Nerbio troklearra (latinetik trochlea, polea) begiko goiko muskulu laprana inerbatzen duen nerbio motore txikia da (somatiko eferentea). IV bikote kranial edo nerbio patetiko ere deitzen zaio.
Nerbio honek hainbat berezitasun ditu:
Bikote kranialen artean txikiena da (axoi kopuru txikiena du).
Garezur barneko ibilbide luzeena du.
Enbor entzefalikoaren dortsaldetik sortzen den bakarra da.
Hortaz, nerbio troklearra enbor entzefalikoaren dortsaldetik sortzen da, mesentzefalo kaudalaren mailan, eta enbor entzefalikoa inguratuz norantza dortsobentralean begirantz joango da, bertan begiaren goiko muskulu laprana inerbatzeko. Ibilbidea espazio subaraknoidearen barruan egingo du. Goiko eta atzeko arteria zerebralen artetik pasako da, gero duramaterra zeharkatuko du tentorium cerebelliren ertz librearen ondotik eta atzeko klinoide apofisitik hurbil. Ondoren, sinu kabernosoaren alboko paretatik joango da non beste bi nerbioekin elkartuko den (nerbio okulomotorea -III bikote kreaneala- eta nerbio trigeminoaren -V bikote kraniala- adar oftalmikoa (V1) eta adar maxilarra (V2)). Orbitara goiko arraildura orbitariotik sartuko da, begiaren goiko muskulu lapraneraino iritsiz.
Nerbio troklearraren nukleoa mesentzefalo-akueduktuaren azpian kokatzen da, mesentzefaloaren alde kaudalean. Hain zuzen, mesentzefalo errostralean dagoen begiko nerbio motor komunaren (III) nukleoaren azpian.
Nukleo trokelearretik ateratzen diren axoiak alde kontralateralera bideratzen dira, hau da, ezkerreko zuntzek eskuinera egingo dute eta eskuinekoek ezkerrera. Gurutzamendua mesentzefaloaren dortsaldean kokatzen da. Hortaz, IV. bikote kranialaren nukleoa lesionatzen denean, eragina begi kontralateralean nabarituko dugu. Gainerako nukleo kranialetako lesioek, ordea, alde ipsilateralean eragiten dute (salbuespena nerbio optikoa edo II bikote kraniala).
Lesioen jatorria maila desberdinetan egon daiteke: kortexean, nukleoan edo nerbioetan. Jatorri bakoitzaren eragina desberdina izango da, eta hori ulertzeko kontuan izan behar dugu:
Kortexak enbor entzefalikoko nukleoengan eragina du eta eragin hori ipsilaterala, kontralaterala edo bilaterala izan daiteke. Nerbio troklearraren nukleoaren kasuan eragina ipsilaterala da. Hortaz, kortexeko ezkerraldeko hemisferioa kaltetzen bada, adibidez, ezkerraldeko nukleoa izango da kaltetuko dena.
Nukleoetatik ateratzen diren zuntzak alde kontralateralera gurutzatzen dira. Horregatik, nukleoaren eragina kontralaterala izango da. Hau da, ezkerraldeko nukleoa kaltetzen bada eskuinaldeko begian somatuko ditugu sintomak.
Nerbioek ibilbide zuzena dute garezur barruan. Nerbioak badira kaltetzen direnak, alde ipsilateraleko begian ere kaltetuko da.
Hori guztia kontuan hartuz, lesioa kortexean edo nukleoan ematen bada, kontrako aldeko begia lesionatuko da. Enbor entzefalikotik ateratako nerbioa kaltetzen bada, ordea, alde bereko begia lesionatuko da.
Sintomak ikusmen bikoitza eta estrabismoa izango dira. Estrabismoa erdialdera (endotropia) eta gorantz (hipertropia).
Datuak: Q319584
Multimedia: Nervus trochlearis / Q319584