Karl Dönits

Karl Dönits
Karl Dönits
	alm. Karl Dönitz‎
Almaniyanın reyxsprezidenti
	30 aprel 1945 – 23 may 1945
Əvvəlki	Adolf Hitler
Sonrakı	Birləşmiş hərbi işğal (1945-1949); Teodor Hoys (Qərbi Almaniya); Vilhelm Pik (Şərqi Almaniya)
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	16 sentyabr 1891
Doğum yeri	Qrünau, Almaniya İmperiyası
Vəfat tarixi	24 dekabr 1980 (89 yaşında)
Vəfat yeri	Aumül, Qərbi Almaniya
Vəfat səbəbi	ürək tutması
Partiya	Alman Nasional Sosialist Fəhlə Partiyası;
Fəaliyyəti	siyasətçi, avtobioqraf[d], zabit
Həyat yoldaşı	İngeborqa Veber
Uşaqları	qızı: Ursula (1917-?); oğlanları: Klaus (1920-1944), Piter (1922-1943)
Dini	protestantlıq, lüteranlıq
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti	Üçüncü Reyx
Qoşun növü	Almaniya İmperatorluq Donanması, Reichsmarine, Kriqsmarine
Rəhbərlik edib	Kriqsmarine;
Döyüşlər	Birinci Dünya müharibəsi,; İkinci Dünya müharibəsi,; Atlantika uğrunda müharibə;
Təltifləri
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Karl Dönits (alm. Karl Dönitz‎; 16 sentyabr 1891^[3]^[1]^[…], Qrünau^[d], Prussiya, Almaniya imperiyası^[1]^[4] – 24 dekabr 1980^[3]^[5]^[…], Aumül^[d], Şlezviq-Holşteyn, Qərbi Almaniya) — Almaniyanın dövlət və hərbi xadimi, qross-admiral (1943), sualtı donanmanın komandanı (1935—1943), Almaniya Hərbi-Dəniz Qüvvələrinin Baş komandanı (1943—1945), 30 aprel-23 may 1945-ci il tarixləri arasında Almaniyanın dövlət başçısı və Ali Baş Komandanı.

Həyatı

Karl Dönits 16 sentyabr 1891-ci ildə Berlin yaxınlığındakı Qrünau şəhərində mühəndis - optik ailəsində dünyaya gəlmişdir.

1910-cu ildə kadet kimi hərbi - dəniz qüvvələrində xidmətə başlamış, bir müddət hazırlıq keçdikdən sonra, 1913-cü ildə Almaniya Hərbi - Dəniz Qüvvələrinin zabiti olmuşdur. Birinci dünya müharibəsi ərəfəsində Dönits Aralıq dənizində kreyser şəxsi heyəti tərkibində xidmət etmiş, daha sonra 1916-cı ilin oktyabr ayında sualtı gəmilərin şəxsi heyətinə daxil edilmişdir. 1918-ci ildə əsir düşmüş və 1919-cu ilin iyul ayına qədər əsirlikdə qalmışdır.

Almaniya Hərbi - Dəniz Qüvvələrində xidmətini davam etdirən Dönits, 1935-ci ildə yeni tipli sualtı qayıqların hazırlanması və mükəmməlləşdirilməsi tapşırığını almışdır. Ancaq Herman Herinq ilə sualtı donanmaya ayrılan vəsait üzərində gərgin mübahisələrin yaranması bu prosesi bir müddət ləngitmişdir. Dönits həmin dövrdə müharibə başlayacağı təqdirdə Britaniyaya və digər ölkələrə müqavimət göstərmək üçün Reyxin təxminən 1000 sualtı gəmiyə ehtiyacı olduğunu bildirsə də, 1939-cu ildə ilk uğurlu nailiyyətlərə 57 sualtı gəmi ilə çatmışdır.

1943-cü ildə Adolf Hitlerin əmri ilə Qross-admiral Karl Dönits, Erix Röderin yerinə Alman Hərbi Dəniz Qüvvələrinin (Kriegsmarine) komandanı təyin olunmuşdur. Həmin ərəfədə Dönitsin sualtı gəmiləri nəinki Atlantik okeanı və Aralıq dənizi sularında müttəfiq qüvvələrə güclü müqavimət göstərmiş, hətta Antarktidaya da elmi-ekspedisiyalar etmişlər.

Qross-admiral Karl Dönits o dövr hərbçiləri arasında sualtı donanmanın "Canavar sürüsü" taktikası ilə məşhurlaşmışdır.

Adolf Hitlerin 30 aprel 1945-ci ildə intiharından sonra onun vəsiyyətinə əsasən Karl Dönits Alman dövlətinin sükanı arxasına keçmiş və həmin il may ayının 8-də kapitulasiya barədə danışıqlar aparmışdır.

Nürnberq cinayətlər məhkəməsində Qrossadmiral Karl Dönits törətdiyi cinayətlərə görə təqsirli bilinərək 10 il azadlıqdan məhrum edilmiş və 1956-cı ilin oktyabr ayında azadlığa buraxılmışdır.

Qərbi Berlindəki Şpandau həbsxanasından çıxdıqdan sonra Karl Dönits "10 il və 20 gün" adlı memuar yazdı.Bu əsərdə 10 il sualtı donanmaya komandanlıq və 20 gün dövlət başçılığı nəzərdə tutulurdu. Qross-admiral Karl Dönits 24 dekabr 1980-ci il tarixində vəfat etmişdir.

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Hitler's U-Boat War: The Hunters, 1939-1942. 1996. S. 35. ISBN 0-394-58839-8
↑ ¹ ² ³ Busch R., Röll H. Der U-Boot-Krieg, 1939-1945 (alm.): Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von September 1939 bis Mai 1945. E.S. Mittler & Sohn, 2003. S. 55. 539 s. ISBN 978-3-8132-0515-2
↑ ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
↑ Nuremberg Trials Project. 2016.
↑ Karl Donitz // Encyclopædia Britannica (ing.).

Xarici keçidlər

Karl Dönitz ilə ilgili İngiliscə məlumat
Юбершер Г. Соратники Гитлера. Гальдер. Дениц. — Ростов-на-Дону: Феникс, 1998. — ISBN 5-222-00440-6
Дёниц К. Немецкие подводные лодки во Второй мировой войне (сокращённый перевод "10 лет и 20 дней")
Агония Третьего рейха: о чем молчали архивы

[_d6c7a17b5473192a-1] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Hitler's U-Boat War: The Hunters, 1939-1942. 1996. S. 35. ISBN 0-394-58839-8

[_e9a5de085d88c3e1-2] ¹ ² ³ Busch R., Röll H. Der U-Boot-Krieg, 1939-1945 (alm.): Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von September 1939 bis Mai 1945. E.S. Mittler & Sohn, 2003. S. 55. 539 s. ISBN 978-3-8132-0515-2

[_7185f454e8b6f4d9-3] ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_5e9b66a62877f28f-4] Nuremberg Trials Project. 2016.

[_c73bb456d98b94db-5] Karl Donitz // Encyclopædia Britannica (ing.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Nasist Partiyası
Rəhbəri	Anton Dreksler (1919–1921) • Adolf Hitler (1921–1945) • Martin Borman (1945)
Tarixi	Adolf Hitlerin hakimiyyətə gəlişi • Pivə qiyamı • Qəhvəyi ev • Denasifikasiya • Fövqəladə Qanun (1933) • Almaniya Fəhlə Partiyası • Nasional Sosialist Proqram • Nasizm • Uzun bıçaqlar gecəsi • Nürnberq qurultayı • Büllur gecə • Hücum bölükləri • Tule Cəmiyyəti
Nəşrləri	Völkischer Beobachter • Das Schwarze Korps • Das Reich • Innviertler Heimatblatt • Arbeitertum • Der Angriff • Panzerbär
Görkəmli üzvləri	Artur Aksman • Hyuston Stüart Çemberlen • Kurt Dalyuge • Rixard Valter Darre • Rudolf Dils • Karl Dönits • Ditrix Ekart • Adolf Eyxman • Hans Frank • Roland Fraysler • Vilhelm Frik • Valter Funk • Yozef Gebbels • Herman Görinq • Ernst Hanfştenql • Rudolf Hess • Reynhard Heydrix • Henrix Himmler • Rudolf Höss • Ernst Kaltenbrunner • Robert Ley • Yozef Mengele • Konstantin fon Noyrat • İoahim fon Ribbentrop • Ernst Röm • Alfred Rozenberq • Bernhard Rust • Fritz Todt • Baldur fon Şirax • Artur Zeys-İnkvart • Albert Şpeer • Qreqor Ştrasser • Otto Ştrasser • Yulius Ştrayxer • Kozima Vaqner
Törəmələri	Qara Cəbhə (Ştrasserizm) / Alman Sosial Birliyi • Alman İmperiya Partiyası • Almaniya Nasional Demokrat Partiyası • Sosialist Reyx Partiyası • NSAFP/AO
Əlaqəli	Horst-Vessel mahnısı • Milli Siyasi Təhsil İnstitutları • Nasist Almaniyası • Hitleryugend • Nasist irqi siyasəti • SS

Nürnberq prosesində təqsirləndirilən şəxslər
Ölüm hökmü alanlar	Martin Borman (qiyabi) • Herman Görinq (intihar edib) • Frits Zaukel • Artur Zeys-İnkvart • Alfred Yodl • Ernst Kaltenbrunner • Vilhelm Keytel • İoahim fon Ribbentrop • Alfred Rozenberq • Hans Frank • Vilhelm Frik • Yulius Ştrayxer
Həbs cəzası alanlar	Rudolf Hess • Karl Dönits • Konstantin fon Neyrat • Erix Reder • Valter Funk • Baldur fon Şirax • Albert Şpeer
Bəraət qazananlar	Frans von Papen • Hans Friçe • Yalmar Şaxt
Qərar qəbul edilməyib	Qustav Krupp • Robert Ley
Təqsirləndirilən şəxslərin siyahısına salınıblar, lakin məhkəmə qarşısında cavab verməyiblər	Martin Borman (itkin düşüb) • Qustav Krupp (səhhətinə görə) • Robert Ley (intihar edib)
Kateqoriya

Karl Dönits
alm. Karl Dönitz‎


Almaniyanın reyxsprezidenti
30 aprel 1945 – 23 may 1945
Əvvəlki	Adolf Hitler
Sonrakı	Birləşmiş hərbi işğal (1945-1949) Teodor Hoys (Qərbi Almaniya) Vilhelm Pik (Şərqi Almaniya)
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	16 sentyabr 1891
Doğum yeri	Qrünau, Almaniya İmperiyası
Vəfat tarixi	24 dekabr 1980 (89 yaşında)
Vəfat yeri	Aumül, Qərbi Almaniya
Vəfat səbəbi	ürək tutması
Partiya	Alman Nasional Sosialist Fəhlə Partiyası
Fəaliyyəti	siyasətçi, avtobioqraf^[d], zabit
Həyat yoldaşı	İngeborqa Veber
Uşaqları	qızı: Ursula (1917-?) oğlanları: Klaus (1920-1944), Piter (1922-1943)
Dini	protestantlıq, lüteranlıq
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti	Üçüncü Reyx
Qoşun növü	Almaniya İmperatorluq Donanması^[1], Reichsmarine, Kriqsmarine^[2]
Rəhbərlik edib	Kriqsmarine
Döyüşlər	Birinci Dünya müharibəsi, İkinci Dünya müharibəsi, Atlantika uğrunda müharibə

Təltifləri

Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Karl Dönits

Həyatı

İstinadlar

Xarici keçidlər

Naviqasiya menyusu

Axtar