Эчтәлеккә күчү

Гвинея

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Гвинея latin yazuında])
Гвинея
фр. République de Guinée
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 2 октябрь 1958
Сурәт
Рәсми исем Guinée, ߖߌ߬ߣߍ߫, République de Guinée[1] һәм ߖߌ߬ߣߍ߬ ߞߊ߲ߓߍ߲
Кыскача исем 🇬🇳
Гомер озынлыгы 60,015 ел[2]
Демоним Guinean, guineai, guineaner, Guineano, Gineyänan, غيني, غينية, غينيون, гвинейцы, guineeni, guineean, guineeană, গিনিয়, guinéen, guinéenne, guineano, guineana, guineani, guineane, ginean, guineanu, guineana, Gvineano, Guinéenne[1], Guinéen[1], Gine, גינאי, גינאית, guineana, guineane, guineani, guinean, غيني, غينية, غينيين, غينيات һәм Guineach[3]
Рәсми тел француз теле[4]
Гимн Гвинея гимны[d]
Мәдәният Гвинея мәдәнияте[d]
Шигарь тасвирламасы Work, Justice, Solidarity[d]
Шигарь тексты Travail, Justice, Solidarité, Work, Justice, Solidarity, Труд, справедливост, солидарност, ߓߊ߯ߙߊ ߸ߕߋߟߋ߲ ߸ߢߐ߲߯ߘߍߡߍ߲ һәм Gwaith, Cyfiawnder, Undod
Дөнья кисәге Африка[5]
Дәүләт  Гвинея
Башкала Конакри[d]
Сәгать поясы UTC±00:00[d] һәм Africa/Conakry[d][6]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Атлантик океан
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Көнбатыш Африка
Иң көнчыгыш ноктасы 8°22′40″ т. к. 7°38′16″ кб. о.
Иң төньяк ноктасы 12°40′ т. к. 13°42′ кб. о.
Иң көньяк ноктасы 7°11′26″ т. к. 9°06′29″ кб. о.
Иң көнбатыш ноктасы 10°37′00″ т. к. 15°21′55″ кб. о.
Геомәгълүматлар Data:Guinea.map
Иң югары ноктасы Нимба[d]
Иң түбән ноктасы Атлантик океан
Идарә итү формасы җөмһүрият
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Гвинея президенты[d]
Ил башлыгы Мамади Думбуя[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Гвинея премьер-министры[d]
Хөкүмәт башлыгы Амаду Ури Ба[d]
Канунбирү органы Гвинея милли җыелышы[d]
Үзәк банкы Гвинея республикасы үзәк банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Германия, Швеция, Кытай Җөмһүрияте, Америка Кушма Штатлары, Кытай, Гөрҗистан һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[7]
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Ислам хезмәттәшлеге оешмасы[8], Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Африка илләре сәүдә хокукын гармонизация оешмасы[d], Интерпол[9][10], ХКТО[d][11][12], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[13], Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], AFRISTAT[d], Бөтендөнья почта берлеге[14][15], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][16], Франкофония[d], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d][17], Бөтендөнья метеорология оешмасы[18], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[19], Көнбатыш Африка илләре икътисади җәмгыяте[d], Мано елгасы дәүләтләре берлеге[d] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][20]
Балигълык яше 18 яшь
Халык саны 12 717 176 (2017)[21]
Ир-ат халкы 6 349 991[22], 6 518 034[22], 6 685 900[22] һәм 6 854 020[22]
Хатын-кыз халкы 6 527 547[22], 6 687 118[22], 6 846 006[22] һәм 7 005 320[22]
Административ бүленеше Боке[d], Конакри[d], Фарана[d], Канкан[d], Киндиа[d], Лабе[d], Маму[d] һәм Нзерекоре[d]
Акча берәмлеге Гвинея франкы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 16 091 817 842 $[23] һәм 21 227 749 389 $[23]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,465[24]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,299[25]
Эшсезлек дәрәҗәсе 2 ± 1 процент[26]
Нәрсә белән чиктәш Кот-д’Ивуар, Гвинея-Бисау, Либерия, Мали, Сенегал һәм Сьерра-Леоне
Автомобил хәрәкәте ягы уң[d][27]
Челтәр көчәнеше 220 вольт[28]
Электр аергычы төре Europlug[d][28], Schuko[d][29] һәм K төре[d][29]
Әүвәлгесе People's Revolutionary Republic of Guinea[d]
Алыштырган Француз Көнбатыш Африкасы[d]
Кулланылган тел Bainouk-Gunyuño[d], Pular[d], нко теле[d], француз теле, Northern Kissi[d], пулаар теле[d], Dan[d], Mixifore[d], мано теле[d], Jahanka[d], Kakabe[d], Kuranko[d], леле теле[d], басари теле[d], бадьяра теле[d], Pukur[d], ландума теле[d], ялунка теле[d], Nalu[d], мбулунгиш теле[d], вамей теле[d], зиало теле[d], сусу теле[d], Kono[d], Baga Kaloum[d], Baga Sobané[d], Eastern Maninkaka[d], East Limba[d], Sankaran Maninka[d], Toma[d], Manya[d], Guinea Kpelle[d], Konyanka Maninka[d], Guinean Sign Language[d], Kla-Dan[d], Baga Sitemu[d], Baga Manduri[d], Baga Koga[d] һәм манден телләре[d]
Мәйдан 245 857 ± 1 км²
Рәсми веб-сайт presidence.gov.gn
Һәштәге Guinea
Югары дәрәҗәле Интернет домены .gn
Харита сурәте
Тематик география Гвинея географиясе[d]
Феноменның икътисады Гвинея икътисады[d]
Феноменның демографиясе Гвинея халкы[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны 1 490 614[30]
Джини коэффициенты 29,6[31]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 18 процент
Тулаем туулар коэффициенты 5,013[32]
Шәһәр халкы 4 700 302[22], 4 869 400[22], 5 042 529[22] һәм 5 220 537[22]
Авыл халкы 8 177 237[22], 8 335 753[22], 8 489 377[22] һәм 8 638 804[22]
Демократия индексы 3,08[33]
BTI Governance Index 3,86[34], 2,62[34], 2,14[34], 4,98[34], 5,15[34], 5,83[34], 5,82[34], 5,98[34] һәм 5,07[35]
BTI Status Index 4,2[34], 3,72[34], 3,42[34], 4,55[34], 4,66[34], 5,08[34], 5,28[34], 5,33[34] һәм 4,6[35]
Туым күрсәткече 35,436[22], 34,944[22], 34,425[22] һәм 33,855[22]
Үлем күрсәткече 9,712[22], 9,847[22], 9,99[22] һәм 9,87[22]
Happy Planet Index score 38,1[36]
Илнең мобиль коды 611
Илнең телефон коды +224
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 117[d], 18[d] һәм 442-020[d]
Номер тамгасы коды RG
Диңгездәге идентификацияләү номеры 632
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Гвинеядә төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Гвинея Викиҗыентыкта

Гвине́я Респу́бликасы (фр. République de Guinée) — Көнбатыш Африкада урнашкан дәүләт. Төньякта Сенегал белән, көньяк-көнчыгышта Мали белән, көнчыгышта Кот-д’Ивуар, көньякта Либерия белән, көньяк-көнбатышта Сьерра-Леоне белән, төньяк-көнбатышта исә Гвинея-Бисау белән чиктәш. Көнбатыштан Атлантик океан сулары белән юыла.

Халык саны — 11,1 млн (2009 елның июленә фараз). Төп дин — Ислам (85 %). 8 %ка якын христианнар.

Гвинеядә ил халкының (12 млн, 2020 елга) 85 % ы – мөселманнар (күпчелеге Мәлики мәзһәбе сөнниләре, суфичылык вәкилләре бар), 8 % ы ― христианнар, 7 % ы ― җирле традицион диннәргә (анимизм) ышанучылар[37].

  1. 1,0 1,1 1,2 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. ЮНЕСКО-ның статистика институты
  3. The National Terminology Database for Irish — 2006.
  4. https://www.ethnologue.com/language/fra
  5. https://www.workwithdata.com/place/guinea
  6. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2020f/africa
  7. https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  8. https://www.oic-oci.org/states/?lan=en
  9. https://www.interpol.int/Member-countries/WorldИнтерпол.
  10. https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/GUINEA
  11. https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ХКТО.
  12. https://www.opcw.org/about-us/member-states/guinea
  13. http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  14. http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  15. https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=136
  16. https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  17. http://icdo.org/who-we-are/members/member-states.html
  18. https://public.wmo.int/en/members/guinea
  19. https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  20. https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  21. база данных Всемирного банкаБөтендөнья банкы.
  22. 22,00 22,01 22,02 22,03 22,04 22,05 22,06 22,07 22,08 22,09 22,10 22,11 22,12 22,13 22,14 22,15 22,16 22,17 22,18 22,19 22,20 22,21 22,22 22,23 (unspecified title)база данных Всемирного банка.
  23. 23,0 23,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CDБөтендөнья банкы.
  24. Отчёт о развитии человечестваПрограмма развития ООН, 2022.
  25. Отчёт о развитии человечестваПрограмма развития ООН, 2022.
  26. http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  27. https://web.archive.org/web/20181225111225/http://chartsbin.com/view/edr
  28. 28,0 28,1 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  29. 29,0 29,1 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  30. ЮНЕСКО-ның статистика институты
  31. https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  32. ЮНЕСКО-ның статистика институты
  33. 2020 Democracy Index
  34. 34,00 34,01 34,02 34,03 34,04 34,05 34,06 34,07 34,08 34,09 34,10 34,11 34,12 34,13 34,14 34,15 https://www.bti-project.org
  35. 35,0 35,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/GIN
  36. https://happyplanetindex.org/countries/?c=GIN
  37. "Guinea 2012 International Religious Freedom Report", US State Department, Bureau of Democracy, Human Rights and Labor.