Zeng Guofan
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Kasım 2017) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Zeng Guofan, Wade-Giles yazımında Tseng Kuo-fan (26 Kasım 1811 - 12 Mart 1872), Çinli devlet adamı ve askeri önder.Taiping Ayaklanması'nın (1850-1864) bastırılmasında önemli rol oynamıştır.
Varlıklı bir ailenin oğluydu.Üç kademede yapılan memurluk sınavlarının sonuncusunu da vererek (1838) jinshi (ileri araştırmacı) unvanıyla saray adına edebiyatla ilgili işleri yürütmekle görevli Hanlin Akademisi'ne atandı.On üç yılı aşkın bir süre başkentte görev yapan Zeng Guofan, bu sırada Song hanedanı dönemi düşünürlerinden Cheng Hao, Cheng Yi ve Zhu Xi'nin yapıtlarıyla tanıştı ve Konfüçyüs Klasikleri'nin yorumlanmasıyla uğraştı. Entelektüel gelişimine koşut olarak memuriyette de hızla yükseldi ve çok geçmeden Tören Kurulu başkan yardımcılığına getirildi.Çalışma, Adalet ve Maliye kurullarının başkan yardımcılıklarında bulundu.1852'de, iki yıl önce başlamış olan Taiping Ayaklanması'nı bastırmakla görevli birliklere katılma emrini aldı.O sırada Çin'in ortagüneyindeki verimli Yangtze Irmağı vadisine kadar ilerlemiş olan Taiping kuvvetleri Qing (Mançu) hanedanının geleceği için ciddi bir tehdit oluşturuyordu.1853 başlarında Hunan'daki yerel savunma kuvvetlerine katılan Zeng Guofan, ayaklanmanın bastırılmasında giderek daha fazla sorumluluk üstlendi.1854'teki iki deniz savaşında ağır yenilgiye uğramasına, 1861'de ise Hangzhou'dan yaklaşık 208 km batıdaki Oimen'de düşman birlikleri tarafından kuşatılmasına karşın, öndelik yeteneğinin de yardımıyla sonunda ayaklanmacılar karşısında üstünlüğü .İmparatorluk birliklerinin iki yıl kuşatma altında tuttuğu Nanjing'in Temmuz 1864'te düşmesiyle Taiping Ayaklanması sona erdi.
Ayaklanmacılar karşısında kazanılan zafer Zeng Guofan'ın meslek yaşamının en parlak noktası oldu.Bundan sonra daha çok yönetsel görevler üstlendi; iki kez Jiangnan ve ülkenin güneydoğu kıyılarınadn yaklaşık 160 km içerideki Qiangxi'nin genel valiliğinde, bir kez de Zhili (Hebei) valiliğinde bulundu. Mayıs 1865-Ekim 1866 arasında ülkenin kuzeyinde baş gösteren Nian Ayaklanması'nın bastırmak için yeniden askeri sorumluluk üstlendi, ama yönetim çevrelerinden gelen eleştiriler karşısında görevinden istifa etmek zorunda kaldı.
Zeng Guofan 1864 sonrasında bir daha başkentte çalışma fırsatı bulamadıysa da, yönetim üzerindeki etkisini korumayı başardı.Koruması altına aldığı Li Hongzhang hükûmette, o tarihe değin çok az Çinli yöneticinin sahip olabildiği büyük bir güç edindi. Gene Zeng Guofan'ın desteği ve önerisiyle Şangay'da, Jiangnan Cephaneliği'nin temellerini oluşturan bir demir fabrikası kuruldu ve hükûmet öğrenim görmek üzere yurtdışına öğrenci göndermeye başladı.
Zeng Guofan'ın ölümünden sonra aldığı Wenzheng sıfatı Qing hanedanı döneminde sivil yöneticilere verilen en yüksek unvandı.