TOPS-10
TOPS-10 | ||||
---|---|---|---|---|
Ontwikkelaar(s) | Digital Equipment Corporation | |||
Bronmodel | Closed source | |||
Uitgebracht | 1970 | |||
Recentste uitgave | 7.04 (juli 1988) | |||
Programmeertaal | Assembleertaal, BLISS | |||
Licentie(s) | Propriëtaire software | |||
Status | Stopgezet | |||
|
TOPS-10 (Timesharing / Total Operating System-10) was een besturingssysteem van Digital Equipment Corporation (DEC) voor hun lijn van mainframe-computers. Het systeem is voortgekomen uit de eerdere Monitor-software voor de PDP-6 en PDP-10 en werd in 1970 omgedoopt tot TOPS-10.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De PDP-6 Monitor-software werd voor het eerst uitgebracht in 1964. Ondersteuning voor de KA10-processor van de PDP-10 werd in 1967 aan de Monitor-software toegevoegd in versie 2.18. De naam TOPS-10 werd voor het eerst gebruikt in 1970 voor versie 5.01.
TOPS-10 versie 6.01 uit mei 1974 was de eerste versie die virtueel geheugen implementeerde (demand paging), waardoor programma's groter dan het fysiek geheugen konden worden uitgevoerd.
Vanaf versie 7.00 uit 1972 was symmetric multiprocessing beschikbaar (in tegenstelling tot de eerder gebruikte master/slave-opstelling). Hierdoor konden verschillende PDP-10-computers gecombineerd worden tot een symmetrisch multiprocessorsysteem van maximaal 8 computers dat een ononderbroken werking garandeerde ondanks mogelijke hardware- of softwarefouten.[1]
De laatste versie van TOPS-10 was versie 7.04 uit 1988.[2]
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]TOPS-10 ondersteunt gedeeld geheugen en maakte de ontwikkeling mogelijk van een van de eerste echte multiplayer-computerspellen: DECWAR.[3] Dit was een Star Trektekstspel waarbij gebruikers elkaar in realtime bevochten door opdrachten op terminals in te typen. TOPS-10 lag ook aan de basis van de originele Multi-User Dungeon MUD, de voorloper van de huidige MMORPG's.
Een andere baanbrekende applicatie heette FORUM, een voorloper van de latere chatrooms. Deze applicatie toonde het potentieel van communicatie tussen meerdere gebruikers en leidde tot de ontwikkeling van de chatapplicatie van CompuServe.
TOPS-10 heeft een zeer robuuste application programming interface (API) die gebruik maakt van een mechanisme dat UUO of Unimplemented User Operation wordt genoemd. UUO's implementeren oproepen van het besturingssysteem op een manier waardoor ze op machine-instructies lijken. De Monitor Call API was zijn tijd ver vooruit, zoals het grootste deel van het besturingssysteem, en maakte systeemprogrammering op DECsystem-10-systemen eenvoudig en krachtig.
De TOPS-10-scheduler ondersteunt prioriteitenwachtrijen en voegt elk proces toe aan de juiste wachtrij, afhankelijk van de prioriteit.
Commando's
[bewerken | brontekst bewerken]De volgende lijst van commando's wordt ondersteund door TOPS-10:[4]
- ACCOUNT
- ALLOCATE
- ASSIGN
- ATTACH
- BACKSPACE
- BACKUP
- CANCEL
- CCONTINUE
- COMPILE
- CONTEXT
- CONTINUE
- COPY
- CORE
- CPUNCH
- CREATE
- CREDIR
- CREF
- CSTART
- D(eposit)
- DAYTIME
- DCORE
- DDT
- DEALLOCATE
- DEASSIGN
- DEBUG
- DECLARE
- DELETE
- DEPOSIT
- DETACH
- DIRECTORY
- DISABLE
- DISMOUNT
- DSK
- DUMP
- E(xamine)
- EDIT
- ENABLE
- EOF
- EXAMINE
- EXECUTE
- FILCOM
- FILE
- FINISH
- FUDGE
- GET
- GLOB
- HALT
- HELP
- INITIA
- JCONTINUE
- KJOB
- LABEL
- LIST
- LOAD
- LOCATE
- LOGIN
- MAKE
- MERGE
- MIC
- MOUNT
- NETWORK
- NODE
- NSAVE
- NSSAVE
- OPSER
- PASSWORD
- PJOB
- PLEASE
- PLOT
- POP
- PRESERVE
- PROTECT
- PUNCH
- PUSH
- QUEUE
- QUOLST
- R
- REASSIGN
- REATTACH
- REENTER
- RENAME
- RESOURCES
- REWIND
- RUN
- SAVE
- SSAVE
- SCHED
- SEND
- SESSION
- SET
- SHOW
- SKIP
- START
- SUBMIT
- SYSTAT
- TECO
- TIME
- TPUNCH
- TYPE
- UNLOAD
- USESTAT
- VERSION
- WHERE
- ZERO
Software
[bewerken | brontekst bewerken]De TOPS-10 assembler, MACRO-10, maakte deel uit van de TOPS-10-distributie.
De volgende programmeertalen werden als aparte producten aangeboden:
- ALGOL, als ALGOL-10 v10B,[5] een compiler voor algemene toepassingen
- APL, als APL-SF V2,[6] een interpreter voor wiskundige modellering
- BASIC, als BASIC-10 v17F,[7] een interpreter voor algemene toepassingen
- BLISS, als BLISS-10[8] en BLISS-36,[9] compilers voor het programmeren van systeemsoftware
- COBOL, als COBOL-68[10] en COBOL-74,[11] compilers voor het programmeren van zakelijke toepassingen
- Fortran, als FORTRAN-10 v11,[12] een compiler voor het programmeren van rekenkundige toepassingen
Daarnaast waren er nog een aantal bijkomende programmeertalen die door derden aangeboden werden, waaronder Forth, Lisp, Pascal, Simula, SNOBOL en BCPL.
Nalatenschap
[bewerken | brontekst bewerken]MS-DOS werd sterk beïnvloed door TOPS-10. Identieke elementen zijn onder meer bestandsextensies van drie tekens, verschillende standaardextensies (zoals .EXE en .TXT), de asterisk (*) als wildcard in zoekopdrachten, het gebruik van de schuine streep (/) om commando-opties aan te geven, enz.[13]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel TOPS-10 op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ (en) Wilson, Allan B.; Flemming, James M., TOPS-10 Symmetric Multiprocessing (27 december 1991). “In SMP, all devices can be duplicated and placed on multiple cpus. Thus any device in an SMP system can fail ("single point failure") and the system can still provide all critical functions and services.”
- ↑ (en) Budne, Phil, TOPS-10 Release History. ultimate.com (25 juni 2006).
- ↑ (en) Newman, Harris S., The Decwar Homepage (2 februari 2017).
- ↑ (en) TOPS-10 Operating System Commands Manual (). Digital Equipment Corporation (oktober 1988).
- ↑ (en) Algol Programmer's Guide (). Digital Equipment Corporation (april 1977).
- ↑ (en) APL-SF Language Manual (). Digital Equipment Corporation (augustus 1979).
- ↑ (en) BASIC Conversational Language Manual (). Digital Equipment Corporation (maart 1974).
- ↑ (en) BLISS-10 Programmer′s Reference Manual (). Digital Equipment Corporation (februari 1974).
- ↑ (en) BLISS Language Guide (). Digital Equipment Corporation (april 1983).
- ↑ (en) TOPS-10/TOPS-20 COBOL-68 Language Manual (). Digital Equipment Corporation (augustus 1981).
- ↑ (en) TOPS-10/TOPS-20 COBOL-74 Language Manual (). Digital Equipment Corporation (oktober 1985).
- ↑ (en) TOPS-10/TOPS-20 FORTRAN Language Manual (). Digital Equipment Corporation (mei 1985).
- ↑ (en) Necasek, Michal, Why Does Windows Really Use Backslash as Path Separator?. OS/2 Museum (24 mei 2019). Gearchiveerd op 26 mei 2019.