შინაარსზე გადასვლა

იუნ ფოსე

Checked
მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
იუნ ფოსე
ნორვ. Jon Fosse
დაბადების თარიღი 29 სექტემბერი, 1959(1959-09-29)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] (65 წლის)
დაბადების ადგილი ჰიოუგესუნის მუნიციპალიტეტი
საქმიანობა დრამატურგი[9] , პოეტი[9] , საბავშვო მწერალი, მთარგმნელი[9] , რომანისტი, ლიტერატურათმცოდნე[10] , მწერალი[11] და ესეისტი[11]
ენა ნიუნორსკი[12] [13]
მოქალაქეობა  ნორვეგია
ალმა-მატერი ბერგენის უნივერსიტეტი[10]
Magnum opus სახელი, მელანქოლია, მელანქოლია II, Nightsongs, შემოდგომის ოცნება, დილა და საღამო, Wakefulness, მე ვარ ქარი, Olav's Dreams და Weariness
ჯილდოები ნინორსკის ლიტერატურული ჯილდო[14] , Sokneprest Alfred Andersson-Ryssts fond[14] , Samlagsprisen, Aschehoug Prize[14] , დობლუგის პრემია, Gyldendal prize, ნინორსკის ლიტერატურული ჯილდო, Arts Council Norway Honorary Award, ბრაგის საპატიო პრემია[14] , Swedish Academy Nordic Prize[15] , International Ibsen Award[16] , Language Prize, ლიტერატურის ევროპული პრიზი[17] , ჩრდილოეთის საბჭოს ლიტერატურული პრემია, honorary doctor of the University of Bergen, Brage Award for Fiction[18] , ნობელის პრემია ლიტერატურაში[19] [20] , წმინდა ოლაფის ორდენის კომანდორი[21] [22] , Nestroy Award, ღირსების ორდენის კავალერი[23] და წმინდა ოლაფის ორდენის დიდი ჯვრის კავალერი[24]
მეუღლე გრეტა ფატიმა სიედი[7] და ანა ფოსე[25]

იუნ ოლაფ ფოსე (დ. 29 სექტემბერი, 1959) ― ნორვეგიელი ავტორი და დრამატურგი, 2023 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატურაში. პრემია მიენიჭა „მისი ინოვაციური პიესებისა და პროზისთვის, რომელიც (გამო)უთქმელსაც ხმას ანიჭებს“. ჰენრიკ იბსენის შემდეგ ნორვგიელი დრამატურგებიდან ყველაზე მეტჯერ ფოსეს პიესებია დადგმული.[26] მას ხშირად „ახალ იბსენადაც“ მოიხსენიებენ, რადგანაც ფოსეს ნაშრომებში XIX საუკუნეში იბსენის მიერ დამკვიდრებული დრამატული ტრადიციების თანამედროვე გაგრძელებას ხედავენ.[27][28]

ბიოგრაფია

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იუნ ფოსე ჰიოუგესუნში, ნორვეგიაში დაიბადა და სტრანდებარმში აღიზარდა.[29] მწერლის შემოქმედებაზე დიდი გავლენა იქონია შვიდი წლის ასაკში მომხდარმა შემთხვევამ, როდესაც კინაღამ დაიღუპა.[30] ჩაირიცხა ბერგენის უნივერსიტეტში, სადაც შედარებით ლიტერატურას სწავლობდა. ლიტერატურული კარიერა ნიუნორსკიზე წერით დაიწყო, რომელიც ერთ-ერთია ნორვეგიული ენის ორი წერითი სტანდარტიდან. მისი სადებიუტო რომანი „წითელი, შავი“ 1983 წელს გამოქვეყნდა.[31] პირველი პიესა, Og aldri skal vi skiljast, 1994 წელს დაიბეჭდა და დაიდგა. მისი შემოქმედება მოიცავს რომანებს, მოთხრობებს, პოეზიას, საბავშვო წიგნებს, ესეებსა და პიესებს. ფოსეს ნაშრომები თარგმნილია ორმოცზე მეტ ენაზე. რომანებზე მუშაობის გარდა ფოსე სხვა ავტორთა ნაშრომებსაც თარგმნის.

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #120052547 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  2. ↑ filmportal.de — 2005.
  3. ↑ Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. ↑ BD Gest'
  5. ↑ Discogs — 2000.
  6. ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  7. ↑ 7.0 7.1 Store norske leksikon — 1978. — ISSN 2464-1480
  8. ↑ Munzinger Personen
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 https://www.newyorker.com/culture/the-new-yorker-interview/jon-fosses-search-for-peace
  10. ↑ 10.0 10.1 https://www.uib.no/hf/165316/nobels-litteraturpris-til-jon-fosse
  11. ↑ 11.0 11.1 Czech National Authority Database
  12. ↑ https://www.aftenposten.no/kultur/i/wAGwKP/jon-fosse-eg-har-overlevd-som-fattig-forfattar-eg-har-ikkje-tenkt-aa-endra-paa-det
  13. ↑ https://www.nm.no/fosse-og-malet-hans/
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 14.3 https://www.nrk.no/kultur/fosse_-jon-1.1640620
  15. ↑ https://www.nrk.no/kultur/nordisk-pris-til-fosse-1.2050841
  16. ↑ https://www.aftenposten.no/kultur/i/GaXox/jon-fosse-faar-ibsenprisen
  17. ↑ Eurobabel Jon FOSSE
  18. ↑ https://www.nrk.no/kultur/jon-fosse-vant-brageprisen-i-skjonnlitteratur-1.15744680
  19. ↑ Press release
  20. ↑ Jon Fosse Facts
  21. ↑ Tildelinger av ordener og medaljer — Norwegian royal family.
  22. ↑ https://www.nrk.no/kultur/st.-olav-til-fosse-1.540902
  23. ↑ https://www.nrk.no/kultur/fransk-heder-til-fosse-1.535482
  24. ↑ Fosse får Storkors av St. Olavs Orden — Norsk rikskringkasting, 2024.
  25. ↑ https://kultura.pravda.sk/kniha/clanok/683968-nobelovu-cenu-za-literaturu-ziskal-norsky-dramatik-jon-fosse/
  26. ↑ „Jon Fosse – «take it or leave it»“. NRK. ციტირების თარიღი: 5 October 2023.
  27. ↑ Jon Fosse in Store norske leksikon
  28. ↑ H.H. Andersson, Jon Fosse i teaterhistorien, kunstinstitusjonen og markedet, University of Oslo, 2003
  29. ↑ Creamer, Ella. Jon Fosse wins the 2023 Nobel prize in literature (5 October 2023). ციტირების თარიღი: 5 October 2023
  30. ↑ "I have to talk about it because it's so fundamental to me: at the age of seven, I was close to death because of an accident . . I could see myself sitting here . . everything was peaceful, and I looked at the houses back home, and I felt quite sure that I saw them for the last time as I was going to the doctor. Everything was shimmering and very peaceful, a very happy state, like a cloud of particles of light. This experience is the most important experience from my childhood. And it has been very formative for me as a person, both in good and in bad ways. I think it created me as a kind of artist." ('Jon Fosse's Search for Peace'. The New Yorker, 13 November 2022)
  31. ↑ Merve Enre. (13 November 2022) Jon Fosse's Search for Peace. ციტირების თარიღი: 14 November 2022
ხ • გ • რ
ნობელის პრემიის ლაურეატები ლიტერატურაში
1901–1925

სიული პრიუდომი (1901) • თეოდორ მომზენი (1902) • ბიორნსტიერნე ბიორნსონი (1903) • ფრედერიკ მისტრალი / ხოსე ეჩეგარაი (1904) • ჰენრიკ სენკევიჩი (1905) • ჯოზუე კარდუჩი (1906) • რადიარდ კიპლინგი (1907) • რუდოლფ ოიკენი (1908) • სელმა ლაგერლოფი (1909) • პაულ ფონ ჰაიზე (1910) • მორის მეტერლინკი (1911) • გერჰარტ ჰაუპტმანი (1912) • რაბინდრანათ თაგორი (1913) • რომენ როლანი (1915) • ვერნერ ფონ ჰეიდენსტამი (1916) • კარლ გელერუპი / ჰენრიკ პონტოპიდანი (1917) • კარლ შპიტელერი (1919) • კნუტ ჰამსუნი (1920) • ანატოლ ფრანსი (1921) • ხაკინტო ბენავენტე (1922) • უ. ბ. იეიტსი (1923) • ვლადისლავ რეიმონტი (1924) • ჯორჯ ბერნარდ შოუ (1925)

1926–1950

გრაცია დელედა (1926) • ანრი ბერგსონი (1927) • სიგრიდ უნსეტი (1928) • თომას მანი (1929) • სინკლერ ლუისი (1930) • ერიკ აქსელ კარლფელდტი (1931) • ჯონ გოლზუორთი (1932) • ივანე ბუნინი (1933) • ლუიჯი პირანდელო (1934) • იუჯინ ო’ნილი (1936) • როჟე მარტინ დიუ გარი (1937) • პერლ ბაკი (1938) • ფრანს ემილ სილანპაა (1939) • იოჰანეს ვილჰელმ იენსენი (1944) • გაბრიელა მისტრალი (1945) • ჰერმან ჰესე (1946) • ანდრე ჟიდი (1947) • ტომას სტერნზ ელიოტი (1948) • უილიამ ფოლკნერი (1949) • ბერტრან რასელი (1950)

1951–1975

პერ ლაგერკვისტი (1951) • ფრანსუა მორიაკი (1952) • უინსტონ ჩერჩილი (1953) • ერნესტ ჰემინგუეი (1954) • ჰალდორ ლაქსნესი (1955) • ხუან რამონ ხიმენესი (1956) • ალბერ კამიუ (1957) • ბორის პასტერნაკი (1958) • სალვატორე კვაზიმოდო (1959) • სენ-ჟონ პერსი (1960) • ივო ანდრიჩი (1961) • ჯონ სტეინბეკი (1962) • გიორგოს სეფერისი (1963) • ჟან-პოლ სარტრი (უარი თქვა ჯილდოზე) (1964) • მიხეილ შოლოხოვი (1965) • შმუელ აგნონი / ნელი ზაქსი (1966) • მიგელ ანხელ ასტურიასი (1967) • იასუნარი კავაბატა (1968) • სემიუელ ბეკეტი (1969) • ალექსანდრე სოლჟენიცინი (1970) • პაბლო ნერუდა (1971) • ჰაინრიხ ბიოლი (1972) • პატრიკ უაიტი (1973) • ეივინდ იუნსონი / ჰარი მარტინსონი (1974) • ეუჟენიო მონტალე (1975)

1976–2000

სოლ ბელოუ (1976) • ვისენტე ალეიქსანდრე (1977) • ისააკ ბაშევის ზინგერი (1978) • ოდისეას ელიტისი (1979) • ჩესლავ მილოში (1980) • ელიას კანეტი (1981) • გაბრიელ გარსია მარკესი (1982) • უილიამ გოლდინგი (1983) • იაროსლავ სეიფერტი (1984) • კლოდ სიმონი (1985) • უოლე შოინკა (1986) • იოსიფ ბროდსკი (1987) • ნაჯიბ მაჰფუზი (1988) • კამილო ხოსე სელა (1989) • ოქტავიო პასი (1990) • ნადინ გორდიმერი (1991) • დერეკ უოლკოტი (1992) • ტონი მორისონი (1993) • კენძაბურო ოე (1994) • შეიმას ჰინი (1995) • ვისლავა შიმბორსკა (1996) • დარიო ფო (1997) • ჟოზე სარამაგო (1998) • გიუნტერ გრასი (1999) • გაო სინძიანი (2000)

2001–დღემდე

ვიდიადჰარ ნაიპოლი (2001) • იმრე კერტესი (2002) • ჯონ მაქსველ კუტზეე (2003) • ელფრიდე იელინეკი (2004) • ჰაროლდ პინტერი (2005) • ორჰან ფამუქი (2006) • დორის ლესინგი (2007) • ჟან-მარი გუსტავ ლე კლეზიო (2008) • ჰერტა მიულერი (2009) • მარიო ვარგას ლიოსა (2010) • ტომას ტრანსტრიომერი (2011) • მო იენი (2012) • ელის მანრო (2013) • პატრიკ მოდიანო (2014) • სვეტლანა ალექსიევიჩი (2015) • ბობ დილანი (2016) • იშიგურო კაძუო (2017) • ოლგა ტოკარჩუკი (2018) • პეტერ ჰანდკე (2019) • ლუიზა გლიუკი (2020) • აბდულრაზაკ გურნა (2021) • ანი ერნო (2022) • იუნ ფოსე (2023) • ჰან კანი (2024)

ხ • გ • რ
← 2023 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები →
ფიზიოლოგია
და მედიცინა
ფიზიკა
ქიმია
ლიტერატურა
მშვიდობა
ეკონომიკა
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=იუნ_ფოსე&oldid=4709478“-დან