Geronimo

Geronimo
	;
Ainm sa teanga dhúchais	(und) Goyaałé
Beathaisnéis
Breith	16 Meitheamh 1829; Abhainn Gila (First Mexican Republic)
Bás	17 Feabhra 1909 ; 79 bliana d'aois; Fort Sill, Oklahoma
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Niúmóine)
Áit adhlactha	Beef Creek Apache Cemetery (en)
War chief (en) Apáitsigh
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	An Eaglais Chaitliceach Rómhánach
Teanga dhúchais	Mescalero-Chiricahua (en)
Gníomhaíocht
Gairm	ceannaire míleata
Tréimhse oibre	1858 –
Teangacha	An Spáinnis, Mescalero-Chiricahua (en) agus Béarla
Gairm mhíleata
Coinbhleacht	Apache Wars (en) agus Apache–Mexico Wars (en)
Teaghlach
Céile	Alope ; She-gha ; Shtsha-she ; Ih-tedda ; Zi-yeh ; Chee-hash-kish ; Nana-tha-thtith ; Ta-ayz-slath ; Azul
	Síniú

Taoiseach clúiteach de chuid na nApáitseach ab ea Geronimo (16 Meitheamh, 1829 – 17 Feabhra, 1909). Goyaałé ab ainm dó ina theanga dhúchais féin, mar atá, Apáitsis Chiricahua, ach is ó na Meicsicigh a fuair sé an leasainm.

Cogaidh

Ar dtús, bhí cónaí ar Geronimo chois Turkey Creek i Nua-Mheicsiceo an lae inniu. Bhí sé ina lia sí i measc a mhuintire, ach san am céanna, bhíodh sé go minic ag cur cogaidh ar na Meicsicigh. Mharaigh saighdiúirí Meicsiceacha a bhean chéile agus a thriúr clainne sa bhliain 1858, agus ón lá sin i leith, bhí fuath na ndaol aige ar na Meicsicigh.

Nuair a shealbhaigh na Stáit Aontaithe na críocha seo sna 1840idí, thosaigh Geronimo ag cur cogaidh ar na "saighdiúirí gorma" freisin. Na héachtaí a d'éirigh leis agus é ag dul sa seans ag iarraidh an ceann is fearr a fháil ar na saighdiúirí Meiriceánacha, thabhaigh siad clú agus cáil dó i measc a chuid namhad féin. Sa deireadh thiar thall, ghéill Geronimo agus an t-ochtar duine déag is fiche a bhí á thionlacan, ghéill siad iad féin d'fhórsaí an Ghinearáil Nelson A. Miles ar an 4 Meán Fómhair 1886 ag Skeleton Canyon in Arizona.

Príosún agus bás

Ina dhiaidh sin, cimíodh Geronimo, agus chaith sé an chéad chuid dá théarma braighdeanais i bhFlorida. Ocht mbliana ní ba dheireanaí, cuireadh go dtí príosún eile in Oklahoma é. Ina sheanfhear dó, bhí sé ina ábhar adhnua ag féilte agus ag ócáidí poiblí.

Fuair Geronimo bás le niúmóine i bhFort Sill in Oklahoma, áit ar adhlacadh é. Ní bhfuair sé cead riamh filleadh abhaile go dtí Nua-Mheicsiceo.

Tagairtí