Konvencio pri la rajtoj de handikapitoj

Konvencio pri la rajtoj de handikapitoj (angle: Convention On The Rights Of Persons With Disabilities, mallonge CRPD) estas la traktato de internacia juro de homaj rajtoj de Unuiĝintaj Nacioj pri la homaj rajtoj de malkapabloj. Ĝi estis alprenita la 13-an de decembro 2006 de Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj. Nu novembro de 2024, 164 ŝtatoj subskribis kaj 191 ŝtatoj ratifis ĉi tiun Konvencion. Je 23-a de decembro 2010, Eŭropa Unio tute ratifis tiun Konvencion.

Artikoloj de la Konvencio

La Konvencio havas Antaŭparolon kaj 50 Artikolojn.

Antaŭparolo

Artikolo 1, Celo Ĉi Konvencio havas la celon protekti kaj certigi la plenan kaj egalan ĝuadon de ĉiuj homaj rajtoj kaj fundamentaj liberecoj de personoj kun malkapabloj surbaze de egaleco kun la aliaj.

Artikolo 2, Difinoj

de "komunikado", ankaŭ la brajlo, plibonigita kaj alternativa komunikado, neparola komunikado, Facila Lingvo, aŭgmenta kaj alternativa komunikado alirebla informa teknologio
de "lingvo", ankaŭ signolingvo kaj aliaj formoj de neparolata lingvo
de "diskriminacio bazita sur malkapablo"
de "taŭga aranĝado"
de "universa koncepto"

Aritikolo 3, Ĝeneralaj principoj

la respekto al la digno, aŭtonomeco, kaj sendependeco
la ne-diskriminacio
la plena kaj efektiva partopreno kaj integriĝo en la socio
la respekto al la diferenco kaj diverseco
la egaleco de la ŝancoj
la alirebleco
la egaleco inter viroj kaj virinoj
la respekto de infanoj kun malkapabloj

Artikolo 4, Ĝeneralaj devigoj

Artikolo 5, Egaleco kaj nediskriminacio

Artikolo 6, Virinoj kun malkapablo

Artikolo 7, Infanoj kun malkapablo

Artikolo 8, Interesigo

Artikolo 9, Alireblo

Artikolo 10, Rajto je vivo

Artikolo 11, Situacioj de danĝero kaj de humanitara urĝeco

Artikolo 12, Rekono de la jura personeco en kondiĉoj de egaleco

Artikolo 13, Aliro al juro

Artikolo 14, Libereco kaj sekreteco de la persono

Artikolo 15, Rajto ne esti submetata al torturo, al kruelaj malhumanaj aŭ sendignitaj punoj

Artikolo 16, Rajto ne esti submetata al ekspluatado, al perforto kaj mistraktado

Artikolo 17, Protekto de integreco de la persono

Artikolo 18, Rajto je libera movo kaj nacieco

Artikolo 19, Aŭtonomeco de vivo kaj inkludo en la socio

Artikolo 20, Persona movokapablo

Artikolo 21, Esprim- kaj parollibereco kaj aliro al informo

Artikolo 22, Respekto de la privata vivo

Artikolo 23, Respekto de la hejmo kaj de la familio

Artikolo 24, Edukado

Artikolo 25, Sano

Artikolo 26, Adaptiĝo kaj rehabilito

Artikolo 27, Laboro kaj dungo

Artikolo 28, Adekvata vivnivelo kaj socia sekureco

Artikolo 29, Partopreno en la politika vivo (voĉdonrajto) kaj en la publika vivo

Artikolo 30, Partopreno en la kultura kaj distra vivo, en libertempaj agadoj kaj sportoj

Artikolo 30 al Artikolo 50 temas pri internacia kunlaboro, partopreno de homoj kun malkapabloj kaj de subskribo.

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

Konvencio pri la rajtoj de handikapitoj

Bibliotekoj