Ebola
Ebola of ebola hemorragiese koortse is ne viruszeekte dee keump van et ebolavirus. De zeekte keump neet vake vuur en keump meestal strekgebeunden vuur in West- en Midden-Afrika. De zeekte daankt zinnen naam an ne lieknamige rivier in Kongo (doodestieds Zaïre). Hier breuk de zeekte op twee steas tegelieke oet in 1976. Et wör hier vuur et eerste herkeand duur oonderzeuker Peter Piot. Hee bewees at et ebola was in de plaatse Yamuku, ongevear 95 kilometer van de Ebola-rivier. Völle leu stoarft duur de zeekte. Der is nog ginne behaandeling of geneasmiddel vuur.
Tekens
[bewark | bronkode bewarken]De eerste tekens van besmetting loat zik tusken twee deage en dree wekken zeen noa besmetting. ze begint met koortsen, zearen haals, zeare spieren en kopzearte. Doarnoa komt spiejen, boekloop en hoedoetslag, evolget duur ne ofnemmende woarking van den leawer en de nieren. Tegen dissen tied begint leu oetweandig en inweandig te bloden. Tusken 25 en 90 perseant van besmette leu keump oet de tied, meestal tusken de zes töt zesteen deage noa besmetting. Dit keump duur nen legen blooddruk duur vlöaistofverlees.
Besmetting
[bewark | bronkode bewarken]Ebola wörd duur egewen bie rechtstreeks anraken van liefssappen, zo as blood en spieje van besmette leu of deers. Dit kan ook langs anraking van vuurwoarpen woer as kortens liefssappen oawerhen zeent ekömmen. Besmetting duur de locht tusken apen en leu is neet bewezen. Et ebolavirus kan nog verskeaidene moanden in zoad en modermeelk achterbliewen van ene den as hersteelt van Ebola.
Oorzaken
[bewark | bronkode bewarken]Den grötsten dreager van ebola is normaalgesprökken den Vlearhoond, nen groten oard vlearmoes. Zee köant et virus dreagen zoonder der zelf zeke van te worden. In völle Afrikaanse laanden is de vlearhoond geleefden kost en jaagt leu völle op disse deers. Duur anraken van et besmette vleais of blood van den vlearhoond kriegnt de leu et ook.
Aandere zeektes, zo as malaria, cholera, tyfus, meningitis en aandere besmettelike hemorrhagiese koortsen liekt völle op Ebola. Bloodmoonsters wordt etest op besmettelik RNA, ofwearstoffen of et virus zelf, um de zeekte te herkennen.