Neonazîzm
Neonazîzm tevgerên mîlîtan, civakî û siyasî yên piştî Şerê Cîhanî yê Duyem pêk tê ku hewl didin îdeolojiya nazî vejînin û vegerînin. Neonazîzm îdeolojiya xwe ji bo pêşxistina nefret û serweriya nijadî (pir caran serweriya spiyan), ji bo êrîşkirina ser hindikahiyên nijadî û etnîkî (pir caran antîsemîtîzm û îslamofobî) û di hin rewşan de ji bo avakirina dewleteke faşîst bi kar tînin.[1][2]
Neonazîzm fenomeneke cîhanî ye ku li gelek welat û torên navneteweyî nûnertiya rêxistinkirî heye. Ew hêmanên ji doktrîna naziyan deyn dike, di nav de antîsemîtîzm, ultraneteweperestî, nijadperestî, biyanofobî, karînparêzî, homofobî, antî-komûnîzm û afirandina "Reichê çaremîn". Înkarkirina Holokostê di derdorên neonaziyan de hevpar e.
Neonazî sembolên naziyan bi rêkûpêk nîşan didin û heyraniya Adolf Hitler û rêberên din ên nazî diyar dikin. Li hin welatên ewropî û Amerîkaya latînî, qanûn derbirîna nêrînên neonazî, nîjadperest, antîsemîtîst an homofobîk qedexe dikin. Gelek sembolên girêdayî naziyan li welatên ewropî (nemaze Almanya) têne qedexe kirin ku hewl bidin ku neonazîzmê bihêlin.[3]
Koma Hawpa îro weke rêxistineke neonazî ya çalak li Başûrê Kurdistanê tê hesibandin.
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ Gay, Kathlyn (1997) Neo-Nazis: A Growing Threat. Enslow. p. 114. ISBN 978-0894909016. Quote: "Neo-Nazis ... use fear and violence in their efforts to destroy minorities. Their goal is to establish a "superior" society."(emphasis added)
- ^ Staff (ndg) "Ideologies: Neo Nazi" Girêdana arşîvê 12 sibat 2021 li ser Wayback Machine Southern Poverty Law Center. Quote: "While some neo-Nazi groups emphasize simple hatred, others are more focused on the revolutionary creation of a fascist political state." (emphasis added)
- ^ Werner Bergmann; Rainer Erb (1997). Anti-Semitism in Germany: The Post-Nazi Epoch Since 1945. Transaction Publishers. r. 91. ISBN 978-1-56000-270-3. OCLC 35318351. Ji orîjînalê di 20 sibat 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 14 tebax 2015.
In contrast to today, in which rigid authoritarianism and neo-Nazism are characteristic of marginal groups, open or latent leanings toward Nazi ideology in the 1940s and 1950s
Ev gotara têkildarî siyasetê şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |