Sâta a-o contegnûo

Open Researcher and Contributor ID

Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
 Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ
O lögo de l'ORCID

L'Open Researcher and Contributor ID (ORCID in sìgla, prononçiòu /ˈɔːrkɪd/) o l'é 'n còdice arfanumérico no propiêtâio dêuviòu pe identificâ inte 'n mòddo unìvoco i outoî e i colaboratoî de comunicaçioìn académiche[1]; pe de ciù gh'é 'n scîto in sce l'Internétte e di servìççi ORCID pe çercâ i outoî e a seu produçión bibliogràfica, con de âtre informaçioìn fornîe da-i uténti mæximi.

Inte sto mòddo chi se peu risòlve o problêma de contribûti de 'n çèrto outô a-a letiatûa scentìfica e a de publicaçioìn conplicæ da riconósce, pe caxón do fæto chi-â ciù pàrte di nómmi a no l'é ùnica, a peu cangiâ co-o ténpo, a gh'à de diferénse tra e coltûe into seu órdine e a no prezénta de coerénsa inte l'ûzo de abreviaçioìn do nómme ò di scistêmi de scritûa. L'ORCID o fornìsce 'n'identitæ fìssa a-e persónn-e, ch'a se seméggia a 'n còdice fiscâle, creâ pe-e entitæ ligæ a-i contegnûi in scê ræ digitâle pe mêzo di identificatoî di ògètti digitâli (DOI)[2].

Ûxi

[modìfica | modìfica wikitèsto]

L'ORCID o l'amîa de dâ 'n còdice perscisténte a-e persónn-e[3], pe risòlve o problêma che i contribûti de 'n çèrto outô a-a comunicaçión scentìfica séggian conplicæ da riconósce, scicómme che a ciù pàrte di nómmi de persónn-a a no l'é univoca, con ciù sogétti da-o mæximo nómme che poriéivan contriboî into mæximo cànpo scentìfico ò adreitûa da-o mæximo dipartiménto de 'n'instituçión. Pe de ciù, i nómmi pêuan cangiâ (prezénpio co-o maiézzo); gh'é de diferénse colturâli inte l'órdine di nómmi; e revìste fàn 'n ûzo no coerénte de abreviaçioìn do nómme, di seu sufìsci e de iniçiâle do segóndo nómme; e adêuvian di scistêmi de scritûa diferénti.

L'òrganizaçión ch'a gestìsce l'ORCID, l'ORCID Inc., a dà a tùtti i uténti registræ a poscibilitæ de mantegnî 'n ùnico curriculum vitae digitâle de lóngo agiornòu e ch'o dàgghe 'n quàddro di seu contribûti a-a scénsa ch'o va a-o de la da sénplice lìsta de publicaçioìn[4], òspitòu da l'ORCID e cuòu da l'uténte.

Stöia

[modìfica | modìfica wikitèsto]
O vêgio lögo de l'ORCID

Svilùppo e slànso

[modìfica | modìfica wikitèsto]

L'ORCID o l'é stæto anonçiòu pi-â prìmma vòtta a-o pùblico do 2009, cómme 'n sfòrso coletîvo di editoî de riçèrche académiche "pe risòlve o problêma de l'anbigoitæ do nómme de l'outô inta comunicaçión académica"[5]. A "Open Researcher Contributor Identification Initiative", de dond'o vên o nómme ORCID, a l'é stæta creâ in vîa tenporània prìmma de l'incorporaçión[6][7].

L'é stæto dónca svilupòu 'n protòtipo in sce software pigiàndo l'inspiraçión da quéllo dêuviòu da-o Thomson Reuters into seu scistêma, o ResearcherID[8]. L'ORCID Inc. a l'é stæta costitoîa cómme òrganizaçión indipendénte sénsa fìn de goâgno inte l'agósto do 2010, con sêde into stâto americàn do Delaware e co-in conséggio d'aministraçión internaçionâle[9][10]. O seu diretô esecutîvo, o Chris Shillum, o l'é stæto nominòu into seténbre do 2020[11], pigiàndo o pòsto do fondatô de l'òrganizaçión, o Laurel Haak, nominòu inte l'arvî do 2012[12]. Da-o 2016 o conséggio d'aministraçión o l'é prescjedûo da-a Veronique Kiermer, de PLOS[13] (vegnûa dòppo l'Ed Pentz, de Crossref). L'ORCID o peu êse dêuviòu in mòddo lìbero e insémme a di âtri scistêmi d'identificaçión[4]. A-i 16 d'òtôbre do 2012, l'ORCID Inc. a l'à inandiòu i seu servìççi de regìstro[14][15], comensàndo dónca a relasciâ i-identificatoî a-i uténti[16].

Difuxón

[modìfica | modìfica wikitèsto]
  • A-i 15 de novénbre do 2014, l'ORCID a l'à anonçiòu a seu milionêxima registraçión[17].
  • A-i 20 de novénbre do 2020, l'ORCID a l'à anonçiòu e prìmme dêxe milioìn de registraçioìn[18].
  • A-i 22 d'agósto do 2022, o nùmero d'uténse registræ o l'êa montòu a 14.727.479 in tùtto[19].

Pe incoragî di âtri uténti a unîse a l'ORCID, de mòddo da sostegnîne l'adoçión, a-o prìmmo de zenâ do 2016 s'é scrîto 'na létia avèrta dónde l'é stæto diciaròu che "i editoî ch'àn firmòu sta létia avèrta chi se són inpegnæ a domandâ i iD ORCID anàndo aprêuvo a-i stàndard de inplementaçión specìfichi"[20][21].

Inte 'n agiornaménto do 2021 do scîto d'Internétte de Springer Nature, l'é stæto diciaròu che da quéllo moménto "saiâ suportòu a verìfica e l'acrédito da vòstra ativitæ peer reviewed diretaménte da-i nòstri scistêmi pe mandâ di scrîti a l'ORCID"[22].

Identificatoî

[modìfica | modìfica wikitèsto]

In fórma estéiza, i ID ORCID són specificæ cómme di URL[23]; prezénpio quéllo do Josiah S. Carberry, 'n profesô de fantaxîa de spésso dêuviòu cómme ezénpio, o l'é https://orcid.org/0000-0002-1825-0097[24][25], co-i formâti https:// e http:// che són suportæ tùtti doî, scibén chò-u prìmmo o l'é vegnûo a régola da-o novénbre do 2017[26]. A ògni mòddo, gh'é di editoî che l'adêuvian inte 'na fórma ciù brêve, prezénpio ORCID: 0000-0002-1825-0097[27][28], cómme s'o foîse 'n URN.

I ID ORCID són 'n sotoinsémme de l'International Standard Name Identifier (ISNI)[29], segóndo i ougùri de l'Òrganizaçión Internaçionâle pi-â Standardizaçión (cómme ISO 27729), co-e dôe òrganizaçioìn che ghe travàggian insémme in mòddo atîvo. L'ISNI o fà 'n'identificaçión unìvoca di colaboratoî de lìbbri, progràmmi televixîvi e giornâli e o l'à riservòu 'n blòcco de identificatoî pe l'ûzo da pàrte de l'ORCID[29][30] inte l'intervàllo da 0000-0001-5000-0007 a 0000-0003-5000-0001[31]. L'é dónca poscìbile che 'na persónn-a a l'àgge ségge 'n ISBN che 'n ID ORCID[32][33] e dónca, inta pràtica, doî ISBN.

Ségge l'ORCID che l'ISNI adêuvian di identificatoî a 16 caràteri[30], con cîfre da 0 a 9 separæ inte grùppi de quàttro da di tratìn[27]. L'ùrtimo caràtere o peu êse 'na létia "X" ascì, ch'a raprezénta 'n valô de 10 (prezénpio l'ID ORCID de Stephen Hawking o l'é 0000-0002-9079-593X[34]), e o l'é 'na cîfra de contròllo MOD 11-2 ch'a rispètta o stàndard ISO/IEC 7064:2003.

Ménbri, spònsor e registrànti

[modìfica | modìfica wikitèsto]

In sciâ fìn do 2013, l'ORCID a contâva de 111 òrganizaçioìn asociæ pe ciù de 460.000 registrànti[35][36][37]. A-i 15 de novénbre do 2014, l'ORCID a l'anonçiòu a seu milionêxima registraçión[17] e, a-i 20 de novénbre do 2020, a l'à sconpasòu i prìmmi dêxe milioìn[18][38]. Tra i ménbri de l'òrganizaçión gh'é di institûti de riçèrca, cómme Caltech e a Cornell University, e di editoî cómme Elsevier, Springer, Wiley e Nature Publishing Group. Gh'é ascì de inpréize comerciâli, cómme Thomson Reuters, socjêtæ académiche e énti de finançiaménto[39].

Ànche di énti che acòrdan sovençioìn, inclûzo fondaçioìn de beneficénsa cómme a Wellcome Trust, àn comensòu a inpónn-e a quélli che domàndan di finançiaménti d'indicâ 'n identificatô ORCID[40].

Inplementaçioìn naçionâli

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Inte vàrri stâti gh'é di consòrççi, che inclùddan di énti governatîvi cómme pàrtner, che travàggian a livéllo naçionâle pe inplementâ l'ORCID. Prezénpio, inte l'Itàlia, gh'é setànta universcitæ e quàttro céntri de riçèrca in colaboraçión sott'a-a conferénsa di retoî de universcitæ italiànn-e (CRUI) e de l'agençîa naçionâle de valutaçión de l'universcitæ e di institûti de riçèrca (ANVUR), inte l'ànbito de 'n progètto inandiòu da-o Cineca, 'n consòrçio no-profit ch'o raprezénta e universcitæ, i-institûti de riçèrca e o ministêro de l'instruçión[41]. Inte l'Oustràlia, o National Health and Medical Research Council (NHMRC) e l'Australian Research Council (ARC) "incoragìscian tùtti i riçercatoî che domàndan 'n finançiaménto a-avéi 'n identificatô ORCID"[42]. L'HAL, 'n archìvio françéize de artìcoli scentìfichi, o domànda a-i seu uténti de inserî o pròpio identificatîvo ORCID[43].

Integraçioìn

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Ségge a Wikipedia che Wikidata inclùddan pàgine con identificatoî ORCID[44][45].

Da-o 2014, ciù che i ménbri e i spònsor, revìste, editoî e âtri servìççi àn inclûzo ò àivan za inclûzo l'ORCID inti seu flùsci de travàggio ò de bànche dæti[27][46][47][48][49][50]. Tra o 2014 e o 2016 di servìççi in sciâ Ræ àn creòu di struménti p'esportâ i dæti vèrso, òpû inportâli da, l'ORCID[51][52][53][54][55][56][57].

Inte l'òtôbre do 2015, DataCite, Crossref e ORCID àn anonçiòu che-e prìmme òrganizaçioìn aviéivan agiornòu i eleménti ORCID "quànde 'n identificatô ORCID o vegnìsse trovòu inte nómmi DOI apénn-a registræ"[58][59].

Çèrti dæti ORCID pêuan êse ricuperæ cómme RDF/XML, RDF Turtle, XML ò JSON ascì[60][61]. L'ORCID o l'adêuvia GitHub cómme seu archìvio de còdichi[62].

Nòtte

[modìfica | modìfica wikitèsto]
  1. ↑ (EN, AR, CS, ES, FR, IT, ZH, JA, PT, RU) Scîto ofiçiâ, in sce orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  2. ↑ (EN) Crossref & ORCID, in sce crossref.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  3. ↑ (EN) Isaac Farley, ORCID auto-update, in sce crossref.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  4. ↑ 4,0 4,1 (EN) Editorial, Credit where credit is due, in Nature, vol. 462, n. 825, 2009.
  5. ↑ (EN) Research stakeholders announce collaboration among broad cross-section of community to resolve name ambiguity in scholarly research (PDF), in sce orcid.securesites.net. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 2 frevâ 2010).
  6. ↑ (EN) Welcome to the Open Researcher Contributor Identification Initiative (or ORCID) group on Nature Network, in sce network.nature.com. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 21 seténbre 2013).
  7. ↑ (EN) What is the relationship between the ORCID Initiative and ORCID, Inc.? - Feedback & support for ORCID, in sce support.orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 19 zùgno 2018).
  8. ↑ (EN) Press Release: ORCID funding and development efforts on target, in sce about.orcid.org, 15 agòsto 2011. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  9. ↑ (EN) Craig Van Dyck, Wiley-Blackwell Publishing News: An Update on the Open Researcher and Contributor Identifier (ORCID), in sce blogs.wiley.com. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  10. ↑ (EN) Certificate of Incorporation of ORCID Inc (PDF), Stâto do Delaware, 5 agòsto 2015.
  11. ↑ (EN) Julie Anne Petro, ORCID Proudly Announces its New Executive Director, in sce einpresswire.com, 14 seténbre 2020. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  12. ↑ (EN) Declan Butler, Scientists: your number is up, in Nature, vol. 485, n. 564, 2012.
  13. ↑ (EN) ORCID team, in sce orcid.org, 17 agòsto 2012. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  14. ↑ (EN) ORCID Launches Registry, in sce about.orcid.org, 16 òtôbre 2012. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  15. ↑ (EN) ORCID vs ISNI; ORCID lanceert vandaag hun Author Register - Artikel - SURFspace, in sce surfspace.nl. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  16. ↑ (EN) Register for an ORCID iD, in sce orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  17. ↑ 17,0 17,1 (EN) ORCID, Tweet, in sce mobile.twitter.com, 15 novénbre 2014. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  18. ↑ 18,0 18,1 (EN) ORCID, 10M ORCID iDs!, in sce info.orcid.org, 20 novénbre 2020. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  19. ↑ (EN) ORCID, ORCID Statistics, in sce orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  20. ↑ (EN) AA.VV., Requiring ORCID in Publication Workflows: Open Letter, in sce orcid.org, 1º zenâ 2016. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  21. ↑ (EN) Why Some Publishers are Requiring ORCID iDs for Authors: An Interview with Stuart Taylor, The Royal Society, in sce scholarlykitchen.sspnet.org, 7 zenâ 2016. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  22. ↑ (EN) Springer Nature, ORCID iDs at Springer Nature, in sce springernature.com. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  23. ↑ (EN) ORCID, Trademark and iD Display Guidelines, in sce orcid.org, 19 frevâ 2013. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  24. ↑ (EN) ORCID, Structure of the ORCID Identifier, in sce support.orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  25. ↑ (EN) ORCID, Josiah Carberry, in sce orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  26. ↑ (EN) Alice Meadows, Announcing API 2.1 - ORCID iDs are now HTTPS, ORCID, 15 novénbre 2017. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 (EN) Hiroshi Asakura, Hindawi Publishing Corporation. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 1º novénbre 2014).
  28. ↑ (EN) Template ORCID, Wikipedia. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  29. ↑ 29,0 29,1 (EN) ISNI, ISNI and ORCID, in sce isni.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 4 màrso 2013).
  30. ↑ 30,0 30,1 (EN) What is the relationship between ISNI and ORCID?, in sce about.orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  31. ↑ (EN) Structure of the ORCID Identifier, ORCID. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 22 zenâ 2018).
  32. ↑ (EN) ISNI 0000000031979523, ISNI. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  33. ↑ (EN) ORCID 0000-0001-5882-6823, ORCID. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  34. ↑ (EN) Stephen Hawking (0000-0002-9079-593X), ORCID. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  35. ↑ (EN) 2013 Year in review, ORCID, Inc.. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  36. ↑ (EN) Members, ORCID, Inc.. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  37. ↑ (EN) Richard O'Beirne, OUP and ORCID, Oxford Journals. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 30 màrso 2014).
  38. ↑ (EN) ORCID, ORCID Statistics, in sce orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  39. ↑ (EN) ORCID Community, in sce info.orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  40. ↑ (EN) Wilsdon et al., The Metric Tide (PDF), in sce webarchive.nationalarchives.gov.uk, Lùggio 2015. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  41. ↑ (EN) Alice Meadows, Italy Launches National ORCID Implementation, ORCID. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  42. ↑ (EN) NHMRC and ARC Statement on Open Researcher and Contributor ID (ORCID), National Health and Medical Research Council, 10 arvî 2015. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 13 màrso 2018).
  43. ↑ (FR) Identifiant auteur IdHAL et CV, in sce doc.archives-ouvertes.fr. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  44. ↑ Contribotoî Wikipedia, Categorîa:Vôxe con còdice ORCID, in sce lij.wikipedia.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  45. ↑ (EN) Wikidata contributors, Pages that link to "Property:P496", in sce wikidata.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  46. ↑ (EN) Annoncements, Journal of Neuroscience, Arvî 2014. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 22 zùgno 2014).
  47. ↑ (EN) The Journal of Neuroscience Rolls Out ORCID Integration, Society for Neuroscience. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  48. ↑ (EN) Author Zone 16 - ORCID, Springer Publishing. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  49. ↑ (EN) ORCID Article Claiming, Europe PubMed Central. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  50. ↑ (EN) ORCID integration, Researcher Name Resolver, National Institute of Informatics. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 21 arvî 2014).
  51. ↑ (EN) Scopus2Orcid - Use the Scopus to Orcid Author details and documents wizard to collect all your Scopus records in one unique author profile, Scopus. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  52. ↑ (EN) Figshare ORCID integration, Figshare. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  53. ↑ (EN) RID - ORCID Integration - IP & Science, Thomson Reuters. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 12 seténbre 2015).
  54. ↑ (EN) Researchfish now integrating with the ORCID registry, Researchfish, 4 lùggio 2015. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 15 lùggio 2015).
  55. ↑ (EN) British Library EThOS - about searching and ordering theses online, British Library, 4 lùggio 2015. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  56. ↑ (EN) Connected from the Beginning: Adding ORCID to ETDs, via ProQuest, 12 òtôbre 2015. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  57. ↑ (EN) Michelle Ponto, ORCID and Loop: A New Researcher Profile System Integration, ORCID, 12 òtôbre 2015. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  58. ↑ (EN) Michelle Ponto, Explaining the DataCite/ORCID Auto-update, DataCite, 29 òtôbre 2015. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  59. ↑ (EN) Auto-Update Has Arrived! ORCID Records Move to the Next Level, Crossref, 26 òtôbre 2015. URL consultòu o 27 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 18 novénbre 2015).
  60. ↑ (EN) Q&D RDF Browser, in sce graphite.ecs.soton.ac.uk. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  61. ↑ (EN) Phil Archer, Proposal for the Improvement of the Semantics of ORCIDs, W3C. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
  62. ↑ (EN) ORCID, Inc, GitHub. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.

Âtri progètti

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Ligàmmi de fêua

[modìfica | modìfica wikitèsto]
  • (EN, AR, CS, ES, FR, IT, ZH, JA, PT, RU) Scîto ofiçiâ, in sce orcid.org. URL consultòu o 27 òtôbre 2024.
Estræto da "https://lij.wikipedia.org/w/index.php?title=Open_Researcher_and_Contributor_ID&oldid=252717"