ناوچه مظفری

پیشینه
نام:	سلیکا
مالک:	روبرت استریت
آغاز کار:	۱۸۹۹
بندر اصلی:	آنتورپ
سرنوشت:	فروخنه شد
پیشینه
نام‌گذاری:	مظفرالدین شاه قاجار
کاربر:	گمرکات ممالک محروسه ایران
به دست آورده شده:	۱۹۰۲
اعزام:	۱۹۰۳
تغییر نام:	کشتی مظفری
بندر اصلی:	بوشهر
تاریخ اشغال:	۱۹۱۴
پیشینه
کاربر:	نیروی دریایی سلطنتی
اعزام مجدد:	۱۹۱۴
پایان ماموریت:	۱۹۱۸
تجهیز:	۱۹۱۸
بندر اصلی:	بمبئی
سرنوشت:	به ایران عودت داده شد
پیشینه
کاربر:	نیروی دریایی شاهنشاهی ایران
اعزام مجدد:	۱۹۱۸
تاریخ صدمه:	ح. ۱۹۳۶
سرنوشت:	اسقاط شده در حدود سال ۱۹۳۶
مشخصات اصلی
وزن:	۴۰۰ تن
درازا:	۴۰٫۰ متر (۱۳۱ فوت ۳ اینچ)
پهنا:	۸٫۰ متر (۲۶ فوت ۳ اینچ)
آبخور:	۳٫۵ متر (۱۱ فوت ۶ اینچ)
پیشرانه:	موتور بخار
سرعت:	۱۲ گره (۲۲ کیلومتر بر ساعت)
جنگ‌افزار:	۲قبضه توپ ته‌پر

مظفری نام یک ناوچه^[۳] متعلق به ایران بود که در دوران قاجاریه و پهلوی اول در آب‌های خلیج فارس شناور بود.

اکنون اثری از مظفری به جا نمانده است.^[۴]

تاریخچه

این کشتی در زمان ناصرالدین‌شاه از بلژیک خریداری شده‌بود. پس از این که اندکی پیش از سال ۱۳۰۰، دولت ایران دو کشتی فرسوده پرسپولیس و شوش را با مزایده فروخت، مظفری تنها کشتی ایران شد.^[۵] ناخدای این کشتی، ناخدا عباس بود.^[۴]

یک منبع فرانسوی کشتی فوق را «کشتی ساحلی مظفر» نامیده است. در این باب آمده است.^[۶]

کشتی ساحلی مظفر از نوع یات بود، به وزن ۴۰۰ تن که دولت ایران از آقای (استریت) در آنورس خرید و به دوتوپ مسلح کرد و در سال ۱۹۰۳ م (۱۳۲۰ ق) برای بازرسی بنادرخلیج فارس به گمرک بوشهر تعلق گرفت. فرمانده او به سوی بنادرایران «لامبرت مولیتور» بود. بیشتربار این کشتی در هنگام حرکت به سمت بنادر ایران از آن بلژیکی‌هایی بود که در همین سال گمرکات بوشهر را در دست داشتند. این کشتی می‌بایست قایق‌های کوچک را که با عبور از ساحل سعی داشتند گمرک را دور بزنند، تحت کنترل خود قرار دهد. در آخر سعی داشت، در بنادر را که در طول ساحل نیاز به حفاظت داشت پایگاه‌هایی ایجاد کند.^[۷]

مولیتور کشتی مظفر را به بندربوشهر هدایت کرده است. در ۲۲ ژانویه (۱۹۰۴) از بندرلنگه حرکت کرده و به مقصد این سفردریایی کرانه ای خلیج فارس بود که شیب کوه نامیده می‌شد. اولین مرحله سفر بندرکوچک چارک بود که قبلاً دارای یک اداره گمرک بود. در آنجا جز برای یک مدت کوتاه و نشان دادن کشتی به اهالی توقف نکردند. بعد از توقف کوتاهی در بندر دیر «مظفر» درکنار ساحلی پهلو گرفت، جایی که بنادر کوچک طاهری، عسلویه و نابند دیده می‌شدند. سپس کشتی مظفر به بندر شیو رسید. در نهایت مولیتور به همراه هیئتی از طرف حاکم بستک و چند نفر از افراد نیروی دریایی حاضر در کشتی با لباس نظامی و بدون اسلحه در بندرمقام پیاده شدند.^[۸]

در آوریل ۱۹۰۴ (فروردین/اردیبهشت ۱۲۸۳)، موسیو دامبریان (Damberian) مستشار بلژیکی گمرک ایران در حالی که سوار این کشتی از جزیره‌های خلیج فارس بازدید می‌کرد، دریافت که در جزیره‌های ابوموسی و تنب، پرچم ایران پایین کشیده‌شده و پرچم شارجه در اهتزاز است. او با بازگرداندن پرچم ایران، تفنگ‌چی‌هایی را در این جزیره‌ها مستقر کرد.^[۹]

مورد دیگر از این قرار بود که در دسامبر ۱۹۰۹م (۱۲۸۸ ش) از بندر لنگه یک قایق بادبانی حامل مدیر و چهار تفنگچی جهت رهگیری شناوری که از مسقط می‌آمد، عازم دریا شد. ضمناً حرکت آن شناور از مسقط توسط این نمایندگی سیاسی مقیم بریتانیا در بوشهربه اطلاع مسئولین گمرک رسانیده شده بود. قایق بادبانی با شناور یاد شده درگیرشده اما شناورو قاچاقچیان مبادرت به تیراندازی کردند، و یکی از سرنشینان قایق را زخمی نمودند، بطوریکه قایق گمرک نتوانست از ادامه حرکت شناور به طرف ساحلی و تخلیه قسمتی از محموله اش جلوگیری نماید. در همین گیرو دار (کشتی) مظفری حامل مدیر گمرک فرارسید و به محض اینکه قاچاقچیان از حضور آن آگاه شدند، با تفنگ‌هایی که توانسته بودند تخلیه کنند به کوه‌های اطراف فرارکردند و دستیار گمرک آنها را تعقیب کرد و توانست به قسمتی از جنگ‌افزارهایی که در زیر خاک پنهان کرده بودند دسترسی پیدا کند، ۸۵ قبضه تفنگ، ۱۵۰۰ فشنگ و ۷ قبضه تپانچه.^[۱۰]

در جریان اشغال بوشهر (۱۲۹۴ خ) توسط ارتش بریتانیا، این کشتی تصرف و ضبط شد.^[۳]

در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، سندی مربوط به سال ۱۳۰۴ وجود دارد که در آن کارکنان این کشتی از عدم پرداخت حقوق معوقه خود به رئیس مجلس (حسین پیرنیا) شکایت کرده‌اند و جوابیه وزیر مالیه (محمدعلی فروغی) و وزیر جنگ (رضاخان سردار سپه) در خصوص پیگیری این شکایت موجود است.^[۱۱]

منابع

↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Conway's وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ ^۲٫۴ ^۲٫۵ Flamm, Oswald, ed. (1900), "Persia", Schiffbau: Zeitschrift für die Gesamte Industrie auf Schiffbautechnischen und Verwandten Gebieten (به آلمانی), Conway Maritime Press, 1: 552
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ مشایخی، عبدالکریم (بهار ۱۳۹۰). «نقض بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی اول و اشغال بوشهر توسط قوای انگلیس (۸ اوت ۱۹۱۵ م / ۲۶ رمضان ۱۳۳۳ ه‍.ق)» (PDF). فصلنامه مطالعات تاریخی. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. سال ۸ (۳۲): ۲۵–۱۱. شاپا ۲۴۱X-۱۷۳۵مقدار |issn= را بررسی کنید (کمک). کاراکتر zero width joiner character در |عنوان= در موقعیت 98 (کمک)
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ امت علی، سارا (۲۲ مرداد ۱۳۸۵). «نوه ناخداعباس، دست‌نوشته‌های او را به موزه هدیه می‌کند». خبرگزاری میراث فرهنگی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۳۹۳.
↑ داوودی، مهدی (۸ آذر ۱۳۹۳). «شکل‌گیری نیروی دریایی ایران در دوره رضا شاه». مرکز اسناد انقلاب اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۳۹۳.
↑ ناوگان دریایی ایران عصر قاجار در خلیج فارس، مؤلف: اکبر ارزشمند، ناشر: اندیشه طلایی، شماره شابک 9786008931058 صفجات ۱۳۱–۱۳۲به نقل از Les fonctionnaires belges au service de la Perse, 1898-1915 3, 3], ISSN 1378-7608
↑ ناوگان دریایی ایران عصر قاجار در خلیج فارس، مؤلف: اکبر ارزشمند، ناشر: اندیشه طلایی، شماره شابک 9786008931058 صفجات ۱۳۱–۱۳۲به نقل از Les fonctionnaires belges au service de la Perse, 1898-1915 3, 3], ISSN 1378-7608
↑ ناوگان دریایی ایران عصر قاجار در خلیج فارس، مؤلف: اکبر ارزشمند، ناشر: اندیشه طلایی، شماره شابک 9786008931058 صفجات ۱۳۱–۱۳۲به نقل از Les fonctionnaires belges au service de la Perse, 1898-1915 3, 3], ISSN 1378-7608
↑ Mojtahed-Zadeh, Pirouz (1999). Security and Territoriality in the Persian Gulf: A Maritime Political Geography (به انگلیسی). Psychology Press. p. 196.
↑ ناوگان دریایی ایران عصر قاجار در خلیج فارس، مؤلف: اکبر ارزشمند، ناشر: اندیشه طلایی، شماره شابک 9786008931058 صفحات ۱۶۰ الی ۱۶۱ به نقل از مجتهدزاده پیروز، کناب «امنیت و مسائل سرزمینی در خلیج فارس» نوشته پیروز مجتهدزاده، ترجمه امیرمسعوداجتهادی، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، تهران ۱۳۸۶، ص ۳ ه ۲.
↑ «اجزاء کشتی مظفری در خصوص تأخیر ایصال حقوق». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۳۹۳.

هشدار: نمایش عنوان " <i>ناوچه مظفری</i> "باعث ابطال پیش نمایش عنوان" ناوچه مظفری " می‌شود.

[Conway's-1] خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Conway's وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).

[Schiffbau-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ ^۲٫۴ ^۲٫۵ Flamm, Oswald, ed. (1900), "Persia", Schiffbau: Zeitschrift für die Gesamte Industrie auf Schiffbautechnischen und Verwandten Gebieten (به آلمانی), Conway Maritime Press, 1: 552

[مشایخی-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ مشایخی، عبدالکریم (بهار ۱۳۹۰). «نقض بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی اول و اشغال بوشهر توسط قوای انگلیس (۸ اوت ۱۹۱۵ م / ۲۶ رمضان ۱۳۳۳ ه‍.ق)» (PDF). فصلنامه مطالعات تاریخی. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. سال ۸ (۳۲): ۲۵–۱۱. شاپا ۲۴۱X-۱۷۳۵مقدار |issn= را بررسی کنید (کمک). کاراکتر zero width joiner character در |عنوان= در موقعیت 98 (کمک)

[میراث_فرهنگی-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ امت علی، سارا (۲۲ مرداد ۱۳۸۵). «نوه ناخداعباس، دست‌نوشته‌های او را به موزه هدیه می‌کند». خبرگزاری میراث فرهنگی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۳۹۳.

[5] داوودی، مهدی (۸ آذر ۱۳۹۳). «شکل‌گیری نیروی دریایی ایران در دوره رضا شاه». مرکز اسناد انقلاب اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۳۹۳.

[6] ناوگان دریایی ایران عصر قاجار در خلیج فارس، مؤلف: اکبر ارزشمند، ناشر: اندیشه طلایی، شماره شابک 9786008931058 صفجات ۱۳۱–۱۳۲به نقل از Les fonctionnaires belges au service de la Perse, 1898-1915 3, 3], ISSN 1378-7608

[7] ناوگان دریایی ایران عصر قاجار در خلیج فارس، مؤلف: اکبر ارزشمند، ناشر: اندیشه طلایی، شماره شابک 9786008931058 صفجات ۱۳۱–۱۳۲به نقل از Les fonctionnaires belges au service de la Perse, 1898-1915 3, 3], ISSN 1378-7608

[8] ناوگان دریایی ایران عصر قاجار در خلیج فارس، مؤلف: اکبر ارزشمند، ناشر: اندیشه طلایی، شماره شابک 9786008931058 صفجات ۱۳۱–۱۳۲به نقل از Les fonctionnaires belges au service de la Perse, 1898-1915 3, 3], ISSN 1378-7608

[9] Mojtahed-Zadeh, Pirouz (1999). Security and Territoriality in the Persian Gulf: A Maritime Political Geography (به انگلیسی). Psychology Press. p. 196.

[10] ناوگان دریایی ایران عصر قاجار در خلیج فارس، مؤلف: اکبر ارزشمند، ناشر: اندیشه طلایی، شماره شابک 9786008931058 صفحات ۱۶۰ الی ۱۶۱ به نقل از مجتهدزاده پیروز، کناب «امنیت و مسائل سرزمینی در خلیج فارس» نوشته پیروز مجتهدزاده، ترجمه امیرمسعوداجتهادی، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، تهران ۱۳۸۶، ص ۳ ه ۲.

[11] «اجزاء کشتی مظفری در خصوص تأخیر ایصال حقوق». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۳۹۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]