Saltu al enhavo

Giovanni Maria Lancisi

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Johannis Mariæ Lancisi
(1654-1720)
Bildo de Giovanni Maria Lancisi, el la verko "De motu cordis et aneurysmatibus", Romo, 1728
Bildo de Giovanni Maria Lancisi, el la verko "De motu cordis et aneurysmatibus", Romo, 1728
Persona informo
Naskiĝo 26-an de oktobro 1654
en Romo, Papaj Ŝtatoj
Morto 20-an de januaro 1720
en Romo, Papaj Ŝtatoj
Religio katolikismo vd
Lingvoj latina • itala vd
Alma mater Universitato de Romo
Profesio
Alia nomo Ersilio Macariano vd
Okupo epidemiologo
anatomo
Papa arkiatro Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Malario Redakti la valoron en Wikidata vd
vd Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Johannes Maria Lancisius estis itala anatomo, epidemiologo, kaj kuracisto, kiu faris korelacion inter la ĉeesto de moskitoj kaj la apero de la malario. Li ankaŭ estis konata pro siaj studoj pri kardiovaskulaj malsanoj, ekzameno de la korpuso de la cerbo, kaj estas rememorigita pro la eponima "signo de Lancisi". Li ankaŭ studis la brutaron dum ekapero de la bova malsano en Eŭropo.

Biografio

[redakti | redakti fonton]
"De motu cordis et aneurysmatibus", verko publikigita en 1728

Giovanni Maria Lanĉizi estis edukita ĉe la Collegio Romano kaj la Sapienza Universitato de Romo, kie li diplomiĝis pri medicino kun la aĝo de 18. Li estis kuracisto de la Papoj Inocento la 11-a, Klemento la 11-a kaj Inocento la 12-a. Papo Klemento la 11-a donis al li la perditajn anatomiajn tabelojn de Bartolomeo Eustachio. Tiuj tabeloj estis kreitaj en 1562 kaj estis forgesitaj en la Vatikana Biblioteko. Lanĉizi redaktis kaj publikigis ilin en 1714 kiel "Tabulae anatomicae". Li studis epidemiologion, priskribante malarion kaj gripepidemiojn.

Li publikigis "De Noxiis Paludum Effluviis" ("Pri la Malutilaj Elfluoj de la Marĉoj") en 1717, en kiu li rekonis ke moskito-infektitaj marĉoj estis la brediĝoloko por malario kaj rekomendis la drenadon de tiuj areoj por malhelpi la aperon da la malsanoj. Li ankaŭ publikigis grandskale pri kardiologio, priskribante vegetaĵaron sur la korvalvoj, korsifilison, aneŭrismojn, kaj la klasifikon de la kormalsanoj. Lia gvidlibro "De Motu Cordis" et "Aneurysmatibus" estis publikigita postmorte en 1728.

En la frua 18-a jarcento, Lanĉizi kritikis la mezepokajn rimedojn por malhelpi la bovan peston per deklarado ke "estas pli bone mortigi ĉiujn malsanajn kaj suspektindajn bestojn, prefere ol permesi ke la malsano disvastiĝu por havi sufiĉe da tempo kaj honoro ĝis malkovro de specifa traktado kiu estas ofte serĉita sen iu sukceso". Lanĉizi, estis tiu kiu faris la unuan antaŭeniĝon en la kontrolo de bova pesto, proceduro kiu poste estis adoptita de la angla kuracisto Thomas Bates.

Tamen, Lanĉizi ankaŭ faris eraron kritikante la laboron de Giovanni Cosimo Bonomo (1663-1696), sia samtempulo, kiu ĝuste identigis la kaŭzon de la skabio kiel parazito. Tamen, Lanĉizi opiniis ke skabio estis humurorigina. Pro la potenca pozicio de Lanĉizi kaj antaŭaj sciencistoj kiel Galileo Galilei kiuj falis en mizero, Bonomo estis silentigita kaj liaj eltrovaĵoj estis forgesitaj ĝis la moderna epoko.

Lanĉizi priskribis la corpus callosum kiel la "sidlokon de la animo, kiu imagas, pripensas kaj juĝas." Lia "Dissertatio Physiognomica disponigis la apogan argumenton en 1713. Li kontraŭbatalis alternativajn lokojn de la animo kiel hipotezita per aliaj, kiel ekzemple la "centrum ovale", de Andreas Vesalius, kaj la pineala glando, de René Descartes. Lanĉizi hipotezis ke la longitudaj strioj (poste nomitaj en lia honoro kiel "striae lancisi" aŭ "nervoj de Lanĉizi") estis la konduktilo inter la antaŭa lokigo de la animo kaj la malantaŭa lokigo de la funkcioj de la sensorganoj, ambaŭ ene de la "corpus callosum".[1]

Verkaro

[redakti | redakti fonton]
  1. Conclusiones theologicae ex quatuor libris sententiarum ad mentem doctoris subtilis, 1677
  2. Congressus medico-Romanus, 1682
  3. De dura meninge, 1701
  4. De subitanei mortibus, 1707
  5. Dissertatio de nativis, deque adventitiis Romani coeli qualitatibus, 1711
  6. Istoria dell'epidemia de buoi accaduta l'anno 1711, 1712
  7. Tabulae anatomicae ..., 1714
  8. Dissertatio De Generatione Fungorum, 1714
  9. Dissertatio historica de bovilla peste, 1715
  10. Dissertatio de recta medicorum studiorum ratione instituenda ..., 1715
  11. De noxiis paludum effluviis, Jacob Frey, 1717
  12. Michaelis Mercati Samminiatensis Metallotheca, Michele Mercati, Pietro Nelli, Giovanni Domenico Campiglia, Maximilian Limpach, Jacob Frey, Luigi Gomier, Pietro Bianchi, Tintoretto, Giovanni Maria Lancisi, Pietro Assalti, Benoît Farjat, 1717
  13. Opera omnia, 1718
  14. Opera quae hactenùs prodierunt omnia dissertationibus nonnullis adhuc dum ineditis locupletata ..., 1718
  15. Metallotheca, Michele Mercati, Giovanni Maria Lancisi, Pietro Assalti, Pietro Nelli, Sebastiano Conca, Pietro Bianchi, Benedetto Fariat, Girolamo Rossi, 1719
  16. Adversaria anatomica omnia, Giovanni Battista Morgagni, Giovanni Maria Lancisi, Jean Jacques Manget, 1719
  17. Metallotheca Vaticana, 1719
  18. Historia morbi eminentiss. cardinalis Caroli Columnæ, 1719
  19. Comitis Camilli Silvestri Rhodigini In anaglyphum Graecum interpretatio posthuma, Camillo Silvestri, Geronimo incisore Rossi, Giovanni Maria Lancisi, Biagio Garofalo, Giovanni Oliva, 1720
  20. In anaglyphum graecum interpretatio posthuma, cui accedunt dissertationes duae epistolares, 1720
  21. Tabulae anatomicae, 1722
  22. Adversaria anatomica omnia, 1723
  23. De motu cordis et aneurysmatibus, 1728
  24. De motu cordis et aneurysmatibus opus postumum in duas partes divisum, 1738
  25. Opera varia in unum congesta, et in duos tomos distributa, 1739
  26. Riflessioni anatomiche sulle note di monsignor Gio. Maria Lancisi, 1740
  27. Opera quae hactenus prodierunt omnia, 1745

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ Ĉi-artikolo estis verkita surbaze de la hispanna samnoma Vikipedia dokumento.
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Giovanni_Maria_Lancisi&oldid=8932886"