Μετάβαση στο περιεχόμενο

Χάσλερ Χουίτνεϋ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χάσλερ Χουίτνεϋ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Hassler Whitney (Αγγλικά)
Γέννηση23  Μαρτίου 1907[1][2][3]
Νέα Υόρκη[4]
Θάνατος10  Μαΐου 1989[1][2][3]
Πρίνστον
Τόπος ταφήςDent Blanche (46°20′39″ s. š., 7°15′37″ v. d.)[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ (1928–1932)[4]
Πανεπιστήμιο Γέιλ (έως 1928)[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΙνστιτούτο Προηγμένων Σπουδών του Πρίνστον (1952–1977)[4]
Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ (1930–1952)[4]
Applied Mathematics Panel (1943–1945)[4]
Αξιοσημείωτο έργοWhitney embedding theorem
Whitney extension theorem
Whitney immersion theorem
Whitney conditions
Πρόβλημα του πλανώδιου πωλητή
Whitney inequality
Loomis–Whitney inequality
Stiefel–Whitney class
Whitney topologies
Whitney disk
Whitney umbrella
Whitney covering lemma
Whitney's planarity criterion
regular homotopy
Οικογένεια
ΤέκναSally W. Thurston
James Newcomb Whitney[4]
ΓονείςEdward Baldwin Whitney και Josepha Newcomb Whitney
ΣυγγενείςWilliam Dwight Whitney (παππούς από την πλευρά του πατέρα)[7], Σάιμον Νιούκομπ (παππούς από την πλευρά της μητέρας)[7], Josiah Whitney (granduncle)[8], Emily Henrietta Whitney (θεία)[9] και Marian Parker Whitney (θεία)[10]
ΟικογένειαWhitney family
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαπρόεδρος (1979–1982, International Commission on Mathematical Instruction)[11]
ΒραβεύσειςΕθνικό Μετάλλιο των Επιστημών (1976)[4]
βραβείο Βολφ Μαθηματικών (1982)[4]
βραβείο Λιρόϊ Π. Στιλ (1985)[4][12]
Paul R. Halmos - Lester R. Ford Awards (1969)[4]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Χάσλερ Χουίτνεϋ (23 Μαρτίου 1907 στη Νέα Υόρκη, ΗΠΑ - 10 Μαΐου 1989 στο Πρίνστον[1]) ήταν Αμερικανός μαθηματικός που ενδιαφερόταν κυρίως για την τοπολογία και τη θεωρία των ιδιομορφιών, καθώς και για τη θεωρία γραφημάτων στα πρώτα του χρόνια.[13]

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πατέρας του Χουίτνεϋ ήταν δικαστής, ένας από τους παππούδες του ήταν ο αστρονόμος Σάιμον Νιούκομπ και ένας άλλος ήταν διάσημος μελετητής των Σανσκριτικών. Ο Χουίτνεϋ σπούδασε στο Γέιλ (μέχρι το πτυχίο του 1928) και στο Χάρβαρντ, όπου πήρε το διδακτορικό του το 1932 υπό την καθοδήγηση του Μπίρκοφ με τη διατριβή The Coloring of Graphs (Ο χρωματισμός των γραφημάτων). Μετά από μια σύντομη θητεία στο Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, έγινε βοηθός καθηγητή το 1935 και στη συνέχεια τακτικός καθηγητής στο Χάρβαρντ το 1946. Επτά χρόνια αργότερα, εντάχθηκε στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών του Πρίνστον. Παρέμεινε εκεί μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1977.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, εργάστηκε σε συσκευές σκόπευσης για την αντιαεροπορική άμυνα και τις βόμβες.

Στην ιδιωτική του ζωή, ο Γουίτνι ήταν ενθουσιώδης ορειβάτης. Παντρεύτηκε τρεις φορές και απέκτησε πέντε παιδιά.

Το σημαντικότερο έργο του Χουίτνεϋ ήταν στον τομέα της διαφορικής τοπολογίας, δηλαδή της θεωρίας των ποικιλιών, η οποία βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα εκείνη την εποχή. Το πιο γνωστό του αποτέλεσμα είναι αναμφίβολα το θεώρημα συμπερίληψης του Χουίτνεϋ. Το έργο του για τα κρίσιμα σημεία αποτέλεσε τη βάση για τη θεωρία των καταστροφών που ίδρυσε ο Ρενέ Τομ. Ο Χουίτνεϋ ενδιαφερόταν επίσης για τις διανυσματικές δέσμες και συνέβαλε σημαντικά στη θεωρία των χαρακτηριστικών κλάσεων με τις κλάσεις Stiefel-Χουίτνεϋ.[14]

Εκτός από την τοπολογία, ο Χουίτνεϋ ενδιαφερόταν επίσης για τη θεωρία γραφημάτων, τη συνδυαστική, όπου επινόησε τον όρο matroid, τις αλγεβρικές ποικιλίες και τη θεωρία της ολοκλήρωσης. Για το τελευταίο θέμα, έγραψε επίσης το βιβλίο του Geometric Integration Theory, στο οποίο, μεταξύ άλλων, παρείχε μια θεωρητική βάση για την εφαρμογή του θεωρήματος του Στόουκς σε ποικιλίες με ιδιομορφίες στην άκρη τους. Συνέβαλε επίσης στο πρόβλημα των τεσσάρων χρωμάτων (για πρώτη φορά στη διδακτορική του διατριβή).[15]

Ο Χάσλερ Χουίτνεϋ τιμήθηκε με πολυάριθμα βραβεία για το έργο του. Τα σημαντικότερα είναι το Εθνικό Μετάλλιο Επιστήμης (1976)[16], το Βραβείο Βολφ (1983)[17] και το Βραβείο Leroy P. Steele της Αμερικανικής Μαθηματικής Εταιρείας (1985)[18]. Το 1950 έδωσε διάλεξη ολομέλειας στο Διεθνές Συνέδριο Μαθηματικών στο Κέιμπριτζ (Μασαχουσέτη) (r-διάστατη ολοκλήρωση στον n-χώρο). Το 1945, ο Whitney εξελέγη μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, το 1947 της Αμερικανικής Φιλοσοφικής Εταιρείας και το 1981 της Ακαδημίας Επιστημών. Το 1980 έγινε επίτιμο μέλος της Μαθηματικής Εταιρείας του Λονδίνου.

Δημοσιεύσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Congruent Graphs and the Connectivity of Graphs. Amer. J. Math. 54 (1932), Nr. 1, S. 150–168.
  • Analytic extensions of differentiable functions defined in closed sets. Trans. Amer. Math. Soc. 36 (1934), Nr. 1, S. 63–89.
  • On the Abstract Properties of Linear Dependence. Amer. J. Math. 57 (1935), Nr. 3, S. 509–533.
  • Differentiable manifolds. Ann. of Math. (2) 37 (1936), Nr. 3, S. 645–680.
  • The self-intersections of a smooth n-manifold in 2n-space. Ann. of Math. (2) 45, 1944, S. 220–246.
  • The singularities of a smooth n-manifold in (2n−1)-space. Ann. of Math. (2) 45, 1944, S. 247–293.
  • On singularities of mappings of euclidean spaces. I. Mappings of the plane into the plane. Ann. of Math. (2) 62, 1955, S. 374–410.
  • Elementary structure of real algebraic varieties. Ann. of Math. (2) 66, 1957, S. 545–556.
  • Tangents to an analytic variety. Ann. of Math. (2) 81, 1965, S. 496–549.
  • On the topology of differentiable manifolds, University of Michigan Press 1941
  • Geometric integration theory. Princeton University Press, Princeton, N. J., 1957.
  • Complex analytic varieties. Addison-Wesley Publishing Co., Reading, Mass.-London-Don Mills, Ont., 1972.

Βιβλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Whitney: Collected papers. 2 Bde., Birkhäuser 1992 (Eells, Toledo Hrsg.)
  • Kendig: Never a Dull Moment: Hassler Whitney, Mathematics Pioneer. MAA Press 2018, ISBN 978-1-4704-4828-8.
  • Shields: Differentiable manifolds – Weyl and Whitney. Mathematical Intelligencer 1988, Nr. 2

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12299006w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w66t86bz. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 MacTutor History of Mathematics archive.
  5. ↑ 5,0 5,1 JSTOR. 986754. σελ. 467.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12299006w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. ↑ 7,0 7,1 JSTOR. 986754. σελ. 464.
  8. ↑ books.google.cat/books?id=aaVyDwAAQBAJ&pg=PA12. σελ. 12.
  9. ↑ «Google Books» (πολλαπλές γλώσσες) aaVyDwAAQBAJ. σελ. 17.
  10. ↑ books.google.cat/books?id=aaVyDwAAQBAJ&pg=PA18. σελ. 18.
  11. ↑ www.mathunion.org/icmi/organization/icmi-executive-committee/icmi-former-presidents-and-secretaries-general.
  12. ↑ www.ams.org/prizes-awards/pabrowse.cgi?parent_id=28.
  13. ↑ «Hassler Whitney - Biography». Maths History (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2023. 
  14. ↑ «Hassler Whitney - Author Profile - zbMATH Open». zbmath.org. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2023. 
  15. ↑ Chern, Shing-Shen (1994). «Hassler Whitney (23 March 1907-10 May 1989)». Proceedings of the American Philosophical Society 138 (3): 465–467. ISSN 0003-049X. https://www.jstor.org/stable/986754. 
  16. ↑ «Hassler Whitney». National Science and Technology Medals Foundation (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2023. 
  17. ↑ «Wolf Prize». Maths History (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2023. 
  18. ↑ «AMS Steele Prize». Maths History (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2023. 


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Χάσλερ_Χουίτνεϋ&oldid=10105528"