Ιταλική εκστρατεία του Σουβόροφ

Το πέρασμα του Σουβόροφ από τις Άλπεις

Η Ιταλική εκστρατεία του Σουβόροφ είναι οι μάχες του Ρώσου στρατηγού Αλεξάντερ Βασίλεβιτς Σουβόροφ στην Ιταλία, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση της χώρας από τους Γάλλους, το 1799.

Γεγονότα

Πριν την εκστρατεία

Ν. Α. Σαμπούνιν - Ο Σουβόροφ φεύγει από το χωριό Κοντσάνσκοε στην εκστρατεία του 1799 (Ομοσπονδιακό μουσείο του Α. Β. Σουβόροφ)

Το 1798, η Ρωσική Αυτοκρατορία έγινε μέλος της 2ης αντιγαλλικής συνομοσπονδίας (μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστρία, την Τουρκία και το Βασίλειο της Νάπολης). Δημιουργήθηκε ρωσο-αυστριακός στρατός για εκστρατεία στην Βόρεια Ιταλία, τα εδάφη της οποίας είχε κατακτήσει η Γαλλία. Αρχικά, οι συμμάχοι σκέφτονταν να διορίσουν διοικητή τον αρχιδούκα Ιώσηφ. Αλλά, μετά από πίεση της Αγγλίας, η Αυστρία ζήτησε από τον Παύλο Α' να διορίσει διοικητή τον Σουβόροφ. Στις 14 (25) Μαρτίου, ο Σουβόροφ έφτασε στη Βιέννη, όπου έλαβε τον τίτλο του στρατάρχη της Αυστρίας από τον αυτοκράτορα Φράντς Α'. Στις 4 (15) Απριλίου, ο Σουβόροφ φτάνει στην Βερόνα, ενώ την επόμενη, μαζί με τους στρατιώτες του, έφτασε στο Βαλέντζι.

Εκστρατεία

Μάχη του ποταμού Άντα

Στις 8 (19) Απριλίου άρχισε η προώθηση από το Βαλέντζι στο ποταμό Άντα των Ρώσων και των Αυστριακών, με αρχηγό τον Σουβόροφ, ο οποίος είχε στη διάθεση του 80.000 στρατιώτες. Η πρώτη σύγκρουση των συμμάχων και των Γάλλων στη Βόρεια Ιταλία έγινε στις 10 (21) Απριλίου, και είχε ως αποτέλεσμα τη κατάληψη της πόλης-οχυρού Μπρέσια. Η κατάληψη της Μπρέσια έδωσε την δυνατότητα στους συμμάχους να αρχίσουν τη πολιορκία των οχυρών Μαντούα και Πεσκέρα, και να αρχίσουν να στέλνουν τις κύριες δυνάμεις στο Μιλάνο. Στις 15 (26) Απριλίου καταλήφθηκε η πόλη Λέκκο, στις 16 (27) Απριλίου άρχισε η μάχη στο ποταμό Άντα - οι Ρώσοι κατάφεραν να νικήσουν τους Γάλλους, οι οποίοι είχαν αρχηγό το στρατηγό Ζαν Βίκτορ Μόρο. Οι Γάλλοι έχασαν 3.000 στρατιώτες, ενώ άλλοι 5.000 Γάλλοι αιχμαλωτίστηκαν.

Στις 17 (28) Απριλίου, οι σύμμαχοι έφθασαν στο Μιλάνο. Στις 20 Απριλίου (1 Μαΐου), έφθασαν στο ποταμό Πάδο. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, είχαν πέσει τα οχυρά Πεσκέρα, Τορτόνα, Πινιγκετόνε, και σε κάθε από αυτό ο Σουβόροφ άφηνε ένα σώμα από Αυστριακούς, για αυτό και ο αριθμός των στρατιωτών που είχε στη διάθεση του μίκρυνε. Στις αρχές του Μάη, ο Σουβόροφ κινήθηκε στο Τουρίνο. Στις 5 (16) Μαΐου, το σώμα του Μόρο επιτέθηκε σε αυτό των Αυστριακών στο Μαρένγκο, αλλά χάρη στη βοήθεια του σώματος του Μπαγκρατιόν η επίθεση αποκρούστηκε. Οι Γάλλοι υποχώρησαν, και παρέδωσαν χωρίς μάχη τα οχυρά Καζάλε και Βαλέντσι και άνοιξαν το δρόμο για το Τουρίνο, το οποίο παραδόθηκε χωρίς μάχη στις 15 (26) Μαΐου.

Την ίδια ώρα, στα μέσα του Μάη, στην Φλωρεντία έφτασε το σώμα του στρατηγού Μακντόναλντ, το οποίο κινήθηκε στην Γένοβα για να ενωθεί με το σώμα του Μόρο. Στις 6 (17) Ιουνίου στο ποταμό Τρέβια άρχισε μάχη μεταξύ των στρατιωτών του Σουβόροφ και των στρατιωτών του Μακντόναλντ. Διήρκεσε 3 μέρες, και τελείωσε με ήττα των Γάλλων, οι οποίοι έχασαν το μισό στρατό τους.

Τον Ιούλιο του 1799 έπεσαν τα οχυρά Αλεσσάντρια και Μαντούα. Μετά την κατάληψη του οχυρού της Μαντούα, ο Σουβόροφ έλαβε τον τίτλο του κόμη των Ιτάλικς, ενώ ο βασιλιάς της Σαρδηνίας Καρλ-Εμμανουίλ τον βράβευσε με τα πιο υψηλά βραβεία. Την ίδια ώρα, ο νέος διοικητής των Γάλλων στρατιωτών στην Ιταλία, Μ. Ζούμπερ ένωσε όλα τα γαλλικά σώματα και κινήθηκε στο Πιεμόντ. Στις 3 (14) Αυγούστου οι Γάλλοι κατέβαλαν το Νόβι. Στην περιοχή έφθασε και ο στρατός των συμμάχων, και στις 4 (15) Αυγούστου διεξήχθη η μάχη. Κατά τη διάρκεια της 18ωρης μάχης, πέθαναν 7.000 Γάλλοι (μαζί με το Ζούμπερ), αιχμαλωτίστηκαν άλλοι 4,5 χιλιάδες, τραυματίστηκαν 5000 και 4000 στρατιώτες λιποτάκτησαν.

Μωσαϊκό «Το πέρασμα του Σουβόροφ από τις Άλπεις το 1799» (ρωσ. «Переход Суворова через Альпы в 1799 году»)

Μετά την εκστρατεία

Μετά την απελευθέρωση της Βόρειας Ιταλίας, ο Σουβόροφ πρότεινε να αρχίσουν την επίθεση στη Γαλλία, με τις κύριες δυνάμεις να επιτίθενται στην Γκρενόμπλ, στην Λυών και στο Παρίσι. Αλλά οι σύμμαχοι αρνήθηκαν, φοβούμενοι μην αυξηθεί η επιρροή της Ρωσίας στη Μεσόγειο και στην Ιταλία. Η Αγγλία και η Αυστρία αποφάσισαν να απομακρύνουν τους Ρώσους από την Βόρεια Ιταλία. Διέταξαν το Σουβόροφ να αφήσει τους Αυστριακούς στην Ιταλία, και ως αρχηγός του ρωσικού στρατού να κινηθεί στην Ελβετία, για να ενωθεί με το σώμα του Αλεξάντερ Κορσάκοφ και να αρχίσουν τις επιθέσεις κατά των Γάλλων

Βιβλιογραφία

Στα ρωσικά

• Бескровный Л. Г. Итальянский и швейцарский походы А. В. Суворова // Военно-исторический журнал. — 1974. — № 8. — С. 98—103.
• Елчанинов А. Г. Итальянский поход А. В. Суворова // История русской армии от зарождения Руси до войны 1812 г. — СПб. 2003.
• Шефов Н. А. 1000 боёв и сражений русского оружия IX—XXI века. — М.: АСТ, 2007. — 830 с.
• Шишов А. В. Генералиссимус великой империи. — М.: Олма, 2005. — 480 с.

Σε ξένες γλώσσες

• (Γερμανικά)Clausewitz, Carl von (1834). Hinterlassene Werke des Generals Carl von Clausewitz über Krieg und Kriegführung, zweiter teil : Die Feldzüge von 1799 in Italien und der Schweiz. Berlin: F.Dümmler. OCLC 19596006. 
• Dmitry Milyutin. The History of the War of Russia with France during the Reign of Emperor Paul I, vol. 1-9. St. Petersburg, 1852-1853.
• Latimer, Jon (December 1999). «War of the Second Coalition». Military History: 62–69. 
• Longworth, Philip (1965). The Art of Victory: The Life and Achievements of Generalissimo Suvorov (1729-1800). New York: Holt, Rhinehart & Winston. OCLC 7139853.