Sobór laterański V

Sobór laterański V
Miejsce	Bazylika św. Jana na Lateranie Rzym
Data rozpoczęcia	1512
Data zakończenia	1517
Poprzedni Sobór florencki (1431 – 1445)	Następny Sobór trydencki (1545 – 1563)

Sobór laterański V – sobór powszechny Kościoła katolickiego, który obradował w latach 1512–1517.

Cristoforo Marcello, In quarta Lateranensis Concilii sessione habita oratio, 1513

Zwołany został przez papieża Juliusza II w 1512 r., w odpowiedzi na zwołany samowolnie przez część niezadowolonych kardynałów sobór w Pizie w 1511 r. Sobór w Pizie popierał król Francji Ludwik XII i cesarz Maksymilian I Habsburg. Papież szybko zawiesił jego obrady i wezwał kardynałów do stawienia się na Lateranie. Uroczyste otwarcie jego obrad nastąpiło 3 maja 1512. W soborze udział wzięło 15 kardynałów, 10 arcybiskupów, 56 biskupów, wielu opatów i generałów zakonów. Sobór zbierał się na 12 sesjach - od 1513 r. już pod przewodnictwem nowego papieża Leona X. Na 9. sesji papież wydał 4 dekrety:

• poddano stosowanie zastawów lombardowych ścisłej kontroli kościelnej,
• potępiono nadużycia dyscypliny kościelnej przez duchownych,
• zakazano druku książek bez zezwolenia władzy duchownej swojej diecezji pod karą ekskomuniki,
• potwierdzono konkordat z Francją.

Sobór zezwolił na wybieranie dziesięciny przez 3 lata przez każde państwo na cel wojny z Turcją.

Krytyka soboru

Sobór ten uważany jest za typowe dla papiestwa tamtego okresu działanie pozorne, mające na celu uspokojenie nastrojów koncyliarystów. Najsurowiej oceniane jest ponowienie przez Leona X bulli Unam Sanctam oraz fałszowanie przez papieża zarówno wersetów Pisma Świętego, jak i historii. Leon X zawarł w konstytucji Pastor aeternus stwierdzenie, że wcześniejsze sobory pokornie błagały papieża o zatwierdzenie uchwalonych dekretów, odnosząc je do soborów powszechnych w Nicei (325 r.), Efezie (430 r.), Chalcedonie (451 r.), Konstantynopolu (680 r.), oraz do soboru nicejskiego II (787 r.).

Z kolei historyk von Dollinger nazywa konstytucję Pastor aeternus dokumentem, który w całej historii Kościoła nie ma sobie równych pod względem dalekosiężnych skutków. Już w 7 miesięcy po zamknięciu soboru miało miejsce wystąpienie Marcina Lutra.

Bibliografia

• Paweł Janowski, Stanisław Wilk, Laterański Sobór V, 18 sobór powszechny zwołany przez papieża Juliusza II, 1512-1517, [w:] Encyklopedia Katolicka, Lublin 2004, t. X, kol. 532-535 (pierwsze w języku polskim tak szerokie opracowanie tego Soboru).