Kifungo cha maisha

Maisha gerezani (pia yanajulikana kama kifungo cha maisha au maisha kifungoni) ni hukumu cha kifungo kwa uhalifu mbaya ambapo mshtakiwa hubaki katika gereza kwa ajili ya mapumziko ya maisha yake. Mifano ya makosa ambayo mtu anaweza kupokea hukumu hii ni pamoja na: mauaji, uhaini wa hali ya juu, kali au vurugu na matukio ya madawa ya kulevya au biashara ya binadamu, au kuchochewa na matukio ya wizi kusababisha kifo au madhara ya kimwili makubwa.

Hichi kifungo hakipatikaniwi katika nchi zote. Hata hivyo, ambapo kifungo cha maisha ni kifungo kiwezekanacho, kuna uwezekano pia kuomba mafuatilio rasmi ya kuomba kuachiliwa kwa masharti baada ya muda fulani kuwa gerezani. Hii ina maana kwamba anastahili mshakiwa kutumia mabaki ya hukumu (yaani, mpaka kufa) nje gerezani; hii ni kawaida kwa masharti kutegemea tabia iliyopita na ya siku za usoni, ikiwezekana na baadhi ya vikwazo au masharti. Kinyume na mamlaka bila kifungo cha maisha, mshtakiwa baada ya kutolewa gerezani kwa kutumikia kifungo ni muachwa huri baada ya kuachiliwa.

Urefu wa muda na maoni yanayozunguka kule kuachiliwa kwa masharti inatofautiana sana kwa kila mamlaka. Katika baadhi ya maeneo washtakiwa wanastahili kuomba kuachiliwa kwa masharti mapema iwezekanavyo, kwa wengine, tu baada ya miongo kadhaa. Hata hivyo, wakati wa kuwa na haki ya kisheria kuomba kuachiliwa kwa masharti mara nyingi haisemi chochote kuhusu tarehe halisi ya kuruzukiwa kuachiliwa kwa masharti. Kipande 110 cha mkataba wa Roma ya Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu kinasema kuwa kwa aina ya uhalifu (mfano, uhalifu wa kivita, uhalifu dhidi ya ubinadamu na mauaji ya kimbari), mfungwa anatakiwa kutumikia theluthi mbili ya kifungo maalum, au miaka 25 katika kesi ya kifungo cha maisha. Baada ya muda huu, Mahakama kasha hukiangalia upya kifungo kuamua kama ni kinaweza kupunguzwa.

Viungo vya nje

• Maelezo kwa Kiingereza Ilihifadhiwa 6 Oktoba 2008 kwenye Wayback Machine.