Βουκελάριοι

Βυζαντινός Στρατός
Ενεργό	660–1453
Χώρα	Βυζαντινή αυτοκρατορία
Τύπος	Στρατός ξηράς
Αρχηγείο	Κωνσταντινούπολη
Συμπλοκές	Πόλεμοι της Βυζαντινής αυτοκρατορίας

Οι Βουκελάριοι ήταν μονάδα στρατιωτών στην ύστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία που δεν υποστηρίζονταν από το κράτος, αλλά από κάποιο άτομο, όπως στρατηγό ή κυβερνήτη, ουσιαστικά ήταν τα «οικιακά στρατεύματα».

Η λέξη ετυμολογείται από τη λέξη βουκάκρατον, η οποία παράγεται από τις λέξεις «βούκα», δηλ. μπουκιά, όπως ονομαζόταν εκείνη την εποχή το Σώμα Κυρίου της Θείας Ευχαριστίας ή/και ο Άρτος της Αρτοκλασίας που αποτελεί τύπο Του και «Άκρατος», δηλ. ανόθευτος οίνος, που συμβολίζει το Αίμα της Αιωνίου Ζωής του Κυρίου, το μη προσμεμιγμένο με το ύδωρ του θανάτου που έρρευσε όταν ο Ιησούς παρέδωσε το Πνεύμα επάνω στο Σταυρό, καθώς και από τη λέξη κελλάριος, που σημαίνει «φύλακας».

Αυτές οι μονάδες ήταν γενικά αρκετά μικρές, αλλά ειδικά κατά τη διάρκεια πολλών εμφύλιων πολέμων, αυξάνονταν σε αριθμό αρκετών χιλιάδων ανδρών. Στην πραγματικότητα, οι βουκελάριοι ήταν μικρά ιδιωτικά στρατεύματα εξοπλισμένα και πληρωμένα από πλούσιους επιρροή ανθρώπους. Ως εκ τούτου ήταν αρκετά συχνά καλύτερα εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι, για να μην αναφέρουμε παρακινημένοι, από τους τακτικούς στρατιώτες της εποχής. Τον 6ο αιώνα ο Βελισάριος απασχολούσε έως και 7.000 βουκελάριους. Μέχρι αυτή την περίοδο, οι βουκελάριοι ενσωματώθηκαν καλά στον κύριο ρωμαϊκό στρατό και σύντομα ο όρος άρχισε να εφαρμόζεται αδιακρίτως σε καλά εξοπλισμένα ιππικά στρατεύματα. Έτσι, τον 7ο αιώνα, όταν οι περιοχές στρατιωτικής στρατολόγησης αποτελούσαν τη βάση του Θεματικού Συστήματος, ένα από τα πρώτα θέματα ήταν εκείνο των Βουκελάριων, στην περιοχή της Παφλαγονίας και της Γαλατίας, με την πρωτεύουσά της στην Άγκυρα.