Saltar al conteníu

Diferencies ente revisiones de «William Henry Harrison»

Editar los enllaces
De Wikipedia
Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antigua
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
m iguo testu: promovio => promovió
Recuperando 1 referencia(es) y marcando 1 enllace(s) como rotu(os).) #IABot (v2.0.9.5
 
(Nun s'amuesen 9 revisiones intermedies de 3 usuarios)
Llinia 1: Llinia 1:
{{persona}}
{{persona}}
'''William Henry Harrison''' {{nym}} foi un políticu y militar d'[[Estaos Xuníos]], qu'exerció como 9º [[presidente de los Estaos Xuníos]] (1841), siendo'l primeru en morrer nel cargu. Asumió la presidencia a la edá de 68 años con 23 díes, siendo asina'l presidente más vieyu en tomar el cargu hasta la llegada al poder de [[Ronald Reagan]] y darréu [[Donald Trump]], y el postreru presidente en nacer antes de la [[Declaración d'Independencia de los Estaos Xuníos]]. Harrison morrió de [[neumonía]] un mes dempués d'aportar al cargu, rematando asina'l mandatu presidencial más curtiu na historia de los Estaos Xuníos. La so muerte desamarró una curtia [[crisis constitucional]], crisis que finalmente resolvió munches duldes alrodiu de la socesión presidencial que la [[Constitución de los Estaos Xuníos|constitución]] dexaba ensin responder hasta la introducción de la [[Vigesimoquinta Enmienda a la Constitución de los Estaos Xuníos|vigesimoquinta enmienda]] en 1967.
'''William Henry Harrison''' {{nym}} foi un políticu y militar d'[[Estaos Xuníos]], qu'exerció como 9u. [[presidente de los Estaos Xuníos]] (1841), siendo'l primeru en morrer nel cargu. Asumió la presidencia a la edá de 68 años con 23 díes, siendo asina'l presidente más vieyu en tomar el cargu hasta la llegada al poder de [[Ronald Reagan]] y darréu [[Donald Trump]], y el postreru presidente en nacer antes de la [[Declaración d'Independencia de los Estaos Xuníos]]. Harrison morrió de [[neumonía]] un mes dempués d'aportar al cargu, rematando asina'l mandatu presidencial más curtiu na historia de los Estaos Xuníos. La so muerte desamarró una curtia [[crisis constitucional]], crisis que finalmente resolvió munches duldes alrodiu de la socesión presidencial que la [[Constitución de los Estaos Xuníos|constitución]] dexaba ensin responder hasta la introducción de la [[Vigesimoquinta Enmienda a la Constitución de los Estaos Xuníos|vigesimoquinta enmienda]] en 1967.


Antes de ser escoyíu presidente, Harrison sirvió como delegáu del [[Territoriu del Noroeste]] al [[Congresu de los Estaos Xuníos|congresu]], [[Gobernador d'Indiana|gobernador]] del [[Territoriu d'Indiana]] y como [[Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos|representante]] y [[Senáu de los Estaos Xuníos|senador]] d'[[Ohio]]. Harrison ganó fama nacional por liderar les fuercies estauxunidenses en contra de los [[Pueblos nativos de los Estaos Xuníos|nativos americanos]] na [[Batalla de Tippecanoe]] en 1811,<ref name="Buescher" /> tres la cual ganó'l llamatu de "Tippecanoe" (o "Viejo Tippecanoe"). Como [[xeneral]] na [[Guerra ente Reinu Xuníu y Estaos Xuníos de 1812|guerra de 1812]], la so más notable contribución foi la victoria na [[Batalla del Támesis]] en 1813, lo que terminó coles hostilidaes na rexón.
Antes de ser escoyíu presidente, Harrison sirvió como delegáu del [[Territoriu del Noroeste]] al [[Congresu de los Estaos Xuníos|congresu]], [[Gobernador d'Indiana|gobernador]] del [[Territoriu d'Indiana]] y como [[Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos|representante]] y [[Senáu de los Estaos Xuníos|senador]] d'[[Ohio]]. Harrison ganó fama nacional por liderar les fuercies d'Estaos Xuníos en contra de los [[Pueblos nativos de los Estaos Xuníos|nativos americanos]] na [[Batalla de Tippecanoe]] en 1811,<ref name="Buescher" /> tres la cual ganó'l llamatu de "Tippecanoe" (o "Viejo Tippecanoe"). Como [[xeneral]] na [[Guerra ente Reinu Xuníu y Estaos Xuníos de 1812|guerra de 1812]], la so más notable contribución foi la victoria na [[Batalla del Támesis]] en 1813, lo que terminó coles hostilidaes na rexón.


Tres la guerra, Harrison camudar a Ohio, onde foi escoyíu en 1816 como representante a la cámara y en 1824 como senador. En sirviendo un periodu truncáu nel senáu, foi designáu ministru plenipotenciario pa la [[Gran Colombia]] en mayu de 1828. En [[Santafé de Bogotá]], Harrison faló col presidente [[Simón Bolívar]], pidiéndo-y adoptar una democracia al estilu estauxunidense. Poco dempués, Harrison tornó a la so granxa en Ohio onde vivió nel retiru hasta la so nominación presidencial en 1836. Derrotáu, retiróse nuevamente a la so granxa antes de ser escoyíu presidente en 1840, y morrió n'abril de 1841, trenta y dos díes dempués d'asumir el poder. Foi güelu del ventiavu tercer presidente [[Benjamin Harrison]].
Tres la guerra, Harrison camudar a Ohio, onde foi escoyíu en 1816 como representante a la cámara y en 1824 como senador. En sirviendo un periodu truncáu nel senáu, foi designáu ministru plenipotenciario pa la [[Gran Colombia]] en mayu de 1828. En [[Santafé de Bogotá]], Harrison faló col presidente [[Simón Bolívar]], pidiéndo-y adoptar una democracia al estilu d'Estaos Xuníos. Poco dempués, Harrison tornó a la so granxa en Ohio onde vivió nel retiru hasta la so nominación presidencial en 1836. Derrotáu, retiróse nuevamente a la so granxa antes de ser escoyíu presidente en 1840, y morrió n'abril de 1841, trenta y dos díes dempués d'asumir el poder. Foi güelu del ventenu tercer presidente [[Benjamin Harrison]].


== Biografía ==
== Biografía ==
Llinia 10: Llinia 10:
=== Oríxenes y educación ===
=== Oríxenes y educación ===


William Henry Harrison nació'l 9 de febreru de 1773, siendo'l menor de los siete fíos de [[Benjamin Harrison V]] y la so esposa Elizabeth (Basset). Los Harrison yeren miembros d'una prominente familia política que vivía na [[Plantíu Berkeley]] nel [[Condáu de Charles City]], [[Virxinia (Estaos Xuníos)|Virxinia]].<ref name="wh" /> Harrison foi'l postreru presidente nacíu como suxetu [[Gran Bretaña|británicu]] antes de la independencia estauxunidense. El so padre foi llabrador, delegáu al [[Congresu Continental]] (1774-1777), firmante de la [[Declaración d'Independencia de los Estaos Xuníos|Declaración d'Independencia]] en 1776 y [[gobernador de Virxinia]] de 1781 a 1784.{{sfn|Owens|2007|p=3}} L'hermanu mayor de Harrison, [[Carter Bassett Harrison]], foi miembru por Virxinia de la [[Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos|cámara de representantes]] de 1793 a 1799.<ref name="wh" />
William Henry Harrison nació'l 9 de febreru de 1773, siendo'l menor de los siete fíos de [[Benjamin Harrison V]] y la so esposa Elizabeth (Basset). Los Harrison yeren miembros d'una prominente familia política que vivía na [[Plantíu Berkeley]] nel [[Condáu de Charles City]], [[Virxinia (Estaos Xuníos)|Virxinia]].<ref name="wh" /> Harrison foi'l postreru presidente nacíu como suxetu [[Gran Bretaña|británicu]] antes de la independencia d'Estaos Xuníos. El so padre foi llabrador, delegáu al [[Congresu Continental]] (1774-1777), firmante de la [[Declaración d'Independencia de los Estaos Xuníos|Declaración d'Independencia]] en 1776 y [[gobernador de Virxinia]] de 1781 a 1784.{{sfn|Owens|2007|p=3}} L'hermanu mayor de Harrison, [[Carter Bassett Harrison]], foi miembru por Virxinia de la [[Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos|cámara de representantes]] de 1793 a 1799.<ref name="wh" />


En 1787, a la edá de 14, Harrison ingresó a la [[Presbiterianismu|presbiteriana]] [[Universidá de Hampden–Sydney]].<ref name="miller-childhood" /> Asistió hasta 1790, aprendiendo llatín y francés. Foi retiráu pol so padre [[Ilesia episcopal nos Estaos Xuníos|episcopal]], posiblemente productu d'un espertar relixosu mientres el so pasu pola universidá. Tres esto, Harrison asistió de manera curtia a una academia nel [[Condáu de Southampton]]; ellí arreyóse con [[Sociedá Relixosa de los Amigos cuáqueros]] y [[Metodismu|metodistes]] abolicionistes.
En 1787, a la edá de 14, Harrison ingresó a la [[Presbiterianismu|presbiteriana]] [[Universidá de Hampden–Sydney]].<ref name="miller-childhood" /> Asistió hasta 1790, aprendiendo llatín y francés. Foi retiráu pol so padre [[Ilesia episcopal nos Estaos Xuníos|episcopal]], posiblemente productu d'un espertar relixosu mientres el so pasu pola universidá. Tres esto, Harrison asistió de manera curtia a una academia nel [[Condáu de Southampton]]; ellí arreyóse con [[Sociedá Relixosa de los Amigos cuáqueros]] y [[Metodismu|metodistes]] abolicionistes.
Llinia 28: Llinia 28:
En 1795, Harrison conoció a [[Anna Harrison|Anna Symmes]], de [[North Bend (Ohio)|North Bend, Ohio]]. Symmes yera fía del xuez [[John Kleve Symmes]], una importante figura en Ohio y antiguu representante nel [[Congresu de la Confederación]].<ref name="wh" /> Cuando Harrison pidió en matrimoniu a Anna, el padre d'esta negar. Harrison esperó hasta un viaxe de negocios del xuez Symmes pa casase furtivamente con Anna'l 25 de payares de 1795.{{sfn|Owens|2007|pp=38-39}} Tres esto, esmolecíu pola capacidá de Harrison de caltener a Anna, Symmes vendió-y a la moza pareya 160 acres de tierra en North Bend.{{sfn|Owens|2007|p=40}}
En 1795, Harrison conoció a [[Anna Harrison|Anna Symmes]], de [[North Bend (Ohio)|North Bend, Ohio]]. Symmes yera fía del xuez [[John Kleve Symmes]], una importante figura en Ohio y antiguu representante nel [[Congresu de la Confederación]].<ref name="wh" /> Cuando Harrison pidió en matrimoniu a Anna, el padre d'esta negar. Harrison esperó hasta un viaxe de negocios del xuez Symmes pa casase furtivamente con Anna'l 25 de payares de 1795.{{sfn|Owens|2007|pp=38-39}} Tres esto, esmolecíu pola capacidá de Harrison de caltener a Anna, Symmes vendió-y a la moza pareya 160 acres de tierra en North Bend.{{sfn|Owens|2007|p=40}}


La pareya tuvo diez fíos; d'estos, nueve vivieron hasta la adultez y unu morrió na infancia. Anna atopábase costantemente con problemes de salú a lo llargo del matrimoniu, principalmente por cuenta de los sos múltiples embaranzos.{{sfn|Owens|2007|p=56}} Sicasí, vivió ventitrés años más que'l so maríu, morriendo'l 25 de febreru de 1864, a los 88 años.
La pareya tuvo diez fíos; d'estos, nueve vivieron hasta la adultez y unu morrió na infancia. Anna atopábase constantemente con problemes de salú a lo llargo del matrimoniu, principalmente por cuenta de los sos múltiples embaranzos.{{sfn|Owens|2007|p=56}} Sicasí, vivió ventitrés años más que'l so maríu, morriendo'l 25 de febreru de 1864, a los 88 años.


Créese que Harrison tuvo otros seis fíos con Dilsia, una de les sos esclaves. Cuando se presentó a les eleiciones pa presidente, nun deseyaba qu'hubiera «neños esclavos bastardos» cerca d'él, asina qu'apurrió a cuatro de los sos fíos al so hermanu, quien los vendió a un plantíu en Xeorxa. Al traviés d'esta llinia familiar, Harrison ye'l bisagüelu del famosu activista polos derechos civiles [[Walter Francis White]], quien foi presidente de la [[NAACP]] ente 1931 y 1955.<ref>{{Cita llibru|apellíu=Janken|nome=Kenneth Robert|títulu=Walter White: Mr. NAACP|añu=2006|editorial=UNC Press|allugamientu=Chapel Hill|páxines=3-4}}</ref>
Créese que Harrison tuvo otros seis fíos con Dilsia, una de les sos esclaves. Cuando se presentó a les eleiciones pa presidente, nun deseyaba qu'hubiera «neños esclavos bastardos» cerca d'él, asina qu'apurrió a cuatro de los sos fíos al so hermanu, quien los vendió a un plantíu en Xeorxa. Al traviés d'esta llinia familiar, Harrison ye'l bisagüelu del famosu activista polos derechos civiles [[Walter Francis White]], quien foi presidente de la [[NAACP]] ente 1931 y 1955.<ref>{{Cita llibru|apellíu=Janken|nome=Kenneth Robert|títulu=Walter White: Mr. NAACP|añu=2006|editorial=UNC Press|allugamientu=Chapel Hill|páxines=3-4}}</ref>
Llinia 41: Llinia 41:
=== Miembru del Congresu ===
=== Miembru del Congresu ===
[[Ficheru:W.H. Harrison ca. 1800.jpg|miniaturadeimagen|236x236px|Harrison como mozu parllamentariu de la [[Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos|Cámara de Representantes]] a la edá de 27 años]]
[[Ficheru:W.H. Harrison ca. 1800.jpg|miniaturadeimagen|236x236px|Harrison como mozu parllamentariu de la [[Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos|Cámara de Representantes]] a la edá de 27 años]]
Harrison tenía a munchos amigos nos más altos círculos sociales del este del país, y ganó rápido una reputación ente ellos como líder arteru del interior entá non esquizáu del país.{{sfn|Owens|2007|p=41}} Harrison llevó a cabu una esitosa iniciativa de cría de caballos que-y xeneró aclamación a lo llargo del Territoriu del Noroeste,{{sfn|Owens|2007|p=43}} abogando tamién por un amenorgamientu de los precios de la tierra, principal esmolición de los habitantes del Territoriu na dómina. El [[Congresu de los Estaos Xuníos]] aprobara una política agraria que xeneraba altos costos de la tierra, política mal vista polos habitantes del Territoriu. Cuando Harrison presentar pa les eleiciones de congresu, fixo campaña a favor de camudar felicidá política p'asina promover la migración faía'l Territoriu.{{sfn|Owens|2007|pp=44-45}} En 1799, a los 26 años, Harrison venció al fíu de Arthur St. Clair, y foi escoyíu como'l primer delegáu en representar al Territoriu del Noroeste nel Congresu. Harrison sirvió del 4 de marzu de 1799 al 14 de mayu de 1800.<ref name="wh" /><ref name="cb" /> Como delegáu d'un territoriu, non d'un estáu, nun se-y dexó votar en proyeutos de llei, pero pudo participar en comités, presentar llexislaciones y aldericar.{{sfn|Owens|2007|pp=45-46}}
Harrison tenía a munchos amigos nos más altos círculos sociales del este del país, y ganó rápido una reputación ente ellos como líder arteru del interior entá non esploráu del país.{{sfn|Owens|2007|p=41}} Harrison llevó a cabu una esitosa iniciativa de cría de caballos que-y xeneró aclamación a lo llargo del Territoriu del Noroeste,{{sfn|Owens|2007|p=43}} abogando tamién por un amenorgamientu de los precios de la tierra, principal esmolición de los habitantes del Territoriu na dómina. El [[Congresu de los Estaos Xuníos]] aprobara una política agraria que xeneraba altos costos de la tierra, política mal vista polos habitantes del Territoriu. Cuando Harrison presentar pa les eleiciones de congresu, fixo campaña a favor de camudar dicha política p'asina promover la migración faía'l Territoriu.{{sfn|Owens|2007|pp=44-45}} En 1799, a los 26 años, Harrison venció al fíu de Arthur St. Clair, y foi escoyíu como'l primer delegáu en representar al Territoriu del Noroeste nel Congresu. Harrison sirvió del 4 de marzu de 1799 al 14 de mayu de 1800.<ref name="wh" /><ref name="cb" /> Como delegáu d'un territoriu, non d'un estáu, nun se-y dexó votar en proyeutos de llei, pero pudo participar en comités, presentar llexislaciones y aldericar.{{sfn|Owens|2007|pp=45-46}}


Como delgáu, Harrison promovió de manera esitosa la Llei de Tierres de 1804. Esta llei facilitaba a los colonos la compra de tierra nel Territoriu del Noroeste al dexar qu'esta fuera vendida en pequeñes parceles. La disponibilidad de tierra barata foi un importante factor na crecedera poblacional del Territoriu.{{sfn|Langguth|2007|p=161}} Harrison tamién sirvió nel comité que definió como estremar el Territoriu del Noroeste. El comité encamentó estremar el territoriu en dos segmentos, creando asina los territorios d'Ohio ya Indiana. L'encamientu foi enllantada y los dos nuevos territorios fueron establecíos en 1800.{{sfn|Owens|2007|pp=47-48}}
Como delgáu, Harrison promovió de manera esitosa la Llei de Tierres de 1804. Esta llei facilitaba a los colonos la compra de tierra nel Territoriu del Noroeste al dexar qu'esta fuera vendida en pequeñes parceles. La disponibilidad de tierra barata foi un importante factor na crecedera poblacional del Territoriu.{{sfn|Langguth|2007|p=161}} Harrison tamién sirvió nel comité que definió como estremar el Territoriu del Noroeste. El comité encamentó estremar el territoriu en dos segmentos, creando asina los territorios d'Ohio ya Indiana. L'encamientu foi enllantada y los dos nuevos territorios fueron establecíos en 1800.{{sfn|Owens|2007|pp=47-48}}


Ensin informar a Harrison, el [[Presidente de los Estaos Xuníos|presidente]] [[John Adams]] nomar pa ser gobernador del nuevu [[Territoriu d'Indiana]], basáu nes sos afiliaciones polítiques aparentemente neutres y na so conocencia «del oeste». Harrison foi escoyíu pol senáu pal puestu a otru día.{{sfn|Owens|2007|p=50}} Sosprendíu pola decisión, Harrison aceptó la posición solo tres el compromisu de los [[Partíu Demócrata-Republicanu de los Estaos Xuníos|jeffersonianos]] de nun retiralo de la oficina tres la victoria d'estos nes siguientes eleiciones.{{sfn|Owens|2007|p=51}} Tres esto arrenunció al congresu.{{sfn|Owens|2007|p=53}} El Territoriu d'Indiana entendía los futuros estaos d'[[Indiana]], [[Illinois]], [[Michigan]], [[Wisconsin]] y la parte este de [[Minnesota]].{{sfn|Owens|2007|pp=49, 50, 54}}
Ensin informar a Harrison, el [[Presidente de los Estaos Xuníos|presidente]] [[John Adams]] nomar pa ser gobernador del nuevu [[Territoriu d'Indiana]], basáu nes sos afiliaciones polítiques aparentemente neutres y na so conocencia «del oeste». Harrison foi escoyíu pol senáu pal puestu a otru día.{{sfn|Owens|2007|p=50}} Sorprendíu pola decisión, Harrison aceptó la posición solo tres el compromisu de los [[Partíu Demócrata-Republicanu de los Estaos Xuníos|jeffersonianos]] de nun retiralo de la oficina tres la victoria d'estos nes siguientes eleiciones.{{sfn|Owens|2007|p=51}} Tres esto arrenunció al congresu.{{sfn|Owens|2007|p=53}} El Territoriu d'Indiana entendía los futuros estaos d'[[Indiana]], [[Illinois]], [[Michigan]], [[Wisconsin]] y la parte este de [[Minnesota]].{{sfn|Owens|2007|pp=49, 50, 54}}


===Gobernador===
===Gobernador===


Harrison camudóse'l 10 de xineru de 1801 a [[Vincennes (Indiana)|Vincennes]], la capital del acabante fundar Territoriu d'Indiana. {{sfn|Owens|2007|p=53}} Ellí, Harrison construyó una finca llamada ''Grouseland'', que sirvió como centru de la vida social y política del Territoriu. {{sfn|Owens|2007|p=56}} Como Gobernador, Harrison tenía amplios poderes incluyendo l'autoridá pa designar a tolos oficiales y a tola llexislatura del Territoriu, y la potestá pa crear nuevos distritos nel Territoriu. Una de los sos más importantes responsabilidaes yera la de llograr los títulos de les tierres de los [[Pueblos nativos de los Estaos Xuníos|indíxenes nativos]]. Al llograr dichos títulos, facilitaríase la colonización de la rexón, amontando la población estauxunidense y dexando al Territoriu llograr la condición d'estáu.<ref name="wh" /> Harrison tenía tamién razones personales pa buscar la espansión del Territoriu, yá que'l so futuru políticu dependía en parte al ascensu d'Indiana a estáu. En 1803, el presidente [[Thomas Jefferson]] autorizó a Harrison a axustar y a roblar trataos colos nativos.
Harrison camudóse'l 10 de xineru de 1801 a [[Vincennes (Indiana)|Vincennes]], la capital del acabante fundar Territoriu d'Indiana. {{sfn|Owens|2007|p=53}} Ellí, Harrison construyó una finca llamada ''Grouseland'', que sirvió como centru de la vida social y política del Territoriu. {{sfn|Owens|2007|p=56}} Como Gobernador, Harrison tenía amplios poderes incluyendo l'autoridá pa designar a tolos oficiales y a tola llexislatura del Territoriu, y la potestá pa crear nuevos distritos nel Territoriu. Una de los sos más importantes responsabilidaes yera la de llograr los títulos de les tierres de los [[Pueblos nativos de los Estaos Xuníos|indíxenes nativos]]. Al llograr dichos títulos, facilitaríase la colonización de la rexón, amontando la población d'Estaos Xuníos y dexando al Territoriu llograr la condición d'estáu.<ref name="wh" /> Harrison tenía tamién razones personales pa buscar la espansión del Territoriu, yá que'l so futuru políticu dependía en parte al ascensu d'Indiana a estáu. En 1803, el presidente [[Thomas Jefferson]] autorizó a Harrison a axustar y a roblar trataos colos nativos.


Harrison supervisó'l desenvolvimientu de trelce trataos al traviés de los cualos el Territoriu mercó más de sesenta millones d'acres de tierra a líderes indíxenes, incluyendo gran parte de lo qu'anguaño ye'l sur d'[[Indiana]]. El Tratáu de San Luis de 1804 col líder nativu [[Quashquame]] llevó a la entrega, per parte de los pueblos [[Sauk]] y [[Meskwaki]], de gran parte del actual oeste d'[[Illinois]] y partes de [[Missouri]]. Esti tratáu foi bien mal recibíu polos Sauk, cuantimás por [[Ferre Negru (xefe tribal)|Ferre Negru]]. La firma del mesmu foi la principal razón pola cual los Sauk aliar col [[Reinu Xuníu]] mientres la [[guerra de 1812]]. Harrison pensó que cola firma del [[Tratáu de Grouseland]] en 1805 apangaría a los indíxenes, pero la tensión siguió vixente nel Territoriu.
Harrison supervisó'l desenvolvimientu de trelce trataos al traviés de los cualos el Territoriu mercó más de sesenta millones d'acres de tierra a líderes indíxenes, incluyendo gran parte de lo qu'anguaño ye'l sur d'[[Indiana]]. El Tratáu de San Luis de 1804 col líder nativu [[Quashquame]] llevó a la entrega, per parte de los pueblos [[Sauk]] y [[Meskwaki]], de gran parte del actual oeste d'[[Illinois]] y partes de [[Missouri]]. Esti tratáu foi bien mal recibíu polos Sauk, cuantimás por [[Ferre Negru (xefe tribal)|Ferre Negru]]. La firma del mesmu foi la principal razón pola cual los Sauk aliar col [[Reinu Xuníu]] mientres la [[guerra de 1812]]. Harrison pensó que cola firma del [[Tratáu de Grouseland]] en 1805 apangaría a los indíxenes, pero la tensión siguió vixente nel Territoriu.


[[Ficheru:William H. Harrison.jpg|thumb|left|William Henry Harrison con ropaje militar mientres la [[Guerra ente Reinu Xuníu y Estaos Xuníos de 1812|Guerra de 1812]]|226x226px]]El [[Tratáu de Fort Wayne]] de 1809 caldió de nuevu los ánimos. Harrison mercó a los [[Miami (pueblu amerindiu)|Miami]], quien afirmaben ser los dueños de la tierra, más de dos millones y mediu d'acres de territoriu habitáu polos pueblos [[Shawnee]], [[Kikapú]], [[Wea]] y [[Piankeshaw]]. Harrison entainó la compra ufiertando grandes subsidios a les tribus y a los sos líderes p'asina poder tener llistu'l tratáu primero que'l presidente Jefferson dexara'l poder y camudara l'alministración.{{sfn|Funk|1969|p=167}}{{sfn|Owens|2007|pp=65-66, 79, 80, 92}} Los indíxenes que vivíen na área taben furiosos col alcuerdu ya intentaron revocalo de manera infructuosa.
[[Ficheru:William H. Harrison.jpg|thumb|left|William Henry Harrison con ropaje militar mientres la [[Guerra ente Reinu Xuníu y Estaos Xuníos de 1812|Guerra de 1812]]|226x226px]]El [[Tratáu de Fort Wayne]] de 1809 caldió de nuevu los ánimos. Harrison mercó a los [[Miami (pueblu amerindiu)|Miami]], quien afirmaben ser los dueños de la tierra, más de dos millones y mediu d'acres de territoriu habitáu polos pueblos [[Shawnee]], [[Kikapú]], [[Wea]] y [[Piankeshaw]]. Harrison entainó la compra ufiertando grandes subsidios a les tribus y a los sos líderes p'asina poder tener llistu'l tratáu primero que'l presidente Jefferson dexara'l poder y camudara l'alministración.{{sfn|Funk|1969|p=167}}{{sfn|Owens|2007|pp=65-66, 79, 80, 92}} Los indíxenes que vivíen nel área taben furiosos col alcuerdu ya intentaron revocalo de manera infructuosa.


En 1803, Harrison [[Lobby|influyó al congresu]] a revocar l'Artículu 6 de la [[Ordenanza Noroeste]], coles mires de dexar la [[esclavitú]] nel Territoriu d'Indiana. Harrison argumentó que la esclavitú yera necesaria pa faer a la rexón más curiosa a los colonos faciendo al territoriu más prósperu económicamente.{{sfn|Owens|2007|pp=68–69}} El congresu suspendió l'artículu por diez años mientres los cualos la rexón cubierta pola ordenanza llogró'l derechu a determinar por sigo mesma'l dexar o non la esclavitú. El mesmu añu, Harrison fizo que la llexislatura territorial aprobara un sistema de contratos forzosos.{{sfn|Owens|2007|pp=69-72}} Harrison intentó asina llegalizar la esclavitú de manera direuta en 1805 y 1807; esto causó gran molestia nel Territoriu. Cuando en 1809 la llexislatura foi escoyida por votu popular per primer vegada, Harrison atopar cola victoria del partíu [[Abolicionismu|abolicionista]]. La llexislatura bloquió tou plan en busca de l'aprobación de la esclavitú nel Territoriu, y revocó les lleis de contratos forzosos que Harrison llogró enllantar en 1803.{{sfn|Gresham|1919|p=21}}{{sfn|Owens|2007|pp=179-180}}
En 1803, Harrison [[Lobby|influyó al congresu]] a revocar l'Artículu 6 de la [[Ordenanza Noroeste]], coles mires de dexar la [[esclavitú]] nel Territoriu d'Indiana. Harrison argumentó que la esclavitú yera necesaria pa faer a la rexón más curiosa a los colonos faciendo al territoriu más prósperu económicamente.{{sfn|Owens|2007|pp=68–69}} El congresu suspendió l'artículu por diez años mientres los cualos la rexón cubierta pola ordenanza llogró'l derechu a determinar por sigo mesma'l dexar o non la esclavitú. El mesmu añu, Harrison fizo que la llexislatura territorial aprobara un sistema de contratos forzosos.{{sfn|Owens|2007|pp=69-72}} Harrison intentó asina llegalizar la esclavitú de manera direuta en 1805 y 1807; esto causó gran molestia nel Territoriu. Cuando en 1809 la llexislatura foi escoyida por votu popular per primer vegada, Harrison atopar cola victoria del partíu [[Abolicionismu|abolicionista]]. La llexislatura bloquió tou plan en busca de l'aprobación de la esclavitú nel Territoriu, y revocó les lleis de contratos forzosos que Harrison llogró enllantar en 1803.{{sfn|Gresham|1919|p=21}}{{sfn|Owens|2007|pp=179-180}}
Llinia 59: Llinia 59:
El presidente Jefferson, el principal autor de la Ordenanza Noroeste. realizó un pactu secretu con [[James Lemen]] pa ganar al movimientu pro-esclavista lideráu por Harrison. A pesar de tener esclavos, Jefferson nun deseyaba que la esclavitú espandir al Territoriu del Noroeste, yá que creía que la práutica tenía de terminar. Sol conveniu Jefferson-Lemen, el presidente donába-y dineru a Lemen por que esti va fundar ilesies en Illinois ya Indiana encargaes de detener al movimientu pro-esclavista. N'indiana, la fundación d'una ilesia anti-esclavista llevó a los ciudadanos a roblar un pidimientu y a entamase políticamente pa ganar los esfuercios por llegalizar la esclavitú de Harrison. Jefferson y Lemen fueron vitales na derrota de los intentos de Harrison, en 1805 y 1807, en busca d'algamar l'aprobación de la esclavitú nel Territoriu.<ref name="Peck 1851" />
El presidente Jefferson, el principal autor de la Ordenanza Noroeste. realizó un pactu secretu con [[James Lemen]] pa ganar al movimientu pro-esclavista lideráu por Harrison. A pesar de tener esclavos, Jefferson nun deseyaba que la esclavitú espandir al Territoriu del Noroeste, yá que creía que la práutica tenía de terminar. Sol conveniu Jefferson-Lemen, el presidente donába-y dineru a Lemen por que esti va fundar ilesies en Illinois ya Indiana encargaes de detener al movimientu pro-esclavista. N'indiana, la fundación d'una ilesia anti-esclavista llevó a los ciudadanos a roblar un pidimientu y a entamase políticamente pa ganar los esfuercios por llegalizar la esclavitú de Harrison. Jefferson y Lemen fueron vitales na derrota de los intentos de Harrison, en 1805 y 1807, en busca d'algamar l'aprobación de la esclavitú nel Territoriu.<ref name="Peck 1851" />
[[Ficheru:John Sartain, William Henry Harrison.jpg|miniaturadeimagen|289x289px|Semeya de William Henry Harrison]]
[[Ficheru:John Sartain, William Henry Harrison.jpg|miniaturadeimagen|289x289px|Semeya de William Henry Harrison]]
La so esperiencia anterior en política empecípiase como gobernador del territoriu d'[[Indiana]], antes de ser un estáu, y darréu sigue como Congresista y senador pol estáu d'[[Ohio]]. Harrison consiguiera fama en tol país como héroe de guerra pola so participación na [[batalla de Tippecanoe]] en 1811, na que tropes estauxunidenses ganaren a una confederación d'indios dirixida por [[Tenskwatawa]]. Tres esta batalla recibió'l llamatu de "Tippecanoe" o "Old Tippecanoe".<ref>[https://books.google.es/books?id=pWUq8tpOPQMC&pg=PA170&dq=william+henry+harrison+batalla+de&hl=es&sa=X&ei=FF2VT5-KKIWa1AWi47XxAQ&ved=0CFQQ6AEwBQ#v=onepage&q=william%20henry%20harrison%20batalla%20de&f=false]</ref><ref>[https://books.google.es/books?id=OlN8PvpOmbkC&pg=PA234&dq=william+henry+harrison+batalla+de&hl=es&sa=X&ei=YF2VT-yNM8ad0AWT3vDBDQ&ved=0CGsQ6AEwCQ#v=onepage&q=william%20henry%20harrison%20batalla%20de&f=false]</ref>
La so esperiencia anterior en política empecípiase como gobernador del territoriu d'[[Indiana]], antes de ser un estáu, y darréu sigue como Congresista y senador pol estáu d'[[Ohio]]. Harrison consiguiera fama en tol país como héroe de guerra pola so participación na [[batalla de Tippecanoe]] en 1811, na que tropes d'Estaos Xuníos ganaren a una confederación d'indios dirixida por [[Tenskwatawa]]. Tres esta batalla recibió'l llamatu de "Tippecanoe" o "Old Tippecanoe".<ref>[https://books.google.es/books?id=pWUq8tpOPQMC&pg=PA170&dq=william+henry+harrison+batalla+de&hl=es&sa=X&ei=FF2VT5-KKIWa1AWi47XxAQ&ved=0CFQQ6AEwBQ#v=onepage&q=william%20henry%20harrison%20batalla%20de&f=false]</ref><ref>[https://books.google.es/books?id=OlN8PvpOmbkC&pg=PA234&dq=william+henry+harrison+batalla+de&hl=es&sa=X&ei=YF2VT-yNM8ad0AWT3vDBDQ&ved=0CGsQ6AEwCQ#v=onepage&q=william%20henry%20harrison%20batalla%20de&f=false]</ref>


Depués foi escoyíu Representante (diputáu) pol 1º [[Distritu congresional]] del Estáu d'Ohio a la [[Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos|Cámara de Representantes]] del [[Congresu de los Estaos Xuníos]] (un escañu que taba vacante pol arrenunciu del so anterior titular [[John McLean]]) como candidatu del [[Partíu Demócrata-Republicanu de los Estaos Xuníos]]; él tomó posesión del cargu'l [[8 d'ochobre]] de [[1816]] y permaneció nel mesmu hasta'l [[3 de marzu]] de [[1819]].<ref>[https://books.google.es/books?id=_c09EJgek50C&pg=PA84&dq=william+henry+harrison+deputy+ohaio&hl=es&sa=X&ei=wl2VT7aBN4mT0QWqn5TuAQ&ved=0CEoQ6AEwAg#v=onepage&q=william%20henry%20harrison%20deputy%20ohaio&f=false]</ref>
Depués foi escoyíu Representante (diputáu) pol 1º [[Distritu congresional]] del Estáu d'Ohio a la [[Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos|Cámara de Representantes]] del [[Congresu de los Estaos Xuníos]] (un escañu que taba vacante pol arrenunciu del so anterior titular [[John McLean]]) como candidatu del [[Partíu Demócrata-Republicanu de los Estaos Xuníos]]; él tomó posesión del cargu'l [[8 d'ochobre]] de [[1816]] y permaneció nel mesmu hasta'l [[3 de marzu]] de [[1819]].<ref>[https://books.google.es/books?id=_c09EJgek50C&pg=PA84&dq=william+henry+harrison+deputy+ohaio&hl=es&sa=X&ei=wl2VT7aBN4mT0QWqn5TuAQ&ved=0CEoQ6AEwAg#v=onepage&q=william%20henry%20harrison%20deputy%20ohaio&f=false]</ref>
Llinia 80: Llinia 80:
{{llistaref|2|refs=
{{llistaref|2|refs=


<ref name="Buescher">
<ref name="Buescher">{{cita web
{{cita web
| apellíu = Buescher
| apellíu = Buescher
| nome = John
| nome = John
Llinia 88: Llinia 87:
| url = http://www.teachinghistory.org/history-content/ask-a-historien/25094
| url = http://www.teachinghistory.org/history-content/ask-a-historien/25094
| fechaaccesu = 8 d'ochobre de 2011
| fechaaccesu = 8 d'ochobre de 2011
}}
}}</ref>
</ref>


<ref name="wh">
<ref name="wh">
Llinia 137: Llinia 135:
== Enllaces esternos ==
== Enllaces esternos ==
{{commonscat|William Henry Harrison}}
{{commonscat|William Henry Harrison}}
* [http://www.whitehouse.gov/history/presidents/wh9.html William Henry Harrison.] '''The White House'''. Consultáu'l 6 de setiembre de 2008.
* [http://www.whitehouse.gov/history/presidents/wh9.html William Henry Harrison.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080614231742/http://www.whitehouse.gov/history/presidents/wh9.html |date=2008-06-14 }} '''The White House'''. Consultáu'l 6 de setiembre de 2008.


{{NF|1773|1841|Harrison, William Henry}}
{{NF|1773|1841|Harrison, William Henry}}


{{Presidentes de USA}}
{{Presidentes de los Estaos Xuníos d'América}}


{{AvisuTradubot|William Henry Harrison}}
{{AvisuTradubot|William Henry Harrison}}

Revisión actual a fecha de 00:24 7 ago 2024

William Henry Harrison
9. Presidente d'Estaos Xuníos

4 marzu 1841 - 4 abril 1841
← Martin Van Buren - John Tyler →
Eleiciones: eleiciones presidenciales d'Estaos Xuníos de 1840
9. Presidencia electa de los Estaos Xuníos

avientu 1840 - 4 marzu 1841
← Martin Van Buren - James K. Polk →
Eleiciones: eleiciones presidenciales d'Estaos Xuníos de 1840
Embajador de los Estados Unidos en Colombia (es) Traducir

24 mayu 1828 - 26 setiembre 1829 - Thomas Patrick Moore →
senador de los Estaos Xuníos

4 marzu 1827 - 20 mayu 1828 - Jacob Burnet →
Distritu: Ohio Class 3 senate seat (en) Traducir
Eleiciones: 20° Congreso de los Estados Unidos (es) Traducir
senador de los Estaos Xuníos

4 marzu 1825 - 4 marzu 1827
← Ethan Allen Brown
Distritu: Ohio Class 3 senate seat (en) Traducir
Eleiciones: 19° Congreso de los Estados Unidos (es) Traducir
delegado de la Cámara de Representantes de Estados Unidos (es) Traducir

8 ochobre 1816 - 3 marzu 1819
← John McLean - Thomas R. Ross →
gobernador d'Indiana

10 xineru 1801 - 28 avientu 1812
← ensin valor - Thomas Posey →
miembru de la Cámara de Representantes de los Estaos Xuníos

Vida
Nacimientu condáu de Charles City, 9 de febreru de 1773[1]
Nacionalidá Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Residencia North Bend (es) Traducir
Grouseland (en) Traducir
Llingua materna inglés
Muerte Casa Blanca[2], 4 d'abril de 1841[1] (68 años)
Sepultura Monumento estatal de la tumba de William Henry Harrison (es) Traducir
Causa de la muerte causes naturales
Familia
Padre Benjamin Harrison V
Madre Elizabeth Bassett
Casáu con Anna Harrison (1795, 1795 – m. 1841)[3]
Fíos/es
Hermanos/es Carter Bassett Harrison
Estudios
Estudios Hampden–Sydney College (en) Traducir
Universidá de Pennsylvania
Llingües falaes inglés[6]
llatín
Oficiu políticu, diplomáticu, oficial, estadista
Altor 173 cm
Llugares de trabayu Washington DC, Fort Washington (Ohio) (es) Traducir, Vincennes (es) Traducir, Bogotá y Cincinnati
Premios
Serviciu militar
Cuerpu militar Exércitu de los Estaos Xuníos
Graduación xeneral
Lluchó en Guerra ente Reinu Xuníu y Estaos Xuníos de 1812
Creencies
Relixón Ilesia episcopal nos Estaos Xuníos
Partíu políticu Partido Whig (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

William Henry Harrison (9 de febreru de 1773, condáu de Charles City – 4 d'abril de 1841, Casa Blanca) foi un políticu y militar d'Estaos Xuníos, qu'exerció como 9u. presidente de los Estaos Xuníos (1841), siendo'l primeru en morrer nel cargu. Asumió la presidencia a la edá de 68 años con 23 díes, siendo asina'l presidente más vieyu en tomar el cargu hasta la llegada al poder de Ronald Reagan y darréu Donald Trump, y el postreru presidente en nacer antes de la Declaración d'Independencia de los Estaos Xuníos. Harrison morrió de neumonía un mes dempués d'aportar al cargu, rematando asina'l mandatu presidencial más curtiu na historia de los Estaos Xuníos. La so muerte desamarró una curtia crisis constitucional, crisis que finalmente resolvió munches duldes alrodiu de la socesión presidencial que la constitución dexaba ensin responder hasta la introducción de la vigesimoquinta enmienda en 1967.

Antes de ser escoyíu presidente, Harrison sirvió como delegáu del Territoriu del Noroeste al congresu, gobernador del Territoriu d'Indiana y como representante y senador d'Ohio. Harrison ganó fama nacional por liderar les fuercies d'Estaos Xuníos en contra de los nativos americanos na Batalla de Tippecanoe en 1811,[7] tres la cual ganó'l llamatu de "Tippecanoe" (o "Viejo Tippecanoe"). Como xeneral na guerra de 1812, la so más notable contribución foi la victoria na Batalla del Támesis en 1813, lo que terminó coles hostilidaes na rexón.

Tres la guerra, Harrison camudar a Ohio, onde foi escoyíu en 1816 como representante a la cámara y en 1824 como senador. En sirviendo un periodu truncáu nel senáu, foi designáu ministru plenipotenciario pa la Gran Colombia en mayu de 1828. En Santafé de Bogotá, Harrison faló col presidente Simón Bolívar, pidiéndo-y adoptar una democracia al estilu d'Estaos Xuníos. Poco dempués, Harrison tornó a la so granxa en Ohio onde vivió nel retiru hasta la so nominación presidencial en 1836. Derrotáu, retiróse nuevamente a la so granxa antes de ser escoyíu presidente en 1840, y morrió n'abril de 1841, trenta y dos díes dempués d'asumir el poder. Foi güelu del ventenu tercer presidente Benjamin Harrison.

Biografía

[editar | editar la fonte]

Oríxenes y educación

[editar | editar la fonte]

William Henry Harrison nació'l 9 de febreru de 1773, siendo'l menor de los siete fíos de Benjamin Harrison V y la so esposa Elizabeth (Basset). Los Harrison yeren miembros d'una prominente familia política que vivía na Plantíu Berkeley nel Condáu de Charles City, Virxinia.[8] Harrison foi'l postreru presidente nacíu como suxetu británicu antes de la independencia d'Estaos Xuníos. El so padre foi llabrador, delegáu al Congresu Continental (1774-1777), firmante de la Declaración d'Independencia en 1776 y gobernador de Virxinia de 1781 a 1784.[9] L'hermanu mayor de Harrison, Carter Bassett Harrison, foi miembru por Virxinia de la cámara de representantes de 1793 a 1799.[8]

En 1787, a la edá de 14, Harrison ingresó a la presbiteriana Universidá de Hampden–Sydney.[10] Asistió hasta 1790, aprendiendo llatín y francés. Foi retiráu pol so padre episcopal, posiblemente productu d'un espertar relixosu mientres el so pasu pola universidá. Tres esto, Harrison asistió de manera curtia a una academia nel Condáu de Southampton; ellí arreyóse con Sociedá Relixosa de los Amigos cuáqueros y metodistes abolicionistes.

Furiosu, el so padre esclavista unviar a Filadelfia, onde vivió con Robert Morris. Harrison entró a la Universidá de Pennsylvania en 1790, onde estudió medicina so la batuta de Benjamín Rush.[11] Harrison, tal como lo espunxo na so biografía, nun esfrutaba la tema. En 1791, pocu dempués de la so llegada a Filadelfia, el so padre morrió, dexándolo ensin fondos pa siguir cola so educación. Con 18 años, foi dexáu baxu tutelar de Morris.[12]

Carrera militar temprana

[editar | editar la fonte]

El gobernador Henry Lee de Virxinia, amigu del padre de Harrison, supo de la so situación tres la muerte del so padre y convencer de xunise al exércitu. Menos de 24 hores dempués de falar con Llei, Harrison foi comisionado como alférez del oncenu reximientu d'infantería del exércitu de los Estaos Xuníos, a la edá de 18 años. Foi asignáu a Cincinnati nel Territoriu del Noroeste, onde se desenvolvía la Guerra India Noroeste.[13]

El xeneral Anthony Wayne asumió'l comandu del exércitu occidental en 1792, tres una desastrosa derrota del so antiguu comandante, Arthur St. Clair. Harrison foi xubíu a teniente mientres esi branu gracies la so ferrial disciplina, y foi xubíu nuevamente al añu siguiente a ayudante de campu. Foi de Wayne que Harrison aprendió a remanar un exércitu nel vieyu oeste de manera esitosa. Harrison participó na decisiva victoria de Wayne na batalla de los Árboles Cayíos en 1794, que llevó a la fin de la Guerra India Noroeste.[14] Tres la guerra, el Teniente Harrison foi unu de los firmantes del Tratáu de Greenville en 1795, que dexó la colonización per parte de colonos blancos del territoriu anguaño ocupáu por Ohio.[8][15][16]

Tres la muerte de la so madre en 1793, Harrison heredó una porción de los bienes de la familia, incluyendo 3000 acres de tierra y dellos esclavos. Entá nel exércitu, Harrison vendió'l so terrén al so hermanu.[17]

Matrimoniu y familia

[editar | editar la fonte]

En 1795, Harrison conoció a Anna Symmes, de North Bend, Ohio. Symmes yera fía del xuez John Kleve Symmes, una importante figura en Ohio y antiguu representante nel Congresu de la Confederación.[8] Cuando Harrison pidió en matrimoniu a Anna, el padre d'esta negar. Harrison esperó hasta un viaxe de negocios del xuez Symmes pa casase furtivamente con Anna'l 25 de payares de 1795.[18] Tres esto, esmolecíu pola capacidá de Harrison de caltener a Anna, Symmes vendió-y a la moza pareya 160 acres de tierra en North Bend.[19]

La pareya tuvo diez fíos; d'estos, nueve vivieron hasta la adultez y unu morrió na infancia. Anna atopábase constantemente con problemes de salú a lo llargo del matrimoniu, principalmente por cuenta de los sos múltiples embaranzos.[20] Sicasí, vivió ventitrés años más que'l so maríu, morriendo'l 25 de febreru de 1864, a los 88 años.

Créese que Harrison tuvo otros seis fíos con Dilsia, una de les sos esclaves. Cuando se presentó a les eleiciones pa presidente, nun deseyaba qu'hubiera «neños esclavos bastardos» cerca d'él, asina qu'apurrió a cuatro de los sos fíos al so hermanu, quien los vendió a un plantíu en Xeorxa. Al traviés d'esta llinia familiar, Harrison ye'l bisagüelu del famosu activista polos derechos civiles Walter Francis White, quien foi presidente de la NAACP ente 1931 y 1955.[21]

Carrera política

[editar | editar la fonte]

Harrison arrenunció al exércitu en 1797 y empezó a realizar una campaña ente los sos amigos y familia p'algamar un puestu nel gobiernu del Territoriu del Noroeste. Cola ayuda del so amigu cercanu, el secretariu d'Estáu Timothy Pickering, Harrison foi encamentáu pa reemplazar al saliente secretariu del Territoriu del Noroeste, asumiendo'l cargu en xunu de 1798 y sirviendo hasta ochobre del siguiente añu, tiempu nel cual actuó como gobernador encargáu mientres les múltiples ausencies del gobernador Arthur St. Clair.[8][15][22][23]

Refrán: Yo creo y digo que ye verdaderu sentimientu democráticu, que toles midíes del Gobiernu tán dirixíes a la finalidá de faer ricos a los ricos y los probes más probes.

Miembru del Congresu

[editar | editar la fonte]
Harrison como mozu parllamentariu de la Cámara de Representantes a la edá de 27 años

Harrison tenía a munchos amigos nos más altos círculos sociales del este del país, y ganó rápido una reputación ente ellos como líder arteru del interior entá non esploráu del país.[22] Harrison llevó a cabu una esitosa iniciativa de cría de caballos que-y xeneró aclamación a lo llargo del Territoriu del Noroeste,[24] abogando tamién por un amenorgamientu de los precios de la tierra, principal esmolición de los habitantes del Territoriu na dómina. El Congresu de los Estaos Xuníos aprobara una política agraria que xeneraba altos costos de la tierra, política mal vista polos habitantes del Territoriu. Cuando Harrison presentar pa les eleiciones de congresu, fixo campaña a favor de camudar dicha política p'asina promover la migración faía'l Territoriu.[25] En 1799, a los 26 años, Harrison venció al fíu de Arthur St. Clair, y foi escoyíu como'l primer delegáu en representar al Territoriu del Noroeste nel Congresu. Harrison sirvió del 4 de marzu de 1799 al 14 de mayu de 1800.[8][26] Como delegáu d'un territoriu, non d'un estáu, nun se-y dexó votar en proyeutos de llei, pero pudo participar en comités, presentar llexislaciones y aldericar.[27]

Como delgáu, Harrison promovió de manera esitosa la Llei de Tierres de 1804. Esta llei facilitaba a los colonos la compra de tierra nel Territoriu del Noroeste al dexar qu'esta fuera vendida en pequeñes parceles. La disponibilidad de tierra barata foi un importante factor na crecedera poblacional del Territoriu.[28] Harrison tamién sirvió nel comité que definió como estremar el Territoriu del Noroeste. El comité encamentó estremar el territoriu en dos segmentos, creando asina los territorios d'Ohio ya Indiana. L'encamientu foi enllantada y los dos nuevos territorios fueron establecíos en 1800.[29]

Ensin informar a Harrison, el presidente John Adams nomar pa ser gobernador del nuevu Territoriu d'Indiana, basáu nes sos afiliaciones polítiques aparentemente neutres y na so conocencia «del oeste». Harrison foi escoyíu pol senáu pal puestu a otru día.[30] Sorprendíu pola decisión, Harrison aceptó la posición solo tres el compromisu de los jeffersonianos de nun retiralo de la oficina tres la victoria d'estos nes siguientes eleiciones.[31] Tres esto arrenunció al congresu.[32] El Territoriu d'Indiana entendía los futuros estaos d'Indiana, Illinois, Michigan, Wisconsin y la parte este de Minnesota.[33]

Gobernador

[editar | editar la fonte]

Harrison camudóse'l 10 de xineru de 1801 a Vincennes, la capital del acabante fundar Territoriu d'Indiana. [32] Ellí, Harrison construyó una finca llamada Grouseland, que sirvió como centru de la vida social y política del Territoriu. [20] Como Gobernador, Harrison tenía amplios poderes incluyendo l'autoridá pa designar a tolos oficiales y a tola llexislatura del Territoriu, y la potestá pa crear nuevos distritos nel Territoriu. Una de los sos más importantes responsabilidaes yera la de llograr los títulos de les tierres de los indíxenes nativos. Al llograr dichos títulos, facilitaríase la colonización de la rexón, amontando la población d'Estaos Xuníos y dexando al Territoriu llograr la condición d'estáu.[8] Harrison tenía tamién razones personales pa buscar la espansión del Territoriu, yá que'l so futuru políticu dependía en parte al ascensu d'Indiana a estáu. En 1803, el presidente Thomas Jefferson autorizó a Harrison a axustar y a roblar trataos colos nativos.

Harrison supervisó'l desenvolvimientu de trelce trataos al traviés de los cualos el Territoriu mercó más de sesenta millones d'acres de tierra a líderes indíxenes, incluyendo gran parte de lo qu'anguaño ye'l sur d'Indiana. El Tratáu de San Luis de 1804 col líder nativu Quashquame llevó a la entrega, per parte de los pueblos Sauk y Meskwaki, de gran parte del actual oeste d'Illinois y partes de Missouri. Esti tratáu foi bien mal recibíu polos Sauk, cuantimás por Ferre Negru. La firma del mesmu foi la principal razón pola cual los Sauk aliar col Reinu Xuníu mientres la guerra de 1812. Harrison pensó que cola firma del Tratáu de Grouseland en 1805 apangaría a los indíxenes, pero la tensión siguió vixente nel Territoriu.

William Henry Harrison con ropaje militar mientres la Guerra de 1812

El Tratáu de Fort Wayne de 1809 caldió de nuevu los ánimos. Harrison mercó a los Miami, quien afirmaben ser los dueños de la tierra, más de dos millones y mediu d'acres de territoriu habitáu polos pueblos Shawnee, Kikapú, Wea y Piankeshaw. Harrison entainó la compra ufiertando grandes subsidios a les tribus y a los sos líderes p'asina poder tener llistu'l tratáu primero que'l presidente Jefferson dexara'l poder y camudara l'alministración.[34][35] Los indíxenes que vivíen nel área taben furiosos col alcuerdu ya intentaron revocalo de manera infructuosa.

En 1803, Harrison influyó al congresu a revocar l'Artículu 6 de la Ordenanza Noroeste, coles mires de dexar la esclavitú nel Territoriu d'Indiana. Harrison argumentó que la esclavitú yera necesaria pa faer a la rexón más curiosa a los colonos faciendo al territoriu más prósperu económicamente.[36] El congresu suspendió l'artículu por diez años mientres los cualos la rexón cubierta pola ordenanza llogró'l derechu a determinar por sigo mesma'l dexar o non la esclavitú. El mesmu añu, Harrison fizo que la llexislatura territorial aprobara un sistema de contratos forzosos.[37] Harrison intentó asina llegalizar la esclavitú de manera direuta en 1805 y 1807; esto causó gran molestia nel Territoriu. Cuando en 1809 la llexislatura foi escoyida por votu popular per primer vegada, Harrison atopar cola victoria del partíu abolicionista. La llexislatura bloquió tou plan en busca de l'aprobación de la esclavitú nel Territoriu, y revocó les lleis de contratos forzosos que Harrison llogró enllantar en 1803.[38][39]

El presidente Jefferson, el principal autor de la Ordenanza Noroeste. realizó un pactu secretu con James Lemen pa ganar al movimientu pro-esclavista lideráu por Harrison. A pesar de tener esclavos, Jefferson nun deseyaba que la esclavitú espandir al Territoriu del Noroeste, yá que creía que la práutica tenía de terminar. Sol conveniu Jefferson-Lemen, el presidente donába-y dineru a Lemen por que esti va fundar ilesies en Illinois ya Indiana encargaes de detener al movimientu pro-esclavista. N'indiana, la fundación d'una ilesia anti-esclavista llevó a los ciudadanos a roblar un pidimientu y a entamase políticamente pa ganar los esfuercios por llegalizar la esclavitú de Harrison. Jefferson y Lemen fueron vitales na derrota de los intentos de Harrison, en 1805 y 1807, en busca d'algamar l'aprobación de la esclavitú nel Territoriu.[40]

Semeya de William Henry Harrison

La so esperiencia anterior en política empecípiase como gobernador del territoriu d'Indiana, antes de ser un estáu, y darréu sigue como Congresista y senador pol estáu d'Ohio. Harrison consiguiera fama en tol país como héroe de guerra pola so participación na batalla de Tippecanoe en 1811, na que tropes d'Estaos Xuníos ganaren a una confederación d'indios dirixida por Tenskwatawa. Tres esta batalla recibió'l llamatu de "Tippecanoe" o "Old Tippecanoe".[41][42]

Depués foi escoyíu Representante (diputáu) pol 1º Distritu congresional del Estáu d'Ohio a la Cámara de Representantes del Congresu de los Estaos Xuníos (un escañu que taba vacante pol arrenunciu del so anterior titular John McLean) como candidatu del Partíu Demócrata-Republicanu de los Estaos Xuníos; él tomó posesión del cargu'l 8 d'ochobre de 1816 y permaneció nel mesmu hasta'l 3 de marzu de 1819.[43]

En 1824 Harrison foi escoyíu pola Asamblea Xeneral d'Ohio (Asamblea Llexislativa estatal o rexonal) como senador por Ohio al Senáu de los Estaos Xuníos; tomó posesión el 4 de marzu de 1825 y tuvo nel cargu hasta'l 20 de mayu de 1828. P'aquella dómina Harrison yera miembru del Partíu Nacional-Republicanu, surdíu de la división y desintegración del Partíu Demócrata-Republicanu.[44]

Embaxador na Gran Colombia

[editar | editar la fonte]

Designáu como ministru plenipotenciario de los Estaos Xuníos na Gran Colombia, Harrison dimitió del Congresu y llegó a Santafé de Bogotá el 22 d'avientu de 1828. Nel so primer informe a la Secretaría d'Estáu declara que'l país taba en cantu de l'anarquía y que'l presidente Simón Bolívar taba a puntu de convertise nun dictador. Harrison critica a Bolívar, indicando que «... el más fuerte de tolos gobiernos ye'l qu'ufierta mas llibertá». Fixo un llamáu a Bolívar pa fomentar el desenvolvimientu d'una democracia representativa. En respuesta, Bolívar escribió: «Los Estaos Xuníos paecen destinaos pola Providencia a plagar l'América de tormentos en nome de la llibertá», un sentimientu qu'algamó la fama n'América Llatina. Cuando la nueva alministración del presidente Andrew Jackson asumió'l poder en marzu de 1829, volvió a los Estaos Xuníos en xunu de 1829.

Llegada a la presidencia

[editar | editar la fonte]
Muerte del presidente Harrison

Ante la impopularidá del presidente Van Buren (que nun terminaba de reconocer la independencia de Texas al respective de Méxicu),[45] el partíu whig recurrió a él como candidatu presidencial por cuenta del so aura d'héroe de guerra, que foi insistentemente usada nuna campaña eleutoral de gran proselitismu[46] que lu llevó a imponese de forma contundente nes eleiciones de 1840.

Al ser escoyíu presidente, cuntaba coles mesmes 68 años, una edá solo superada por Ronald Reagan (quien foi escoyíu en 1980 a los 69 años) y por Donald Trump (quien foi escoyíu en 2016 a los 70 años). Sicasí, al cabu de xustos trenta díes de xurar el cargu, finó, convirtiéndose asina nel presidente norteamericanu más curtiu de tola historia del so país. Al paecer, el so estáu de salú resintióse por cuenta de que pronunció el so discursu inaugural nun día de temperatures xelices ensin llevar el conveniente abrigu, venciendo finalmente a una neumonía.[47]

Foi tamién el primer presidente en finar mientres l'exerciciu del so gobiernu. La so muerte marcó'l cayente de los whig, yá que'l so vicepresidente y socesor, John Tyler, tenía unes posiciones ya idees polítiques distintes de les de los líderes del partíu, Clay y Webster. Estes diverxencies ideolóxiques traxeron consigo serios choques y provocaron la rotura ente'l presidente y el so grupu.[46] Foi güelu paternu del tamién presidente Benjamin Harrison.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. ↑ Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.John T. Woolley. «The American Presidency Project». Consultáu'l 6 agostu 2021.
  3. ↑ Identificador de persona en The Peerage: p32287.htm#i322866. Data de consulta: 7 agostu 2020.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Afirmao en: The Peerage. Llingua de la obra o nome: inglés. Autor: Darryl Lundy.
  5. ↑ Afirmao en: Walter White: Mr. NAACP. Páxina: 3. Editorial: University of North Carolina Press. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 2006. Autor: Kenneth Robert Janken.
  6. ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 12184486w. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
  7. ↑ Buescher, John. «Tippecanoe and Walking Canes Too». TeachingHistory.org. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2011.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 «William Henry Harrison Biography». About The White House: Presidents. whitehouse.gov. Consultáu'l 19 de xunu de 2008.
  9. ↑ Owens, 2007, p. 3.
  10. ↑ Freehling, William. «William Henry Harrison: Life Before the Presidency». American President: An Online Reference Resource. University of Virxinia. Consultáu'l 10 d'avientu de 2010. «The boy enjoyed a solid education—tutored at home, then three years at Hampden-Sydney College in Hanover County, Virxinia.»
  11. ↑ Owens, 2007, p. 14.
  12. ↑ Langguth, 2007, p. 16.
  13. ↑ Owens, 2007, páxs. 14, 22.
  14. ↑ Owens, 2007, p. 27.
  15. ↑ 15,0 15,1 Langguth, 2007, p. 160.
  16. ↑ Owens, 2007, páxs. 21, 27-29.
  17. ↑ Owens, 2007, p. 39.
  18. ↑ Owens, 2007, páxs. 38-39.
  19. ↑ Owens, 2007, p. 40.
  20. ↑ 20,0 20,1 Owens, 2007, p. 56.
  21. ↑ Janken, Kenneth Robert (2006). Walter White: Mr. NAACP. Chapel Hill: UNC Press, páx. 3-4.
  22. ↑ 22,0 22,1 Owens, 2007, p. 41.
  23. ↑ Green, 2007, p. 9.
  24. ↑ Owens, 2007, p. 43.
  25. ↑ Owens, 2007, páxs. 44-45.
  26. ↑ «Harrison, William Henry, (1773–1841)». Biographical Directory of the United States Congress. Consultáu'l 4 de febreru de 2009.
  27. ↑ Owens, 2007, páxs. 45-46.
  28. ↑ Langguth, 2007, p. 161.
  29. ↑ Owens, 2007, páxs. 47-48.
  30. ↑ Owens, 2007, p. 50.
  31. ↑ Owens, 2007, p. 51.
  32. ↑ 32,0 32,1 Owens, 2007, p. 53.
  33. ↑ Owens, 2007, páxs. 49, 50, 54.
  34. ↑ Funk, 1969, p. 167.
  35. ↑ Owens, 2007, páxs. 65-66, 79, 80, 92.
  36. ↑ Owens, 2007, páxs. 68–69.
  37. ↑ Owens, 2007, páxs. 69-72.
  38. ↑ Gresham, 1919, p. 21.
  39. ↑ Owens, 2007, páxs. 179-180.
  40. ↑ Peck, J. M. (4 de xunu de 1851). The Jefferson-Lemen Compact. Consultáu'l 28 de marzu de 2010.
  41. ↑ [1]
  42. ↑ [2]
  43. ↑ [3]
  44. ↑ [4]
  45. ↑ Más allá del Homo Sapiens - Vol II (Beyond the Homo Sapiens - Vol II) Autor: Mariú Suárez; en books.google.es.
  46. ↑ 46,0 46,1 Curtia historia de los Estaos Xuníos d'América Autores: Cristián Guerrero Yoacham y Cristián Guerreru Llira; en books.google.es.
  47. ↑ Introducción a la psicoloxía. Autores: Charles G. Morris y Albert A. Maisto; en [5]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]
Presidentes de los Estaos Xuníos d'América 		U.S. presidential seal
Washington | J. Adams | Jefferson | Madison | Monroe | J.Q. Adams | Jackson | Van Buren | W. Harrison | Tyler | Polk | Taylor | Fillmore | Pierce | Buchanan | Lincoln | A. Johnson | Grant | Hayes | Garfield | Arthur | Cleveland | B. Harrison | Cleveland | McKinley | T.R. | Taft | Wilson | Harding | Coolidge | Hoover | F.D.R. | Truman | Eisenhower | J.F.K. | L.B.J. | Nixon | Ford | Carter | Reagan | G.H.W. Bush | Clinton | George W. Bush | Barack Obama | Donald Trump | Joe Biden
Artículu de traducción automática a partir de "William Henry Harrison" que necesita revisión. Quita l'avisu cuando tea correxíu.
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Henry_Harrison&oldid=4234431»