Złota Kamera

Złota Kamera (fr. Caméra d’Or) – nagroda przyznawana na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes dla najlepszego kinowego debiutu reżyserskiego przez osobne jury. Niekiedy poza nagrodą główną przyznawane jest także wyróżnienie specjalne.

Historia nagrody

Nagroda przyznawana jest od 1978. Ustanowił ją dyrektor generalny festiwalu, Gilles Jacob, w celu zachęcania debiutantów do realizacji kolejnych filmów kinowych. Początkowo, w latach 1978-1982, nagroda przyznawana była na podstawie głosowania krytyków filmowych goszczących na festiwalu. Jednakże ze względu na dużą liczbę filmów do obejrzenia w obrębie różnych festiwalowych sekcji postanowiono powołać osobne jury Złotej Kamery.

Niezależne międzynarodowe jury przyznaje nagrodę dla debiutanta, którego film prezentowany jest w ramach jednej z kilku festiwalowych sekcji (Selekcja Oficjalna, Międzynarodowy Tydzień Krytyki, Quinzaine des Réalisateurs).

Wśród nagrodzonych debiutantów, którzy zrobili później wielką karierę i weszli na trwałe do historii kina wyróżnić można m.in. Jima Jarmuscha, Dżafara Panahiego, Mirę Nair, Jaco Van Dormaela czy Steve’a McQueena.

Jak dotychczas nagrodę główną zdobywały najczęściej filmy produkcji amerykańskiej i francuskiej (po 8 tytułów). Niestety żaden polski debiut reżyserski nie został wyróżniony tą nagrodą.

Laureaci Złotej Kamery

Rok	Kraj	Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria
1978		Alambrista!	Alambrista!	Robert M. Young
1979		Północne światła	Northern Lights	John Hanson i Rob Nilsson
1980		Historia Adriena	Histoire d’Adrien	Jean-Pierre Denis
1981		Desperado City	Desperado City	Vadim Glowna
1982		Śmierć trzydziestolatka	Mourir à 30 ans	Romain Goupil
1983		Księżniczka	Adj király katonát	Pál Erdőss
1984		Inaczej niż w raju	Stranger Than Paradise	Jim Jarmusch
1985		Oriana	Oriana	Fina Torres
1986		Czarne i białe	Noir et blanc	Claire Devers
1987		Robinsonada	რობინზონიადა ანუ ჩემი ინგლისელი პაპა Robinzoniada, anu chemi ingliseli Papa	Nana Dżordżadze
1988		Salaam Bombay!	सलाम बॉम्बे! Salaam Bombay!	Mira Nair
1989		Mój wiek XX	Az én XX. századom	Ildikó Enyedi
1990		Zamrzyj, umrzyj, zmartwychwstań!	Замри, умри, воскресни! Zamri, umri, woskriesni!	Witalij Kaniewski
1991		Toto bohater	Toto le héros	Jaco Van Dormael
1992		Mac	Mac	John Turturro
1993		Zapach zielonej papai	Mùi đu đủ xanh	Trần Anh Hùng
1994		Małe ugody z umarłymi	Petits arrangements avec les morts	Pascale Ferran
1995		Biały balonik	بادکنک سفيد Badkonake sefid	Jafar Panahi
1996		Miłosna serenada	Love Serenade	Shirley Barrett
1997		Suzaku	萌の朱雀 Moe no suzaku	Naomi Kawase
1998		Rozgrywka	Slam	Marc Levin
1999		Tron śmierci	മരണസിംഹാസനം Marana Simhasanam	Murali Nair
2000		Djomeh	جمعه Djomeh	Hassan Yektapanah
		Czas pijanych koni	کاتێک بۆ مەستیی ئەسپەکان Zamani barayé masti asbha	Bahman Ghobadi
2001		Atarnajuat, biegacz	ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ Atarnajuat	Zacharias Kunuk
2002		Nad brzegiem morza	Bord de mer	Julie Lopes-Curval
2003		Rekonstrukcja	Reconstruction	Christoffer Boe
2004		Or	אור Or	Keren Yedaya
2005		Ty i ja, i wszyscy, których znamy	Me and You and Everyone We Know	Miranda July
		Zapomniany kraj	සුළඟ එනු පිණිස Sulanga Enu Pinisa	Vimukthi Jayasundara
2006		12:08 na wschód od Bukaresztu	A fost sau n-a fost?	Corneliu Porumboiu
2007		Meduzy	מדוזות Meduzot	Szira Gefen i Etgar Keret
2008		Głód	Hunger	Steve McQueen
2009		Samson i Dalila	Samson and Delilah	Warwick Thornton
2010		Rok przestępny	Año bisiesto	Michael Rowe
2011		Akacje	Las acacias	Pablo Giorgelli
2012		Bestie z południowych krain	Beasts of the Southern Wild	Benh Zeitlin
2013		Ilo Ilo	爸媽不在家 Ilo Ilo	Anthony Chen
2014		Party Girl	Party Girl	Marie Amachoukeli, Claire Burger i Samuel Theis
2015		Ziemia i cień	La tierra y la sombra	César Augusto Acevedo
2016		W pogoni za marzeniami	Divines	Houda Benyamina
2017		Paryż i dziewczyna	Jeune femme	Léonor Serraille
2018		Dziewczyna	Girl	Lukas Dhont
2019		Nasze matki	Nuestras madres	César Díaz
2020	Festiwal odwołany z powodu pandemii koronawirusa.
2021		Murena	Murina	Antoneta Alamat Kusijanović
2022		Rumaki wojny	War Pony	Riley Keough i Gina Gammell
2023		W żółtym kokonie	Bên trong vo kén vàng	Phạm Thiên Ân
2024		Armand	Armand	Halfdan Ullmann Tøndel

Laureaci Złotej Kamery - Wyróżnienia Specjalnego

Nieregularnie jury Złotej Kamery przyznawało, poza nagrodą główną, także wyróżnienia specjalne dla zasługujących na szczególną uwagę debiutów reżyserskich.

Rok	Kraj	Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria
1989		Narodziny	പിറവി Piravi	Shaji N. Karun
		Ostatnia droga Wallera	Wallers letzter Gang	Christian Wagner
1990		Czas sług	Čas sluhů	Irena Pavlásková
		Farendj	Farendj	Sabine Prenczina
1991		Dowód	Proof	Jocelyn Moorhouse
		Sam i ja	Sam & Me	Deepa Mehta
1993		Przyjaciółki	Friends	Elaine Proctor
1994		Pałac milczenia	صمت القصور Samt el qusur	Moufida Tlatli
1995		Tu mówi Denise	Denise Calls Up	Hal Salwen
1997		Życie Jezusa	La vie de Jésus	Bruno Dumont
2002		Japón	Japón	Carlos Reygadas
2003		Osama	اُسامه Osama	Siddiq Barmak
2004		Gorzki sen	خواب تلخ Khab-e talkh	Mohsen Amiryoussefi
		Uciec!	路程 Lu cheng	Yang Chao
2007		Control	Control	Anton Corbijn
2008		Wszyscy umrą, a ja nie	Все умрут, а я останусь Wsje umrut, a ja ostanus	Waleria Gaj Germanika
2009		Ajami	עג'מי Ajami	Scandar Copti i Jaron Szani
2022		Plan 75	プランななじゅうご Plan 75	Chie Hayakawa
2024		Kundel	白衣蒼狗 Baiyi cang gou	Chiang Wei Liang i You Qiao Yin

Linki zewnętrzne

• Strona festiwalu (fr.)