เจ้าชายแห่งอัสตูเรียส

เจ้าหญิงแห่งอัสตูเรียส
ตราอาร์มประจำพระองค์
เลโอนอร์ เจ้าหญิงแห่งอัสตูเรียส เจ้าหญิงแห่งอัสตูเรียสพระองค์ปัจจุบัน
สถาปนา	17 กันยายน ค.ศ. 1388
องค์แรก	เอนริเก เจ้าชายแห่งอัสตูเรียส
องค์ปัจจุบัน	เลโอนอร์ เจ้าหญิงแห่งอัสตูเรียส

เจ้าชายแห่งอัสตูเรียส (สเปน: Príncipe de Asturias; อัสตูเรียส: Príncipe d'Asturies) เป็นอิสริยยศของรัชทายาทในพระราชวงศ์สเปน ในกรณีที่รัชทายาทเป็นฝ่ายใน (สตรี) หรือพระชายาในเจ้าชายแห่งอัสตูเรียส จะออกพระอิสริยยศว่า เจ้าหญิงแห่งอัสตูเรียส (สเปน: Princesa de Asturias; อัสตูเรียส: Princesa d'Asturies)

ตำแหน่ง เจ้าชายแห่งอัสตูเรียส เป็นพระอิสริยยศทางประวัติศาสตร์ (ราชอิสริยยศทางการตามรัฐธรรมนูญแห่งสเปน พ.ศ. 2521) ที่พระมหากษัตริย์แห่งสเปนพระราชทานแก่รัชทายาทแห่งสเปน เฉกเช่นเดียวกับที่พระมหากษัตริย์แห่งกัสติยาพระราชทานแก่รัชทายาทในประวัติศาสตร์ พระอิสริยยศนี้ตามปกติพระมหากษัตริย์สามารถพระราชทานแก่ทายาทโดยสันนิษฐาน เช่น พระราชธิดา พระญาติ หรือรัชทายาทผู้สืบเชื้อสายผ่านทางพระราชมารดาของพระมหากษัตริย์ (แม้ไม่จำเป็นจะต้องพระราชทานให้) โดยที่ทายาทผู้มีสิทธิโดยตรงไม่ควรจะได้รับพระราชทานอิสริยยศนี้ ซึ่งแตกต่างจากธรรมเนียมปฏิบัติในประเทศนอกคาบสมุทรไอบีเรีย

อิสริยยศอื่นที่เกี่ยวข้องกันและมีต้นกำเนิดมาจากราชอาณาจักรที่รวมกันเป็นสเปนปัจจุบันก็คือ

• เจ้าชายแห่งเบียนา (Prince of Viana; สำหรับราชอาณาจักรนาวาร์)
• เจ้าชายแห่งฌิโรนา (Prince of Girona; สำหรับราชอาณาจักรอารากอน)
• ดยุกแห่งม็องต์บลัง (Duke of Montblanc; สำหรับราชรัฐกาตาลุญญา)
• เคานต์แห่งซาร์แบรา (Count of Cervera; สำหรับราชอาณาจักรบาเลนเซีย)
• ลอร์ดแห่งบาลาเก (Lord of Balaguer; สำหรับราชอาณาจักรมาจอร์กา)

ผู้นำเผด็จการทหารฟรันซิสโก ฟรังโก แต่งตั้งฆวน การ์โลสแห่งบูร์บงในฐานะ ผู้สืบทอดอำนาจด้วยอิสริยยศพระมหากษัตริย์ แต่มอบอิสริยยศใหม่ที่มีชื่อว่า เจ้าชายแห่งสเปน ให้แทนที่จะเป็น เจ้าชายแห่งอัสตูเรียส

ยอดเขาปรินซิเปเดอัสตูเรียส (Príncipe de Asturias Peak) ในยอดเขาวินสันแมสซิฟ ทวีปแอนตาร์กติกา ก็ได้รับการตั้งชื่อตามพระอิสริยยศเจ้าชายแห่งอัสตูเรียส

ประวัติศาสตร์

ธงพระอิสริยยศเจ้าชายแห่งอัสตูเรียส

ภายหลังการสวรรคตของพระเจ้าเปโดรที่แห่งกัสติยาในปี พ.ศ. 1912 ราชอาณาจักรกัสติยาตกอยู่ในภาวะสงครามกลางเมืองระหว่างสองฝ่ายอันได้แก่ ฝ่ายของผู้อ้างสิทธิในราชบัลลังก์สายอังกฤษ จอห์น ดยุกแห่งแลงแคสเตอร์ กับฝ่ายของผู้อ้างสิทธิ์ในราชบัลลังก์สายตรัสตามารา เอนริเกที่ 2 แห่งกัสติยา และโอรสผู้มีนามว่า ฆวนที่ 1 แห่งกัสติยา ภายหลังสองทศวรรษแห่งความขัดแย้ง ทั้งสองฝ่ายต่างหันเข้าหากันและประนีประนอมผ่านการเสกสมรสของทายาทจากทั้งสองฝ่าย คือ เอนริเกที่ 3 แห่งกัสติยา กับแคเทอรินแห่งแลงคาสเตอร์ ในปี พ.ศ. 1931 ส่วนหนึ่งของข้อตกลงดังกล่าว (ความตกลงบายอน; Accord of Bayonne) ระบุให้สถาปนาอิสริยยศแก่คู่เสกสมรสใหม่ทั้งสอง อันเป็นจุดกำเนิดของเจ้าชายและเจ้าหญิงแห่งอัสตูเรียสพระองค์แรก ซึ่งยึดถือเอาแบบอย่างตามอิสริยยศ เจ้าชายแห่งเวลส์ ในราชอาณาจักรอังกฤษ อิสริยยศเจ้าชายแห่งอัสตูเรียสนี้จึงตกเป็นสิทธิ์อันชอบธรรมของรัชทายาทแห่งราชบัลลังก์กัสติยาอย่างเป็นทางการ

ในช่วงแรก อิสริยยศนี้ไม่ได้มีไว้เป็นเพียงบรรดาศักดิ์ หากแต่ยังมอบสิทธิราชบางประการแก่ผู้ทรงอิสริยยศนี้ เช่น สิทธิ์ในการครอบครองและปกครองราชรัฐอัสตูเรียสและเป็นผู้แทนองค์พระมหากษัตริย์ สิทธิ์ในการแต่งตั้งผู้พิพากษา นายกเทศมนตรี และอื่น ๆ ต่อมาสิทธิราชเหล่านี้ถูกเปลี่ยนแปลงโดยพระมหากษัตริย์คาทอลิกที่ทรงจำกัดราชอำนาจของอิสริยยศจนเกือบจะทำให้อิสริยยศนี้เป็นเพียงบรรดาศักดิ์ การตัดสินใจในครั้งนี้ถูกยอมรับและสืบทอดโดยเชื้อพระวงศ์ฮับส์บูร์กและเชื้อพระวงศ์บูร์บงเรื่อยมาจวบจนปัจจุบัน

รายพระนาม

พระฉายาลักษณ์	พระนาม	รัชทายาทใน	สถาปนา	สิ้นสุดตำแหน่ง
				ช่วงปี	สาเหตุ
	เอนริเกที่ 3 แห่งกัสติยา (1379–1406)	พระเจ้าฆวนที่ 1 (พระราชบิดา)	1388	1390	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าเอนริเกที่ 3
	ฆวนแห่งกัสติยา (1405–1454)	พระเจ้าเอนริเกที่ 3 (พระราชบิดา)	1405	1406	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าฆวนที่ 2
	เอนริเกแห่งกัสติยา (1425–1474)	พระเจ้าฆวนที่ 2 (พระราชบิดา)	1425	1454	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าเอนริเกที่ 4
	อัลฟอนโซแห่งกัสติยา (1453–1468)	พระเจ้าเอนริเกที่ 4 (พระเชษฐาต่างพระมารดา)	1465	1468	สวรรคต
	ฆวนแห่งอารากอน (1478–1497)	พระราชินีนาถอีซาเบลที่ 1 (พระราชมารดา)	1480	1497	สวรรคต
	คาร์ลแห่งออสเตรีย (1500–1558)	พระราชินีนาถฆัวนา (พระราชมารดา)	1504	1516	สืบราชสมบัติเป็น จักรพรรดิคาร์ลที่ 1
	เฟลิเปแห่งออสเตรีย (1527–1598)	จักรพรรดิคาร์ลที่ 1 (พระราชบิดา) พระราชินีนาถฆัวนา (พระอัยยิกา)	1528	1556	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าเฟลิเปที่ 2
	การ์โลสแห่งออสเตรีย (1545–1568)	พระเจ้าเฟลิเปที่ 2 (พระราชบิดา)	1560	1568	สวรรคต
	เฟร์นันโดแห่งออสเตรีย (1571–1578)		1573	1578	สวรรคต
	ดีเอโกแห่งออสเตรีย (1575–1582)		1580	1582	สวรรคต
	เฟลิเปแห่งออสเตรีย (1578–1621)		1584	1598	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าเฟลิเปที่ 3
	เฟลิเปแห่งออสเตรีย (1605–1665)	พระเจ้าเฟลิเปที่ 3 (พระราชบิดา)	1608	1621	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าเฟลิเปที่ 4
	บัลตาซาร์ การ์โลสแห่งออสเตรีย (1629–1646)	พระเจ้าเฟลิเปที่ 4 (พระราชบิดา)	1632	1646	สวรรคต
	เฟลิเป โปรสเปโรแห่งออสเตรีย (1657–1661)		1658	1661	สวรรคต
	การ์โลสแห่งออสเตรีย (1661–1700)		1661	1665	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าการ์โลสที่ 2
	ลุยส์แห่งสเปน (1707–1724)	พระเจ้าเฟลิเปที่ 5 (พระราชบิดา)	1709	1724	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าลุยส์ที่ 1
	เฟร์นันโดแห่งสเปน (1713–1759)		1724	1746	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 6
	การ์โลสแห่งสเปน (1716–1788)	พระเจ้าการ์โลสที่ 3 (พระราชบิดา)	1760	1788	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าการ์โลสที่ 4
	เฟร์นันโดแห่งสเปน (1784–1833)	พระเจ้าการ์โลสที่ 4 (พระราชบิดา)	1789	1808	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 7
	อัลฟอนโซแห่งสเปน (1857–1885)	พระราชินีนาถอีซาเบลที่ 2 (พระราชมารดา)	1857	1868	พระราชมารดาถูกถอดจากราชสมบัติ
	เอมานูเอเล ฟีลีแบร์โตแห่งซาวอย (1869–1931)	พระเจ้าอามาเดโอที่ 1 (พระราชบิดา)	1871	1873	พระราชบิดาสละราชสมบัติ
	มาริอา เด ลัส เมร์เซเดส (1880–1904)	พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 12 (พระราชบิดา) พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 13 (พระราชอนุชา)	1880 1886	1885 1904	ดำรงตำแหน่งเป็นว่าที่ราชินีก่อนการประสูติกาลของพระราชอนุชา ภายหลังสวรรคตหลังประสูติกาลพระบุตร
	อัลฟอนโซแห่งสเปน (1907–1938)	พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 13 (พระราชบิดา)	1907	1933	สละสิทธิในการสืบราชสมบัติ
	ฆวนแห่งสเปน (1913–1993)		1933	1941	ใช้พระยศว่า "เคานต์แห่งบาร์เซโลนา" พระราชบิดาของ พระเจ้าฆวน การ์โลสที่ 1
	เฟลิเปแห่งสเปน (1968–)	พระเจ้าฆวน การ์โลสที่ 1 (พระราชบิดา)	1977	2014	สืบราชสมบัติเป็น พระเจ้าเฟลิเปที่ 6
	เลโอนอร์แห่งสเปน (2005–)	พระเจ้าเฟลิเปที่ 6 (พระราชบิดา)	2014	ดำรงพระยศ

ดูเพิ่ม

• เจ้าหญิงแห่งอัสตูเรียส

แหล่งข้อมูลอื่น

• อิสริยยศของเจ้าชายแห่งอัสตูเรียส (ภาษาสเปน)