Гавань

Гавань
Үрнәк элементы	Bristol Harbour[d]
Гавань Викиҗыентыкта

Гавань (нид. haven) — ачык сулык (океан, диңгез, күл) акваториясенең яр буйларында көчле дулкыннан, җилдән һәм агымнардан табигый рәвештә саклану өчен уңайлы урын. Кораблар тукталу урыны. Порт акваториясенең причалга якын, йөк төяү-бушату операцияләре башкарыла торган, корабларга пассажирлар утыра һәм чыга торган, суднолар тора тоган өлеше дә гавань дип атала.

Капри гаване, Италия

Нью-Йорк гаване, АКШ

Сидней гаване. Австралия

Ясалма гаваньнар

Ясалма гаваньнарны борынгыдан порт буларак файдалану өчен корганнар. Тарихта билгеле иң борынгы гавань дип Кызыл диңгездә ясалган Мисырның Вади әл-Җарф (Wadi al-Jarf) тукталышын санарга мөмкин. Аңа якынча 4500 ел (б. э. к. XXVI гасырда, 2 600—2 500 елларда, король Хуфу заманында корылган). Дөбәйдәге Җәбел-Гали (Jebel Ali) гаване ясалма гаваньнарның иң зурларыннан санала. Борынгы Карфагенлылар котһон дип аталган ныгытылган ясалма гаваньнар корган.

• Роттердам порты, Нидерландлар
• Хьюстон порты, Техас, АКШ
• Саванна порты, Джорджия, АКШ
• Лонг-Бич порты, Калифорния, АКШ
• Лос-Анджелес порты, Сан-Педро, Калифорния, АКШ

Табигый гаваньнар

Табигый гавань — ачык сулыкның бер өлеше җитәрлек тирәнлектә, ышыкланган һәм якорь ташлау өчен мөмкин булган рельеф өлеше. Табигый гаваньнар стратегик хәрби-диңгез һәм икътисадый әһәмияткә ия.

Һеркулес порты, Монако Паго-Паго гаване, Америка Самоасы Нью-Йорк бухтасы, АКШ Кингстон гаване, Ямайка Бөек гавань, Мальта Субик-Бей, Филипин

Скапа-Флоу, Бөекбритания Порт-Җексон, Австралия Перл-Һарбор, Гавайлар, АКШ Һалифакс гаване, Канада Тобрук порты, Ливия һ. б.

Катмый торган гаваньнар

• Мурманск, РФ
• Печенга, Мурманск өлкәсе, РФ
• Лиинахамари, Мурманск өлкәсе, РФ
• Һаммерфест, Норвегия
• Восточный порты, Находка, РФ
• Принс-Руперт, Канада һ. б.

Галерея

• 
  Кловелли авылында кечкенә гавань. Девон, Бөекбритания
• 
  Иске гавань. Люнебург, Алмания
• 
  Грециядәге гавань
• 
  Джерсидагы гавань
• 
  Көньяк Америкадагы гавань
• 
  Щецин порты. Польша
• 
  Аберистуиттагы порт. Бөекбритания, 1850 елгы рәсем

Чыганаклар

1. Большая российская энциклопедия. В 35 томах. Том 6 (Во-Ге). М.: НИ БРЭ, 2006. ISBN 978-5-85270-335-4

Сылтамалар

• Harbor. The New International Encyclopædia(ингл.)
• ЭСБЕ / Гавань, стоянка для судов(рус.)