Cyborium (naczynie)

Cyborium (z łac. cibōrium^[1] – czara, kielich)^[a] – w starożytności niewielkie naczynie używane do picia (kubek) albo jako pojemnik do przechowywania żywności^[2].

Historia

Pierwotnie słowo to oznaczało naczynie wykonane z łupiny lotosu indyjskiego albo w jego kształcie, pospolicie używane w starożytnym Egipcie i w greckojęzycznych krainach Wschodu^[3].

Później, w chrześcijaństwie, przybrało kształt ozdobnej puszki przeznaczonej do przechowywania komunikantów (hostii)^[4]. Tę puszkę z przykrywą (pyksis) powiększono w okresie gotyku dodając stopę, przez co nadano jej postać kielicha (pucharu) („kielich do pokarmu”)^[5].

Uwagi

↑ Od gr. kibōrion, które miało oznaczać łupinę znanej z Egiptu kolokazji indyjskiej (taro), wykorzystywaną jako prymitywna czarka do picia (W. Smith, W. Wayte, G.E. Marindin: A Dictionary of Greek and Roman Antiquities. London: John Murray, 1890).

Przypisy

↑ Strąk fasoli egipskiej lub naczynie do picia w tym kształcie (Słownik łacińsko-polski (pod red. M. Plezi). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, t. I, s. 497).
↑ Por. Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991, s. 157.
↑ Encyclopædia Britannica (pod red. H. Chisholma). Cambridge: Cambridge University Press, 1911 (XI edycja), t. 6, s. 352.
↑ K. Zwolińska, Z. Malicki: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, s. 60.
↑ R. Berger: Mały słownik liturgiczny. Poznań: W drodze, 1990, s. 133.

[2] Od gr. kibōrion, które miało oznaczać łupinę znanej z Egiptu kolokazji indyjskiej (taro), wykorzystywaną jako prymitywna czarka do picia (W. Smith, W. Wayte, G.E. Marindin: A Dictionary of Greek and Roman Antiquities. London: John Murray, 1890).

[1] Strąk fasoli egipskiej lub naczynie do picia w tym kształcie (Słownik łacińsko-polski (pod red. M. Plezi). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, t. I, s. 497).

[3] Por. Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991, s. 157.

[4] Encyclopædia Britannica (pod red. H. Chisholma). Cambridge: Cambridge University Press, 1911 (XI edycja), t. 6, s. 352.

[5] K. Zwolińska, Z. Malicki: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, s. 60.

[6] R. Berger: Mały słownik liturgiczny. Poznań: W drodze, 1990, s. 133.

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]