Свен Тумба

Свен Тумба

  Свен Тумба (роден Свен Олоф Гунар Јохансон; 28 август 1931 - 1 октомври 2011) бил еден од најистакнатите шведски хокеари на мраз во 1950-тите и 1960-тите. Тој исто така ја претставувал Шведска во фудбал, како и голф и станал шведски шампион во скијање на вода. Јохансон првпат станал познат како „Тумба“ во 1950-тите, бидејќи имало и други играчи со исто презиме како неговото, а бидејќи тој пораснал во шведскиот град Тумба од таму го добил и својот нов прекар. Во октомври 1960 година се оженил со својата сопруга Мона, и пет години подоцна, заедно со Мона, законски го смениле своето семејно презиме во Тумба.

По неговото пензионирање од хокеј на мраз, тој станал успешен играч на голф, како и дизајнер на терени за голф, креатор и организатор на изложби и турнири за голф, како и амбасадор на играта голф, дури и официјално воведувајќи ја играта голф во поранешниот Советски Сојуз.

Хокеј на мраз

Тумба игра хокеј на мраз во 1960 година.

Тре Кронор во ноември 1958 година, од лево, стојат: Ласе Бјорн, Карл-Сорен „Кале“ Хедлунд, Ејнар Гранат, Сиге Бромс, Нилс „Дубл-Нис“ Нилсон, Карл-Горан „Лил-Стовелн, Лис, Оран“ Уно „Гарвис“ Орлунд, Роланд „Роле“ Столц; првиот ред: Свен „Тумба“ Јохансон, Хасе Сведберг, Ингве Јохансон, Роланд „Сура-Пеле“ Петерсон, Вилгот „Вил“ Ларсон и Руне Гудмундсон.

Тумба играл за шведскиот клуб Ѓургарден ИФ од 1950 до 1966 година, освојувајќи осум шведски првенства и три години бил најдобриот голгетер во лигата. Тој имал долга меѓународна кариера, играјќи за Шведска на 14 Светски првенства на ИХФ, четири Зимски олимписки игри. Прогласен е за најдобар напаѓач на Светските првенства во 1957 и 1962 година и најдобар стрелец на Зимските олимписки игри 1964 година. Тој бил и капитен на репрезентацијата. Хокеарскиот тим на Ѓургарден го има повлечено дресот со број 5 во негова чест.

Тумба сè уште го држи рекордот на постигнати голови кој изнесува 186 гола (на 245 натпревари) за шведската државна репрезентација.

Во 1997 година, тој бил примен во Куќата на славните, а во 1999 година бил награден со наградата за „Најдобар шведски играч во хокеј на сите времиња“, надминувајќи ги истакнатите играчи како Питер Форсберг и Матс Сундин.

Тумба бил првиот европски играч кој присуствувал на тренинг-камп на НХЛ клубовите и тоа во кампот на Бостон Бруинс во 1957 година. Тој се претпоставува дека добил понуда од 50.000 долари за договор од тимот Бруинс откако постигнал гол против Њујорк Ренџерс во претсезонски егзибициски натпревар, како и пет настапи за тимот во ранг на помалата лига на Ренџерс Квебек Ејс. Сепак, Тумба ја одбил понудата бидејќи поради тоа повеќе не би можел да настапува за аматерски тим на шведската репрезентација.

Како играч:

• 1950–63: 8-кратен шведски шампион (1954, 55, 58, 59, 60, 61, 62, 63).
• 1952: Олимписка бронза, Осло, Норвешка.
• 1953: Светски шампион, Цирих-Базел, Швајцарија.
• 1954: Светско првенство во бронза, Стокхолм, Шведска.
• 1956: Олимписки 5-то место, Кортина, Италија.
• 1957: Тест играч за Бостон Бруинс. Му бил понуден договор, но го одбил, бидејќи тогаш не би имал право да игра за шведската репрезентација.
• 1957: Светски шампион, Москва, СССР. (исто така номиниран за најдобар напаѓач)
• 1958: Светско првенство во Осло, Норвешка, бронза.
• 1960: Олимписко 5-то место, долина Сква, САД.
• 1962: Светски шампион, Колорадо Спрингс, САД (исто така номиниран за најдобар напаѓач).
• 1963: Светско првенство во Стокхолм, Шведска, сребро.
• 1964: Олимписко сребро, Инсбрук, Австрија.
• 1965: Светско првенство во Тампере, Раума, Финска, бронза.
• 1989: Номиниран за најдобар шведски хокеар на сите времиња..

Проекти за хокеј на мраз:

• 1955: Пронаоѓач на првиот хокеарски шлем, шлемот SPAPS.
• 1957: Основач на шведската школа за хокеј на мраз ТВ и на првиот турнир во хокеј на мраз за деца, ТВ-пукен .

Свен Тумба (лево) и Хенри Тилберг откако постигнале по пет гола против Финска во натпревар на националниот Б-тим.

Фудбал

Во средината на 50-тите години Тумба играл за Ѓургарден ИФ, тимот со кој станал и шведски шампион. Ја претставувал и шведската репрезентација. Тој одиграл еден натпревар за државната репрезентација (против Норвешка, 16 септември 1956 година).

• Алсвенскан: 1959 г

Голф

По успешната кариера во хокеј на мраз и фудбал, Тумба се посветил на голфот како играч, дизајнер на терени за голф и амбасадор на спортот. Тумба е широко препознаен како важна, можеби најважна личност за воведување на голфот како широко распространет спорт во Шведска.

Започнал со играњето на голф, за прв пат, на возраст од над 30 години. На 39-годишна возраст,, претставувајќи го голф-клубот Стокхолм, победил и на скандинавскиот меѓународен аматерски натпревар (еден од трите големи аматерски турнири во Скандинавија во тоа време) и бил избран, како еден од четворицата најдобри аматери во земјата, настапувајќи за шведската државна репрезентација на трофејот Ајзенхауер во Мадрид, Шпанија во 1970 година.

Тој станал професионалец во 1974 година и бил еден од двајцата најдобри професионалци во земјата. Тумба ја претставувал Шведска на Светското првенство 1974 година во Каракас, Венецуела.

Меѓутоа, што се однесува до голфот во Шведска, тој не е запаметен по неговиот рекорд како играч, туку по неговиот придонес за популаризација на играта и ставање на Шведска на мапата на светот на голфот. Ја обиколувал Шведска како главна атракција на инаугурациите и годишнините во голф клубовите, претставувајќи ја својата популарност за голф, играјќи натпревари на изложби и привлекувајќи го вниманието во медиумите и меѓу луѓето, кои порано не знаеле ништо за оваа игра. Неговите успешни напори да организира изложби во Шведска со Арнолд Палмер во 1968 година и Џек Никлаус во 1969 година, биле проследени со професионалниот турнир на покана од Volvo Open, кој се одржал во Шведска во 1970 и 1971 година. Во 1973 година бил основан турнирот Scandinavian Enterprise Open, со Тумба како негов основач, и набрзо станал еден од најбогатите на европски турнири.

За време на периодот за голф кариерата на Тумба, бројот на членови во шведските голф клубови се зголеми за 50 пати, од околу 12.000 на почетокот на 1960-тите на приближно 600.000 во средината на 1990-тите.

Во 1985 година го добил златниот Амблем за заслуги од шведската PGA. На 100-годишнината од Шведската федерација за голф во 2004 година, тој бил прогласен за највлијателна личност во историјата на голфот во таа земја, како што е великанот за женски голф на сите времиња, Аника Соренштам.

Тумба и официјално ја вовел играта голф во поранешниот Советски Сојуз.

Проекти за голф:

• 1967: Тумба голф центар, првиот внатрешен полигон во Шведска. Основач/дизајнер.
• 1969: Основан Купот Колгејт, главен турнир во голф во Шведска за деца до 15 години.
• 1973: Основач и претседател (15 години) на Scandinavian Enterprise Open, еден од најбогатите турнири на европската турнири во тоа време.
• 1977: Основач и Претседател (3 години) на Европскиот Отворен турнир на европските турнири.
• 1978: Улна голф клуб, (место на Отвореното скандинавско првенство победник 5 пати, 1983–87 и трофејот Ајзенхауер во 1988 година). Дизајнер на терени за голф/Водач на проектот.
• 1987: Тумба голф клуб Москва (сега наречен Московски градски клуб) првиот терен за голф во поранешниот Советски Сојуз, сместен во центарот на Москва во близина на Шведската амбасада. Основач/дизајнер.
• 1988: Голф-клуб Остерокер, два терени со 18 дупки (место за турнирите на дамските европски турнири Compaq Open и шведските турнири за голф).
• 1988: Официјално ја вовел играта на голф во поранешниот Советски Сојуз и го основал првото училиште за голф во таа држава.
• 1995: Основано е Светското првенство на голфери, годишен аматерски турнир во голф во многу земји, игран од илјадници голфери ширум светот.
• 1998: Тумба Кевлинге голф за сите, Лодекопинге. Нов начин на дизајнирање и управување на терените за голф, со цел да им биде од корист на јуниорите за голф.
• 2004: Прогласена за највлијателна личност во историјата на голфот во Шведска.

Аматерските победи

• 1970 Скандинавско меѓународно аматерско првенство.
• Турнир со 72 дупки во Седерхам 1970 година.

Тимски настапи

Аматерски

• Трофеј Ајзенхауер (ја претставува Шведска): 1970 година
• Светско првенство (ја претставува Шведска): 1974 година

Разно

• 1957–61: Сопствена радио програма, Часот на Тумба.
• 1959: Одржани емисии за скијање на вода низ цела Шведска.
• 1981: Основан е Тумба Стипендиум (грант) за хендикепирани спортисти, кој, меѓу другото, му донирал на Лев Јашин за замена на зглобот на колкот.
• 1987: Основач на мотото „Спортот промовира пријателство и бизнис“, поддржано од еминентни спортисти, политичари, уметници итн. Примери се Пеле, Шон Конери, Севе Балестерос и Борис Елцин.
• 1989: Го добил Кралскиот медал од Н.М. кралот Карл Густаф за неговите извонредни спортски достигнувања.
• 2006: Основан е образовниот фонд Свен Тумба, Спорт за образование, добротворна организација заедно со AstraZeneca со цел да се искорени неписменоста.

Тумба напишал и бројни книги: Тумба кажува сè, Школата за хокеј Тумба (преведена на три јазици), како и Мојот богат живот (голата вистина).

Личен живот

Тумба заедно со сопругата Мона ги има четирите сина, Томи, роден 1962 година, Јохан, роден 1964 година, Стефан, роден 1970 година и Даниел, роден 1982 година. Томи и Јохан станале професионалци за голф. Јохан претходно играл на европските турнири и завршил на 13-тото место на Скандинавското Ентерпрајз Опен во 1989 година, а подоцна станал успешен професионален натпреварувач на далечинско возење.

Во поголемиот дел од животот по неговото пензионирање, Свен Тумба и неговата сопруга живееле во Вест Палм Бич, Флорида, враќајќи се повремено во Шведска за време на летото.

Смрт

Тој починал на 1 октомври 2011 година откако три месеци бил во болницата Дандеридс шјухус поради инфекција на колкот. Во моментот на неговата смрт, тој не бил шведски државјанин, бидејќи не бил регистриран дека живее во Шведска. Поссмртно, му била оддавана чест пред сите натпревари од шведската хокеарска лига Елитсериен кои се играле на тој ден, со едноминутно молчење. Неговото тело било погребано во црквата Енгелбрект во Остермалм, Стокхолм, на 20 октомври 2011 година. Приближно 500 пријатели и роднини пристигнале во црквата да остават цвеќе и да му оддадат почит на Свен Тумба.

Надворешни врски

• Енциклопедија од А до Ш за хокеј на мраз Архивирано на 3 ноември 2013 г.
• Шведски хокеј, историски светски првенства
• Шведско списание за голф
• Фонд за образование, За Свен Тумба Архивирано на 20 ноември 2021 г.
• Global Golf Ltd.
• Статистика на Свен Тумба на EliteProspects.com