Vejatz lo contengut

Guèrra de Succession d'Àustria

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.


Guèrra de Succession d'Àustria
Informacions generalas
Data 16 de decembre de 1740 - 18 d'octòbre de 1748
Luòc Euròpa, America dau Nòrd, Antilhas e Índias
Casus belli Pragmatica Sancion
Eissida Tractat d'Ais d'Alemanha (1748)
Belligerants
França

Prússia
Espanha
Bavièra
Nàpols
Gènoa
Suècia
Saxònia (1741-1742)

Àustria

Reiaume Unit
Províncias Unidas
Sardenha
Saxònia (1743-1745)
Russia

La Guèrra de Succession d'Àustria foguèt un conflicte mondiau que se debanèt de 1740 a 1748. Relativament complèx car imbricant pauc a pauc de conflictes separats, foguèt entraïnat per la question de la succession de l'emperaire Carles VI qu'aviá designat sa filha Maria Terèsa coma eiretiera dins una declaracion juridica (la Pragmatica Sancion). Pasmens, a sa mòrt, aqueu projècte foguèt contestat per lei pretendents diferents ai domenis dei Habsborg e per divèrsei princes desirós d'obtenir de compensacions territòrialas.

De 1740 a 1744, la guèrra opausèt oficialament lei pretendents, especialament Carles de Bavièra, a Maria Terèsa. Frederic II de Prússia aprofichèt la feblessa austriana per atacar e e annexar Silèsia. Desirosa d'afeblir l'ostau dei Habsborg, França sostenguèt Bavièra. En parallèl, de conflictes opausèron dins lei colonias leis Espanhòus e lei Francés ai Britanics. Lo conflicte se generalizèt en 1744 amb l'intrada en guèrra dirècta de França qu'ataquèt lei País Bas Austrians e leis ocupèt après una lònga campanha de sètges que durèt de 1744 a 1747.

Pasmens, la patz d'Ais d'Alemanha en 1748 veguèt França abandonar totei sei conquistas sensa rason aparenta. Lei venceires principaus de la guèrra foguèron donc Prússia, que gardèt lo contraròtle de Silèsia, e Maria Terèsa que se mantenguèt sus lo tròne dei domenis ereditaris Habsborg. En America e ais Índias, lei belligerents restabliguèron lo statu quo ante bellum, çò qu'èra una victòria defensiva importanta per Espanha.

La succession de l'emperaire Carles VI

[modificar | Modificar lo còdi]
Retrach de Maria Terèsa d'Àustria vèrs 1744.
Article detalhat: Pragmatica Sancion.

La causa premiera de la guèrra es la manca d'eiretiers mascles au sen de la dinastia dei Habsborg. Apareguda dins lo corrent dau sègle XVII, aquela situacion entraïnèt la Guèrra de Succession d'Espanha e decidèt l'emperaire Leopold Ièr (1658-1705) de passar un acòrdi amb sei dos fius, Josèu e Carles, per permetre la transmission dei possessions familialas entre lei doas linhadas dins lo cas d'una abséncia novèla d'eiretiers mascles. Ansin, a la mòrt de Josèu (1705-1711), paire de doas filhas, Carles li succediguèt. Pasmens, a son torn, aguèt unicament de filhas.

En 1713, Carles promulguèt donc la Pragmatica Sancion qu'autoriza lei femnas de la dinastia d'eiretar. Dins aquò, placèt seis enfants avans aquelei de son fraire, çò qu'èra una fònt possibla de trèbols de succession. Agravèt la situacion en maridant sei nebodas amb lei rèis de Bavièra e de Saxònia, doas poissanças regionalas dins lo Sant Empèri Roman Germanic. Segon eu, aquò deviá melhorar l'accession au tròne de sa filha, Maria Terèsa, en neutralizant leis ambicions dei dos estats. Dins lei fachs, aquò exacerbèt lei tensions car permetèt a plusors princes de considerar una contestacion dei títols tradicionalament tenguts per lei Habsborg.

De mai, Maria Terèsa, nascuda en 1717, èra jova e considerada coma mau preparada a son ròtle. Ansin, certaneis estats preparèron la candidatura d'un prince non Habsborg per l'eleccion a la tèsta dau Sant Empèri. La Pragmatica Sancion foguèt donc parcialament reconeguda en Euròpa, generalament amb de condicions d'annulacion. Per exemple, foguèt lo cas de França que l'acceptèt se leis interès de son aliat Carles de Bavièra èran respectats.

Leis exigéncias prussianas e l'invasion de Silèsia

[modificar | Modificar lo còdi]
Retrach de Frederic II de Prússia que sei revendicacions territòrialas entraïnèron lo conflicte.

A la mòrt de Carles VI, lo factor principau de destabilizacion foguèt lo rèi Frederic II de Prússia (1740-1786) que reclamèt Silèsia en cambi de son sostèn a Maria Terèsa. Per aquò, Prússia dispausava d'una armada ben entraïnada e ben comandada e d'una aliança secrèta amb França, negociada en abriu de 1739. Ansin, en decembre de 1740, ataquèt la region en aprofichant la dispersion dei tropas austrianas.

La neutralitat britanica e lo revirament francés

[modificar | Modificar lo còdi]

Après l'invasion prussiana, Maria Terèsa assaièt d'obtenir una intervencion de Jòrdi II, rèi dau Reiaume Unit e elector de Hannover. Pasmens, lo Premier Ministre Robert Walpole refusèt d'intrar en guèrra per defendre la Silèsia Austriana.

De son caire, França decidèt d'aprofichar la situacion per afeblir lei Habsborg, son principau adversari continentau dempuei lei Guèrras d'Itàlia. Signèt una aliança amb Prússia lo 5 de junh de 1741 e mandèt de tropas en Alemanha per sostenir lei pretencions de Carles de Bavièra.

Lo jòc deis alianças

[modificar | Modificar lo còdi]

La participacion de França cambièt la natura dau conflicte que venguèt una confrontacion entre lei poissanças europèas majoras dau periòde. Per mantenir l'equilibri continentau, aisse tradicionau de sa politica, lo Reialme Unit deguèt jonhér Àustria. Lei Províncias Unidas, autre enemic tradicionau de Versalhas, l'imitèt.

De son caire, França recebèt l'ajuda d'Espanha qu'èra ja en guèrra còntra lei Britanics dempuei 1739 dins leis Antilhas. Lei poissanças segondàrias se raprochèron de son protector tradicionau coma Saxònia que ralièt lo camp austrian après aver assaiat de participar a la conquista dei domenis Habsborg en 1741-1742.

Lo frònt austroprussian

[modificar | Modificar lo còdi]
Pintura representant una ataca de l'infantariá prussiana.

Lei Prussians inicièron leis ostilitats amb una ataca sensa declaracion de guèrra en Silèsia onte leis Austrians avián pauc de tropas. Pasmens, a la suspresa generala, Maria Terèsa se revelèt una sobeirana energica e determinada que capitèt de formar rapidament d'armadas novèlas. Ansin, Frederic II deguèt menar un combat malaisat e saunós per ganhar la batalha de Mollwitz (10 d'abriu de 1741).

Lo començament de l'ofensiva francesa foguèt l'eveniment decisiu sus aqueu frònt. D'efiech, la menaça còntra Praga necessitèt de mandar de renfòrç dins aqueu sector, çò que facilitèt lo rèsta dei combats per lei Prussians. Prenguèron ansin lo contraròtle de totei lei fortalesas de Silèsia avans la fin de l'annada. En 1742, lei Prussians se dirigiguèron vèrs lo sud e menacèron Viena. Lo prince Carles de Lorena, a la tèsta d'una armada austriana, ataquèt sei linhas d'avitalhament. Obligat de se retirar e perseguit, Frederic II capitèt d'arrestar son adversari a la batalha de Chotusitz (17 de mai de 1742). Dins aquò, i perdiguèt plusors miliers d'òmes.

Après aqueu combat, de negociacions secrètas comencèron. Leis Austrians avián besonh de tropas suplementàrias sus sa frontiera occidentala e lei Prussians avián agantat son objectiu iniciau. Lei dos país signèron donc una patz separada lo 11 de junh de 1742. Àustria i reconoguèt la pèrda de Silèsia e Prússia se retirèt dau conflicte.

Lo frònt francoaustrian

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo frònt francoaustrian, centrat sus lei frontieras nòrd-oèst d'Àustria, opausèt principalament lei fòrças francobaveresas ai tropas austrianas. L'estrategia de França i foguèt pauc clara car participava oficialament a la guèrra coma auxiliars per defendre leis interès de Bavièra. De mai, aguèt de dificultats per mantenir de linhas d'avitalhament tant lòngas. Ansin, après una avançada en direccion de Viena, lei Francobavarés se dirigiguèron vèrs lo nòrd per atacar Boèmia ont ocupèron Praga (26 de novembre de 1741). Aquò permetèt a Carles de Bavièra de venir rèi de Boèmia (9 de decembre de 1741) e d'èsser elegit emperaire (24 de genier de 1742).

Aqueu desviament de l'ofensiva vèrs lo nòrd permetèt ais Austrians d'organizar una còntra-ataca vèrs l'oèst en direccion de Bavièra ont ocupèron aisament Munchen. Desgarnissent lo frònt de Silèsia, mandèron tanben de renforç importants en Boèmia. Maugrat una victòria a la batalha de Sahay (24 de mai de 1742), la posicion dau còrs expedicionari francés – que son cap, lo manescau de Broglie, èra tròp inactiu per aprofichar lei succès prussians – venguèt lèu impossibla de tenir. Foguèt donc obligat de se retirar vèrs Ren en 1743 onte lei Francés èran a constituïr d'armadas novèlas per faciar d'atacas de part dei Províncias Unidas e dau Reiaume Unit.

De son caire, leis Austrians avancèron en direccion de Ren e tornèron ocupar lei fortalesas de Boèmia. Negocièron tanben una aliança amb lo Reiaume de Sardenha en cambi de quauquei concessions territòrialas en Itàlia. Aquò entraïnèt la generalizacion dau conflicte amb una declaracion de guèrra dirècta de França còntra Àustria que permetèt ai Francés d'atacar totei lei territòris austrians.

La conquista dei País Bas Austrians

[modificar | Modificar lo còdi]
Pintura de la batalha de Fontenoy (1745), combat que permetèt ai Francés d'ocupar la totalitat dei País Bas Austrians.

En 1744, França decidèt de se concentrar sus la conquista dei País Bas Austrians. Mandèt donc una armada fòrça importanta per assetjar lei vilas de la region e organizèt tres fòrças segondàrias per empedir lo passatge de Ren a seis adversaris. Pasmens, leis Austrians dau prince Carles capitèron de passar lo fluvi (30 de junh - 1èr de julhet de 1744). Aquò entraïnèt lo retorn de Prússia dins la guèrra amb una ataca per suspresa en Boèmia. La còntra-ataca austriana obliguèt rapidament lei Prussians de se retirar per protegir sei linhas d'avitalhament.

Aquela campanha permetèt pasmens ai Francés de restablir sei posicions e de perseguir sei sètges sus la riba senèstra de Ren. De son caire, en Alemanha, Bavièra abandonèt lo conflicte après la mòrt de l'emperaire Carles. Son fiu capitèt de mantenir l'integritat de seis estats ereditaris mai deguèt desenant sostenir Viena (22 d'abriu de 1745). Lo rèsta de l'annada foguèt marcat per l'incapacitat britanica d'expulsar lei Francés de Flandra (batalha de Fontenoy) e per la resisténcia de l'armada prussiana en fàcia dei tropas austrianas (batalhas de Hohenfriedberg, de Soor e de Kesselsdorf).

Aquelei succès permetèron a Prússia de signar un segond tractat de patz amb Àustria que tornèt reconóisser la pèrda de Silèsia. França poguèt perseguir la conquista dei País Bas. Doas victòrias majoras a Rocoux còntra leis Austrians (11 d'octòbre de 1746) e a Lauffeld còntra leis Anglés e leis Olandés (4 de julhet de 1747) marquèron aquela campanha que s'acabèt per la presa de Maastricht (setembre de 1747). Ansin, au començament dei negociacions de patz, França aviá capitat d'ocupar tota la riba senèstra de Ren, son objectiu dempuei lo rèine de Loís XIV (1643-1715).

Lo teatre italian

[modificar | Modificar lo còdi]
Pintura de la batalha d'Assietta que marquèt la fin deis operacions en Itàlia.

Lei combats sus lo teatre italian se devesiguèron en tres fasas distintas. Durant la premiera, de 1741 a 1744, leis Espanhòus assaièron de conquistar lei territòris austrians de la region. Recebèron rapidament l'ajuda dirècta dau Reiaume de Nàpols, que s'inquietava de la preséncia de tropas austrianas a proximitat de sa frontiera, e indirècta de França que permetèt lo passatge d'una armada espanhòla sus son territòri. Àustria foguèt sostenguda per Sardenha e per una esquadra navala britanica que menaçava Nàpols. Pauc eficaça, l'armada espanhòla ganhèt quauquei batalhas mai mau capitèt d'esplechar aquelei succès per atacar lei defensas austrianas dins lo nòrd de la peninsula.

La segonda fasa de la guèrra en Itàlia durèt de 1744 a 1745. Renfòrçats per l'intrada en guèrra oficiala de França, leis adversaris d'Àustria arrestèron una ofensiva en direccion de Nàpols ai batalhas de Velletri (junh e aost de 1744) e enregistrèron plusors victòrias dins lo sud deis Aups còntra lei Sardes (julhet-setembre de 1744). Après la pausa ivernenca, lei Francoespanhòus capitèron de reünir sei fòrças e de batre leis Austrosardes a Bassignano (27 de setembre de 1745). Ocupèron una partida de Piemont mai sei generaus, obligats d'esperar d'òrdres donats dempuei París e Madrid, foguèron incapables d'aprofichar la situacion per batre definitivament Sardenha.

A partir de 1756, deguèron faciar l'arribada de plusors còrs austrians liberats per la fin definitiva dei combats entre Àustria e Prússia. Sensa esperar la fin de la sason freja, leis Austrians e lei Sardes ataquèron e menacèron seis enemics d'enceuclament a la batalha de Piacenza (16 de junh de 1746). Pasmens, lei Francés capitèron de s'enfugir tot en demorant organizats. Venceires a Rottofreddo (12 d'aost de 1746), poguèron se restablir dins leis Aups après aver abandonat Gènoa. Bloquèron leis ofensivas austrianas seguentas e aprofichèron la revòuta dei Genovés (5-11 de decembre de 1746) per tornar atacar. Dins aquò, son assaut còntra lei fortificacions sardas d'Assietta s'acabèt per una revirada saunosa que marquèt la fin deis operacions majoras sus aqueu frònt.

La guèrra navala e lei teatres coloniaus

[modificar | Modificar lo còdi]
Pintura de la batalha dau Cap Sicie.

La guèrra maritima opausèt principalament lei flòtas francesa e espanhòla ais esquadras britanicas. Se caracterizèt per l'usatge massís de corsaris e per de dificultats de comandament fòrça importantas dins lo camp anglés. Ansin, lei fòrças deis amiraus Mathews e Lestock mau capitèt de blocar la flòta francesa de Mediterranèa que sortiguèt de Tolon a la batalha dau Cap Sicie (22 de febrier de 1744). Aquò permetèt ais Espanhòus de mandar de renfòrç en Itàlia. De son caire, lei Francés assaièron d'organizar un desbarcament dins leis Illas Britanicas mai lo projècte foguèt arrestat per lei condicions meteorologicas e per la superioritat numerica dei vaissèus britanics. Puei, la marina francesa capitèt de resistir fins a la fin de la guèrra en despiech de la pèrda de plusors naviris a la Cap Finisterre.

Otra mar, lei combats foguèron equilibrats. Dins leis Antilhas, totei leis atacas britanicas majoras foguèron rebutadas per lei defensors, sovent ajudats per la logistica marrida de seis adversaris. En America dau Nòrd, lei colons britanics prenguèron l'importanta posicion de Loísborg (16 de junh de 1745). Dins aquò, en Asia, perdiguèron lo pòrt indian de Madras (10 de setembre de 1746).

La dubertura dei negociacions

[modificar | Modificar lo còdi]

Lei negociacions comencèron en 1746 dins la vila de Breda. Lei discussions foguèron subretot menadas per lei Francés e lei Britanics qu'impausèron sei condicions a totei leis autrei belligerants. Pasmens, aquò foguèt aisament acceptat car Loís XV decidèt de restitüir totei sei conquistas continentalas sensa condicion. Dins lei colonias, abandonèt Madras en cambi de la liberacion de Loísborg. Prússia e Sardenha gardèron sei conquistas de la premiera partida dau conflicte e la Pragmatica Sancion foguèt acceptada per tota Euròpa.

Consequéncias

[modificar | Modificar lo còdi]

Lei pèrdas umanas e economicas

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo bilanç uman de la guèrra es mau conegut. Lei pèrdas militaras son estimadas entre 100 000 e 450 000 mòrts e lo nombre de victimas civilas es desconegut. La situacion financiera dei belligerants èra tanben fòrça marrida en causa de l'aumentacion continua dau còst deis operacions. Per exemple, França veguèt son economia s'afondrar en 1746 e lo país conoguèt de problemas d'avitalhament fins a 1748.

L'emergéncia de la poissança prussiana

[modificar | Modificar lo còdi]

Prússia foguèt lo venceire principau de la patz de 1748. D'efiech, confiermèt son annexion de Silèsia, region economicament prospèra que li permetèt de renfòrçar sei fondacions economicas. Conjugada amb lei succès multiples de son armada, aquela annexion la transformèt en poissança majora dau continent europèu.

La confiermacion de la Pragmatica Sancion

[modificar | Modificar lo còdi]

L'autre venceire principau de la guèrra foguèt Maria Terèsa d'Àustria. D'efiech, en despiech de la pèrda de quauquei territòris periferics, foguèt reconeguda coma sobeirana legitima dei domenis ereditaris dei Habsborg per tot lo continent, compres sei rivaus per la succession. De mai, l'eleccion de son marit Francés coma emperaire en 1745 li permetèt d'aquistar lo contraròtle dau Sant Empèri.

La feblessa francesa

[modificar | Modificar lo còdi]

En despiech de sa victòria militara a l'eissida de la segonda partida de la guèrra (1744-1748), França foguèt afeblida per lo conflicte. D'efiech, lo país, mau sostengut per Prússia, aviá ges d'aliat continentau clar e èra diplomaticament isolat. Pus grèu, lo refús dau rèi Loís XV d'annexar la riba senèstra de Ren – ocupada per sei tropas après tres ans de combats malaisats – donèt una impression de feblessa e de declin. Òr, aquò encoratjèt lei Britanics a preparar rapidament un conflicte novèu que s'acabèt per sa victòria en 1763.

Liames intèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]