I Am An Action Researcher (Sinhala Medium Book) : February 2018
I Am An Action Researcher (Sinhala Medium Book) : February 2018
net/publication/323028087
CITATIONS READS
0 31,298
2 authors:
Some of the authors of this publication are also working on these related projects:
All content following this page was uploaded by Godwin Kodituwakku on 09 February 2018.
ISBN: 978-955-7299-00-6
© wOHdmk m¾fhaIK tallh" jhU m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j
WmfoaYkh
fÊ'cS'tka' ;s,lr;ak
jhU m<d;a wOHdmk wOHlaI
tka'tÉ' fm%audj;S
jhU w;sf¾l m<d;a wOHdmk wOHlaI ^wOHdmk ixj¾Ok&
ã'tï' rxckS f;kakfldaka
iyldr wOHdmk wOHlaI ^jhU m<d;a m¾fhaIK iïnkaëlrK&
l¾;D uKav,h
wdpd¾h f.dâúka fldä;=jlal=
ysgmq ksfhdacH wOHlaI ckrd,a ^m¾fhaIK yd ie,iqï&
cd;sl wOHdmk wdh;kh" uyr.u
ví'tï' pkaok úchfldaka
.=re wOHdmk{" .=re uOHia:dkdêm;s
jhU m<d;a wOHdmk m¾fhaIK tallh
hdlrj;a; .=re uOHia:dkh" l=,shdmsáh
ã' bfjdaka tia' iurúl%u
YS% mrdl%u cd;sl mdi," fldfnhs.fka
msgljrh
tÉ'tï' wdkkao foajm%sh
.=re WmfoaYl" fldÜGdi wOHdmk ld¾hd,h" klaldj;a;
fmrjok
m¾fhaIKd;aul m%fõY Ndú;fhka mdi,a bf.kqï b.ekaùï ls%hdj,sh
ixj¾Okh lsÍug" jhU m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j ksrka;r wjOdkfhka
hq;= j lghq;= lrkq ,efí' l=reKE., yd mq;a;,u Èia;s%lal fol wdjrKh jk mßÈ
jQ wOHdmk l,dm wgl mdi,a 1290l fiajh lrk .=rejreka 4300lg wdikak
msßila ksfhdackh lrñka 2016 jif¾ § mej;s .=re yd úÿy,am;s iïfï,kj, §"
wOHdmkfha ixj¾Okh Wfoid iyNd.slhka bÈßm;a l< m%Odk u fhdackdjla
jQfha" wOHdmkfhys m¾fhaIKd;aul keUqrej iy moku yels ;rï jeä lsÍug
wjYH ls%hdud¾. ;jÿrg;a wkq.ukh lrk f,ihs' tu b,a,Sug b;d blaukska u"
m¾fhaIK ms<sn| fun÷ lD;shlska m%;spdr ±laùug yels ùu i;=gg lreKls' ta
wkqj ls%hduQ,sl m¾fhaIK ±kqu iy jHjydrh ir, j m<d; mqrd fnod yeÍug
Wmldß jk fuu lD;sh" iEu wOHdmk jD;a;slhl= i`oyd u uy`.= f,i m%fhdackj;a
jkq we;'
fï jk úg m<d;a wOHdmk m¾fhaIK jd¾Isl m%ldYkh —;sfk;˜ isõ jk
jrg;a ksl=;a ù we;' tfy;a ta i`oyd m¾fhaIK jd¾;d iemhQfha úfYaIfhka u
ls%hduQ,sl m¾fhaIKlrKh ms<sn`o j iqúfYaIs ±kqula we;s iSñ; msßils' tu ±kqj;a
msßfia ixLHdj jeä ùug fuu lD;sh udye`.s w;aje,la jkq we;'
m<d;a m¾fhaIK ls%hdoduh iïnkaëlrKh lsÍu i`oyd jQ iïnkaëlrK
uOHia:dkhla f,i ls%hd;aul jk m<d;a m¾fhaIK tallh o fï jk úg
l=,shdmsáh hdlrj;a; .=re uOHia:dkfha ilS%h j we;' tys § m<df;a wOHdmk
lafIa;%fha m¾fhaIKj, kshq;= jD;a;slhkg m¾fhaIK ms<sn`o j idlÉcd lsÍug"
w;a±lSï fnod yod .ekSug" m¾fhaIK idys;Hh úuiSug wjia:dj ,efnkq we;' ta
i|yd o fï lD;sh mokï lr .; yls h'
m<d;a wOHdmk b;sydifha uE;ld,Sk j isÿ jQ fujeks ls%hdud¾. Tiafia
jhU m<df;a m¾fhaIK mdol wOHdmkh kjuq udj;lg msúfikq we;ehs wfmalaId
lrñ' wOHdmkhg iïnkaO m¾fhaIK jeä jeäfhka ls%hd;aul ùu m<df;a
wOHdmk idOk uÜgu by< hdug o fya;= jkq we;ehs wfmalaId lrñ' ta i`oyd iqN
m;ñ'
fÊ'cS'tka' ;s,lr;ak
jhU m<d;a wOHdmk wOHlaI
jhU m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j
l=reKE.,'
2017'01'01
ye¢kaùu
V
mgqk
fmrjok iii
ye¢kaùu iv
mgqk vi
rEm kdudj,sh vii
j.= kdud,sh viii
m%fõYh 1
ls%hduQ,sl m¾fhaIKj,g iudc ls%hd iy iudc ls%hdj,g iïnkaO
.eg¨ mokï fõ 2
ls%hduQ,sl m¾fhaIK i|yd iudc ls%hdjla .eUqßka ú.%y lr
yÿkd .ekSu wjYH fõ 3
ls%hduq,sl m¾fhaIKfha m<uq mshjr iudc ls%hdjlg iïnkaO
.eg¨jla yÿkd f.k tlS .eg¨jg iïnkaO wksl=;a
wkq.eg¨ biau;= lr .ekSuhs' 5
ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha fo jk mshjr y÷kd .;a wkq.eg¨j ms<sno j
lreKq fidhd ne,Suhs 11
ksÍlaIKh 12
lafIa;% fm< iy lafIa;% igyk 12
fijKe,s wOHhkh 13
WmdLHdk jd¾;d $ril:duh jd¾;d 13
f,d.a igyka 14
Èk fmd; 15
úuiqï m; 17
m%udKk mßudKh 17
iïuqL idlÉPd 18
wúêu;a iïuqL idlÉPd 18
úêu;a iïuqL idlÉPd 19
m%Yakdj,s 20
wdl,am mßudK 20
úfõpkd;aul isoaê iïuqL idlÉPd 21
iudcñ;sl mÍlaIK 21
m%lafIaams l%u Ys,amh 22
kdNs.; lKavdhï iïuqL idlÉcd 22
f,aLk iy fjk;a o;a; uQ,dY% 23
YsIH f,aLk 23
cdhdrEm" ùäfhda iy Yío mg 24
fN!;sl fydavqjd / i,l=Kq 24
ldgqka 24
u;l igyka 25
m%;HfõlaIK i.rdj 29
ikaOdr úYaf,aIKh 30
lreKq fidhd ne,Sfï wjika m%;sM,h 31
.eg¨fjka wkq .eg¨ y÷kdf.k úi÷ug fhduq ùu 32
Yÿw; úYaf,aIKh 34
idys;H úu¾Ykh 34
.eg,qj úi§u i`oyd jQ ie,eiau ieliSu 36
ie,iqu yd tys mshjr ls%hd;aul lsÍu iy wNsuka;%Kh 43
.eg¨j úi`ÿKq whqre ms<sno we.hSu 45
ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha mshjr 5 ms<sn| iudf,dapkh 47
ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha plS%h mshjr 48
mka;sfha fmda<su 49
ls%hduQ,sl m¾fhaIKh jd¾;d lsÍu 50
wdfY%ah .%ka: 52
moud,dj 55
1 jk Wm.%ka:h' m%;HfõlaIKh 57
VII
rEm kdudj,sh
1 jk rEmh' .eg¨jg iïnkaO iudc ls%hd 7
2 jk rEmh' <uhd .ek" ;ud .ek yd ;u wdh;kh .ek lreKq
fiùug fhduq ùu 8
3 jk rEmh' ie,ls,a, fhduq jk l=vd iy m<,a lafIa;% 10
4 jk rEmh' mka;s ldurfha iudc iïnkaO;d rgd 21
5 jk rEmh' ;=kajk fY%aKsfha <uhl=f.a rpkdjla 23
6 jk rEmh' áhqIka wOHdmkh ms<sn| j Ñ;% Ys,amS úfÊfidau úiska
w¢k ,o ldgqka Ñ;%hla 25
7 jk rEmh' úNd. flakaøSh wOHdmkh ms<sn| j wka;¾cd,fha
m< ù ;snQ ldgqka Ñ;%hla 25
j.= kdudj,sh
1 jk j.=j' lreKq fidhd ne,Sfï WmlrK$ l%u 11
2 jk j.=j' ls%hduQ,sl m¾fhaIK ie,eiaulg WodyrKhla 42
m%fõYh
1967 wOHdmk wud;HdxYfha î'fÊ'mS' w,ia" ta' o is,ajd" ví'ã' m%kdkaÿ"
hQ'ã'whs' isrsfiak iy ví'tka'ta' j¾Kiqrsh hk wOHdmk wud;HdxY ks,OdrSkaf.a
l¾;D;ajfhka wOHdmk ls%hduQ,sl m¾fhaIK mss<sn`o Y%S ,xldfõ m<uq ,shú,a, ìys
úh' fï wkqj YS% ,xldfõ ls%hduQ,sl m¾fhaIK b;sydihg 2017 § wjqreÿ 50la imsf¾'
miq.sh wjqreÿ 50l ld,fha wOHdmk wud;HdxYfha o cd;sl wOHdmk wdh;kfha o
úYajúoHd,j, o m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j, o iyNd.s;ajfhka yd
odhl;ajfhka ls%hduQ,sl m¾fhaIK ixialD;sh fmdfydi;a jQfha h' úfYaIfhka
wOHdmkfõoS" mYapdoa Wmdê wOHdmk ämaf,daud" úoHdmSG mQ¾jfiajd .=re mqyqKqj
hk mdGud,dj, w;HjYH úIhdx.hla f,i ls%hduQ,sl m¾fhaIK kï flreKq miq"
th YS% ,dxlsl mdGud,dj, w;HjYH wx.hla njg o m;a úh'
cd;sl uÜgfï fï ixj¾Ok Odrdjg wu;r j ls%hduQ,sl m¾fhaIK
iïm%odh m<d;a uÜgñka iajdëk j ÈhqKq jQfha jhU m<df;a mdi,a" .=re uOHia:dk
yd wOHdmk ld¾hd, mokï lrf.k h' fï wkqj YS% ,xldfõ ls%hduQ,sl m¾fhaIK
iïm%odhhg wjqreÿ 50la msfrk 2017 j¾Ih jk úg ls%hduQ,sl m¾fhaIK iïm%odhh
jvd;a u m%p,s; j we;af;a jhU m<df;a h' fï iïm%odh ;jÿrg;a ixj¾Okh lsÍfï
mshjrla jYfhka ls%hduQ,sl m¾fhaIK ms<sn`o —uu ls%hduQ,sl m¾fhaIlfhla fjñ(
wOHdmk jD;a;slhka i|yd w;aje,la ˜ lD;sh t<s olajkq ,efí'
fuu lD;sfhka wfmalaId lrkq ,nkafka" ms<s.;a mdGud,dj,ska neyer j
ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha ksr; ùug wfmalaId lrk wOHdmk lafIa;%fha ish¨ u
jD;a;slhkag WÑ; mßÈ" lss%hduQ,sl m¾fhaIKj, uQ,sldx. y`ÿkajd §" ks¾udKd;aul
j" úúO udÈ,sfha ls%hduQ,sl m¾fhaIK lsÍug wjYH is;=ú,s Odrd ,nd §u h' fï
moku u; lD;sfha wruqKq jkqfha ls%hduQ,sl m¾fhaIKhlg wvx.= úh hq;=
uQ,sldx. my jk .eg¨j" lreKq fidhd ne,Su" ie,iqu tys mshjr iys; j ieliSu"
ie,iqu ls%hd;aul lrñka wNsuka;%Kh ^Monitoring) iy we.hqu ms<sno j .eUqßka
meyeos,s lr ta mshjr ksrka;rfhka u m¾fhaIK .eg¨jg ms<s;=re oSug yels jk
mßÈ yiqrejd .ekSfï ksmqK;d ,nd §ug h' ls%hduQ,sl m¾ffhaIKfha iEu mshjrl §
u m¾fhaIlhd ksr; úh hq;= m%;HfõlaIKh ms<sn`o j o .eUqre wjfndaOhla ,nd oSu
wruqKq lr .kq ,efí' Bg wu;r j ls%hduQ,sl m¾fhaIK jd¾;dj ilia lrk whqre o
meyeos,s lr oSu wruqKla fõ' ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha jd¾;dj ,sùfuka wfmalaId
lrkqfha jD;a;slhl= uqyqK mdk iudc ls%hdjg wod< .eg¨j úiª whqre iudcfha
ish¨ idudcslhkag oek .; yels jk mßÈ l;dka;rhla fia jd¾;d .; lsÍu h' fï
l;dka;rh ^Story) úoHd;aul yd jdia;úl NdId iajrEmfhka ,shk whqre .ek o fï
lD;sfha oS wjOdrKh lrkq ,efí'
1
ls%hduQ,sl m¾fhaIK hkq yqfola m¾fhaIKhla lr jd¾;djla t<s oelaùfï
ls%hdj,shla muKla fkd fõ' ls%hduQ,sl m¾fhaIK hk moh uq,ska u Ndú; l< l=¾;a
f,úka ^Kurt Levin) o mejiqfõ fmd;a muKla ksl=;a lrk m¾fhaIKj,ska
m%fhdackhla ke;s nj h (Research that produces nothing but books will not sufce.
– Lewin 1946). fï ;¾lh wkqj YS% ,xldfõ mdi,aj, iy mx;sldurj,"
.=Kd;aulNdjh jeä lsÍfï fuj,ula f,i o ls%hduQ,sl m¾fhaIK ie,lsh hq;= h'
mdif,a jeä jQ .=Kd;aulNdjh;a ta i`oyd jD;a;slhka odhl jQ whqre;a
ksrEmKh lsÍu i`oyd m¾fhaIK jd¾;djla ,súh hq;= fõ' YS% ,xldfõ mdi,aj,
jD;a;slhka YsIH idOkh by< kexùu i`oyd úúO ls%hdud¾. ks¾udKd;aul j
wkq.ukh lrkq ,efí' Bg wu;r j mdif,a úúO md¾Yaj ixj¾Okh i|yd kj
jHdmD;s ls%hd;aul lrkq ,efí' tfy;a ta ks¾udKd;aul ls%hdodu fyj;a hym;a
jHjydr ls%hduq,sl m¾fhaIK jd¾;d f,i t<s ±lafjkafka u ke;s ;rï h' fuu
lD;sh wOHdmk lafIa;%fha jD;a;slhkag iajlSh ks¾udKd;aul ld¾h f,aLk .;
lsÍu i`oyd o wjYH u. fmkaùu ,nd fokq we;'
2
ls%hduQ,sl m¾fhaIK i|yd iudc ls%hdjla
.eUqßka ú.%y lr yÿkd .ekSu wjYH fõ
iudc ls%hdjla .eUqßka ú.%y lsÍug WodyrKhla" mdi,la wdY%fhka" my;
i`oyka mßÈ fm< .eiaúh yels h'
mdi, fmdÿ m%jdyk fiajd iys; uyd ud¾.fha isg ls'ñ' 2la ÿßka msysá ksid
.=rejreka mdi,g meñKSu m%udo fõ'
mdif,a z.=re m%udohZ hk iudc ls%hdjg iïnkaO jD;a;slhka jkqfha
úÿy,am;s" .=rejreka" mdi,a YsIHhska iy .fï m%cdjhs' fï tla tla lKavdhu —.=re
m%udoh˜hk .eg¨j ms<sn`o j olajk woyia iy lKavdhïj, wdl,am biau;= lr
.ekSfuka iudc ls%hdjg iïnkaO jk ie`.jqKq .eg¨ o biau;= lr .; yels h'
· .=re m%udoh ksid úÿy,am;sg ld, igyk l<ukdlrKfha § .eg¨ we;s fõ'
· .=rejreka lsf,daógr folla mhska wd hq;= ksid Tjqkaf.a fjfyi mka;s
ldur bf.kqï b.ekaùï ls%hdj,shg n,mEï lrhs'
· m%udo ù meñfKk .=rejreka olsk m%cd idudcslfhda .=rejreka flfrys
wys;lr wdl,am we;s lr .ks;s'
· YsIHhka tÈfkod imqrd .; hq;= ksmqK;d uÜgï imqrd .ekSfuys ,d ÿIalr;d
mek k.S'
· wOHdmk ld¾hd,fha ks,OdÍka o fï mdi,g meñKSfï ,d ukafoda;aidys ùu
ksid mdif,a mßmd,k lghq;= úêu;a njlska f;drj" .,d hdug ;j ÿrg;a
bv yir mEoS ;sfí'
· wOHdmk kS;sh wkqj m%udo ù meñKSu .=rejrekaf.a flá ksjdvqj,ska ys,õ
lr .; hq;= ksid" kS;sh ls%hd;aul lsÍug hk úÿy,am;s yd .=rejreka w;r
.egqï we;s fõ'
· mdi,g m%udo ù meñfKk .=rejrhd úkdä 10la m%udo ù mka;shg meñK
úkdä 40lska l< hq;= úoHd mdvula ^Wod( ridhksl nkaOk tallfha ixhqc
nkaOk wdlD;sh - 10 jk fY%aKsh& úkdä 30lska wjika lsÍug ;e;a lsÍfï §"
YsIHhkaf.a ukfia ;=,kh fuka u .=rejrhdf.a ukfia ;=,kh o iunr
fkd jk ksid mdvu iunr j lsÍug fkdyels fõ' túg YsIH YsIHdjkag
mdvfukA wfmalaIs; ixl,am .,d hdfï .eg¨j we;s fõ'
.=re m%udoh hk iudc ls%hdjg iïnkaO jk wjika jrg i|yka l< .eg¨
wjia:dfõ § .=rejrhl=g" wdldr ;=klska iajlSh m%udo ùfï ls%hdj ms<sn`o j
m%;HfõlaIKfha fhÈh yels h'
· m%udo ù mdvu wdrïN lr ls%hd;aul lr f.k hk w;r;=r oS
m%;HfõlaIKfha fh§u( fuh iuld,Sk m%;HfõlaIKh (Reection-in-
3
action) f,i y`ÿkajkq ,efí' tjeks wjia:djl .=rejßhlg l< yels
m%;HfõlaIKhla my; oelafõ'
· ls%hdjla isÿ lsÍug fmr ta ls%hdj ie,iqï lsÍu i`oyd lrkq ,nk
m%;HfõlaIKh( ls%hdjla i`oyd jQ m%;HfõlaIKh (Reection-for-action)
f,i ye`Èkafõ' m%udo ù mdvu l< .=re;=ñh bÈß i;sfha § weröug iQodkï
jQ mdvula ie,iqï lsÍu ms<sn`o j ,shk ,o m%;HfõlaIK igyklaa i`oyd
WodyrKhla my; ±lafõ'
4
óg miafikï m<fjks mSßhâ tl óg jvd fjkia úosyg ie<iqï
lrkjd' udfi uq,osu lKavdhï fno, ;shd.;a;kï fj,dj;a b;=rehs'
f.orska lrkak fok mejreu fld<hl f,dl=jg ,shdf.k .syska
ì;a;sfh w,jkak ,Eia;s lr.kakjd' t;fldg meyeos,s lrkak ú;rhs
´k' <uhsg ksoyia fj,djl tal ,shd.kak lshkak mq¨jka' lKavdhï
kdhlfhd ,jd tal wëlaIKh lrjkak;a mq¨jka'
5
—chka mdi,a tAug oeä wlue;a;la olajk njg chkaf.a uj
ks;r ks;r meñKs,s l<d h' fuhg fya;= f,i Tyq ujg mjid ;snqfKa
mka;sfha wfkl=;a isiqka ;ukag ks;r Wiq¨ úiq¨ lrk njhs' mka;sfha
wfkla isiqka g jvd chka f.a lgyfvys mj;sk iq¨ fjki ksid
fujeks ;;ajhla óg fmro Woa.; jQ nj Tyqf.a m%d:ñl mka;sNdr
.=rejrekaf.ka oek.kakg ,enqK neúka chkag mdi, m%sh ckl
ia:dkhla njg m;a lsrSu ioyd l%shduQ,sl m¾fhaIKhla lsÍug wdrïN
lf<ñ'
lreKq fidhd ne,Sfï § olakg ,enqfKa uq,a jdrfha oS yereKq
fldg chka lsisu isl=rdod oskhl mdi,a meñK ke;s njhs' fï ms<sno
;jÿrg;a lreKq úuik úg fmkS .sfha isl=rdod oskj, úoHd úIh ioyd
ld,fPao folla fjka ù we;s nj;a Tyq úoHd úIhg oeä wlue;a;la
olajk nj;a h' ta lreK wkqj hñka úoHd úIh W.kajk .=re Nj;d
iu. l< l:d nfyaoS fndfyda lreKq wkdjrKh lr.; yels úh' fuu
.=rejrhd chka ms<sno wm%idohlska miqjk nj tu l;dnfyaoS yÿkd .;
yels úh'
Tyq lshd isáfha wks;a isiqka fuka fkdj chka ks;ru È.ska
È.gu b;d ir, lreKq ms<sn`oj widudkH f,i m%Yak wyk njhs' fï
fl<jrla fkdue;s m%Yak weiSu ksidu m<uq jdrfha § wfmalaIs; tall
ixLHdj iïmQ¾K lsÍug .eg¨ u;= jq nj o mqkÍlaIK b.ekaùï mjd u.
yereKq nj o Tyq ;j ÿrg;a úia;r lf<a h'
flfia jqjo fojk jdrfha isg Tyqf.a tu lrorldÍ iajNdjh wvq
ù Tyq —álla fyd`o ù˜ we;s jqj;a wfkl=;a isiqkag ndOd lrkakg
fm<fUk nj lSfõ h'˜
6
<uhd cSj;a jk
<uhd wh;a jk
.fï jerÈ wdo¾Y
mjqf,a foudmshkaf.a
<uhdg ,eî
wOHdmk uÜgu
we;ao hk j.
mdif,a wNHka;r
fouõmshka ksjfia
kshduk uKav,fha
iduldó j cSj;a
idudcslhkaf.a
jkafka o hk j.
ls%hdldß;ajh
9 jk fYa%Kshg 09 .=rejrekag
meñfKk f;la <uhdg Wmfoia §ug meñKs
b.ekajQ .=rejrekaf.aa jk
.=re WmfoaYljreka
j.ùu bgq fkd jQ whqre YsIHhd 9 jk fY%aKshg
ms<sno o;a; fYa%Ksfha
meñfKk f;la fï
bf.kqu ms<sno j ueÈy;a jQ
wdldrfha fodaI
9 jk fY%aKshg wod< ,nk
úoHd úIhud,dj wkqj i;H
jYfhka u YsIHhd isiqjl=f.a foudmshka
±k isáh hq; wl=re fï ms<sno j ie,ls,su;a
wl=re fkdùu iy .=re fo.=re
ms<sn| lreKq /iaùï mka;s ljj, § fï
fkdyelshdj ms<sno wjOdkh fhduq
fkdjqfKa wehs@
l,dm ld¾hd,fha iïnkaO
wod< ks,OdÍkag fï wOHdmk ld¾hd,j,ska
iudc
ms<sno j meñfKk ks,Odrska
f;dr;=re fkd,enqfKa o@ ls%hd fï ms<sno j fidhd
fkd ne,qfõ wehs@
7
1 jk rEmfha we;s lreKq m%Odk f;aud follg fnÈh yels h'
· <uhdf.a ksjfia mßirhg wod< lreKq iy
· .eg¨jg uqyqK mE .=rejrhd isák mdi,g iïnkaO lreKq
f,i h' id¾:l ls%hduQ,sl m¾fhaIKhla ioyd m<uq j .eg¨jg iïnkaO <uhd iy
tu <uhdf.a miqìï f;dr;=re .ek lreKq fiùu w;HjYH fõ' tfy;a <uhdg
wod< lreKq fiùfuka iy <uhdf.a .eg¨j úi£ug ueÈy;a ùfuka muKla
ls%hduQ,sl m¾fhaIKhl ,CIK biau;= fkd fõ' .eg¨jg iïnkaO <uhd isák
mdi, iy mdif,a <uhdg W.kajk .=rejrhd jk ;ud .ek o lreKq fidhñka ta
.ek;a m%;HfõlaIKh lsÍu wjYH fõ' tkï <uhd hy u. heùug ;sfnk mdi,
úiska bgq l< hq;= N+ñld yd j.ùï bgq jQfha o hkak ms<sn`o lreKq fidhd ne,Su o
jeo.;a h ^2 jk rEmh&'
lreKq fiùu"
;u wdh;kh
N+ñldj iy
idïm%odhsl
;ud" ;u
fj; o
.=re m¾fhaIl
mdi,
2 jk rEmh' <uhd .ek" ;ud .ek yd ;u wdh;kh .ek lreKq fiùug fhduq ùu
8
b;d ióm j ksÍlaIKfhka fidhd .;a ÈhKshf.a mqxÑ hym;a
.=Kdx.hla tkï —mx;sh w;= .Eu fydÈka lrk nj˜ lshñka weh ^uj&
l:djg fhduq lr .;sñ'
weh úfoaY .; jkafka ms%hYdks ÈhKsh iy ksjqka fidhqrdg udi
lsysmhla jk b;d l=vd wjêfha h' ta jk úg wjqreÿ 3"5 muK msßñ
fidhqrka fofokl= yd ksjqka fidhqrl= w;r ujf.a /ljrKh o
fkdue;sj lsßwïud hgf;a f.ùug isÿùu wehg fujka o`.ldr wlSlre
.;s ,laIK msysgkakg fya;= jqjd úh yels h' wehf.a fmr mdi,a iufha
kej; o weh úfoaY .; ù we;' fuu orejkaf.a uQ,sl wOHdmkhg
ujf.ka fyda ksjiska neyer fmof¾re l¾udka;fha fhfok mshdf.a fyda
iydh ,eî we;af;a w,am jYfhks' fuu orejka isõ fokdf.a u ,sùfï
lshùfï iy wjfndaO lr .ekSfï yelshdj b;d my< uÜgul jk w;r"
ks;r u ÿUqre meye jQ weÿï mdjyka fkd m<`§' krl jpk l:d lrhs'
ks;r u l,y lr ovqjï ,nhs' uj mjik mßÈ ms%hdYdkS ÈhKsh ujg mjd
krl jpkfhka nek j§' is;+ ´kEu fõ,djl fkdlshd ksjiska neyer
j hhs˜ ^úfÊfldaka" 2015&'
9
Small Groups
l=vd lKavdhï
Student
YsIHhd
Issues that cut across all
areas of schooling
mdif,a iEu jmißhla u
yryd úysfok
Small Groups újdodmkak m%Yak
l=vd lKavdhï
Areas of Concern
All areas of concern are ultimately about improving
teaching, learning, schooling and ourselves.
wjika jifhka ie,ls,a, fhduq jkafka W.ekaùu" Wf.kSu"
mdi,alrKh iy wfma u jeäÈhqKqj h'
10
ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha fo jk mshjr y÷kd .;a
wkq.eg¨j ms<sno j lreKq fidhd ne,Suhs
y`ÿkd .;a .eg¨fõ úúO wkq.eg¨ mj;sk nj fuf;la idlÉcd l<
lreKqj,ska meyeÈ,s fõ' ls%hduQ,sl m¾fhaIKhla lsÍfï § fojkqj l< hq;af;a
fufia yÿkd .;a wkq.eg¨j,ska úi§u i`oyd wkq.eg¨jla fyda folla f;dard f.k
tajd .ek lreKq fidhd ne,Su h' fuys os ;ud bgq lrk jD;a;aSh N+ñldjg wod< j
úiÈh hq;= .eg¨fõ m<,a jmißhg wh;a tl wkq.eg¨jla fyda wkq.eg¨ lsysmhla
f;dard .ekSu jeo.;a h' ke; fyd;a ;udg l<ukdlrKh lr .; yels
wkq.eg¨jla muKla f;dard .; hq;= h'
fï wdldrfhka f;dard .;a wkq.eg¨j fyda wkq.eg¨ .ek lreKq fidhd
ne,Su i`oyd Ndú; l< yels l%u Ys,am .Kkdjls ^1 jk j.=j&' fï lreKq fidhd
ne,Sfï l%uj,ska jD;a;slhdg" ;u N+ñldjg wkqj Ndú; l< yels myiq l%u tlla
fyda lSmhla f;dardf.k o;a; /ia l< yels h' ta wkqj úi`Èh hq;= wkq.eg¨j .ek
jvd fyd`Èka wjfndaO lr .ekSug yelshdj o ,nd .; yels h' ±ka wms lreKq fidhd
n,k tla tla l%uh .ek y`ÿkd .ksuq'
11
ksÍlaIKh
lafIa;% fm< ^Field text) iy lafIa;% igyk (Field note)
lafIa;%fha § ,nk w;aoelSïj, úúO me;s ksfhdackh lsÍug m¾fhaIlhka
úiska ks¾udKh lrkq ,nkqfha lafIa;% fm<hs' lafIa;% igyka jeks o;a; wdLHdk"
m¾fhaIKfha § lafIa;% fm< f,i yeÈkaúh yelsh' o;a; ^Data) f,i fkdj —fm<˜
f,i tajd y`ÿkajkq ,nkqfha tajdfha mj;sk wdLHdk .=Kh ksid h' o;a; hkq isoaê
ms<sn`o jdia;úl jd¾;d .; lsÍï h' fmf<ys tu .=Kh ke;' lafIa;% igyka ,sùfï §
wkq.ukh l< hq;= úúO Wmfoia ;sfí' tfy;a m¾fhaIlfhda ;u ;ukag wdfõKsl
m%fõYj,ska lafIa;% igyka ;nd .ks;s' WodyrK jYfhka Vulliamy (1990) ;u
lafIa;% igykaj, wvx.= jQ m%j¾. fufia yÿkd .kS'
· ksÍlaIKfhka Wlyd .;a úia;r iy o< ie,iqï
· wyïfnka$wkshñka mqoa.,hka yd l;d nfyka ,nk f;dr;=re
· jvd úêu;a iïuqL idlÉPdj,ska ,nd .kakd f;dr;=re
· wod< f,aLkj,ska Wmqgd .kakd WOD;
· fm!oa.,sl m%;HfõlaId
· m¾fhaIKh ixj¾Okh jk úg lrkq ,nk l%ufõod;aul m%;HfõlaIK
· o;a;j, úúO me;s ms<sn`o m%d:ñl úYaf,aIK
lafIa;% igyka ;nd .ekSu ms<sno j m¾fhaIK ksnkaOhlska WodyrKhla
my; ±lafõ'
—ksÍlaIK o;a; jd¾;d lrk ,oafoa jeä jYfhka u lafIa;% igyka u.sks'
lafIa;% igyka ;eîfï uQ,O¾uh f,i yeu¾ia,s yd weÜlskaika
(Hammersley & Atkinson) úiska ioyka lrkafka ksrSlaIKh l<
iefklska u ksÍlaIlhd ÿgq foa tmßoafoka u úia;r iys; j igyka l<
hq;= njhs' ta wkqj iyNd.s ksrSlaIlhka ;u osk fmd;aj, ta ta isÿùïj,
fõ,dj" ia:dkh" iyNd.s jQjka we;=<;a jk fia ksÍlaIK igyka lr .kq
,efí' fuu m¾fhaIlhd o Wmfhda.s lr .;af;a osk fmd; ^Diaries& h'
ksrSlaIKh lrk wjia:dfõ oS u jd¾;d lr .ekSu m%dfhda.sl jYfhka
wmyiq ksid yels ;rï ixjdo ^Conversations) muKla ,shd .ekSug;a
wfkla f;dr;=re fláfhka igyka lr .ekSug;a isÿ úh' flfia jqj;a
m¾fhaIKhg wod< hhs is;+ iEu lreKla u tu isÿùu isÿ jQ oji we;=<;
§ u iïmQ¾Kfhka ksjerÈ jk fia jd¾;d lr .ekSug m¾fhaIlhd j.
n,d .kakd ,§ ^wkq,dj;S" 1991&'
12
fijKe,s wOHhkh (Shadow study)
fuys § yÿkd .;a .eg¨jlg iïnkaO j YsIHhl= fyda YsIHhka lKavdhula
wLKav j mÍlaId lrñka ksÍlaIKh lrñka o;a; /ia l< hq;= fõ' .eg¨j iïnkaO
j YsIHhd fyda YsIH lKavdhu i;= fijKe,a, fuka m¾fhaIlhd o tu msßi iu`.
u isg o;a; /ia lrkq ,efí' tu.ska tu <uhd fyda <ud lKavdhu ms<sno j wLKav
.eUqre ±kqula ,nd .ekSug yelshdj ,efí' WodyrKhla my; ±lafõ'
—m<uqfjks fY%aKshg w¨;ska msúiqk <uhska 35 fokdf.ka tla <uhl=
mdi,g we;=<;a jQ uj iu. kej; hdug wjYHhehs mjiñka wvkakg mgka .;af;a
h' túg .=re;=ñh WmdhYS,s j tu <uhd mka;sfha rojd uj ksjig msg;a lr heù h'
wk;=re j fï <uhd mka;sfha wfkl=;a <uhska iu. iudcdkqfhda.s jk wdldrh
.ek fidhd ne,Sug ;SrKh l<d h' ta wkqj yeu mdvï wjia:djl § u <uhd
iqúfYaIs j ksÍlaIKh lrñka Tyq ksÍlaIKh lrk jd¾;d igyka lr .;a;d h'
tu.ska <uhd l%udkql+, j mka;shg yqre jk whqre wOHhkh l<d h'˜
13
th l=vd fmd,a lgqjla fkdj ye,s.yl f.ählska ,nd .;a ye,s
fmd,algqjls' tys lsrs jeä m%udKhla w,a,k ksid orefjda tjekakla
f.k wdy' n;afok oskg n; iu. mrsmamq" m,d ue,a,qula yd yd,aueiaika
úh' fuksidu mdi,g tk <uhska m%udKh jeä úh' bf.kqug flfia
fj;;a lEug <uhs meñKshy' fuksidu mdi,a meñKSu o ÈhqKq úh'˜
—óg mkia jirlg fmr ;snQ —fkdoshqKq wOHdmk l%uh˜ ;=< oskm;d u
j;= jev" tkï lDIsl¾u lghq;= - isiqka úiska l< hq;= úh' i;shlg jrla
w;ajev fh§ ;sìKs' fï lghq;= werUqfKa f;jk mka;sfha isg h'
mdGYd,d mÍlaIljrhd jd¾Isl mÍlaIKhg tk Èk mdif,a úfYaI
ieris,a, f,i Èia jQfha isiq orejka mdif,a § u lrk ,o mka;s ì;a;sj,
t,a,kq ,enQ fmd,algq ye`È" jÜá fmÜá" brgq bo,a" fldyq,Kq" uqä" fldyq
lU" mdmsis" bÈfld< b,m;a" bÈfld< f;dmams" yeÈ w,a¨" f,akaiq" fldÜg
ljr wd§ foa h˜'
f,d.a igyka
f,d.a igyka ksÍlaIKh u.ska o ls%hduQ,sl m¾fhaIK ls%hdoduh i`oyd
wjYH o;a; ,nd .; yelsh' ta i`oyd f,d.a igyka b;d mÍlaIdfjka wOHhkh
lsÍu wjYH fõ' mdi,aj, iqúfYaI jYfhka isÿjk isoaê ish,a, u mdfya wka;¾.;
jk f,aLkh f,d.a igyka fmd;hs'
14
mdi,a kshduk uKav,hg wh;a fcaHIaG .=rejreka ;sfofkl= úiska" <uhska
362la bf.kqu ,nk m%d:ñl mdi,l" 5 jk fYa%Ksfha isiqka úis kj fokdg wod<
mka;sNdr .=rejrsh úiska" mdvula W.ekaùu wëlaIKh l< wjia:djla .ek"
úÿy,am;sjrhl=" f,d.a fmdf;a my; f,i igyka ;nd ;snqKs'
Èkfmd;
wjia:djla fyda isoaêhla ^Wod ( mka;s ldurhl mdvula& ms<sn`o lreKq iDcq j
jd¾;d lsÍug muKla Èkfmd;a iSud úh hq;= ke;' wjia:djg fyda isoaêhg iïnkaO
ùfï § fyda iyNd.s ùfï § we;s jk ye.Sï o Èkfmdf;a jd¾;d lr .; hq;= h'
· wjia:dj fyda issoaêh ms<sno flá úia;rhla lrkak'
· ixjdo" Ndú; jk jpk ta whqßka u jd¾;d lr .kak'
· hï hï foaj,g" isoaêj,g" t<fUk ;;a;ajj,g m%;spdr ±laùfï §
u;= jk ye.Sï" wdl,am" fm,öï" wjfndaOh o igyka lrkak'
wjia:dj fyda isoaêh kej; m%;sks¾udKh lsÍug by; i`oyka ish¨ foa
m%fhdackj;a jkq we;'
m¾fhaIK Èkfmd;" b;du;a jeo.;a o;a; /ia lsÍfï m¾fhaIK l%uhls'
th .=Kd;aul m¾fhaIK úIhfhys b;d jeo.;a ;ekla Wiq,hs' ;j o m¾fhaIKj,
kshef<k .=rejreka iq,N j Ndú; lrk o;a; /ia lrk WmlrKhls' o;a; /ia
lsÍfï l%uhla yd o;a; úYaf,aIKh lrk l%uhla fuka u uq`M m¾fhaIK ls%hdj,sfha
15
§ u .=rejrhd iu. tlg isák i.hl= f,i o Èkfmd; ie,lsh yels h'
m¾fhaIK i`oyd Èkfmd;aa m%fhdackj;a jkafka flfia o@ hkq i,ld n,uq'
my; i`oyka wx. ,laIK ksid Èkfmd;a úfYaIfhka m%fhdackj;a fõ'
01' Èk fmd;la yd ld,h ;sfí kï" th mqoa.,sl j Ndú; lsÍug myiq u o;a; /ia
lsÍfï l%uhls' fjk;a flkl= fuu ls%hdj,shg iïnkaO ùu wjYH fkd fõ'
02' wfkla o;a; /ia lsÍfï l%uj,ska ,efnk o;a; o fuys we;=<;a l< yels h'
Wod( ksÍlaIKh lr ,efnk o;a;" iïuqL idlÉcdj,ska ,efnk o;a;
03' m¾fhaIKhg Ndckh l< hq;= jvd;a ixfõ§ .eg¨ wOHhkh lsÍug b;d u
iqÿiq l%uhls'
04' .=rejrekaf.a m¾fhaIK yelshd" Èkfmd;a ;nd .ekSfuka ÈhqKq jk w;r"
Tjqkg ;u b.ekaùfï ld¾hh foi kej; wdmiq ne,Sug th Woõjls'
16
² Èkfmdf;ys iEu msgqjl u m<,a odrhla fyda odr folla fome;af;a b;sß jk
fia ,súh hq;= h' fufia b;sß lsÍfuka" miq wjia:djl §" ,shQ igykaj,
fjkila lsÍug" wu;r hula tl;= lsÍug" uq,dY% igyka lsÍug fyda igyka
úYaf,aIKfha § lreKq ,sùug" tu fldgi Ndú; lsÍfï jdish ie,fia'
² iEu igykl u Èkh" fõ,dj" iyNd.s jQ mqoa.,hka" mßir idOl yd fjk;a
jeo.;a fõ hehs is;k úia;r we;=<;a l< yels h'
² úYaf,aIKh lsÍug myiq jk fia fÊo jYfhka ,shd wkqud;Dld háka bß
weÈh yels h'
² úia;r igyka ,shk w;r;=r" l%ufhka f.dv kef.k mgqkla ms<sfh,
lsÍfuka" Èk fmdf;ys f;dr;=re fiùu jvd;a myiqfjka l< yels h'
úuiqï m; ^Checklist )
fuu.ska wfmalaId lrkqfha" mÍlaId lsÍug wfmalaIs; lreKq ,ehsia;=jla
ilid f.k" tajd olakg ,efí oehs ksrSlaIKh lr o;a; /ia lsÍuhs' WodyrKhla
f,i" .=re WmfoaYljrhl= .=rejreka úiska b;sydih úIhh b.ekaùfï § Ndú;
lrk l%u .ek ls%hduQ,sl m¾fhaIKhla lrkafka kï my; úuiqïm; Ndú; fldg
m<uq j o;a; /ia lr" .eg¨j y`ÿkd .ekSug o ta wkqj WÑ; ueÈy;a ùu ;SrKh
lsÍug o yels h'
iyfhda.s bf.kqu
E5 l%uh
jHdmD;s l%uh
17
wju uQ,sl ixj¾Okd;a b,lal <.d M,odhs by<
ul lr .;a
Low Basic Meeting Productive High
Developing
Expectations
isiqyQ wka isiqyq mjrk isiqyq" mjrk isiqyq ish¨ u ld,Éfþoh uq`:
whg ,o we;eï jev ,o jev mejreï ksu mqrd jefvys ld,Éfþoh
ndOd lsÍu ksu l<y' fndfyduhla l<y' ksr; fjñka mqrd
fyda Tjqkaf.a ld,Éfcofha ksu l<y ' ld,Éfþoh mqrd ish¨ mejreï ls%hdldrlïj,
wOHhk jeäfõ,djla ld,Éfcofha jefvys ksr; ksu l< ksr; jQ w;r"
lghq;=j,g M,odhs f,i jeä fõ,djla jqy' w;r" b,lalh Wmßu
ueÈy;a jev l<y' M,odhS f,i o miq lr W;aidyfhka
ùfuka je< lS jev l<y' .shy' ls%hd l<y'
isáhy'
1 2 3 4 5 6
iïuqL idlÉPd
iïuqL idlÉcd wdldr follg meje;aúh yels h' l,ska iQodkï fkd ù
t<efUk fudfyd;g wkqj isÿ lrk wúêu;a iïuqL idlÉcd iy l,ska iQ±kï ù
fIähq,hlg wkqj isÿ lrk úêu;a iïuqL idlÉcd tu wdldr fol fõ'
18
wdÉÑ ( wfma <uhd mdi,a hkak leu;s keye'
úÿy,am;s ( ta wehs@
wdÉÑ ( fl,a, yrsu uqrKavqhs' wïu;a kE ;d;a;d;a kE lshk fohla
wyka keye'
úoqy,am;s ( <uhg ovqjï lrkj o@
wdÉÑ ( Tõ i¾ ^u|la ksy`v j isà' wk;=re j ;rfyka l;d lrhs'&
wdÉÑ ( ´lS uf. yeá okakj' ´ls j ux yu .ykj fmd,a,la
lefvk lx ´lsg ux .eyeõfj' mr ne,a,S ux ´lsg
nqre,la fokafka kE'
wúêu;a iïuqL idlÉPd ÿrl:kfhka o l< yels h' l=udr ^2014& bÈrsm;a
lr we;s igykla fï ioyd i,ld n,uq'
19
m%Yakdj,s
mQ¾jfhka ie,iqï lr .;a m%Yak ,sÅ; j ,nd § tajdg m%;spdr ,nd .ekSuhs'
9 jk fY%aKsfha wl=re yelshdj fkdue;s isiqjl= iïnkaO j flfrk ls%hduQ,sl
m¾fhaIK ls%hdoduhla ms<sno j 1 jk rEmfha lreKq olajd idlÉcd lf<uq' tu
YsIHhd ms<sn`o f;dr;=re /ialsÍfï §" mdif,a wNHka;r kshduk uKav,fha
idudcslhkaf.a ls%hdldrs;ajh ms<sno j úuiSug m%Yakdj,shla Ndú; l< yels h'
wNHka;r kshduk uKav,h ksrkaa;rfhka mka;sldur wëlaIKfha fhosh hq;=
neúka" Tjqka mka;s ldurfha mdvï b.ekaùu kshdukfha § wod< ksmqK;d fkdue;s
YsIHhd ms<sn`o j ksÍlaIK ,nd .;af;a o@ hkakg wod< o;a; m%Yakdj,sfhkaa ,nd .;
yels h'
wdl,am mßudK
f;dard .;a iqúfYaIs lreKla .ek mj;sk wdl,amfha ÈYdj iy .eUqr fidhd
.ekSug wdl,am mßudK Ndú; lrkq ,efí' wdl,am mrsudK úúO rgdj,ska ielish
yels h'
Wod( 1 - mo Ndú;fhka mßudKh ieliSu
o eä j tl. tl. uOHia:hs tl. fjñ ±ä j tl.
fkdfjñ fkdfjñ fjñ
Wkkaÿfjka
.Ks; l¾uj,
fhfoa
<uhdf.a lS%vd
reÑl;ajh
wfmaCIs;
uÜgñka ;sfí
<uhdf.a úIh
iu.dñ
lghq;=j,g
odhl;ajh
m%udKj;a h
Wod( 2 - Wla; mßudKh jpkj,ska f;dr j my; ioyka f,i o ±laúh yels h'
<uhdf.a
.Ks; ms%h;dj -2 -1 0 +1 +2
<uhdf.a
lS%vd -2 -1 0 +1 +2
yelshdj
<uhdf.a
úIh
iu.dñ -2 -1 0 +1 +2
lghq;=j,g
odhl;ajh
20
Wod( 3 - mo iy wxl iys; j mßudKh Ndú;h
F E
C
D
ud¾;= udifha uq,a Nd.fha § m%;sM, ksl=;a lrk ,§' wm mdif,a m%;sM,
ys;+ ;rï u krl ke;' tfy;a fyd`ouhs lshd iEySulg m;aùug;a fkd
yels h'
—wfma l=âfvd ál fydog mdia fj,do@˜
tla .=re uy;añhla ld¾hd,hg meñKsfha tfia wiñks'
—tfyu lshkak tmd Nød uevï" ta <uhs jerÈ lrkak we;s' ta
orejkag wmydi lrkak wmg whs;shla kE '˜ ljo;a iqNjd§j ys;k
wurfldaka uy;añh lSjd h'
—wfka ´f.d,af,da ;uhs ´l=kaj lrg .kafka' fï ojia áfla
álla iekis,af,a ysáhd' wdhsu;a hqoaOh mgka .kshs'˜ weh hkakg
yereKd h'
22
lu,a - — fyd`og bkakjd' yeu od u biafldaf,a tkjd'˜
iuka - —uukx fviaj,g ;Ügq lrkakE'˜
mjka - —fmdä u,a,s,d wykjd whshd —ix.Sf; o˜ lrkafka
lsh,d˜
kqjka - —fydog bf.k .kakjd' yeuodu biafldaf,a tkjd'˜
lms, - —wms lÜáh fi!kao¾h iñ;sfha wo isxÿjl=;a lshkjd'˜
uu - —mqreÿ fj,d o@˜
orefjd - —Tõ˜
^n,kak orejkaf.a ixúOdk Yla;sh&
lu,a - —uu wlalf.ka wl=re;a bf.k .kakjd' fudl o"
bf.kSu;a ´kE ix.S; bf.k .kakjd kï lsh,d kekaod
lSjd' ug àp,d fyd`ohs lsh,d T¨j w; .Ejd' ta yskao uu
YsIH kdhlfhla fjkjd'˜
—fydo mq;d, uu yefudaf.u <`.g .syska T¿j w;
.Efjñ'˜
23
PdhdrEm" ùäfhda iy Yío mg - Photographs, video and audio
cdhdrEm f.k fyda y`v má.; lrf.k fyda rEm ùäfhda lr f.k fyda o;a;
/ia l< yels h' fufia o;a; /ia lsÍfï § ta i`oyd iïnkaO jk YsIHhka" .=rejreka
jeks whf.ka wjir .; hq;= h'
ldgqka -Cartoon
mdi,aj, úúO ;ekaj, l=regq .Efï ,laIK olakg ,efí' fï l=regq .Efï
iy l=regq .E lreKqj,ska tu mdif,a iudc miqìu ±k .; yels h' iuyr úg
<uhska ldgqka f,i o fhdackd yd woyia m< lrkq we;' tajd o o;a; /ia lsÍfï
uQ,dY%h f,i fhdod .; yels h'
áhqIka wOHdmkh yd úNd. flakaøSh wOHdmk l%ufõoh ms<sn`o ldgqka
Ys,amSka úiska wÈk ,o ldgqka Ñ;% folla 6 yd 7 rEmj, oelafõ' fuu ldgqka Ñ;% úúO
whqßka w¾:l:kh lrñka" úYd, lafIa;% Tiafia .eUqßka woyia ±laúh yels h'
24
7 jk rEmh' úNd. flaka§%h wOHdmkh ms<sno j
wka;¾cd,fha m< ù ;snQ ldgqka Ñ;%hla
25
lshdh' iaàõ j;=r u, hg úh hq;=h' ke;skï" jeisls<sh ;=< hula
lshjñka isákjd úh hq;=h' wfma orejka fofokd Tjqkaf.a k;a;,a ;E.s
.ek fkdf;afrk l;dnyl fhfoñka wd,skaofhah ^1 jk msgqj&'
yÈisfha ug oeä iS;,la oefkhs' ud Tjqka fjkqfjka k;r
fkdjqKq wdldrh yeuúgu isyshg kef.a' wm ta rf<ka wE;g hk úg" uu
wfma ujqmshkaf.a fydag,a ldurfha fodr wi< fkdkej;=fKñ'
fkdkj;skakg uu ;SrKh lf<ñ' ta ;;amrhlskq;a ksfïIhls' wm
ÿjhñka isákafka fld;ekskao" fldydgoehs uu fkdo;af;ñ' tfy;a uu
ta ;SrKh .;sñ'
ud uf.a uj wjikajrg ÿgqfõ r< tkakg fmr od rd;s%fhah' ?
lEfuka miqj fydag, fgrifha§ uu wehg iqn rd;s%hla me;=fjñ' jeä
fõ,d fkd/÷fKñ' orefjda úvdm;aj isá;s' ud Tjqka kskaog heúh hq;=h'
ud lSfõ iqn rd;s%hlaæ lshd muKs' miqod Wfoa úla uf.a mshdf.ka
b,a,df.k ;snqKq nhsfkdlHq,r hq.< wdmiq b,a,d.kakg Tyq wfma
fodrg ;Ügq l< úg uu uf.a mshd ÿgqfjñ' Tyq wdmiq .uk i|yd we÷ï
levqï wiqrñka isáfhah' uu hka;ñka oEia yer ne¨fjñ' wehs Tn fï
;rï —b<õ˜ ms<sfj,g jev lrkafka@ uu is;=fjñ ^155 - 156 jk msgq&'
''' wfma uq`: mka;shu fjõ, fjõ, bkafk' fya;=j" ljqreka B<`.
mka;shg hdúo" ljqreka B<Õ mka;shg fkdhdúo" lsh,d ;SrKh
flfrk" <`.§ mj;ajkak hk .=re /iaùu' mka;sfhka Nd.hlau TÜgq
w,a,kj wfma miafia bkak msßñ <uhska fokak CN kqhs cela fldia¾gqhs
ksjdvq ojiaj, b;=re lrmq i,a,s Tlafldu TÜgqjg ;sh,' ta fudav jefâ
.ek GZ ghs ughs yskd' Wfoa b`o,d ? jk ;=re —Thd mdia fjhs˜ —kE''
kE''˜— Tõ Thd mdia fjhs˜ —kE'' ux mdia fjkafka kE''˜ ux flaka;sfhka
nksk tajhskaj;a G f.a ne.Em;a ne¨ïj,skaj;a taf.d,a,kaj ksYaYío
26
lrkak nE' mka;sfhka y;frka tlla ú;ru mdia lrkafka ke;sj ;shd
.kak ´kE' ta jqK;a .=rejre ñysmsg bkak úYajdi ;shkak neß
wkdjelsldrfhda' iuyrúg fï ief¾j;a ta f.d,a,kaf.a wkd.; ±lSï
yßhhs lsh, ug ysf;kjd'
udhs uf.a hd`:jka .ekhs ug t;rï nhla kE' ug úiajdi ke;s
tlu úIhh .Ks;h ;uhs' fudkjd jqK;a wmg l< yels tlu foa n,d
bkak tl ú;rhs' t;lka ys;a ÿ¾j, lr .kak tmd lsh,d wms tl
tlaflkdg ks;r lshkjd'
ux wfma mx;shg W.kajk Tlafldu àp¾,d tlal fyd`ohs' .Ekq
fokakhs msßñ y;a fokhs' Tlafldu ta f.d,a, ku fofkla bkakjd'
wmg .Ks;h W.kajk yerñáldr jhia.; lsSisx ux yq`.dla l;d lrk
yskaod ud tlal ld,hla ;siafiu ;ryhs' lSm ierhlau wjjdo lr,d bjr
fj,d ug wu;r f.or jev mejrejd' peg¾ fndlaia lshk ud;Dldj
hgf;a rpkdjla ,shkak lsh,d' —jdpd, fmÜáh˜ ta .ek fudkjd
,shkako@ ud ta .ek miafia jo fjkakï lsh,d ux ys;d .;a;d' uu
ud;Dldj uf.a igyka fmdf;a ,l=Kq lr,d" tal uf.a nE.a tfla od,d
ioao ke;sj bkak W;aidy flrejd'
tod yji uf.a b;=re f.or jev bjr lrdhska miafia rpkh .ek
igyk uf.a weye .egqKd' *jqkagka mEfka ;=v úsl úl bkak .ukau tal
.ek ux is;kakg mgka .;a;d' ´kE flfkl=g jpk w;r úYd, mr;r
;sh,d je,ajgdrï ,sh yels jqKdg ryi jqfKa l;d lrk tfla wjYHlu
Tmamq flfrk" ms<s.; yels ;¾l bÈßm;a lrk tl' ux ys; ys;d bka±oa§
ug woyila my< jqKd' lSisx ug Ndr § ;snqK msgq ;=k lsh,d uu i;=gg
m;ajqKd' l;d lsÍu .Ekqkaf.a .;shla lsh,d uu ;¾l l<d ^22 jk msgqj&
27
biafldf, hk .Ekq <uhl=g tl ojilg lrkak ;shk foaj,a
WodyrKhla úÈhg udj wr.kak' uu fk,aikaf.a wka;su igk .ek
fldgila ´,kao NdIdfjka bx.s%is NdIdjg mßj¾;kh flrej' B<`.g
uyd mSg¾" 12 jk pd¾,aia" n,iïmkak T.iagia iagekaiaf,daia
f,is k a i a l s " ufima m d" f*dka f.da ¾ ia " n% e ka v ka n ¾.a " ngys r
fmdufkaßhdj" kef.kysr fmdufkaßhdj" fvkaud¾lh meg¨Kq W;=re
È. hqoaOh ^1700-21& .ek ;j álla ;shkj' Bg miafia ux n%iS,fha f.dv
neiai' tys § nyshd ÿïfld, .ekhs" ireidr fldams j.dj .ekhs" ßfhdao
cefkhs f rda j , bka k ,la i myf,djla mos x Ñ ldrfhd .ekhs "
m¾kEïnqflda .ekhs" idfjda mdf,da .ekhs" t;kska ú;rla kj;skafk
ke;=j" weufidaka .`. .ekhs lshjkj' B<.g kSf.%da cd;slhka .ekhs"
iqÿ ñksiaiq .ekhs" ishhg 50lg jeä ,shkak lshjkak okak whf.a
wkqmd;h .ekhs" uef,aßhd WK .ekhs lshjkj' ál fõ,djla b;=re
fj,d ;shk yskao uu fm<m;a igykq;a tfyka fufyka lshjkj' fcdaka
o ´,aäf.a b`o, ú,shï ÿúia" m<fjka w¾kiaÜ leisó¾" m<fjks fykaß
leisó¾" mqxÑ ud.%sÜ *%ekaisiald ^Wm; 1943 TÜgdjd ys§& olajd''' ^319 jk
msgqj&
wEka" ,shQ igyka wkqj meyeÈ,s jkafka" u;l igyka hkq" Èkm;d u
fm!oa.,sl ye.Sï yd ixfõoS;d iu. ,shk Èk fmd;ls' fm!oa.,sl f,aLkhls' fï
wkqj Bg fm!oa.,sl j we;s jk ixfõ§ ye.Sï o we;=<;a l< yels h'
u;l igykaj," wm óg fmr idlÉPd l<" f,d.a igykaaj,g jvd úia;r
wvx.= h' f,d.a igykaj, (Log notes) ,shkqfha isoaê muKs' isoaêj,g iïnkaO
yeÕSï" wdl,am fyda m%;HfõlaIK ,shkq fkd ,efí'
Wod( 2017'01'13 wo mdif,a .=rejreka 10la mQ¾j ksjdvq f.k mdi,g meñK
ke; ^úÿy,am;s ;enQ f,d.a igykls&'
z§¾> i;s wka;hla ksid" ksjdvq Èk w;rg jefgk fï Èkfha .=rejrekaf.a
fkdmeñKSu idOdrKh' .=rejrekag;a úfõlhla ´kfkaZ jeks yeÕSï f,da.a
igykaj, ,shkafka ke;'
28
m%;HfõlaIK i.rdj Reective Journal
fuu o;a; /ia lsÍfï l%ufha § w;a±lsï ms<sno iajlSh ixfõokd ,shk w;r
u m%;HfõlaIK o we;=<;a l< hq;=h' t;=<ska m¾fhaIlhdg myiqfjka .eg¨jla
yÿkd .; yels h¦ .eg¨j .ek úúO me;sj,ska lreKq fidhd n,d úiÿï o yÿkd .;
yels h' my; i|yka fldgi wOHhkh lrkak'
^bx.S%is úIfhys m%;sM, fnfyúka my< jeà ;sìKs' fuu mka;sj, bx.s%is
Wiq¿ úiq¿
orejkaf.a
b.ekaùfï ld¾hfha fh§ issá b;du;a ,dnd, .=re uy;añh ks;r ks;r fuu
isoaê
meñKSu
wvqùu
b;du;a wvqúh' msßñ <uqka mx;s ld,ÉfÊoj,§ mjd bj;aj hdu ms<snoj
lsysm jrla u ug o ueÈy;aùug isÿúh'&
weh b;d fjfyi uykais ù fuu orejkag bx.s%is b.ekaùug W;aidy .;a nj
miqld,Sk m%;HfõCIKh
lreKq fidhd
m%;sM,j,ska meyeoss,s fõ' orejkaf.a Wkkaÿj fkdue;sj bx.S%is jeks úfoaY
ne,Su
NdIdjla bf.k .; fkdyels nj wms w;aoelSfuka oksuq' tl w;lska fï
orejka fï ;rugj;a bx.s%is úIh iu;aùu ms<sn`oj i;=gq úh yels h' l,dm
wOHdmk ld¾hd,fhka meñKs ks,OdÍyq fï ms<sn`o j ;Èka fodaIdfrdamKh
l<y' ta mqxÑ .=re;=ñh fofkf;a l`ÿ`: mqrjdf.k ÿlska isák wdldrh uu
ÿgqfjñ'
—.=re;=ó kï f.dvla uykais jqKd' ;ukaf.a úIh yßhdldrj
iuld,Sk m%;HfõCIKh
W.kajkak' <uhskaf.a Wkkaÿj uÈjqk tl ;uhs m%;sM,j,g
n,mEfõ'˜ ud lshoa§ ud foi o wj{dfjka neÆ l,dm wOHlaI;=ñh"
isoaê
Èßu;a lf<ñ' ì`o jeàu ;=< ,enQ lgql w;a±lSï ;=<ska ,o mkakrh
Tjqkag fmrg hdug Yla;shla jkq we;' WoEik bx.S%is l:k mqyqKq
jevigykla ie,iqï lr ls%hd;aul lsÍug .=re Nj;=ka tlÕ ùu
;=<ska orejkaf.a bx.S%is Ndú; yelshdj ÈhqKqjkq we; ^{dkj;S" 2015"
84 jk msgqj&'
29
úchfldaka ^2012& c¾k,hl ,shQ igyka mokï lrf.k"
m%;HfõlaIKfhka .=rejrhl= ls%hduQ,sl m¾fhaIK ls%hdoduhg fhduq lrjd .;a
wdldrh my; f,i olajd we;'
30
9 jk fY%aKsfha úoHdj fm< fmd; - 59 jk msgqfõ i`oyka —oaú;Sl fldaI˜
úIh fldgi my; mßÈ h'
oaú;Sl fldaI
m%d:ñl fldaI tajdfha wvx.= ridhksl øjH wjika jQ miqj ls%hd úrys;
fõ' fuhg fjkia ,laIK iys; ridhksl fldaI j¾.hla we;' tu
fldaIj,ska úoHq;h ,nd .ekSug fmr msg;ska úoHq;h ,nd oSfuka tajd
kej; wdfrdamKh l< hq;= h' bka miq thska úoHq;h ,nd .; yels h'
;jÿrg;a úoHq;h ,nd .; fkdyels ;;a;ajhg m;a jQ úg kej;;a
úoHq;h msg;ska ,nd oSfuka fldaIh kej; wdfrdamKh l< yelsh'
fujeks fldaI oaú;Sl fldaI kï fõ' úoHq;h .nvd lrk neúka tajd
ixpdhl fldaI fyj;a welshqïf,agr ^Accumilator) f,i o y`ÿkajkq
,efí'
mo ,ehsia;=j
oaú;Sl fldaI m%d:ñl fldaI
ridhk øjH ridhksl fldaI
úoHq;h wdfrdamKh
ixpdhl fldaI welshñf,agr ^Accumilator)
fuu mo fuhg fmr mka;sj, § bf.k f.k we;s wjia:d my; ioyka mßÈ
fidhd .; yels h' fuh o ikaOdr úYaf,aIKfha ;j;a mshjrls'
31
l%uj,ska" Tn tlsfkld uqyqK fok .eg¨j jvd fydÈka wjfndaO lr .ekSug iqÿiq
u o;a; /ia lsÍfï l%u Ndú; lsÍug ;SrKh .; hq;af;a m¾fhaIlhd u h' fyj;a
jD;a;slhd u h' fï ls%hdodufha m%;sM, my; idlÉPd fõ'
ir, f,i lsj fyd;a ls%hduQ,sl m¾fhaIK hkq .eg¨ úi£u ^Problem solving)
fkdfõ' ls%hduQ,sl m¾fhaIKj, § .eg¨" my; f,i biau;= lr bÈßm;a l<
hq;= h ^Problem posing)'
o .eg¨ jHdê ^Pathology) f,i is;d" ls%hduQ,sl m¾fhaIK fkd werfò'
ls%hduQ,sl m¾fhaIK werUqu i|yd my; i|yka lreKq fidaÈis lsÍug
fm,Uqula ;sìh hq;= h'
§ f,dalh fjkia lsÍu
§ th jeäÈhqKq lsÍu
§ tys m%;sM,hla f,i f,dalh wjfndaO lr .ekSu
§ l< fjkfia m%;sM, f,i th jeäÈhqKq lrkafka flfia o
hkq .ek bf.k .ekSu (Kemmis and Mctaggard, 1988)
32
1 jk l%uh( <uhdg b.ekajQ .=rejreka ljqreka o@ hkak fidhd ne,Su' <uhdg
b.ekajQ .=rejrekaf.a f;dr;=re fiùu' Tjqka l=uk ld,j, l=uk
úIh b.ekajQfha o hkq .ek lreKq fiùu i`oyd mdif,a we;s f,aLk
úYAf,aIKh l< yels h'
2 jk l%uh( W.ekajQ .=rejrekaa Ndú; l< rgd flnÿ o@ Ndú; l< b.ekaùfï
rgd y`ÿkd .ekSu i`oyd .=re WmfoaYljrhl= iu." tu .=rejreka
iu. fyda bf.k .;a <uhska iu`. wúêu;a iïuqL idlÉPdj,
fhÈh yels h'
3 jk l%uh ( wod< ksmqK;d ,nd fkd § YsIHhl= by< mka;sj,g heùug wod<
m%;sm;a;sh yd kS;sh y`ÿkd .ekSug" Bg wod< pl%f,aL úYaf,aIKh
lsÍfï ikaOdr úYaf,aIK l%u Ndú; l< yels h'
4 jk l%uh( l,dm wOHdmk ks,OdÍkaf.a woyia úuiSu'
9 jk fYa%Ksfha YsIHhkaf.a wl=re fkdyelshdjg wod< j iudc ls%hd
úuiSug l,dm ld¾hd, ks,OdÍ md¾Yjfhka o lreKq úuiSug
mq`:jk' l,dm ld¾hd,fha ks,OdÍkag fuu .eg¨j ms<sno f;dr;=re
fkd,enqKs o@ tfia ,enqKs kï .;a mshjr fudkjd o@ jYfhka
iïuqL idlÉcd m%Yak weish yels h' fï i`oyd m%Yakdj,shla ilia
lr l,dm ld¾hd, ks,OdÍka fj; heùfuka ms<s;=re ,sÅ; j ,nd
.; yels h'
5 jk l%uh( m¾fhaIKh lrk ;ud ms<sno j lreKq fidhd ne,Su' tkï .=re
WmfoaYl f,i ;udf.a N+ñldj fï iïnkaOfhka úêu;a j
ls%hd;aul jQfõ oehs úuiSu'
33
· fm!oa.,sl j ;udf.a wdl,am" yeisÍï rgd" iudc Wkak;sh ms<sno lreKq
fidhd ne,sh yels h' .eg¨ mss<sno mqoa.,sl oDIaáh fy<s jk wjia:d ms<sn`o j
o ie,ls,su;a ù ta ms<sno fidhd ne,Su wjYH fõ' —wïud rg ksid <uhdg
bf.k .kak neye˜ hk m%ldYh <uhdf.a idOkh wvq ùug fya;=j f,i
iuyr .=rejrekaa fok ms<s;=rhs' fufia .eg¨jg fya;=j ndysr mjq,a mßirh
f,i olsk .=rejrhd ;u N+ñldj <uhdf.a .eg¨j úi`§ug ks¾udKd;aul j
fhdod .kafka ±hs hkak .ek ;udf.a md¾Yjfhka o lreKq fidhd ne,sh hq;=
h' ;ud lrk m%ldYfha j,x.=;dj ;jÿrg;a fidhd ne,Su w;HjYH fõ' ta
ioyd wjYH kï Yÿw; úYaf,aIKhla o l< yels h'
idys;H úu¾Ykh
m¾fhaIKhl idys;H úu¾Ykh hkq m¾fhaIlhd uqyqK md we;s .eg¨jg
iïnkaO j fjk;a m¾fhaIlhka m¾fhaIK lr y`ÿkajd § we;s kj ±kqu wOHhkh
lr" tu ±kqu" uf.a .eg¨j úi§ug m%fhdackhg .; yels ±hs ;SrKh lsÍu h' tfy;a
ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha § iajlSh jD;a;Sh ls%hdj bgq lrk w;r;=r u;=jk laIKsl
34
.eg¨j,g úiÿï §fï § jD;a;slhl= jYfhka ;ud fuf;la W.;a kHdhd;aul
lreKq wkqj úiÿï ls%hdud¾. ms<sn`o j ;SrK .; yels h' fuys § ;udg u;= jQ
.eg¨j ms<sn`o j óg fmr bf.k .;a fyda m¾fhaIKj,ska bf.k f.k we;s lreKq
m%;HfõlaIKh lrñka ;ukaf.a .eg¨j úi`§ug tajd bjy,a jkafka o hkak ms<sn`o
j idlÉcd l< yels h' Bg wu;r j .eg¨jg uqyqK mE jD;a;slhdg wjldY we;s mßÈ
mqia;ld, mßyrKfhka fyda wka;¾cd, mßyrKfhka ;udf.a .eg¨j,g wod< j
foaYSh yd úfoaYSh m¾fhaIKj,ska ,nd § we;s úi`ÿï .ek wOHhkh lr tajd uf.a
.eg¨j úi`§ug fld;rï odhl jkafka±hs m%;HfõlaIKh lrñka" ;udf.a .eg¨j
úi`§ug wjYH ie,iqï ilia lsÍug tajd Ndú; l< yels h' WodyrKhla jYfhka
bfkdald ^2015" 137 jk msgqj& fufia i`oyka lr we;'
35
we;' ta wkqj ud úiska .=rejreka iuÕ l< iïuqL idlÉPdfjka o" mka;s
ldurfha orejka iuÕ l< iudcñ;sl mÍCIKfhka o Èkql ;=< yeisÍï
wl%u;d ,CIK we;s nj wkdjrKh lr .kakd ,§' ta wkqj by; ish¨u
o;a; úYaf,aIKh lsÍfï § fuu orejd yeisÍfï wl%u;d we;s orefjl=
nj;a" fuu wl%u;d ksid mka;s ldurfha ish¨ YsIHhka mSvd ú¢k neúka
ls%hduQ,sl m¾fhaiKhla uÕska uu fuu orejdf.a p¾hduh fjkila
we;s lsÍug ueÈy;a ùug wfmaCId lrñ'
36
· .=re WmfoaYljrekaf.a kshduk ÿ¾j,;d .ek .=re WmfoaYljrekag u
ls%hduQ,sl m¾fhaIKhla l< yels h'
Wod(- .=re WmfoaYl f,i ud .=re mdvï ksÍlaIKh lr jvd fydo .=rejreka
ìys lsÍug ks¾udKd;aul j Wmfoia Èh hq;af;a flfia o@
· mka;sfha <uhska ixLHdj jeäùu ms<sno .eg¨j ksid .=rejreka w;ßka
<uhska u. yeßu .ek" tu .=rejrekag u ls%hduQ,sl m¾fhaIKhla l< yels
h'
Wod(- tla tla <uhdg wjOdkh ,nd §ug yels jk f,i" ud mka;sh
lKavdhï lrkafka flfia o@
37
.=rejrhdf.a oDIaáfhka wruqKq msysgqjd f.k we;s nj h' fï wruqKq wkqj meyeÈ,s
jkaafka .=rejrhd fyj;a m¾fhaIKh lrk m¾fhaIl ixj¾Okh ùu uQ,sl lr f.k
m¾fhaIK wruqKq ,sheù we;s nj h'
wruqKq bgq lr .ekSu i`oyd jk ueÈy;aùfï ie,eiau yÿkd .ekSu ioyd ,shQ
wruqKq y;ßka m<uq wruqK .ek kej; i,ld n,uq'
01' j¾;udkfhys ud ilia lrk mdvï ie,eiafuys uQ,sl ,laIK y`ÿkd .ekSu'
i' ie,eiafï m<uq mshjrg wod< jk mßÈ tl;= l< mdvï ie,iqïj,ska 9 jk
fY%aKsfha isiqkag moH rpkd ks¾udKh lsÍu yqrelrùu Wfoid l< mdvug wod<
j ,shQ mdvï ie,iqu my; mßÈ ù hehs is;uq'
38
mdvï ie,iqu
39
mdvu ixj¾Okh ^mdvug m%fõY ùu&
ud úiska ks¾udKh lrk ,o lúhla isiqka iu`. .dhkd lsÍu' tu lúfhys
iqúfYaIs ,laIK ms<sno idlÉPd lrñka mdvug m%fõY ùu'
² irKhs f;rejka irKhs ms<s.ï ieu wdorfhka
fojkqj b,a,ñ wjir weoqre ;=uks f.!rjfhka
² oekqu ìola mjikafkñ ud okakd fï Ys,afmka
fk;a úoyd ijka fhdud weiqfjd;a th Tng ;ud
isiqka i`u."
² wo osk w¨;a mdi,lg ud tkafka
.=re isiq ieufokd i;=áka ms<s.kafka
kjfha mka;shg m<uq j f.dvjkafka
uõni mdvulghs oeka ierfikafka
mshjr 1
· lúh hkak w¾: olajñka lúfha m%fNao meye±s,s lsÍu'
· lú ks¾udKh lsÍfï § ie,ls,su;a úh hq;= ldjH Wml%u meyeÈ,s lsÍu'
· isiqka lKavdhï lr .fõIKh lr iQodkï lrùu'
mshjr 11
· .fõIK Wmfoia m;% fnod §u
· ld¾h m;s%ld yd wjYH .=Kd;aul fhojqï ,nd §u
· isiqka .fõIKfhys fhdojd lKavdhï w;rg hñka kshñ; fõ,djg
wjika lsÍug wjYH u. fmkaùu ,nd §u'
mshjr 111
40
ii' ie,eiafï ii jk mshjr jk mdvï ie,iqfï ,laIK úYaf,aIKfha § y`ÿkd
.; yels jQfha ñks;a;= 40l §" isxy, NdIdj yd idys;Hh úIhh hgf;a" 9 jk
fYa%Ksfha isiqka úiska wdjrKh lr .; hq;= úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ"
—moH rpkd ks¾udKh lsÍu˜ mdvug wod< j ie,iqu ,shd we;s nj h'
m%cdkk" wdfõoksl" ufkdapd,l hk lafIa;% ;=kg wod< j kshñ; ld,fha
§ YsIHhd <`.d lrúh yels ksmqK;d uÜgï ie,iqfï olajd we;' úfYaIfhka u
.=re;=ñh úiska u f.dv k.k ,o moH mka;shlska u mdvug msúiSu" isiqka ;=< moH
rpkd flfrys jeä keUqre;djla we;s ùug fnfyúka u n,mE yels h'
tla tla lafIa;% flfrys fjk fjk u wjOdkh fhduq lrùug;a" tu ish¨
isiqkag mdvu uekúka wjfndaO ùug;a yels jk mßÈ b.ekaùï l%ufõo 06la fhdod
.ekSug o ie,iqï lr we;' tfuka u bf.kqï b.ekaùï iïm;a oyhlg wdikak
m%udKhla o fhdod .ekSug ie,iqï lr we;' tajd o mdvï ie,iqfï hym;a ,laIK
h'
ie,eiafï iii jk mshjr .ek ó<.g wjOdkh fhduq lruq'
iii. mdvu ixj¾Okh lsÍfï mshjr ii ksÍlaIKfha § ±lsh yels iqúfYaI
,laIKh jkqfha iEu YsIH lKavdhula u flfrys fjk fjk u wjOdkh
fhduq lsÍug fmkajd we;s Wkkaÿjhs' lKavdhï ls%hdldrlïj, § fuka u
th wjidkfha § bÈßm;a lsÍï wjia:dfõ o fuf,i .=re wjOdkh iEu
YsIHhka flfrys u fhdojd we;'
ie,eiafï iii jk mshjrg wkqj" mdvï ie,eiau lshjd ;ks ;ks YsIHhd
wjOdrKh jk mßÈ b.ekaùu wjOdrKh ú we;a±hs úYAf,aIKh l< hq;= h' fufia
úYaf,aIKfha § meyeÈ,s jkafka tjeks tla YsIHhl= uq,a lr f.k ke; fyd;a tla
tla YsIHhdf.a wjYH;d uq,a lr f.k mdvï ie,iqu ,sheú ke;s njhs' zikaOdr
úYAf,AIKZ l%u Ys,amh wkqj mdvfï wka;¾.;h úYaf,aIKh l< úg fï
wkdjrKh u;= úh' fï wkqj iv jk mshjr jQ ;ks ;ks <uhdg È we;s wjOdrKh
m%udKj;a ±hs we.hsu lsisfia;a m%udKj;a fkdjk nj o;a; wkqj meyeÈ,s fõ' fï
wkqj v jk mshjr jk ;ks ;ks <uhdg § we;s wjOdrKh jeä lsßug .; yels
mshjr .ek" mdvï igyk kej;;a lshjñka ta ms<sno j m%;HfõlaIKh lrñka
lreKq fidhd ne,sh hq;= h'
fï iïnkaO j ,shk ,o m%;HfõlaIK igyk my; ±lafõ'
41
isáfha iEu lKavdhul u isiqka fo;=ka fokd ne.sks' wod< ld¾hfha
ksr; ùu reÑ fkdl< isiqka fjk;a ld¾hhka i`oyd is; fhduq l< nj
fmksKs' tla tla YsIHhdf.a .eg¨ o iqúfYaIs jq neúka ish¨ fokdg u tl
jr Wmfoia §u o l< fkdyels úh' lKavdhï jev fkd § ;ks ;ks isiqka
jYfhka ls%hdldrlïj, fhojQfha kï jvd;a id¾:l ùug bv ;snQ nj
ye.sKs' túg iEu YsIHhl= u ;u ;udg yels muKska fyda moH
ks¾udKlrKfha fhfokq we;'˜
rpkd ,sùug ÿ¾j, isiqkag" rpkd ,sùfï yqrej ,nd §u i`oyd flfrk
;j;a ls%hduQ,sl m¾fhaIKhl § .=rejrhl= úiska ilik ,o" ie,iqul úfYaI;ajh
jkqfha ie,iqfï mshjr ls%hd;aul lrk Èk o ta mshjr i|yd wjYH iïm;a o
we;=<;a lr ;sîuhs ^2 jk j.=j&' fufia ;udg myiq f,i ie,eiafï wdlD;sh o
fjkia lr .; yelsh'
42
<ud m;a;rj, m< jQ l=vd rpkd uehs 6 -
<ud mqj;am;a
tl;= lr fmd;a msxpla iE§u' wf.daia;= 2
wruqKq 1( j¾;udkfha ud ilia lrk mdvï ie,eiafuys uQ,sl ,laIK y`ÿkd .ekSu
i. uf.a mdvï ie,iqï tl;= lr .ekSu
udifha ie,iqïj,ska Èk 2l ie,iqï fkd,shd ;sîu ksid fï mshjf¾ §
iïmQ¾K lr .; yels jQfha uq¿ mdvï 20ka 18la muKs'
43
fuys § mdvï ie,iqï ,súug wod< m%;HfõlaIKhla
ud w;ska fufia ,shúKs'
cQks udihg kshñ; mdvï ie,iqï 20ka 16 yd 17 jk mdvï ie,iqï
,sùug fkd yels úh' ud b;d ;oska u wikSm ùu Bg fya;= úh' wikSm
jQfha i;s wka;fha jqj;a B <. i`oqod mdi,a f.dia b.ekaùug wod< mdvï
ie,iqï ud w; fkd ù h' ta ksid u ú' 40 ld,ÉfÊo folla wid¾:l f,i
f.ù .sh nj uf.a woyihs'
fï wdldrhg wruqKq bgq lr .ekSug ilia l< ie,iqfï tla tla mshjr
ls%hd;aul lsÍfï § ,nk w;a±lSï iy ta w;a±lSï .ek m%;HfõlaIK o úia;rd;aul
j ,súh hq;= h' ta ta mshjr ls%hd;aul lsÍfï § id¾:l jk ;eka o wid¾:l jk ;eka
o iqúfYaIs j i`oyka l< hq;= h' tlS id¾:l wid¾:l ia:dk .ek kej; kej;;a
lreKq fidhd n,ñka" m%;HfõlaIKh lrñka" iïmQ¾K ie,eiau ixfYdaOkh lr
.ekSu wjYH kï ta i`oyd;a fhduq úh hq;= h' tjeks wjia:djl § ,shk ,o
m%;HfõlaIK c¾k,a igykla fufia fõ'
44
by; m%;HfõlaIK igyfka mrsos fkdmeñKs isiqka 5 fokd ioyd w;yereKq
úIh fldgi Tjqka fj; ,nd oSug wod< ie,iqula kej; iEosh hq;= h' tfuka u wvq
wjOdkhla fhduq l< nj oelajqk isiqka 16 fokd iïnkaO j o hï m%;sldr
jevigykla ls%hd;aul l< hq;= h'
—mq,auka jreK˜ kñka úoHd,fha idys;H W;aijh mj;ajk osk Wod úh'
tkï 2015'10'02 jk Èkhs' fuys oS Bg iu.dó —mq,auka jreK˜ idys;H
i.rdj t<s oelaù h' tu i.rdjg ud f;dard .;a orejka oi fokdf.a
ks¾udK 10la we;=<;a lsÍug yels úh' tu ks¾udK ishhg ishhla u
id¾:l fkdjqk o moH ks¾udKh i`oyd ksrka;rfhka Tjqka fm,öu o
úYd, i;=gls' Tjqka iEÿ lú ;d,hlg .dhkd l< yels ùu yels iEu
wjia:djl u ldfjHdaml%u lsysmhla fyda wkq.ukh lsÍug W;aidy ±Íu
wdÈfhka w.h l< yels moH mka;s ìys ùu uf.a jEhfï;a Tjqkaf.a
W;aidyfha;a m%;sM,hls' tu i`.rdj tÈk meñKs wdrdê; wuq;a;kaf.a o
mdif,a úÿy,am;s;=ud we;=¿ .=re Nj;=kaf.a o m%Yxidjg yd we.hSug ,la
úh' bka jvd;a we.hSug ,la jQfha o uf.a m¾fhaIKh i`oyd f;dard .;a
10 jk fY%aKsfha isiqjl=f.a moH ks¾udKhls ^yq¿.,a," 2015&'
f;jkqj wOHdmk moaO;shg ,nd fok mKsúvh i`oyka úh hq;= h' by; §
ioyka l< ;sfk; 2015 m¾fhaIK jd¾;d fmdf;a orejkaf.a lú mo ,sùfï yelshdj
j¾Okh lsÍug wod< j lrk ,o ls%hduQ,sl m¾fhaIKh wjidkfha my; fhdackd
bÈßm;a lr we;' fuh moaaO;sfha fjki i`oyd jk woyia iuQyhls'
45
uf.a fhdackd
01' orejkaf.a is;a ;=< —fkdyelshdj˜ ms<sno we;s wdl,amh .=rejrhd
uq,a jqj fyd;a iïmQ¾Kfhka u bj;a l< yels h' ta i`oyd .e<fmk
f,i .=rejreka lghq;= l< hq;= h'
02' iqÿiq wjia:dfõ § u bf.kqï wjia:d ioyd udOH tallh Ndú;h"
m%o¾Ykd;aul øjH fhdod .ksñka b.ekaùu wd§ isiqkaf.a is;a weo
.kakd ú;% bf.kqï Wml%u Ndú;fhka orejka ;=< úYd, udkisl
mßj¾;khla isÿ l< yels h' tfyhska WÑ; mßÈ wod< ia:dk yd
oDIHdOdrl Ndú;h .=rejrhdf.a j.lSuls'
03 orejka lemS fmkSug yd w.h lsÍug ±ä leue;a;la olajk neúka
ksrka;rfhka u i`.rd t<s ±laùu" ks¾udK mqjre ls%hd;aul lsÍu
wd§ l%ufõo u.ska Tjqkaf.a olaI;d m%o¾Ykhg bv i,id Èh yels h'
tfuka u jdÑl w.h lssÍu mjd m%udKj;a h'
04 —fï lúfha f.dvd;a ixlS¾K woyilaj;a" ixlS¾K jpkj;a kE'
idudkHfhka isÿjk fohla mo 4 .e<fmkak lúhla úÈhg yo,hs
;sfhkafk˜'
—yßu ,iaik lúhla wmss T;afldau tl;= fj,d ta lúh ;d,hlg
lshuq'˜
—Thd,d yefudagu ,iaikg mo 4 lú yokak mq`:jka˜
—±ka Thd,g ;kshu fï jf.a mka;s yokak mq`:jka fjhs' Thd,d
;kshu lú yo, ug f.ke;a fokak' fyd`og yok lú Tlafldau
biafldaf,a ks¾udK mqjrejghs fï wjqreoafoa t<s olajk idys;H
i.rdjghs odkj˜ wd§ jYfhka ud Ndú; l< wdldrfha l=vd
fm,Uùïj,ska mjd orejkag fndfyda ch.%yK w;am;alr Èh yels h'
iEu .=rejrfhla u orejkaf.a ks¾udKlrKh Tma kexùu i`oyd fujeks
fm,Uùï l< hq;= h ^yq¿.,a," 2015&'
46
ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha mshjr 5 ms<sn| iudf,dapkh
ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha mshjr .ek idlÉcd lsÍfï § w,aà%p¾" fmdIa iy
fidfula ^1993& bÈßm;a l< my; ioyka woyi o wjOdrKh lsÍu jeo.;a jkafka
tu.ska ls%hduQ,sl m¾fhaIK ls%hdj,shl uQ,sldx. o uQ,sldx. /l f.k f.dv k.d
.; yels úúO;ajh o uekúka wjOdrKh jk ksid h' tfia u ls%hduQ,sl
m¾fhaIKhla we.hSu hkq uÜgï ;=kl we.hSula nj fuys § o wjOdrKh ùu
jeo.;a lreKls'
m%;sM,
47
ls%hduQ,sl m¾fhaIKfha pls%h mshjr A circle of steps in action research
ls%hduq,sl m¾fhaIK mshjr m%Yak$cSj úoHd;aul .eg¨
^jD;a;Sh ls%hd fláfhka&
fï mshjr y;r Tiafia wm fuf;la idlÉPd l< lreKq fufkys lrkak' wk;=re
j my; i`oyka jk ud¾;d kï .=re;=ñhf.a ls%hduq,sl m¾fhaIK j¾;dfõ" fï mshjr wvx.=
jk wdldrh ms<sn`o j úYaf,aIKh lrkak' tu.ska ls%hduq,sl m¾fhaIK jd¾;djl mshjr o
iqúfYaIs j y`ÿkd .eksug W;aidy lrkak'
48
mka;sfha fmda<su
;u mejreï ,l=Kq lrjd .ekSug fyda tajd iïmQ¾K lsÍug uf.a
iydh ,nd .ekSug uf.a fïih wi, /oS isák orejkaf.a os.= fmda<su
.ek uu ks;r is;=fjñ' ud th ;=kajk jif¾ isák uf.a orejka iu`.
idlÉPd l< w;r" tys fmda<sfï /£ isàfuka jeä ld,hla wmf;a hk nj
Tjqyq ms<s.;ay' oaú;aj wdldr kshdukhla lsÍug wms ;SrKh lf<uq' ta
wkqj ;ks j jev lrk ld,Éfþoj, §" tla orefjla iEu ñks;a;= 4lg
jrla u ud wi, /oS isák orejka ms<sno jd¾;djla ieliS h ^fï i`oyd
wms egg timer Ndú; lf<uq'& fojkqj tu orejka ud wi,g meñKsfha
lskï wjYH;djla ioyd o hkak iïnkaOfhka uu jd¾;djla ieliSñ'
iEu oskl u WoEik uf.a m<uq ksfõokh jkqfha fmrÈk ud wi< /oS
isás orejkaf.a fmda<sfï osf.a idudkHh m%ldY lsÍuhs'
m<uq i;sh wjidkfha mka;sfha isá orejka 30 w;=ßka 8 fokl=
wka orejkag jvd jeä ld,hla fmda<sfï .; l< nj meyeos,s úh'
iajdëk j wOHhk lghq;= lsÍu iy wjYH wOHhk l=i,;d ;ud úiska u
j¾Okh lr .ekSfï jeo.;alu ms<sno uu fuu orejkag meyeos,s lr
ÿksñs' ;j o orejkaf.a mejreï ndr §fï l%ufha fjkila o isÿ lf<ñ
^uf.a fïih u; fmd;a f.dv .eiSu fjkqjg tajd nyd,Su i`oyd mka;sh
fl<jfr —jh¾ nÿkaZz folla ms<sfh, lf<ñ'&
fojk i;sh wjidk jk úg iudkHfhka orejka 06
fokl=f.ka hq;= jQ fmda<su orejka fofokl= olajd wvq úh' ta wkqj fuu
wOHhkh id¾:l nj ye`.S .sh w;r kej; fmda<su osla jqj fyd;a
kshdukh kej; lsrSug wms tl`. jQfKuq' fmda<sfï /oS isá orejkag ud
ÿka Wmfoia fyda ;nk ,o —jh¾ nÿka ˜ fuu fjkig mdol jQfha hhs uu
fkdis;ñ' ta ioyd n,mEfõ fmda<sfï os. wvq lr .ekSug orejka ;=<
we;s jQ Wkkaÿjhs' flfia fyda ug wjYH jQ wruqK lrd hdug
m¾fhaIKh fyj;a w;ayod ne,Su bjy,a jQ w;r fï ioyd orejka úiska
l< —ueosy;aùu˜ ms<sno Tjqyq o fnfyúka i;=gg m;ajQy' - ud¾;d -
uQ,dY%h( (Martha (1983)York street school: Action research report 23. 12
February 1983)
49
ls%hduQ,sl m¾fhaIKh jd¾;d lsÍu
´kEu m¾fhaIKhla ,sÅ; j fyda jdÑl j jd¾;d fkd l< fyd;a
m¾fhaIKhla ù fkdue;s nj woyia fõ ^No report, No research). fï woyi wkqj
ls%hduQ,sl m¾fhaIKhla l< úg o th m%p,s; lsÍug m¾fhaIlhka lghq;= l< hq;=
h' ,sÅ; j m%p,s; lsÍug m¾fhaIK jd¾;djla ,súh yels h' fmd;la uqøKh l< yels
h' .=rejreka lKavdhula fia tl;= j m¾fhaIK tl;=jla m< l< yels h' m¾fhaIK
iïuka;%Kj,g m¾fhaIK m;s%ld bÈßm;a l< yels h' iïuka;%Kj,g m¾fhaIK
m;s%ld bÈßm;a lrk úg ta ms<sn| j jdÑl j o lreKq bÈßm;a l< yels h' Bg wu;r
j mdif,a § .=re fo.=re /iaùïj, § .=re idlÉPdj, § o Tfí m¾fhaIKfha
wkdjrK jdÑl j bÈßm;a l< yels h'
ls%hduQ,sl m¾fhaIKhla wm lrkqfha wmf.a jHjydrh jvd fyd`Èka isÿ lr
.ekSug wjYH wkd.; ls%hdud¾. yÿkd .ekSug iy tajd ls%hd;aul lsÍug ksid
ls%hduQ,sl m¾fhaIKj, wkdjrK uq,ska u m%fhdackhg .; hq;af;a m¾fhaIKh l<
ud úiska u h' tfy;a ud m¾fhaIKfhka ,nk ,o ±kqu" ud iu`. fiajh lrk
wfkl=;a iu jD;a;slhkag o ug jvd by< ;,hl fjfik wOHdmk{hskag o ±kqï
§u w;HjYH fõ'
ls%hduQ,sl m¾fhaIK jd¾;dfõ úfYaI ,laIKhla úh hq;af;a tu.ska Tfí
jD;a;Sh l:dka;rh jdia;úl j ,shd ±laùu h' tu ,shd ±laùfï § ls%hduQ,sl
m¾fhaIKfha uQ,sldx. jk .eg¨j" lreKq fidhd ne,Su" .eg¨j úi§fï ie,iqu"
ie,iqu ls%hd;aul l< whqre iy we.hSu ^.eg¨j úi÷Kq whqre& wksjd¾hfhka u
wvx.= úh hq;= h' Bg wu;r j" ta iEu mshjrl § u" m%;HfõlaIKh ñY% úh hq;= h'
fï uQ,sldx. we;=<;a fldg" ls%hduQ,sl m¾fhaIK l:dkaor f.dvk.k whqre" úúO"
ks¾udKd;aul iajrEm .; yels h' tfy;a ls%hduQ,sl m¾fhaIKhg wdOqkslhkag
myiqjla jk f,i" ls%hduQ,sl m¾fhaIK jd¾;djlg msúfik ksYaÑ; wdlD;shla
,nd Èh yels h' tu wdlD;shg my; ioyka wkqud;Dld we;=<;a l< yels h'
1' .eg¨j ms<sn`o yeÈkaùula iy tu .eg¨j m¾fhaIKd;aul j wOHhkh l<
hq;= ;rï wNsfhda.d;aul .eg¨jla ùug fya;=
2' .eg¨j u;= jQ ikao¾Nh iy tu ikao¾Nhg m¾fhaIlhdf.a we;s iïnkaOh¦
.eg¨j úi§fuka ug" ud ls%hd lrk ikao¾Nhg iy uf.a fiajd odhlhkg
jk fiajh'
3' m¾fhaIKh lrk l%ufõoh fyj;a y`ÿkd .;a iqúfYaI wkq.eg¨ yd tu
.eg¨j,g úiÿï §ug ilia l< ie,iqu iy tu ie,iqu ls%hd;aul lsÍfï
ms<sfj< ms<sno ú.%yhla
4' ie,iqu ls%hd;aul lsÍfï § id¾:l yd wid¾:l jQ ia:dk ms<sno ú.%yhla yd
wid¾:l jk mshjrj,g fh¥ m%;sl¾u ms<sno úia;rhla'
50
5' m¾fhaIKfhka ug;a uf.a fiajd odhlhka jk YsIHhkag;a ud isák
jD;a;Sh lafIa;%hg;a fmdÿfõ wOHdmk moaO;shg;a jqKq fiajh'
51
wdfY%ah .%ka:
wkq,dj;S" fla'fÊ'fla' ^1991& wka;¾ls%hdlrKh iy mdi,' Ydia;%m;s ^wOHdmk&
Wmdê ksnkaOh' fmardfoKsh úYajúoHd,h'
wfíisxy" tia'tï'whs'tia' ^2015& whym;a p¾hd fya;=fjka bÉPd Nx.;ajhg m;aj
fldkaù isá orejka ;siafokl= tu ;;ajfhka uqojd .ekSu' ;sfk;" f;jk
l,dmh" 239-245 jk msgq' l=reKE.,: jhU m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j'
w,ia" fÊ' iy fiiq wh ^1967& ld¾h m;s%ld: iólaIKfha yd we.hSfï
ud¾.fhka mdGYd,Sh wOHdmk jHjydr ÈhqKq lsÍu i|yd ieliqkq
m%drïNl m¾fhaIKd;aul jevms<sfj,' oaú;shsl wOHdmk wxYh"
wOHdmk wud;HdxYh" ,xldj'
bfkdald" mS'ta' ^2015& 6 jk fY%aKsfha wdl%uKYS,s .;smej;=ï we;s isiqjl=f.a p¾hd
rgdj hym;a ;;a;ajhg m;a lsÍu' ;sfk;" f;jk l,dmh" 134-140 jk msgq'
l=reKE.,: jhU m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j'
Wfoaks" fla'ta'tia' ^2015& mqrjeis wOHdmkh yd m%cd md,kh hk úIfhys isiq idOk
uÜgu m%udKd;aulj fiau .=Kd;aul j by< kexùu' ;sfk;" f;jk
l,dmh' 175-179 jk msgq' l=reKE.,: jhU m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j'
l=udrsydñ" wd¾'tï'mS'tï' ^2015& 11 jk fYa%Ksfhys isiqka yh fokl=f.a wNHdi
lsÍug we;s wlue;a; ÿre lr Tjqka b;d leue;af;ka wNHdi lsÍug
fm<Uùu' ;sfk;" f;jk l,dmh" 1-7 jk msgq' l=reKE.,: jhU m<d;a
wOHdmk fomd¾;fïka;=j'
fldä;=jlal=" Ô' ^1996& ld¾huQ,sl m¾fhaIK m%fõYh' wOHdmk lafIa;%fha
jD;a;slhka i|yd bÕs iuQyhls' kqf.af.dv: iqfkr m%ldYlfhda'
fldä;=jlal=" Ô' iy mdf.dvwdrÉÑ" ta' ^2014& m%;HfõlaIKh iy m%;HfõlaIK
iÕrdj' úoHq;a m%o¾Ykh'
fldä;=jlal=" Ô'" ueÈjl" whs'" l¨wdrÉÑ" fla'ta'ã'" .=reisxy" Ô'whs'" Èidkdhl"
fla'tÉ'tï'" chudkak" iS'fla' iy ,,s;d moañKs" ví' tÉ' tï' ^2001&
w;a±lSïj,ska bf.k .ksuq' ta ;=<ska wms u ilia fjuq' ld¾hnoaO fiajdia:
.=re wOHdmk m%fõYhla jk m%;HfõlaIK bf.kqu Y%S ,dxlsl mdi,l Ndú;
jk wdldrh ms<sn| wOHhkhls' cd;sl .=re wOHdmk wêldßh" wOHdmk
wud;HdxYh'
{dkj;S" î' iS' ^2015& i`o isisf,a fld| msmqKd' y,aT`:j: l¾;D m%ldYk'
;s,lr;ak" tka' ^2015& .eñÈúh yd uelS hk .eñjyr' ;s;a;je,a,( l¾;D m%ldYk'
52
;s,lr;ak" fla'tï' ^2015& m%d:ñl mka;sj, bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sfha §
.=rejrhd isiqkaj ÿfõ" mqf;a hkqfjka weu;Sfuka YsIH idOkh by< kexùu
^2015& ;sfk;" f;jk l,dmh" 218-223 jk msgq' l=reKE.,: jhU m<d;a
wOHdmk fomd¾;fïka;=j l=reKE.,'
osidkdhl" mS' ^2016& yrj;a wOHdmkhg u.' fld<T 10 f.dvf.a iy ifydaorfhda'
oerKsh.," tia' ^2014& r<: iqkdñfhka miq Ôú;h .ek u;l igykla' mßj¾;kh:
ud,sks f.daúkakf.a' kqf.af.dv: iriú fmd;ay,'
Oïñl rejka l=udr" ta'ta' ^2014& my< idOk uÜgula iys; 10 jk fY%aKsfha
isiqfjl=f.a È.= ld,Sk mdi,a fkdmeñKSug fya;= y`ÿkdf.k ta i`oyd úiÿï
,nd § Tyq kej; mdi, fj; f.kajd .ekSu' ;sfk;" fojk l,dmh" 151-158
jk msgq' l=reKE.,( jhU m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j'
rUqlaje,a," t,a'fla' iy .=K;s,l" ta'tï'ã'ví' ^2011& ls%hduQ,sl m¾fhaIK kHdh
iy jHjydr' uykqjr: l¾;D m%ldYk'
jekaofndakd" à'ta' ^2016& wEka m%Ekala ±ßhlf.a Èkfmd;' kqf.af.dv( iriú
m%ldYlfhda'
úchfldaka ví'tï'iS' ^2012& isks÷ myiska rYañ úysok jkakshg mEhQ weÿre i|' YS%
,xld wOHdmk m¾fhaIK jdr i.rdj" 13 jk fjMu" 80-100 jk msgq' uyr.u:
cd;sl wOHdmk wdh;kh'
úfÊfldaka" ví'tka'fla' ^2015& wg fY%aKsfha ±ßhlf.a wlSlre yeisÍï rgdj fjkia
lsÍu' ;sfk;" f;jk l,dmh" 42-47 jk msgq' l=reKE.,: jhU m<d;a
wOHdmk fomd¾;fïka;=j'
ú;dkm;srk" tï'ù' ^1996& cd;sl wOHdmk wdh;kfha m¾fhaIK iy ixj¾Ok
fomd¾;fïka;=fõ z.=rejrhd m¾fhaIl jYfhkaZ jHdmD;shg wod<
jevuq`Mjl § bÈßm;a l< w;am;s%ldj' i|yka jQfha fldä;=jlal=" Ô'
ueÈjl" whs'" l¨wdrÉÑ" fla'ta' ã'" .=reisxy" Ô' whs'" Èidkdhl"
fla'tÉ'tï'" chudkak" iS'fla' iy ,,s;d moañKs" ví'tÉ'tï' ^2001&'
Alles, B.J.P., de Silva, A., Fernando, W.D., Sirisena, U.D.I., &Warnasuriya, W.M.A. (1967)
Working paper: action research pilot project for improvement of school practice
through supervision and assessment of school performance. Ceylon: Division of
Secondary Education, Ministry of Education.
Altrichter, H., Posch, P. & Somekh, B. (1993) Teachers investigate their work: an
introduction to the methods of action research. London: Routledge.
Bogdan R.C., & Biklen, S.K. (1982) Qualitative research for education: an introduction
to theory and methods. Boston: Allyn and Bacon Inc.
53
Bolton, G. (2014) Reective practice: writing and professional development.4th ed.
London: Sage.
Carr, W. & Kemmis, S. (1986) Becoming critical: education, knowledge, and action
research. Geelong: Deakin University.
Deraniyagala, S. (2013) Wave. New York: Vintage books.
Dewey, J. (1933) How we think. Buffaloa, New York: Prometheus Books (Original
work published 1910).
Elliott, J. (1991) Action research for educational change. Philadelphia, PA: Open
University Press.
Ferrance, E. (2000) Themes in education: action research. Richmond Street: Northeast
and Islands Regional Educational Laboratory at Brown University.education-
alliance/les/publications/act_research.pdf. Retrived 04.01.2017.
Hammercley, M. & Atkinson, P. (1995) Ethnography: principles in practice. London:
Routledge.
Holly, M.L., Arhar, J., & Kasten, W. (2005) Action research for teachers: travelling the
nd
yellow brick road. 2 ed. New Jersey: Pearson Merril Prentice Hall.
Kemmis, S.& McTaggart, R. (1988). The action research planner. 3rded. Australia: Deakin
University.
Lewin, K. (1946) Action research and minority problems. In Resolving social conicts:
eld theory in social science (Printed in 2014). Washinton, DC: American
Psychological Association.
Martha (1983)York street school: action research report 23. 12 February 1983
McNiff, J., Loman, P. & Whitehead, J. (2003) You and your action research project. 2nd
ed. London: Routledge.
Perera, C. (2016) Ordinary Level Literature: Prose. Colombo: SciTech Publishing
Coorporation (PVT) Ltd.
Sagor, R. (2011) The action research guide book: a four-stage process for educators and
school teams. 2nded. London: Corwin.
st
Schon, D. A. (1983) The reective practitioner: how professionals think in action. 1 ed.
USA: Basic books.
Thomas, G. (2013). How to do your research project: a guide for students in education and
applied social sciences. 2nd ed. London: Sage.
Vulliamy, G. (1990) The conduct of case study research in schools in Papua New Guinea.
In Vulliamy, G., Lewin, K. & Stephens, D. (Eds) (1990) Doing educational research
in developing countries. London: The Falmer Press.
54
mo ud,dj
Anecdotal record - WmdLHdkuh jd¾;dj
Area of concern - ie,ls,a, fhduq jk lafIa;%h
Attitude scale - wdl,am mrsudK
Autobiography - iajhx prs;dmodkh
Blog - íf,d.a
Cartoon - ldgqkh
Checklist - úuiqï m;
Collaborative - iyfhda.s
Collaborative action research - ixl¾;Dl fyj;a iyfhda.S ls%hduQ,sl m¾fhaIK
Collaborative reection - il¾;Dl fyj;a iyfhda.S m%;HfõCIKh
Content analysis - ikaOdr úYAf,aIKh
Context - ikao¾Nh
Critical incident interview - úfõpkd;aul isoaê iïuqL idlÉcd
Dissemination - m%p,s; lsÍu
District-wide action research - Èia;s%lalh mokï lr .;a ls%hduQ,sl m¾fhaIK
E mail - B fï,a ,smshla
Face book - uqyqKqfmd;
Fact nding - lreKq fidhd ne,Su
Field text and Field note - lafIa;% fm< yd lafIa;% igyk
Focus group interview - kdNs.; lKavdhï iïuqL idlÉcdj
Formal interview - úêu;a iïuqL idlÉcdj
Individual teacher research - tla .=rejrhl= lrk .=re ls%hduQ,sl m¾fhaIK
Informal interview - wúêu;a iïuqL idlÉcdj
Intimate journal - l=`:m. i.rdj
Issue - újdodmkak m%Yakh
Layout - msßie,eiau
Log, Diary, Vedio, Journal - f,d.a" Èkfmd;" ùäfhda i.rd
Memoir - u;l igyka
Memory - u;lh
Monitoring - wNsuka;%Kh
Narrative Style - wdLHdk ffY,sh
Note taking - igyka ;nd .ekSu
Objective - jdia;úl
Opportunities - wjia:d
55
Pathology - jHdê
Photograph - cdhdrEmh
Physical trace - fN!;sl fydavqjdj$i,l=K
Plan of action with steps - mshjr iys; ie,eiau
Planning - ie,eiau
Problem - .eg¨j
Problem posing - .eg¨ biau;= lr bÈßm;a lsrSu
Problem solving - .eg¨ úi£u
Professional - jD;a;slhd
Professional story - jD;a;Sh l;dka;rh
Projective technique - m%lafIamK l%u Ys,amh
Questionnaire - m%Yakdj,sh
Rating scale - m%udKk mrsudkh
Reection - m%;HfõlaIKh
Reection for action - ls%hdj ioyd m%;HfõlaIKh
Reection in Action - iuld,Sk m%;HfõlaIKh
Reection on action - mYapdoa m%;HfõlaIKh
Reective journal - m%;HfõlaIK i`.rdj
Reminiscence - w;S;h u;lhg kxjk
Research literature - m¾fhaIK idys;Hh
School-wide action research - mdi, u mokï lr .;a ls%hduQ,sl m¾fhaIK
Self analysis - iajhx úYaf,aIKhla
Self examination - iajhx mÍlaIdjla
Shadow study - fijKe,s wOHhkh
Sms - ÿrl;k flá mKsjqvhla
Social action - iudc ls%hdj
Sociogram - iudcñ;sl l%ufõoh
Story - l;dka;rh
Strengths - Yla;Ska
Student work - YsIH f,aLkh
SWOTanalysis - Yÿw; úYaf,aIKh
Threats - ;¾ck
Twitter - Üúg¾
Video and audio - ùäfhda iy Yío mgh
Wave - r<
Weaknesses - ÿ¾j,;d
56
1 jk Wm.%ka:h
m%;HfõlaIKh
m%;HfõlaIKh hkq l=ula o?
iajlSh jD;a;Sh jHjydrh jeä ÈhqKq lr .ekSug" M,odhs .=rejreka úêu;a j iïnkaO jk"
iajhx mÍlaIdjla iy iajhx we.hSula iys; ls%hdj,shls' fcdaka vqú ^1933& bÈßm;a l<
ks¾jpk wkqj fuh —fm!oa.,sl ixj¾Okh i|yd úkhla iys; j is;du;d Ñka;kfha
kshe<Sula˜f,i y÷kd .; yels h' fvdk,aâ iafldka ^1983&mjikafka —jD;a;slhka
.eg¨jla ms<sn| j lghq;= lrk úg ta ms<sn| ;u w¾:ksrEmK iy úiÞqï mÍlaId lrñka tu
.eg¨j ksrka;rfhka rduq.;-m%;srduq.; lrk njhs
iEu mqoa.,fhl=g u fm!oa.,sl cSú;h id¾:l lr.ekSu i|yd fuka u iEu
jD;a;slhl=g u ish jD;a;sh id¾:l lr .ekSu i|yd m%;HfõCIKh w;HjYH l%shdj,shls'
úfYaIfhka u rgl wkd.;h ilialsrSfuys ,d úYd, j.lSula mejfrkakd jQ .=rejreka
m%;HfõCIKfhys fhfoñka ish bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,sh bIaG lsrSu u.ska osfkka osk
WfoHda.su;a j yd iqNjdoS j ;u .=re N+ñldj bgq l< yels h' .=rejrekag ish bf.kqï-
b.ekaùï l%shdj,sfha .eg¨ úi|d .ekSu i|yd w;sYhska Wmldrs jkakd jQ l%shduQ,sl
m¾fhaIK i|yd o m%;HfõCIKh moku fjhs'
m%;HfõlaIKfha oS my; i|yka ls%hd isÿ fõ'
· lssishï wjia:djl isÿ jk ± .ek mßiaiñka is;Su
· mj;sk úl,am y÷kd .ekSu
· jD;a;slhka f,i ;u w.hhka ms<sn| j i,ld ne,Su
· tu w.hhka ms<sn| j lghq;= lsÍfï § mj;sk myiq;d uÜgu ms<sn| j o is;Su
· fjkila lsÍu i|yd ls%hd l< hq;af;a flfia o hkak .ek is;du;d f;dard .ekSu
57
m%;HfõlaIK ,sùug" ksoyia rpkd ffY,sh fuka u wdlD;s o Ndú; l< yels h'
WodyrKhla my; ±lafõ'
Tn ,shQ m%;HfõCIK igyka u.ska .eg¨j y÷kd .ksñka m¾fhaIK l%shdj,sh lrd
fhduqùu i|yd ;ks j fyda Tnf.a jD;a;Sh i.hl= iu. isÿl< yels b;d ir,
l%shdldrlula my; oelafõ'
- Tn ,shd we;s lreKq wkqj Tng wjYH mj;sk ;;a;ajfhys hïlsis ixj¾Okhla
we;s lsrSu o@ tys .=Kd;aul nj jeä lsrSu o@ ke;s kï thg iïnJO lsisjl=g
iydh ùu o@ hkq ;SrKh lrkak'
- tu —;;a;ajh $ ldrKh˜ ms<sno lgq igykla we| tu lreKg wod< j Tnf.a
N+ñldj o tys w|skak ^lgq igykla iEfya&
- tu.ska m¾fhaIlhd jk ug .eg¨j fj; m%fõY úh yels úúO wdldr y÷kd
.ksñka m¾fhaIK l%shdj,sh lrd fhduq úh yels h'
- fuh m¾fhaIlhdf.a is;=ú,s l%shdoduh myiq lr.ekSu i|yd Ndú; l< yels
tla Wml%uhls'
58
View publication stats