Gemma (lapis)
Gemmae sunt lapides pretiosi aut mineralia aut res petrificatae quae aptae sunt ad ornamenta sumptuosa fabricanda. Gemmae magni aestimantur propter pulchritudinem ac raritatem et perfectionem; species ergo magnopere pretium dictat gemmarum. Gemmae olim erant divisae in genera duo: lapidum pretiosorum et semipretiosorum. Pretiosi erant lapides maximae raritatis, quibus significationem religiosam tribuebant et in ornamentis ecclesiasticis collocabant.
Nunc nonnullae gemmae fabricantur in laboratorio, quae discerni ab naturalibus non possunt; sunt autem adulterinae gemmae quae e vitro picto fiant.
Post marmorum genera gemmae sequuntur, quae multum auro decorem tribuunt venustate colorum. Primordia earum a rupe Caucasi. Fabulae ferunt Prometheum primum fragmentum saxi eius inclusisse ferro, ac digito circumdedisse iisque coepisse anulum atque gemmas. Genera gemmarum innumerabilia esse traduntur, e quibus nos ea tantum quae principalia sunt, sive notissima, annotabimus. Gemmae vocatae, quod instar gumi transluceant. Pretiosi lapides ideo dicti sunt, quia chare valent, sive ut a vilibus discerni possint, seu quod rari sint. Omne enim quod rarum est, magnum et pretiosum vocatur.
Exempla gemmarum
[recensere | fontem recensere]- Achates
- Adamas
- Aegyptilla
- Alabandina
- Alectria
- Alexandrites
- Amethystus
- Anthracites
- Apsyctos
- Aquamarina
- Asterites
- Astrios
- Baroptis
- Belioculus
- Beryllus
- Calcedonius
- Callaica
- Carbunculus
- Chalazias
- Chalchosmaragdus
- Chelidonia
- Choaspites
- Chryselectrus
- Chrysoberyllus
- Chrysolampis
- Chrysolithos
- Chrysopis
- Chrysoprasius
- Chrysoprasus
- Ceraunium
- Citrinus
- Corallium
- Cornalina
- Corundum
- Crystallus
- Cyanea
- Cynaedia
- Dionysias
- Dracontites
- Droselytus
- Ebur
- Epimelas
- Exhebenus
- Galactites
- Haematites
- Heliotropium
- Hexecontalithus
- Hormesion
- Hyacinthus
- Iaspis
- Iris
- Lapis lazuli
- Lychnites
- Lyncurius
- Malachites
- Magatama
- Margarita
- Medea
- Melichlorus
- Mesomelas
- Myrrhites
- Mitrydax
- Murrina
- Nephrites
- Obsidius
- Onyx
- Opalus
- Orca
- Paederos
- Panchrus
- Phlogites
- Prasius
- Pyrites
- Rhodites
- Sagda
- Sandasirus
- Sapphirus
- Sardonyx
- Sardius
- Sardus
- Selenites
- Smaragdus
- Solis
- Succinum
- Syrtites
- Topazium
- Trichrus
- Turcosa
- Veientana
- Veneris crinis
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Bernhard Bruder, Geschönte Steine. Saraviponti: Neue Erde, 2005, ISBN 3-89060-079-4
- Gerhard Eis, "Andreas Jeßner über die Edelsteine (1595)" in Sudhoffs Archiv vol. 34 (1941) pp. 68–76
- Gerda Friess, Edelsteine im Mittelalter. Wandel und Kontinuität in ihrer Bedeutung durch zwölf Jahrhunderte (in Aberglauben, Medizin, Theologie und Goldschmiedekunst). Hildesheim, 1980
- Urban T. Holmes, "Mediaeval gem stones" in Speculum vol. 9 (1934) pp. 195–204
- Hans Lüschen, Die Namen der Steine. 2a ed. Thun, 1979
- Florian Neukirchen, Edelsteine: Brillante Zeugen für die Erforschung der Erde. Heidelbergae: Springer Spektrum, 2012. ISBN 978-3-8274-2921-6
- Adalberto Pazzini, Le pietre preziose nella storia della medicina e nella legenda. Romae, 1939.
- Walter Schumann, Edelsteine und Schmucksteine. 6a ed. Monaci: BLV Verlag, 1989. ISBN 3-405-12488-3