Vicipaedia

Peruvia

Peruvia,[1][2][3] plenius res publica Peruviae[4] est civitas sui iuris in America Australi sita. Finitimae civitates sunt Aequatorialis Respublica, Columbia ad septemtriones, Brasilia ad orientes, Bolivia austroriente, et Chilia ad meridiem versus. Area est 1 285 215.6 km². Caput est Lima.

Wikidata Peruvia
Res apud Vicidata repertae:
Peruvia: insigne
Peruvia: insigne
Peruvia: vexillum
Peruvia: vexillum
Terra continens: America Australis
Territoria finitima: Aequatoria, Columbia, Bolivia, Brasilia, Chilia, Grandis Columbia
Locus: 9°24′0″S 76°0′0″W
Caput: Lima

Gestio

Respublica praesidentialis
Princeps: Dina Boluarte
Praefectus: Dina Boluarte
Consilium: Congress of the Republic of Peru
Iudicium: Constitutional Court of Peru
Situs interretialis

Populus

Numerus: 33 726 000
Sermo publicus: lingua Hispanica, lingua Aymara, linguae quechuae
Zona horaria: UTC-5
Moneta: Nuevo Sol

Commemoratio

Paean: National Anthem of Peru

Sigla

ISO PE, PER, 604; IOC PER
Dominium interretiale: .pe
Praefixum telephonicum: +51
Siglum autoraedarum: PE

Tabula aut despectus

Peruvia: situs
Peruvia: situs

Peruvianum territorium hospitio cultum Caralensem (Hispanice: civilización Norte Chico sive Caral), in mundo antiquarum unam et usque ad Imperium Incarum maximam Americae Praecolumbianae civitatem, accepit. Imperium Hispanicum regionem saeculo sexto decimo cepit et Viceregnum statuit, quod plerasque Austramericanas colonias includebat. Libertate impetrata anno 1821, Peruvia politicae inquietis periodon et crisin fiscalem simul et stabilitatis oeconomicaeque incrementi periodos passa est.

Peruvia democratica repraesentativa respublica est, in viginti quinque regiones divisa. Sua geographia ex aridis Pacifici litoris planitiebus in Antisensis Montis culmina et tropicas Sinus Amazonum silvas variatur. Natio cum magna nota intra Indicem Evolutionis Humanae et gradus paupertatis circa 36% est. Inter praecipuas oeconomicas activitates? agricultura, piscatio, res fodinales et res confectae velut textilia sunt. Summatim 29 millio Peruvianorum computantur quorum multiethnicitas ab Amerindis, Europaeis, Afris, et Asianis componuntur. Praesertim Peruviani Hispanice loquuntur, quamquam magnus Peruvianorum numerus linguá Quechua et aliis nativis linguis loquitur. Morum mixtio amplam diversitatem in campum artium, gastronomiae, litterarum et musicae infert.

Etymologia

recensere

Nomen Peruviae e Birú, loci praefecti nomine, deducitur, qui prope Sinum Sancti Michaelis (Hispanice: Golfo de San Miguel) ineunte saeculo sexto decimo vixit. Hispanicis exploratoribus cuius possessiones anno 1522 visentibus, meridionalissima Mundi Novi pars tunc ab Europaeis noti erant. Hoc modo, Francisco Pizardo regiones adhuc meridionaliores explorante, Birú sive Peruvia designatae sunt. Corona Hispanica nomini statum legitimum cum anni 1529 Capitulatione Toleti dedit, ubi reperticium Imperium Incarum velut provinciam Peruviae designatum est. Hispanis regentibus, civitas Viceregni Peruviani denominationem? adoptavit, quod Respublica Peruviae post Bellum Libertatis Peruvianae factum est.

Historia

recensere
  Si plus cognoscere vis, vide etiam Historia Peruviae, Imperium Incarum, et Viceregnum Peruvianum.

Gubernatio

recensere
 
Congressus in Palatio Legisfero (Hispanice: Palacio Legislativo) Limae est.

Peruvia praesidialis repraesentativa democratica respublica cum systemate multifactionali. Secundum praesentem constitutionem, praeses non solum dux civitatis, sed etiam gubernationis est; qui quinquennio eligitur et immediatam? novam electionem petere nequit, nam post saltem completum constitutionale spatium ante novam electionem abdicare debet. Praeses primum ministrum et, cum eius monito, reliquum Consilium Ministrorum designat. Congressus est unicameralis, cum 120 sociis, quinquenni spatio electis. Rogationes sive ab exsecutivo sive legisfero ramo proponi possunt; quae leges fiunt post earum transitum per Congressum et promulgationem a praeside. Potestas iudicialis nominaliter est libera, quamquam viri politicae periti saepe interventiones? in res iudiciales fecerunt.

Peruviana gubernatio directe eligitur et suffragere obligatorium omnibus civibus inter 18 et 70 annos natos est. Generalia anni 2006 comitia cum victoria in secundo actu praesidiali candidato Alano García Foederis Popularis Revolutionarii Americani (Hispanice Alianza Popular Revolucionaria Americana) (cum 52.6% suffragiorum) super Ollantam Humalam Unionis pro Peruvia (Hispanice: Unión por el Perú) (cum 47.4%) finiverunt. In praesenti Congressus a Foedere Populari Revolutionario Americano (cum triginta sex sedibus), a Factio Nationalistica Peruviana (Hispanice Partido Nacionalista Peruano) (cum viginti tres sedibus), ab Unione pro Peruvia (cum undeviginti sedibus), a Unitate Nationali (Hispanice Unidad Nacional) (cum quindecim sedibus), a Fujimoristica Foedere pro Futuro (Hispanice Alianza por el Futuro) (cum tredecim sedibus), a Foedere Parlamentario (Hispanice: Alianza Parlamentaria) (cum novem sedibus), et a Circulo Parlamentario Speciali Democratico (cum quinque sedibus) componitur.

Peruvianis in rationibus externis de finibus conflictus cum finitimis nationibus praevaluerunt, quorum plerique per saeculum vicensimum accidere. Adhuc continua discussio cum Chilia de maritimis finibus in Oceano Pacifico est. Peruvia complurum regionalium consociationum activa? socia et Communitatis Antisensis (Hispanice: Comunidad Andina) conditoriarum civitatum una est. Etiam societatibus inter civitates, sicut Societati Civitatum Americanarum et Consociationi Nationum, interest. Peruvianae vires armatae ab exercitu, copiis navalibus, et vi aeria componuntur; quarum primum propositam reipublicae libertatem sui iuris, territorii integritatem? munire est. Vires armatae ministerio defensionis et praesidi sicut imperatori exercitus subiiciuntur. Conscriptio anno 1999 abolita et pro militia voluntaria substituta est.

Subdivisio administrativa

recensere
 
Tabula Regionum Peruvianarum.
 
Tabula Peruviae, anno 1647 facta.

Peruvia est divisa in viginti quinque regiones (Hispanice: región; linguá Quechua: suyu; Aymarice: jach'a suyu) et provinciam Limae (Hispanice: Provincia de Lima; linguá Quechua: Lima pruwinsya). Singulae regiones singulam electam gubernationem a praeside et a consilio per quattuor annorum spatium servientibus compositam habent. Hae gubernationes regionales evolutiones adumbrant, publicae pecuniariae conlocationis proposita exsequuntur, oeconomicis activitatibus? favent et publicam proprietatem gerunt. Provincia Limensis ab urbano consilio administratur. Regiones Peruvianae inferiores sunt:

Numero in tabula Regio Latine Regio Hispanice Regio linguá Quechua Regio Aymarice Caput Latine Caput Hispanice Caput linguá Quechua Caput Aymarice
1 Regio Amazones Departamento de Amazonas Amarumayu suyu Amasunu jach'a suyu Chachapoias Chachapoyas Chachapuyas
2 Regio Ancashensis Departamento de Ancash Anqash suyu Ankashu jach'a suyu Varas Huaraz Waras
3 Regio Apurimacensis Región Apurímac Apurimaq suyu Apurimaq jach'a suyu Abancaius Abancay Awankay
4 Regio Arecipensis Departamento de Arequipa Ariqipa suyu Ariqipa jach'a suyu Arequipa Arequipa Ariqipa Ariqipa
5 Regio Aiacuchensis Departamento de Ayacucho Ayakuchu suyu Ayaquchu jach'a suyu Aiacuchum Ayacucho Wamanqa Ayaquchu
6 Regio Caiamarcensis Departamento de Cajamarca Kashamarka suyu Qajamarka jach'a suyu Caiamarca Cajamarca Kashamarka Qajamarka
7 Regio Cuscensis Departamento del Cuzco Qusqu suyu Kusku jach'a suyu Cuscum Cuzco Qusqu Kusku
8 Regio Huancavelicensis Departamento de Huancavelica Wankawillka suyu Wankawelika jach'a suyu Huancavelica Huancavelica Wankawillka Wankawelika
9 Regio Huanucensis Región Huánuco Wanuku suyu Wanuku jach'a suyu Huanucum Huánuco Wanuku Wanuku
10 Regio Icensis Departamento de Ica Ika suyu Ika jach'a suyu Ica Ica Ika Ika
11 Regio Iuninensis Departamento de Junín Sunin suyu Junin jach'a suyu Huancaium Huancayo Wankayu Huancayo
12 Libertas Regio Departamento de La Libertad Qispi kay suyu La Libertad jach'a suyu Turgalium Trujillo Truhillu Trujillo
13 Regio Lambayequensis Departamento de Lambayeque Lampalliqi suyu Lambayeque jach'a suyu Ciclaium Chiclayo Chiklayu Chiclayo
14 Regio Limensis Departamento de Lima Lima suyu Lima jach'a suyu Lima Lima Lima Lima
15 Regio Laureti Departamento de Loreto Luritu suyu Luritu jach'a suyu Iquitum Iquitos Ikitus Iquitos
16 Regio Fluminis Matris Dei Departamento de Madre de Dios Mayutata suyu Madre de Dios jach'a suyu Portus Maldonatus Puerto Maldonado Puerto Maldonado
17 Regio Moqueguensis Departamento de Moquegua Muqiwa suyu Moqwegwa jach'a suyu Moquegua Moquegua Muqiwa Muqiwa
18 Regio Pascensis Departamento de Pasco Pasqu suyu Pasqu jach'a suyu Collis Pasca Cerro de Pasco Pasqu urqu
19 Regio Piurensis Departamento de Piura Piwra suyu Piura jach'a suyu Piura Piura Piwra Piura
20 Regio Punensis Departamento de Puno Punu suyu Puno jach'a suyu Punum Puno Punu Puno
21 Regio Sancti Martini Departamento de San Martín San Martín suyu San Martín jach'a suyu Moiobamba Moyobamba Muyupampa
22 Regio Tacnensis Departamento de Tacna Taqna suyu Takna jach'a suyu Tacna Tacna Taqna Takna
23 Regio Tumbesensis Departamento de Tumbes Tumpis suyu Tumbes jach'a suyu Tumbes Tumbes Tumpis Tumbes
24 Regio Ucayalensis Departamento de Ucayali Ukayali suyu Ukayali jach'a suyu Pucalpa Pucallpa Pukallpa
-[5] Provincia Callaënsis Provincia Constitucional Callao Kallaw hatun kamachiy wamani Kallao jisk'a suyu Callao Callao Qallaw Kallao

Geographia Peruviae

recensere

Peruvia 1 285 220 km² (496 193 miliaria quadrata) tegit, cuius vicini Aequatoria Columbiaque septemtrione, Brasilia oriente, Bolivia austroriente, Chilia meridie, et Oceanus Pacificus occidente sunt.

Andes mons (linguá Quechua Antikuna) parallelus currit,? civitatem in tres regiones dividens: litus, occidentem versus, quod angusta planities, valde arida exceptis vallibus quae temporaria flumina creant; terram superiorem (Hispanice: sierra), quae Antisensis regio est, non solum oropedio Altiplani (Qullaw) inclusis, sed etiam maximo civitatis cacumine, 6768 metrorum (22 205 pedum) alto, Vascarane (Hispanice Huascarán ; linguá Quechua Waskaran); et silvam imbricam, quae ampla planae terrae extensio, silva Amazonica tecta et in Orientem patens, est. Fere 60 centesimae civitatis areae (70 milliones hectarearum) intra hanc regionem sitae sunt, quod Peruviae quartam maximam silvae tropicae aream in mundo, post Brasiliam, Rempublicam Democraticam Congensem, et Indonesiam dat.

Pleraque Peruviana flumina in Ande orta sunt, et in trium sinuum unam defluunt. In Oceanum Pacificum defluentia angusta breviaque, solum carptim fluentia, sunt. Amazonicae accessiones longiores, valde multum aquae habent, et minus angustae sunt postquam de terra superiori exeunt. Flumina in Lacum Titicacam fluentia generatim brevia sunt et magnum fluxum habent. Longissima Peruviae flumina sunt inferiora:

Flumen Latine Flumen Hispanice Flumen linguá Quechua Flumen Aymarice Longitudo (km) Longitudo (mille passuum) Aestuarium
1. Ucayali Ucayali Ukayali Ukayali 1 771 1 100 Amazones
2. Maranonius[6] Marañón Marañun 1 414 879 Amazones
3. Putomaius Putumayo Putumayu 1 380 858 Amazones
4. Iavari Yavarí Yawari 1 184 736 Amazones
5. Huallaga Huallaga Wallaqa 1 138 707 Maranonius
6. Urubamba Urubamba Willkamayu 862 536 Ucayali
7. Mantaro Mantaro Mantaru 724 450 Apurimacum
8. Amazones Amazonas Amarumayu Amasunu 713 443 Oceanus Atlanticus
9. Apurimacum Apurímac Apurimaq 690 429 Ucayali
10. Napus[7] Napo Napu 667 414 Amazones
11. Mater Dei Madre de Dios Mayutata Madre de Dios 655 407 Amazones
 
Antisensia cacumina plurimorum Peruvianorum fluminum fons sunt.

Peruvia, aliarum aequatorialium rerum publicarum dispar, non solum tropicum clima habet; Antisense pondus et Fluxus Humboldtianus magnam climatis diversitatem intra rem publicam afferunt. Litus modicas temperaturas, paucum praecipitationum, et multum umoris habet, exceptis calidioribus, umidibus Septemtrionalibus locis. In terra superiori, pluvia crebra per aestatem est, et temperatura umorque cum altitudine versus gelida Antisensia cacumina imminuunt. Silva fortibus pluviis et magnis temperaturis distinguitur, excepta meridionalissima parte, quae frigidas hiemes et temporariam pluviam habet. Propter varia geographiam climaque, Peruvia magnam biodiversitatem, cum 21 462 specierum plantarum animaliumque, ex anno 2003 relatam habet, quarum 5855 sunt endemicae. Peruviana gubernatio complures regiones protectas statuit.

Alii montes et cordillerae

recensere

Lacus et oceanus

recensere

Urbes Peruvianae

recensere
 
Cuscum.
 
Despectus Caiamarcae
 
Arequipa, urbs in Peruvia Meridionali.
 
Antiqua Callaonis mappa.
 
Turgalium.
Urbs Latine Urbs Hispanice Urbs linguá Quechua Urbs Aymarice Incolae Regio
Abancaius Abancay Awankay 57 750 Regio Apurimacensis
Aiacuchum Ayacucho Ayakuchu Ayaquchu 151 019 Regio Aiacuchensis
Aguaytia Aguaytía Awaytiya Regio Ucayalensis
Alerta Alerta Regio Ucayalensis
Andaguili [8] Andahuaylas Antawaylla 34 087 Regio Apurimacensis
Andoae Andoas Andoas Regio Laureti
Arequipa Arequipa Ariqipa Ariqipa 904 931 Regio Arequipensis
Aurgi Jaén Jaén 214 458 Regio Caiamarcensis
Bagua Bagua Bagua Amazonae Regio
Barranca Barranca Barranca 21 312 Regio Limensis
Callao Callao Qallaw Kallao 2 000 568 Provincia Callaensis
Camăna Camaná Kamana 13 304 Regio Arequipensis
Carazum Caraz Qaras 19 134 Regio Ancashensis
Catacai Catacaos Catacaos 64 882 Regio Piurensis
Caiamarca Cajamarca Kashamarka Qajamarka 135 000 Regio Caiamarcensis
Chachapoias Chachapoyas Chachapuyas 21 360 Amazonae Regio
Ciclaium Chiclayo Chiklayu Chiclayo 738 000 Regio Lambayequensis
Cimbotum Chimbote Chimputi Chimbote 334 568 Regio Ancashensis
Ciulucanae Chulucanas Chulucanas 75 844 Regio Piurensis
Collis Pasca Cerro de Pasco Pasqu Urqu 70 000 Regio Pascensis
Cuscum Cuzco Qusqu Kusku 348 935 Regio Cuschensis
Ica Ica Ika Ika 219 856 Regio Icensis
Ilum Ilo Ilu 57 746 Regio Moqueguensis
Iquitum Iquitos Ikitus Iquitos 406 340 Regio Laureti
Iuliaca Juliaca Hullaqa 219 856 Regio Punensis
Iuanivium Juanjuí Huwanhuy 50 611 Regio Sancti Martini
Iurimaguae Yurimaguas Yurimawas 47 113 Regio Laureti
Lambaieque Lambayeque Lampalliqi Lambayeque 61 025 Regio Lambayequensis
Lima Lima Lima Lima 7 605 742 Regio Limensis
Locumba Locumba Lukumpa Regio Tacnensis
Moiobamba Moyobamba Muyupampa 38 530 Regio Sancti Martini
Mollebamba Mollebamba Mullipampa Regio Apurimacensis
Mollendum Mollendo Mullintu 22 650 Regio Arequipensis
Moquegua Moquegua Muqiwa Moqwegwa 50 075 Regio Moqueguensis
Oncapolis Chincha Alta Hanan Chincha 154 561 Regio Icensis
Oxapampa Oxapampa Uqshapampa 8 554 Regio Pascensis
Pacasmaium Pacasmayo Pakasmayu 93 973 Regio Libertatis
Payta Paita Payta 64 401 Regio Piurensis
Pegepolis Puquio Pukyu 13 588 Regio Aiacuchensis
Piscum Pisco Pisqu 54 193 Regio Icensis
Piura Piura Piura Piura 450 363 Regio Piurensis
Portus Maldonatus Puerto Maldonado Puerto Maldonado Puerto Maldonado 92 024 Regio Fluminis Matris Dei
Punum Puno Punu Puno 100 168 Regio Punensis
Pucalpa Pucallpa Pukallpa 204 772 Regio Ucayalensis
Sicuani Sicuani Sikuwani 41 628 Regio Cuschensis
Sullana Sullana Sullana 225 562 Regio Piurensis
Tacna Tacna Taqna Takna 242 451 Regio Tacnensis
Talara Talara Talara 101 674 Regio Piurensis
Tarapotum Tarapoto Taraputu 117 184 Regio Sancti Martini
Tumbes Tumbes Tumpis Tumbes 94 702 Regio Tumbesensis
Turgalium Trujillo Truhillu Trujillo 804 296 Regio Libertatis
Huacium Huacho Wachu 84 700 Regio Limensis
Huancaium Huancayo Wankayu Huancayo 323 054 Regio Iuninensis
Huanŭcum Huánuco Wanuku Wanuku 120 000 Regio Huanucensis
Huancavelica Huancavelica Wankawillka Wankawelika 37 184 Regio Huancavelicensis
Huaral Huaral Waral 68 606 Regio Limensis
Varas Huaraz Waras 143 415 Regio Ancashensis
Zarumilla Zarumilla Sarumilla 16 741 Regio Tumbesensis

Oeconomia

recensere
 
Callaonis maritimus portus praecipuus exitus Peruvianarum exportationum.

Peruviana oeconomia significativum incrementum ultimis quindecim annis experta est. Mercatus Emergens secundum MSCI [9] putatur. Peruvia magnum Indicem Evolutionis Humanae cum 0,806 habet. Eius anni 2008 reditus per capita 8 594 dollariorum Statunitensium erat; 36,2% incolarum omnium pauper est, incluso 12,6% pauperrimo. Historice, nationis oeconomica activitas ad exportationes alligata est quae monetam fortem suppeditant ut pecunia importationibus et externi debiti solutionibus commodetur. Quamquam exportationes multum reditus suppeditavere, autosustentabile incrementum et aequior reditus distributio elusiva se demonstravere.

Peruvianum oeconomicum programma ample per praeterita decennia variavit. Inter annos 1968 et 1975 Ioannis Velasco Alvarado gubernatio radicales reformationes introduxit, inter quas reformatio agraria, adventiciarum societatum expropriatio, oeconomicae dispensationis systematis introductio, magni civitariae proprietatis campi creatio. Hae rationes concidere in attingendorum earum propositorum redistributionis redituum et finis oeconomicae dependentiae ex evolutis nationibus.

Neglecto ab his adversis resultationibus, pleraeque reformationes usque ad annis fere 1990/1999 non inversae sunt, ubi liberalizans Alberti Fujimori gubernatio ad finem inspectionem pretiorum, protectionismum, collocationi pecuniariae directae adventiciae restrictiones et plerasque societatum civitarias possessiones adduxit. Reformationes sustentum oeconomicum incrementum ex anno 1993 permisere, excepta ruina pretiorum post anni 1997 Crisin Pecuniariam Asianam.

Diaconiae 53% Peruviani Productus Domestici Grossi rationem reddunt quas industria (22.3%), extractivae industriae (15%) et vectigalia (9,7%) sequuntur. Recens oeconomicum incrementum macroeconomica stabilitate, admelioratis terminis commercii et crescentibus collocatione pecuniaria et consumptione propulsum est. Commercium amplius post implementum Foederis Liberi Commercii inter Peruviam et Civitates Foederatas 12 Aprilis anni 2006 obsignati creturum esse exspectatur. Peruvianae praecipuae exportationes cuprum, aurum, zincum, textilia et pisces sunt; eius principales commercii sociae Civitates Foederatae, Sina, Brasilia et Chilia sunt.

Demographia

recensere
 
Peruviani femina et puer in Antisensi nationis regione.

Cum ciciter 29 milliones incolarum, Peruvia quarta natio cum maximo incolarum numero in America Meridionali ex anno 2007 est. Cuius demographici incrementi index e 2,6% in 1,6% inter annos 1950 et 2000 declinavit; incolarum numerus approximate 42 milliones anno 2050 attacturus esse exspectatur. Ex anno 2007, 75,9% urbanas areas et 24,1% rurales areas colit. Inter praecipuas urbes Lima, cum octo millionibus hominum, Arequipa, Turgalium, Ciclaium, Piura, Iquitum, Cuscum, Cimbotum et Huancaium sunt, quarum omnes amplius 250 000 incolarum in censu anni 2007 retulere. In Amazonica regione, sexdecim ethnolinguisticae familiae et amplius 65 dissimiles ethnici circuli sunt. Post Brasiliam et Novam Guineam, Peruvia maximum incontactarum tribuum numerum in mundo habet.

Peruvia multiethnica natio dissimilium circulorum iunctura per quinque saecula formata est. Amerindi Peruvianum territorium per pluria millennia ante Hispanicam Occupationem saeculo XVI incoluerunt; quorum incolarum numerus ex aestimatis novem millionibus anno circiter 1525 in circiter 600 000 anno 1620, praesertim ob morbos infectiosos, decrevit. Hispani et Afri magno numero per coloniale dominium advenere, valde inter se et cum Indigenicos populos miscentes. Post libertatem captam, gradualis Europaea immigratio ex Britanniarum Regno, Francia, Germania, Italia et Hispania. Seres annis circiter 1850/1860 advenere, servos operarios substituentes cum praecipuo pondere in Peruviana societate e principio. Inter alios immigratorios circulos Arabes et Iaponienses excellunt. Peruviana phyletica structura 45% Amerindorum, 37% Mixticiorum (inter Amerindos et Europaeos mixtorum), 15% Europaeorum et 3% inter Afros, Iaponienses, Seres, aliosque classificari potest.

Hispanica, prima Peruvianorum quinque annos natorum seniorumque lingua, anno 2007 est praecipua reipublicae lingua. Cum pluribus linguis Indigenarum coexsistit,? inter quas maximi ponderis lingua Quechua, qua 13.2% incolarum loquitur, est. Aliis nativis, inter quas Aymara), et adventiciis linguis 2.7% et 0.1% Peruvianorum proprie loquitur.? In anni 2007 censu, 81.3% incolarum duodecim annos natorum et seniorum Catholici, 12.5% Evangelici, 3.3% aliarum confessionum et 2.9% non religiosi se describunt. Alphabetismus 92% anno 2007 aestimatur; hic index minor ruri (80.3%) quam in urbibus (96.3%). Primaria secundariaque educationes obligatoria et gratuita publicis in scholis sunt.

Cultura

recensere
 
Anonyma Scholae Cuscensis pictura saeculi duodevicensimo.

Peruviana cultura praecipue in Amerindis et Hispanicis traditionibus? radicatur, quamquam a compluribus Africis, Asianis, et Europaeis ethnicis circulis quoque affecta est. Peruvianae artisticae traditiones originem ab Prae-Incaicarum culturarum elaborato figlino, textilibus, iocalibus? et sculptura trahunt. Incae has artes servavere et architecturalia opera fecere inter quae Archaeoropolis (Hispanice Machu Picchu ; linguá Quechua Machu Pikchu) constructio. Barocus in colonialem artem dominatus est, quamquam nativis traditionibus modificatus. Hoc per perihodon, pleraeque artes res religiosas attendebant; numerosae aerae ecclesiae Scholae Cuscensisque picturae sunt repraesentativae. Artes se post libertatem captam usque ad indigenarum ortum saeculo vicensimo ineunte stagnaverunt. Post annum fere 1950 Peruviana ars eclectica tam adventiciis quam incolarum motibus excusa fuit.

Litterae Peruvianae suas radices in oralibus Praecolumbianarum civilizationum traditionibus habent. Hispani scriptionem saeculo sexto decimo introduxerunt; inter coloniales litteras chronicae et religiosae litterae excellunt. Post libertatem captam, Costumbrismus et Romanticismus communissima litteraria genera facti sunt, velut in Ricardi Parma operibus videtur. Saeculo vicensimo ineunte, Indigenisticus motus scriptores velut Cyrum Alegría, Iosephum Mariam Arguedas, et Caesarem Vallejo produxit. Per secundum saeculi dimidium, Peruvianae litterae amplius notae factae est propter auctores sicut Marium Vargas Llosa, Floris Latinamericani (Hispanice Boom Latinoamericano) ductorem.

 
Cebitsum in mulso cum citro madefacti victus maritimi ferculum.

Gastronomia Peruviana Amerindicae et Hispanicae cum magno Africae, Arabicae, Italicae, Sericae, et Iaponicae culinarum pondere commixtio est. Inter communia fercula anticutsa (Hispanice anticuchos), cebiche (ita Hispanice; linguá Quechua siwichi), humitae (Hispanice humitas ; linguá Quechua humint'a) et patsamanca (Hispanice pachamanca; linguá Quechua: pachamanka) sunt. Propter climaticam intra Peruviam diversitatem, ampla plantarum animaliumque varietas prompta coquendo est. Peruviana gastronomia nuper acclamationem ob suam ingredientium? et technicarum diversitatem accepit.

Musica Peruviana Antisensem, Hispanicam et Africam radices habet. Praehispanicis in temporibus, musica expressio ample secundum regionem variabat; quena (linguá Quechua et Aymarice qina) et tinya duo communia instrumenta erant. Hispanica occupatio novorum instrumentorum introductionem, inter quae cithara Hispanica et harpa, simul et hybridicorum instrumentorum evolutionem, inter quae tsarangum (Hispanice: charango; linguá Quechua charanku ; Aymarice khirkhi khiwiña), tulit. Africae contributiones ad Peruvianam musicam rhythmos et capsonem (Hispanice cajón), membranophonicum instrumentum, comprehendunt. Peruvianae laographicae saltationes marinariam (Hispanice et linguá Quechua: marinera), tondarium (Hispanice: tondero), saltationem forficis (Hispanice danza de tijeras ; linguá Quechua tihiras), et huaynum (linguá Quechua wayñu), et diabolatam (Hispanice et linguá Quechua diablada) comprehendunt.

Homines clari

recensere

Universitates

recensere
 
Medius campus in Pontificia Universitate Catholica Peruviae.

Limae:

Cusci:

Arequipae:

Aiacuchi:

Nexus interni

Nexus externi

recensere
  Vicimedia Communia plura habent quae ad Peruvia spectant.

Notae

recensere
  1. ↑ Carolus Egger, Diurnarius Latinus. Epitome actorum diurnorum in lingua Latina. (1980. ISBN 88-209-4366-2) p. 34
  2. ↑ Ebbe Vilborg. Norstedts svensk-latinska ordbok. Editio secunda anni 2009.
  3. ↑ "Peruvium": vide "Insula Hornia" in Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~. Hispanice Perú ; linguá Quechua et Aymarice Piruw
  4. ↑ "Respublica Peru" (p. 171 apud Google Books). Hispanice República del Perú ; linguá Quechua Piruw Republika ; Aymarice Piruw Suyu
  5. ↑ Provincia Callaënsis in tabula non monstratur, sed Limae Regione sita est
  6. ↑ Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~
  7. ↑ Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~
  8. ↑ Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~
  9. ↑ MSCI BarraMSCI International Equity Indices - International Equity Indices - MSCI apud www.mscibarra.com
Regiones, civitates et territoria Americae
Regiones

America Septentrionalis · Media America · Insulae Caribicae · America Australis

Civitates

Aequatoria · Antiqua et Barbuda · Argentina · Bahamenses insulae · Barbata · Beliza · Bolivia · Brasilia · Canada · Chilia · Civitates Foederatae Americae · Columbia · Costarica · Cuba · Dominica · Dominicana res publica · Granata · Guatimalia · Guiana · Haitia · Honduria · Iamaica · Mexicum · Nicaragua · Panama · Paraquaria · Peruvia · Salvatoria · Sancta Lucia · Sanctus Christophorus et Nevis · Sanctus Vincentius et Granatinae · Surinamia · Trinitas et Tabacum · Uraquaria · Venetiola

Territoria

Anguilla · Aruba · Boni Aëris insula · Caimanenses insulae · Curacensis insula · Falklandia · Groenlandia · Guadalupa · Guiana Francica · Martinica · Montserrat · Portus Dives · Saba · Sanctus Bartholomaeus · Sanctus Martinus · Statia · Turcenses et Caicenses insulae · Virginis Insulae Americanae · Virginis Insulae Britannicae

Capsae cognatae: Africa • Asia • Europa • Oceania
Peruvia : politica
Praesides Peruviae (1838-)
 

Augustinus Gamarra 1838 • Manuel Menéndez 1841 • Ioannes Chrysostomus Torrico González 1842 • Franciscus de Vidal La Hoz 1842 • Iustus Figuerola de Estrada 1843 • Manuel Ignatius de Vivanco Iturralde et Dominicus Nieto y Márquez 1843 • Raimundus Castilla 1844 • Dominicus Elías 1844 • Manuel Menéndez 1844 • Iustus Figuerola de Estrada 1844 • Manuel Menéndez 1845 • Raimundus Castilla 1845 • Iosephus Rufinus Echenique 1851 • Raimundus Castilla 1855 • Michael de San Román 1862 • Raimundus Castilla 1863 • Petrus Diez Canseco 1863 • Ioannes Antonius Pezet 1863 • Petrus Diez Canseco 1865 • Marianus Ignatius Prado 1865 • Franciscus Diez Canseco 1868 • Iosephus Balta 1868 • Thomas Gutiérrez 1872 • Petrus Diez Canseco 1872 • Marianus Herencia Zevallos 1872 • Manuel Pardo 1872 • Marianus Ignatius Prado 1876 • Ludovicus La Puerta 1879 • Nicolaus de Piérola 1879 • Franciscus García Calderón 1881 • Lizardo Montero Flores 1881 • Michael Iglesias et Andreas Avelino Cáceres 1882/1883 • Antonius Arenas 1885 • Andreas Avelino Cáceres 1886 • Remigius Morales Bermúdez 1890 • Iustinianus Borgoño 1894 • Andreas Avelino Cáceres 1894 • Manuel Candamo 1895 • Nicolaus de Piérola 1895 • Eduardus López de Romaña 1899 • Manuel Candamo 1903 • Serapio Calderón 1904 • Iosephus Pardo y Barreda 1904 • Augustus B. Leguía y Salcedo 1908 • Gulielmus Billinghurst 1912 • Anscharius R. Benavides 1914 • Iosephus Pardo y Barreda 1915 • Augustus B. Leguía y Salcedo 1919 • Manuel Maria Ponce Brousset 1930 • Ludovicus Michael Sánchez Cerro 1930 • Ricardus Leontius Elías 1931 • Gustavus Jiménez 1931 • David Samanez Ocampo 1931 • Ludovicus Michael Sánchez Cerro 1931 • Anscharius R. Benavides 1933 • Manuel Prado y Ugarteche 1939 • Iosephus Ludovicus Bustamante y Rivero 1945 • Manuel Apollinarius Odría Amoretti 1948 • Zenon Noriega Agüero 1950 • Manuel Apollinarius Odría Amoretti 1950 • Manuel Prado y Ugarteche 1956 • Ricardus Pérez Godoy 1962 • Nicolaus Lindley López 1962 • Ferdinandus Belaúnde Terry 1963 • Ioannes Velasco Alvarado 1968 • Franciscus Morales Bermúdez 1975 • Ferdinandus Belaúnde Terry 1980 • Alanus García Pérez 1985 • Albertus Fujimori 1990 • Valentinus Paniagua Corazao 2000 • Alexander Toledo 2001 • Alanus García Pérez 2006 • Ollanta Humala 2011 • Petrus Paulus Kuczynski 2016 • Martinus Vizcarra 2018 • Manuel Merino 2020 • Franciscus Sagasti 2020 • Petrus Castillo 2021 • Dina Boluarte 2022

Primi ministri Peruviae (2000–)
 

Xaverius Pérez de Cuéllar 2000 • Robertus Dañino Zapata 2001 • Aloysius Solari De La Fuente 2002 • Beatrix Merino 2003 • Carolus Ferrero 2003 • Petrus Paulus Kuczynski 2005 • Georgius Del Castillo 2006 • Iudas Simon 2008 • Xaverius Velásquez 2009 • Iosephus Antonius Chang 2010 • Rosario Fernández 2011 • Salomon Lerner Ghitis 2011 • Anscharius Valdés 2011 • Ioannes Jiménez Mayor 2012 • Caesar Villanueva 2013 • Renatus Cornejo 2014 • Anna Jara 2014 • Petrus Cateriano 2015 • Ferdinandus Zavala 2016 • Mercedes Aráoz 2017 • Caesar Villanueva 2018 • Salvator del Solar 2019 • Vincentius Zeballos 2019 • Petrus Cateriano 2020 • Waltherus Martos 2020 • Anterus Flores-Aráoz 2020 • Violeta Bermúdez 2020 • Guido Bellido 2021 • Mirtha Vásquez 2021 • Hector Valer 2022 • Hannibal Torres 2022 • Betssy Chávez 2022 • Petrus Angulo Arana 2022 • Albertus Otárola 2022 • Gustavus Adrianzén 2024

Ministri rerum externarum Peruviani (2000–)
 

Xaverius Pérez de Cuéllar 2000 • Didacus García Sayán 2001 • Allan Wagner Tizón 2002 • Manuel Rodríguez Cuadros 2003 • Ludovicus Ferdinandus Olivera 2005 • Anscharius Maúrtua 2005 • Iosephus García Belaúnde 2006 • Raphael Roncagliolo 2011 • Eda Adriana Rivas 2013 • Gundisalvus Gutiérrez Reinel 2014 • Anna Maria Sánchez de Ríos 2015 • Ricardus Luna 2016 • Caietana Aljovín 2018 • Nestor Popolizio 2018 • Gustavus Meza-Cuadra 2019 • Marius López Chávarri 2020 • Franca Deza 2020 • Elisabetha Astete 2021 • Allan Wagner 2021 • Hector Béjar 2021 • Anscharius Maúrtua 2021 • Caesar Landa 2022 • Michael Angelus Rodríguez Mackay 2022 • Caesar Landa 2022 • Anna Caecilia Gervasi 2022 • Xaverius González-Olaechea 2023

Peruvia : geographica
Regiones Peruviae
 

Regio Amazonum · Regio Ancashensis · Regio Arequipensis · Regio Apurimacensis · Regio Aiacuchensis · Provincia Callaënsis · Regio Caiamarcensis · Regio Cuscensis · Regio Fluminis Matris Dei · Regio Huancavelicensis · Regio Huanucensis · Regio Icensis · Regio Iuninensis · Regio Lambayequensis · Regio Libertatis · Regio Limensis · Regio Laureti · Regio Moqueguensis · Regio Pascensis · Regio Piurensis · Regio Punensis · Regio Sancti Martini · Regio Tacnensis · Regio Tumbesensis · Regio Ucayalensis

Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Peruvia&oldid=3855505"