Rezessiv

Rezessiv is en Begreep ut de Genetik, wat en sünnere Egenschap vun’t Verarven beschrieven deit.

Dat Verarven vun Liefmarkmolen löpt över de Genen, de de Arvinformatschoon transporteeren doot. Rezessiv bedüüt dorbi „torüchstahnd“ oder „sett sik nich dör“ un heet, dat dit Markmol vun en annert överdeckt warrn kann. In de Genetik gifft dat neemlich rezessive un dominant Arvfakters, de in verschedene Allelen vörkamen künnt. En dominanten Arvfakter sett sik bi’t Utprägen vun en sünnert Markmol gegenöver den rezessiven dör. Dat bedüüt anners rüm, dat en Markmol, dat rezessiv is, blots utbillt warrn kann, wenn dat reinarvig vörliggt un an’n lieken Genoort keen dominant Merkmol liggen deit. Butdem gifft dat ok noch dat kodominante Verarven.

Bispelen

Bi de Arf (Pisum sativum) gifft dat Planten mit rode un annere mit witte Blöten. För de Klöör vun de Blööt is en Gen tostännig, dat twee Allelen hett. Dat een Allel leggt de rode Klöör fast, dat annere bargt den Kood för de witte Klöör. In diploide Organismen as de Arfenplanten kamt jümmer twee Allelen vör, de een Markmol bestimmt, so dat twee lieke Allele för rode Blöten, twee lieke för witte Blöten oder twee ünnerscheedliche Allelen (een för witt un een för root) tosamenkamen künnt. De letztere Fall warrt as Heterozygotie betekent, wat in’n Fall vun de Arf dorto föhrt, dat de Blööt root warrt, wieldat dit Allel dat annere överdeckt. Oder anners snackt: de witte Blötenklöör is rezessiv.

Schüll nu bi en annere Plant ünner de lieke Vörutsetten bi de heterozygote Plant en rosaklöörte Blööt rutkamen, denn warrt disse Arvgang as intermediär betekent.

Wenn en Minsch in sien Arvgoot de Anlagen för dat Bloodgruppenmarkmol B un op dat Süsterchromatid för de Bloodgrupp 0 bargt, hett he de Bloodgrupp B, wieldat sik de Bloodgrupp 0 rezessiv gegenöver B verhollt. Annersrüm seggt man, dat de Bloodgrupp B gegenöver 0 dominant is. Ok de Bloodgrupp A is dominant gegenöver 0. Dat hett, dat blots en Minsch de Bloodgrupp 0 hebben kann, wenn op beide Chromosomen dat 0-Allel liggt.

Dorgegen sünd de Bloodgruppen A un B kodominant: Minschen, de een A- un een B-Allel drägt, wiest beide Bloodgruppenegenschoppen op un hebbt dormit de Bloodgrupp AB. Man, en Bloodgrupp B0 gifft dat nich, wieldat 0 rezessiv is.

Kiek ok