribution.asp?referrer=parent&backto=issue,2,14;journal,9,41;linkingpublicationresults,1:300170,1

[17] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4801371/

[18] ttps://www.newscientist.com/article/dn27044-britons-may-have-imported-wheat-long-before-farming-it/

[19] ttps://academic.oup.com/jxb/article/64/11/3137/484498?login=false

[20] ttps://ahdb.org.uk/cereals-oilseeds

[21] ttps://books.google.co.in/books?id=XedeDwAAQBAJ&q=wheat+roots+2+metres&pg=PA39&redir_esc=y#v=snippet&q=wheat%20roots%202%20metres&f=false

[22] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1075255/

[23] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4531436/

[24] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Frontiers_in_Plant_Science

[25] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6320549/

[26] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4861010/

[27] ttps://link.springer.com/article/10.1007/BF00282421

[28] ttps://www.cimmyt.org/news/cimmyt-scientist-ravi-singh-receives-prestigious-award-from-the-government-of-india/

[29] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8878472/

[30] ttps://www.icarda.org/media/news/press-release-icarda-safeguards-world-heritage-genetic-resources-during-conflict-syria

[31] ttps://bgri.cornell.edu/dna-fingerprinting-maps-wheat-variety-adoption-across-nepal-and-bangladesh/

[32] "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 18 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2023. Retrieved 30 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2023.

[33] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4998136/

[34] ttps://www.wri.org/searchable_db/results.php?years=1961-1961,1962-1962,1963-1963,1964-1964,1965-1965,1966-1966,1967-1967,1968-1968,1969-1969,1970-1970,1971-1971,1972-1972,1973-1973,1974-1974,1975-1975,1976-1976,1977-1977,1978-1978,1979-1979,1980-1980,1981-1981,1982-1982,1983-1983,1984-1984,1985-1985,1986-1986,1987-1987,1988-1988,1989-1989,1990-1990,1991-1991,1992-1992,1993-1993,1994-1994,1995-1995,1996-1996,1997-1997,1998-1998,1999-1999,2000-2000,2001-2001,2002-2002,2003-2003,2004-2004,2005-2005&variable_ID=180&theme=8&cID=&ccID=0^{[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]}

[35] "Wheat production". Our World in Data. Retrieved 5 ಮಾರ್ಚ್ 2020.

[36] "Wheat yields". Our World in Data. Retrieved 5 ಮಾರ್ಚ್ 2020.

[37] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Trends_in_Food_Science_and_Technology

[38] ttps://www.ars.usda.gov/news-events/news/research-news/2010/ars-industry-cooperation-yields-device-to-detect-insects-in-stored-wheat/

[fao-39] "Wheat production in 2020 from pick lists: Crops/World regions/Production quantity". UN Food and Agriculture Organization, Statistics Division, FAOSTAT. 2022. Retrieved 7 ಮಾರ್ಚ್ 2022.

[40] World Food and Agriculture – Statistical Yearbook 2021. Rome: FAO. 2021. doi:10.4060/cb4477en. ISBN 978-92-5-134332-6. S2CID 240163091.

[41] "Wheat prices in England". Our World in Data. Retrieved 5 ಮಾರ್ಚ್ 2020.

[42] ttps://cordis.europa.eu/news/rcn/124823-small-angle-neutron-scattering-a-new-visualisation-released

[43] ttps://link.springer.com/article/10.1007/s10681-007-9385-7

[44] ttps://www.fao.org/3/y5019e/y5019e0b.htm

[45] ttps://www.self.com/

[46] ttps://books.google.co.in/books?id=D2nym35k_EcC&pg=PA40&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false

[47] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Community_Research_and_Development_Information_Service

[48] ttps://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1766

[49] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5445327/

[50] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4264181/

[51] ttps://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1744-7976.1977.tb02882.x

[52] ttps://www.fao.org/documents/card/en/c/cb4477en

[53] ttps://www.cropchoice.com/leadstry7802.html?recid=2458

[೧]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]

[೮]

[೯]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

[೧೫]

[೧೬]

[೧೭]

[೧೮]

[೧೯]

[೨೦]

[೨೧]

[೨೨]

[೨೩]

[೨೪]

[೨೫]

[೨೬]

[೨೭]

[೨೮]

[೨೯]

[೩೦]

[೩೧]

[೩೨]

[೩೩]

[೩೪]

[೩೫]

[೩೬]

[೩೭]

[೩೮]

[೩೯]

[೪೦]

[೪೧]

[೪೨]

[೪೩]

[೪೪]

[೪೫]

[೪೬]

[೪೭]

[೪೮]

[೪೯]

[೫೦]

[೫೧]

[೫೨]

[೫೩]

ಗೋಧಿ

Scientific classification
Unrecognized taxon (fix):	[[ಟ್ರಿಟಿಕಮ್^[೧]]]
Type species
ಟ್ರಿಟಿಕಮ್ ಎಸ್ಟಿವಮ್
Species^[೩]
List of Triticum species: ಟಿ. ಎಸ್ಟಿವಮ್ ಟಿ. ಎಥಿಯೋಪಿಕಮ್ ಟಿ. ಅರಾರಾಟಿಕಮ್ ಟಿ. ಬೊಯೊಟಿಕಮ್ ಟಿ. ಕಾರ್ತ್ಲಿಕಮ್ ಟಿ. ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟಮ್ ಟಿ. ಡಿಕೋಕೋಯಿಡ್ಸ್ ಟಿ.ಡಿಕೋಕಾನ್ ಟಿ. ದುರಂ ಟಿ.ಇಸ್ಪಹಾನಿಕಮ್ ಟಿ. ಕರಮಿಸ್ಚೆವಿ ಟಿ. ಮೊನೊಕೊಕಮ್ ಟಿ. ಪೊಲೊನಿಕಮ್ ಟಿ. ಸ್ಪೆಲ್ಟಾ ಟಿ. ಥೌಡರ್ ಟಿ.ಟಿಮೊಫೀವಿ ಟಿ. ಟುರಾನಿಕಮ್ ಟಿ.ಟರ್ಗಿಡಮ್ ಟಿ. ಉರಾರ್ಟು ಟಿ.ವೊವಿಲೊಯಿ ಝುಕೊವ್ಸ್ಕಿ