Stefan III Moldavski
| Stefan III Moldavski | |
|---|---|
| |
| Bista Stefana Velikog u Feleacuju | |
| vojvoda | |
| Vladavina | 1457. - 1504. |
| Supruge | Evdokia Olelkovici Maria din Mangop (1472. - 1477.) Maria Vochița (1478 - 1504) |
| Dinastija | Bogdan-Mușat |
| Otac | Bogdan II Moldavski |
| Majka | Oltea Moldavska |
| Rođenje | oko 1433. |
| Smrt | 1504. |
Stefan III Moldavski znan i kao ili Stefan Veliki (rumunjski: Ștefan cel Mare ili Ștefan cel Mare și Sfânt - Sveti Stefan Veliki), rođen oko 1435. - umro 2. jula 1504., bio je moldavski vojvoda u razdoblju 1457. - 1504.[1]
Za svog života stekao je slavu po čitavoj Evropi zbog svog dugotrajnog otpora osmanskim Turcima.[1]
Stefan se uspeo na moldavski tron uz pomoć vlaškog vojvode Vlada III Cepeša. Nakon tog se uspio odbili ugarski invaziju Mađarskoj 1467., ali je 1471. napao Kneževinu Vlašku, koja je u međuvremenu podlegla Osmanlijama i postala njihova vazalna država.[1]
Kad je osmanski sultan Mehmed II krenuo 1475. da osvoji Moldavsku kneževinu, Stefan je uspio pobijediti napadače u bitci pored današnjeg grada - Vasluja (danas u Rumunjskoj). Ali je već slijedeće 1476. pretrpio poraz u Bitci kod Valeje Albe (današnji Războieni - Okrug Neamţ), tako da je jedva izvukao živu glavu.[1] Njegovi napori da osigura evropsku pomoć u borbi protiv Osmanlija nisu urodili plodom, ali mu je njegova odlučnost u toj borbi - jer je rekao da će odsjeći svakom paganinu desnu ruku, osigurala brojne pohvale, pa ga je i papa Siksto IV. prozvao Borcem za Krista.[1]
Ali se nakon 1484. Stefan se morao boriti ne samo s novim osmanskim navalama, već i protiv nasrtaja Poljaka i Ugara na moldavsku nezavisnost Tako da je u posljednjim godinama svoje vladavine zaključio sporazum sa sultanom Bajazidom II po kojem je Kneževina Moldavija formalno ostala nezavisna, ali je postala osmanski vazal (morala je plaćati godišnji danak).[1]
Iako je njegova vladavina bila obilježena stalnim unutrašnjim svađama, ipak je dugi period njegove vladavine osigurao Moldaviji značajan kulturni napredak, jer je tad podignuto puno crkava i manastira.[1]
Rumunska pravoslavna crkva je 1992. kanonizarala - Stefana i proglasila svetim, slavi se 2. jula, na dan kad je umro.
| Prethodnik: Petru Aron |
Moldavski vojvoda 1457. - 1504. |
Nasljednik: Bogdan III |
