Naar inhoud springen

Indiane

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Versjillige indiaanvölker in Naord-Amerika.

Indiane is e begrip det verwies nao de oearsprunkelike inwoeaners van 't kóntinent Amerika. De benaming "indiaan" verwies nao 't feit det wie Columbus Amerika haw óntdèk, hae dach det t'r in Indië waas belandj. Hiedoor zeen ouch väöl anger benaming, wie American Indian, Native American (Vereinigdje Staote), First Nations (Canada) en indígenas (Letiens-Amerika), die neet vanoet 'n specefiek Europees standjpuntj wirke.

De indiane vörme geinszins 'n eindujige groep; 't guuef väöl versjillige völker mit edert häör eige spraok, worónger biezunjer väöl isolaatspraoke en klènder spraokfemieljes. Bekèndje völker zeen de Irokeze, de Sioux, de Cherokee, de Maya's, de Azteke, de Arowakke enne Inca's. Of de Eskimo's behuuere toete indiane is e val van discussie; meistes waere ze waal toete inheimsje Amerikaanse völker geraekendj, meh toch neet es indiane gezeen.

De laevesstiel vanne indiane versjildje hieël erg van ómraoj toet ómraoj. Sómmige völker ware van oearsprónk (en inkel nag ummer) jaeger-verzameleers, dewiel anger al landjboew bedreven en zelfs ganse stej boedje. Veurbiljer van väöl-veurkómmendje cultuurgewasse die dore indiane zeen gedomesticeerdj zeen de zónnebloom, d'n tomaat, de paprika, ketoen, cacao, venielj, pienda's, röbber, d'n aerpel ennen ananas. Mer ouch bieëster wie de lama enne hoescavia woorte gedomesticeerdj dore indiane.