Sänäğätläşterü
Sänäğätläşterü (lat. Industria) — iqtisadta sänäği citeşterü östenlegenä tiz ictimaği-iqtisadi üzgäreş protsessı.
awıl xucalığı -yäşel
sänäğät - quyı qızıl
xezmät kürsätü, iqtisad tarmaqları - zäñgär
Şul barış yaña texnologiälärne üsterü (ayıruça energiä citeşterüdä häm metallurgiädä) belän bäyle.
Sänäğätläşterü barışında cämğiät, donyağa qaraş üzgärä.
Sänäğätläşterü waqıtı törle illärdä tiñ tügel. Böyekbritaniädä XIX ğasır urtasında, Fransiädä XX ğasırda, Räsäy imperiäse XIX-XX ğasırda başlana.
SSRB
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]SSRBda 1930 yıllarda iñ tiz sänäğätläşterü uza, böten köç, keşelär, matdi resurların quyıp, SSRB qısqa waqıtta awır sänäğätle iqtisadnı häm xärbi iqtisadnı buldıra.
SSRBnıñ tiz sänäğätläşterelüe krestiannarnı kümäkläşterü isäbenä yasalğan. Tiz sänäğätläşterü zamança xärbi citeşterü häm qoral törlären birä, läkin krestiannarğa zur zıyan kiterä, açlıqtan, bastırudan küp qorbannar bulğan.
SSRBdağı tiz sänäğätläşterü ilgä yaña tör qorallar birä, Qızıl Ğäskär moñarçı bulmağan tanklar, xärbi oçqıçlar, aftamabillär, tup caylanmaları belän tä'min itelä, däwlät saqlanu säläte bik arta, bu çaralar SSRB ğäskären zamança ğäskärlär ber rätenä kertä.
Belgeçlär qaraşları buyınça SSRBda sänäğätläşterü bulmağan oçraqta, İkençe Bötendönya suğışında Qızıl Ğäskär Polşa ğäskäre kebek qısqa waqıt eçendä tar-mar iteler ide. 1920 yıllarda köçle bulğan Polşa ğäskäre ütkärelmägän sänäğätläşterü şartlarda 1930 yıllarda artta qalğan häm Polşa atlı ğäskäre Almaniä tanklarına qarşı suğışırğa mäcbür bula häm älbättä tiz ciñelä.