02 First Order First Degree Variable Separable
02 First Order First Degree Variable Separable
02
Chapter
First order first degree differential equations
Highlights:
13
First order first degree differential equations
2.3 Section-A
Variable separable first order first degree differential equations
14
First order first degree differential equations
dy x(2 ln x 1)
Example (2.A.4): Solve =
dx sin y y cos y
dy x(2 ln x 1)
Solution: Given that =
dx sin y y cos y
Or, (sin y + y cos y)dy = x(2 ln x + 1) dx
Or, sin ydy + y cos ydy = 2 x ln xdx + xdx [Taking integration]
x2
Or, sin ydy + y sin y – sin ydy = 2 lnx 2
– xdx + xdx
So, y sin y = x2 lnx + c [Canceling unnecessary terms] [Answer]
dx dx
Example (2.A.5): Solve x – y = a(x2 + )
dy dy
dx dx
Solution: Given that x – y = a(x2 + )
dy dy
Or, x dy – y dx = ax2 dy + a dx ; Or, (x – ax2)dy = (a + y) dx ;
dy dx dy 1 a
Or, = ; Or, = dx
a y x(1 ax) a y x 1 ax
Or, ln (a + y) = ln x – ln (1 – ax) + ln k ; [Taking c = ln k]
Or, ln {(1 – ax)(a + y)} = ln (kx)
So, (1 – ax)(a + y) = kx [Answer]
dy
Solution: Given that = e – y (ex + x2) ; Or, ey dy = (ex + x2)dx
dx
1 3
Or, ey = ex + x +c [Integrating] [Answer]
3
16
First order first degree differential equations
dy
Example (2.A.11): Solve = (4x + y + 1)2
dx
dy
Solution: Given that = (4x + y + 1)2 ........... (1)
dx
Let 4x + y + 1 = z
dy dz
So, 4 + = [Differentiating with respect to x]
dx dx
dy dz
Or, = –4
dx dx
dz dz dz
From (1), we have – 4 = z2 ; Or, = z2 + 4 ; Or, 2 = dx ;
dx dx z 22
dz
Or, 2 = dx [Integrating on both sides]
z 22
1 z
Or, tan 1 = x + c [c is integrating constant]
2 2
1 1
tan 1 (4 x y 1) = x + c [Putting value of z] [Answer]
2 2
dy
Example (2.A.12): Solve (x + y)2 = 2x + 2y + 5
dx
dy
Solution: Given that (x + y)2 = 2x + 2y + 5 ............... (1)
dx
dy dz dy dz
Let x + y = z ; So, 1 + = ; Or, = –1
dx dx dx dx
dz
From (1), we have z2( – 1) = 2z + 5 ;
dx
2 dz 2 z 2 dz
Or, z = z + 2z + 5 ; Or, 2 = dx ;
dx z 2z 5
z 2 dz
Or, 2
z 2z 5
= dx [Integrating on both sides]
17
First order first degree differential equations
z 2 2z 5 2z 2 3
Or, z 2 2z 5
dz = dx
z 2 2z 5 2z 2 dz
Or, 2 dz 2 dz – 3 = dx
z 2z 5 z 2z 5 (z 1) 2 2 2
3 z 1
Or, z – ln(z2 + 2z + 5) – tan 1 =x+c
2 2
3 x y 1
Or, x + y – ln{(x + y)2 + 2(x + y) + 5} – tan 1 =x+c
2 2
3 x y 1
Or, y = ln{(x + y)2 + 2(x + y) + 5} + tan 1 + c [Answer]
2 2
x
x
x
y
Example (2.A.14): Solve 1 e dx e y 1 dy = 0
y
18
First order first degree differential equations
x
x
x
y
Solution: Given that 1 e dx e y 1 dy = 0 ;
y
x x
e y (1 )
dx y
Or, = x
....... (1)
dy 1 e y
dx dv
Let x = vy =v+y
dy dy
dv e v (1 v) dv e v (1 v)
From (1), we have v + y = ; Or, y = –v
dy 1 ev dy 1 ev
dv v ev dy 1 ev
Or, y = ; Or, = dv ;
dy 1 ev y v ev
Or, ln y = – ln (v + ev) + ln c [Integrating]
Or, ln{y(v + ev)} = ln c ; Or, y(v + ev)} = c
x x x
Or, y ( e y ) = c [Putting v = ]
y y
x
y
So, x + y e =c [Answer]
dy
Example (2.A.15): Solve (x – y)2 = a2
dx
dy
Solution: Given that (x – y)2 = a2 .............. (1)
dx
dy dz dy dz
Let, x – y = z ; 1 – = ; Or, =1–
dx dx dx dx
dz
From (1) we have, z2 (1 – ) = a2 ; Or, (z2 – a2)dx = z2dz
dx
z2
Or, dx = 2 dz [Taking integration]
z a2
19
First order first degree differential equations
1 1 za
dx = dz + a z
2
Or, dz ; Or, x = z + a2. ln +c
2
a 2
2a z a
a x ya
Or, y = ln + c [Putting value of z] [Answer]
2 x ya
dy
Example (2.A.16): Solve = sin(x + y) + cos(x + y)
dx
dy
Solution: Given that = sin(x + y) + cos(x + y) .............. (1)
dx
dy dz dy dz
Let x + y = z ; So, 1 + = ; Or, = –1
dx dx dx dx
dz
From (1), we have – 1 = sin z + cos z ;
dx
dz dz
Or, dx = ; Or, dx = ;
1 cos z sin z 2 z z z
2 cos 2 sin cos
2 2 2
1 z
sec 2 dz
Or, dx = 2 2 ; Or, x = ln(1 tan z ) + c
z 2
1 tan
2
x y
So, x = ln(1 tan ) + c [Answer]
2
x y a dy x ya
Example (2.A.17): Solve ( ) =
x y b dx x yb
x y a dy x ya
Solution: Given that ( ) = .............. (1)
x y b dx x yb
dy dz dy dz
Let x + y = z ; So, 1 + = ; Or, = –1
dx dx dx dx
dz ( z a)( z b)
From (1), we have –1= ;
dx ( z b)( z a)
20
First order first degree differential equations
dz 2( z 2 ab) z 2 ab (b a) z
Or, = 2 ; Or, dz = 2 dx
dx z (b a) z ab z 2 ab
b a 2z
Or, (1 )dz = 2 dx ;
2 z 2 ab
ba
Or, z + ln(z2 – ab) = 2x + c [Integrating]
2
Or, (b – a) ln{(x + y)2 – ab} = 2(x – y) + k [Putting z = x + y and 2c = k]
xdx ydy a2 x2 y2
Example (2.A.18): Solve =
xdy ydx x2 y2
xdx ydy a2 x2 y2
Solution: Given that =
xdy ydx x2 y2
1
d (x2 y 2 ) a 2 (x2 y 2 )
Or, 2 = ;
2 xdy ydx
2 2
x ( ) x y
x2
1
d (x 2 y 2 ) a 2 (x2 y 2 )
Or, 2 =x 2
d ( y / x) x2 y2
1
d (x2 y 2 ) a 2 (x2 y 2 )
Or, 2 =
x 2 y 2 d ( y / x) 1 ( y / x) 2
1 2
( x y 2 ) 1 / 2 d ( x 2 y 2 )
d ( y / x)
Or, 2 =
a 2 (x2 y 2 ) 1 ( y / x) 2
d( x2 y2 ) d ( y / x)
Or, =
a2 ( x2 y 2 )2 1 ( y / x) 2
21
First order first degree differential equations
x2 y2 y
Or, sin 1 = tan 1 + c [Integrating] [Answer]
a x
2.A.2 Exercise:
1. Solve the following differential equations:
(i) ydx + xdy = 0 [Ans: xy = c]
(ii) 1 x 2 dy = 1 y 2 dx [Ans: sin–1y = sin–1x + c]
(iii) (x + y)(dx – dy) = dx + dy [Ans: x – y = ln(x + y) + c]
(iv) (x + y)dy + (x – y)dx = 0 [Ans: 2tan–1(y/x) + ln(x2 + y2) = c]
dy 1
(v) + 1 = ex – y [Ans: ex + y = e2x + c]
dx 2
2. Solve using suitable substitutions:
dy
(i) = y x [Ans: 2 y x + 2 ln( y x – 1) = x + c]
dx
dy
(ii) sin 1 x y [Ans: tan(x + y) – sec(x + y) = x + c]
dx
dy 1
(iii) cos 1 x y [Ans: tan ( x y ) = x + c]
dx 2
dy x y
(iv) (x + y)2 = a2 [Ans: y = a tan 1 + c]
dx a
xdx ydy a2 x2 y2 y
(v) = [Ans: 2 tan 1 +
xdy ydx x y
2 2
x
a 2 x 2 y 2 ] = c]
22