Jump to content

Intelektuali

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Intelektual është një term me prejardhje nga latinishtja intellectualis që do të tregojë intelektin. Sot intelektual zakonisht konsiderohet ai që ka një përgatitje të veçantë në një fushë të shkencës, të teknikës, të kulturës a një formim të gjerë arsimor e edukativ dhe që merret kryesisht me punë mendore, njeri i punës mendore, që ka të bëjë me mendjen, me arsyen e me gjykimin, që i përket intelektit; mendjes.[1]

Sipas Aristotelit identifikoheshin si intelektuale ato virtyte që bënin pjesë në shkencë, njohuri, art dhe punë mendore, e që i lejonin shpirtit të arrijë të vërtetën. Në kushtet dhe rrethanat bashkëkohore një intelektual zakonisht është një eseist, publicist, apo kritik, kryesisht një humanist, i cili shpreh pikëpamjet e tij kritike për çështjet sociale dhe politike, si pjesëmarrës i debateve dhe folës në media. Nganjëherë termi përdoret vetëm për intelektualë të angazhuar publikisht në profesionet liberale, dhe gjetkë për studiues dhe profesorë universitarë në shërbime akademike të angazhuar edhe në debate publike.

Termi intelektual në kuptimin më të gjerë i referohet një personi që dallon nga të tjerët me inteligjencë ose arsim dhe edukim, domethënë ai ka aftësi intelektuale të cilat i përdor për qëllime profesionale dhe publike. Në kuptimin më të ngushtë, termi nënkupton çdo person që kryen një vepër të veçantë intelektuale si pjesë kryesore e veprimtarisë ose profesionit të tij. Në një kuptim edhe më të ngushtë, intelektuali është një person i cili, për shkak të aftësisë së tij intelektuale, gëzon një reputacion, domethënë është një autoritet në fusha të caktuara të jetës shoqërore, siç është kultura apo shkenca. Ndonjëherë intelektualët trajtohen si një shtresë ose grup specifik shoqëror. Në këtë rast, termi më i zakonshëm për intelektualët është inteligjencia. [2] [3] [4]


Shih edhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Literatura

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Aczél, Tamás & Méray, Tibor. (1959) The Revolt of the Mind. New York: Frederick A. Praeger.
  • Barzun, Jacques (1959). The House of Intellect. New York: Harper.
  • Berman, Paul (2010). The Flight of the Intellectuals. New York: Melville House.
  • Bullock, A. & Trombley, S [Eds.], (1999). The New Fontana Dictionary of Modern Thought, third edition, London: Harper Collins.
  • Carey, John (2005). The Intellectuals And The Masses: Pride and Prejudice Among the Literary Intelligensia, 1880–1939. Chicago Review Press.
  • Chomsky, Noam (1968). "The Responsibility of Intellectuals." In: The Dissenting Academy, ed. Theolord Roszak. New York: Pantheon Books, pp. 254–298.
  • Grayling, A.C. (2013). "Do Public Intellectuals Matter?," Prospect Magazine, No. 206.
  • Hamburger, Joseph (1966). Intellectuals in Politics. New Haven: Yale University Press.
  • Hayek, F.A. (1949). "The Intellectuals and Socialism," The University of Chicago Law Review, Vol. XVI, No. 3, pp. 417–433.
  • Huizinga, Johan (1936). In the Shadows of Tomorrow. New York: W.W. Norton & Company.
  • Kidder, David S., Oppenheim, Noah D., (2006). The Intellectual Devotional. Emmaus, Pennsylvania: Rodale Books ISBN 1-59486-513-2.
  • Laruelle, François (2014). Intellectuals and Power. Cambridge: Polity Press.
  • Lilla, Mark (2003). The Reckless Mind – Intellectuals in Politics. New York: New York Review Books.
  • Lukacs, John A. (1958). "Intellectuals, Catholics, and the Intellectual Life," Modern Age, Vol. II, No. 1, pp. 40–53.
  • MacDonald, Heather (2001). The Burden of Bad Ideas. New York: Ivan R. Dee.
  • Milosz, Czeslaw (1990). The Captive Mind. New York: Vintage Books.
  • Molnar, Thomas (1958). "Intellectuals, Experts, and the Classless Society," Modern Age, Vol. II, No. 1, pp. 33–39.
  • Moses, A. Dirk (2009) German Intellectuals and the Nazi Past. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Rothbard, Murray N. (1989). "World War I as Fulfillment: Power and the Intellectuals," The Journal of Libertarian Studies, Vol. IX, No. 1, pp. 81–125.
  • Sapiro, Gisèle. (2014). The French Writers' War 1940–1953 (1999; English edition 2014); highly influential study of intellectuals in the French Resistance online review.
  • Shapiro, J. Salwyn (1920). "The Revolutionary Intellectual," The Atlantic Monthly, Vol. CXXV, pp. 320–330.
  • Shenfield, Arthur A. (1970). "The Ugly Intellectual," The Modern Age, Vol. XVI, No. 1, pp. 9–14.
  • Shlapentokh, Vladimir (1990) Soviet Intellectuals and Political Power. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
  • Shore, Marci (2009). Caviar and Ashes. New Haven: Yale University Press.
  • Small, Helen (2002). The Public Intellectual. Oxford: Blackwell Publishing.
  • Strunsky, Simeon (1921). "Intellectuals and Highbrows," Part II, Vanity Fair, Vol. XV, pp. 52, 92.
  • Whittington-Egan, Richard (2003-08-01). "The Vanishing Man of Letters: Part One". Contemporary Review.
  • Whittington-Egan, Richard (2003-10-01). "The Vanishing Man of Letters: Part Two". Contemporary Review.
  • Wolin, Richard (2010). The Wind from the East: French Intellectuals, the Culture Revolution and the Legacy of the 1960s. Princeton, N.J.: Princeton University Press.

Referimet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ https://fjale.al/intelektual
  2. ^ The New Fontana dictionary of Modern Thought. Third Ed. A. Bullock & S. Trombley, Eds. (1999) p. 433.
  3. ^ Jennings, Jeremy and Kemp-Welch, Tony. "The Century of the Intellectual: From Dreyfus to Salman Rushdie", Intellectuals in Politics, Routledge: New York (1997) p. 1.
  4. ^ Pascal Ory and Jean-François Sirinelli, Les Intellectuels en France. De l'affaire Dreyfus à nos jours (The Intellectuals in France: From the Dreyfus Affair to Our Days), Paris: Armand Colin, 2002, p. 10.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Intelektuali&oldid=2063013"