Kanada coğrafyası
| Kanada coğrafyası | |
|---|---|
| |
| Kıta | Amerika |
| Bölge | Kuzey Amerika |
| Koordinatlar | 60°00′K 95°00′B |
| Yüzölçüm | dünyada 2. sırada 9.984.670 km² Kara : 91,1 % Su : 8,9 % |
| Kıyılar | 202.080 km |
| Sınırlar | 8.893 km |
| En yüksek nokta | Mount Logan, 5.959 m |
| En alçak nokta | Atlas Okyanusu, 0 m |
| En uzun nehir | Mackenzie Nehri, 4,241 km |
| En büyük göl | Great Bear Gölü, 31,153 km² |
Kanada, Kuzey Amerika'nın kuzeyinde, kuzey Atlas Okyanusu ve kuzey Büyük Okyanusu arasında, ABD'nin kuzeyinde yer almaktadır.[1] Rusya'dan sonra dünyanın ikinci en geniş ülkesidir ancak topraklarının çoğu kullanım dışıdır ve seyrekçe yerleşilmiştir.[1] Kanada ayrıca dünyanın en uzun kıyı şeridine sahiptir.[1]
Coğrafik koordinatlar
[değiştir | kaynağı değiştir]50-60 kuzey paralelleri 140-70 batı meridyenleri arası
Alan
[değiştir | kaynağı değiştir]- toplam: 10976,140 25
- kara: 9,220,970 km²
- su: 755,170 km²
Alan karşılaştırması
[değiştir | kaynağı değiştir]- Avustralya karşılaştırması: Avustralya'nın yaklaşık 1,3 katı
- Birleşik Krallık karşılaştırması: Birleşik Krallık'in yaklaşık 40,9 katı
Kıyı şeridi
[değiştir | kaynağı değiştir]202,080 km
Karasular
[değiştir | kaynağı değiştir]12 deniz mili
Deniz sınırları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fransa : Saint-Pierre ve Miquelon Fransız adaları
- Danimarka : Grönland
- ABD
İklimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kanada iklimi her zaman bir tartışma konusudur. Dünya, Kanada'yı hep soğuk bir yer olarak tahayyül etmiştir. Her ne kadar bu doğru ise de - sıcaklığın -25 dereceye kadar düşmesi olağandır- sıcaklıklar yıl içerisinde değişir ve Kanada, en az soğuk günleri kadar sıcak yaz günleri yaşar.
Kanada'da, iklimi İstanbul ile benzerlik gösteren Vancouver'dan, 70. Kuzey paralelin sürekli buzlarla kaplı bölgelerine, Britanya Kolumbiyası'nın batı kıyılarındaki verimli bitki örtülerine kadar pek çok farklı iklim bölgesi mevcuttur. Bununla beraber, Kanada'nın ABD ile sınır bölgeleri boyunca uzanan kesimlerinde dört mevsim yaşanmaktadır.
Bitki örtüsünün yenilenmesi, göçmen kuşların yuvalarına dönmeleri ve uzun ve sıcak günlerin habercisi olan ilkbahar Kanada'da her zaman heyecan verici bir dönemdir. Yazlar genellikle sıcak ve güneşlidir, sıcaklık 35 derece ve üzerine çıkabilir.
Sonbahar daha serin ve birçokları için daha rahat bir mevsimdir. Sonbahar yaprakları mükemmel tabiat manzaralar oluşturur. Mevsim ne olursa olsun Kanada'da size uygun bir yer ve etkinlik muhakkak bulunur.
Arazi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kanada'nın yapısı çok değişkendir. Ülkenin batısı dağlıktır ve Canadian Rockies en büyük sıradağlarıdır. Orta bölgesi engin bir ovadır ve Alberta, Saskatchewan ve Manitoba'nın çoğunu kaplar. Manitoba, Ontario ve Québec'in kuzeyi Kanada Kalkanı olarak bilinen kayalık bölgede bulunur. Bu bölge tarıma elverişli değildir ancak geniş mineral kaynakları vardır. Saskatchewan ve Manitoba'daki ovalar büyük tarımsal alanları nedeniyle "ekmek sepeti" olarak tanınır. Büyük Göller-St. Lawrence Nehri havzasındaki Ontario ve Quebec'in güneyi sulu tarım ve mandıracılık açısından zengindir ve ülkenin en çok yerleşilmiş bölgesidir. Appalachian Dağları, nehir vadileriyle girintili inişli çıkışlı tepeler oluşturarak New Brunswick, Yeni İskoçya, Québec'deki Gaspe Yarımadası ve Newfoundland içinden dolaşır.
Yükselti
[değiştir | kaynağı değiştir]- en alçak nokta: deniz seviyesi 0 m
- en yüksek nokta: Logan Dağı 5,959 m
Enlem ve boylam sınırları
[değiştir | kaynağı değiştir]- en kuzeydeki yerleşim yeri: Grise Fiord, Nunavut
- en güneydeki yerleşim yeri: Colchester, Ontario
- en doğudaki yerleşim yeri: St. John's, Newfoundland
- en batıdaki yerleşim yeri: Beaver Creek, Yukon
Doğal kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]demir cevheri, nikel, çinko, bakır, altın, kurşun, molibdenyum, potas (potasyum hidroksit), gümüş, kömür, petrol, doğalgaz, hidroelelektrik, balıkçılık, ormancılık, ipek böcekciliği, odunculuk, kömürcülük, çay ve fındık tarımı gelişmiştir
Toprak kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]- ekilebilir alan: %15
- mera, otlak: %12
- ormanlık alan: %35
- diğer: %38 (1993 tahmini)
Sulanan alan
[değiştir | kaynağı değiştir]7,200 km² (2008)
Doğal felaketler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuzeydeki sürekli buzlanma gelişmeye karşı ciddi engeldir; Rocky Dağları doğusundaki şiddetli fırtınalar Arktik, Pasifik ve Kuzey Amerika'nın iç kesimlerindeki hava kütlelerinin karışımı sonucudur ve ülkedeki yağmur ve karın çoğunun nedenidir.
Çevre - güncel konular
[değiştir | kaynağı değiştir]Hava kirliliği ve sonucundaki asit yağmuru gölleri ciddi olarak etkilemekte ve ormanlara hasar vermekte; maden arıtımı, kömür yakan işletmeler ve taşıtların egzoz yayımı tarımsal ve ormansal üretimi etkilemekte; okyanus suları tarımsal, endüstriyel, madencilik ve ormancılık faaliyetleri nedeniyle kirlenmektedir.
Çevre - uluslararası anlaşmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- taraf olunan: Hava Kirliliği, Hava Kirliliği-Nitrojen Oksitler, Hava Kirliliği-Sürekli Organik Kirletici Maddeler, Hava Kirliliği-Sülfür 85, Hava Kirliliği-Sülfür 94, Antarktik Antlaşması, Biyoçeşitlilik, Kyoto Protokolü, Soyu Tükenmekte Olan Türler, Çevresel Değişim, Tehlikeli Atıklar, Nükleer Deneme Yasağı, Ozon Tabakası Koruma, Sulak Alanlar, Balinacılık
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.