တ္ၚဲ (အခိင်)
မွဲတ္ၚဲ (အၚ်္ဂလိက်: Day) ဒှ်လလအ်အခိင် ဗွဲသၟဟ် ဂၠးတိပိုယ် ဂေတ်ဂွံ မွဲဗဂေတ် ပ္ဍဲကဵုရိ (axis) ဍေဟ်တုဲ၊[၁] နကဵု အခိင်လျးတ္ၚဲမ္ဂး မဒှ်အခိင်ကာလ အကြာ နူတ္ၚဲမစတိုန် ကဵု တ္ၚဲမစတိုန်တၟိမွဲပၠန် မဒှ်အခိင်မွဲတ္ၚဲ မွဲဗတံဂှ် ညးကော်စ မွဲတ္ၚဲရ။[၂]
လလအ်အခိင် ပွိုင်မွဲတ္ၚဲဂှ် ညးပိုင်ခြာဖျေဟ်လဝ် နကဵု လလအ်အခိင် နကဵု "စက္က" အတိုင် သၞောတ်ဗၜတ်အခိင်ဂၠးတိ မကော်ဂး (SI base unit) ရ။ နကဵုသၞောတ်ဗၜတ်အခိင်ဂၠးတိမ္ဂး ညးရိုဟ်စ ၆၀ စက္က မွဲ မိနေတ်၊ ၆၀ မိနေတ် မွဲ နာဍဳ၊ ၂၄ နာဍဳ မွဲတ္ၚဲ (မွဲတ္ၚဲမွဲဗတံ)တုဲ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲ သီုဖအိုတ် နွံ ၈၆,၄၀၀ စက္က ရ။[၃]တ္ၚဲဂှ် ပ္ဍဲရိဇကုဂှ် ဂေတ်ဒၟံင်တုဲ ဂေတ်အာဒၟံင် ကုတ္ၚဲ(သၟိင်တ္ၚဲ)တုဲ အခိင်ကာလ တိမဂေတ်ဂွံ တ္ၚဲမွဲဗဂေတ် ညးကော်စ မွဲသၞာံရ။ အတိုင်ကြက္ကဒိန်မ္ဂး ပ္ဍဲမွဲသၞာံ သၞာံဓမ္မတာမ္ဂး နွံ ၃၆၅ တ္ၚဲ သၞာံထပ်မ္ဂး နွံ ၃၆၆ တ္ၚဲရ။ ညးပိုင်ခြာလဝ် တ္ၚဲနွံ (၇) တ္ၚဲမ္ဂး ဂွံမွဲသတ္တဟ ရ။
နိရုတ္တိ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]လိက်မန်တြေံ "တ္ၚေယ်" နူဂှ် ဒှ်အာ တ္ၚယ် (တ္ၚဲ)။ ပ္ဍဲကဵု တ္ၚဲနကဵုဘာသာဗၟာ တနင်္ဂနွေး ကဵု တနင်္လာ ၜါဝွံ "တနင်" ကၠုင်နူအရေဝ်မန် "တ္ၚယ်" ဝွံရ။
တ္ၚဲ (၇)
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]ယၟုတ္ၚဲ (၇) ဗီုမန်ဂှ် ကေတ်နူ အိန္ဒိယ/ဟိန္ဒူတုဲ နူကဵု လိက်တၟအ်မန် သြိုင်နန် (ဍုင်ဗုကာံ)[၄] ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။
- အဒိုတ် ←အာဒိတ္တဝါရ်
- စန် ←စန္ဒြဝါရ်
- အၚာ ←အင်္ကာရ
- ဗုဒ္ဓဝါ ←ဗုဒ္ဓဝါရ်
- ဗြဴဗတိ ←ဗြဟသ္ပတိဝါရ်
- သိုက် ←သုကြဝါရ်
- သ္ၚိသဝ် ←သၞိသ္စရ်ဝါရ်
နိဿဲ
[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]- ↑ Weisstein, Eric W. (2007). Day. Retrieved on 2011-05-31။
- ↑ Weisstein, Eric W. (2007). Solar Day. Retrieved on 2011-05-31။
- ↑ BIPM (2014). Unit of time (second). Archived from the original on 2019-03-25။ Retrieved on 2020-01-14။
- ↑ ဦးချစ်သိန်း (၁၉၆၅) ရှေးဟောင်းသုတေသန ဌာနခွဲ၊ လိက်တၟအ်သြိုင်နန်၊ (ကျန်စစ်သားမင်း နန်းတည်ကျောက်စာ)