Origamio

La faldado de origamia gruo

Testudo laŭ la modelo de Hector Rojas

Origamio (折り紙, de ori 折り ‘faldo’ + kami 紙 ‘papero’), foje nomata origamo, estas tradicia japana arto de paperfaldado. Oni uzas paperfolion kaj faldas el ĝi figuron, sen tondi la materialon. La figuroj povas esti bestoj, (ankaŭ homoj), transportoj, abstraktaj figuroj ktp.

La vorto origamio venas de la japana oru „faldi“, kaj kami „papero“. Kelkaj opinias, ke ĉi tiu arto disvolviĝis en la periodo nomata Edo (1603-1867), aliaj — ke ĝi estis enkondukita en Japanion de germana instruistino dum Meiji epoko.

Guruoj kaj gravaj artistoj

• Akira Yoshizawa - la patro de moderna origamio.
• Robert J. Lang - evoluinta algoritmojn por desegnado de kompleksaj origamimodeloj kaj kelkaj origami-bazitaj patentoj.
• Samuel Randlett - unu el la fondintoj de moderna origamio.
• Robert Harbin - populara origamimagiisto kaj artisto kiu direktis britan programon pri origamio.
• Kunihiko Kasahara - origamimajstro kaj aŭtoro de multaj libroj.
• Koshiro Hatori - origamimajstro kaj preleganto pri origamio ĉe la Universitato de Tokio.
• Toshikazu Kawasaki - japana matematikisto, evoluigis teorion por egallatera faldado.
• Éric Joisel - franca skulptisto, spertulo pri dezajnado de realismaj maskoj kaj figuroj.
• John Montroll - usona origamiartisto kaj verkinto de libroj pri origamio.

Vidu ankaŭ

• Arto de Japanio
• Orizuru
• Mil gruoj
• Papera aviadilo
• Matematiko de paperfaldado
• Lampiono
• Paktuko

Eksteraj ligiloj

• Ekzemploj kun klarigo Arkivigite je 2008-06-04 per la retarkivo Wayback Machine (Esperante, france)
• Prezento dum AMO-seminario (Esperanto)
• flustraj instrukcioj laŭ ASMR (asomoro) en farado de batanta koro en origamio (Esperanto, post mallonga angla enkonduketo) - pri ASMR vidu la tekston Aŭtonoma senta meridiana reago