Пенсилванија: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
с →Оданочување: Јазична исправка, replaced: се базира → се заснова |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 |
||
(Не се прикажани 30 меѓувремени преработки од 3 корисници) | |||
Ред 10: | Ред 10: | ||
| мото = ''Праведност, слобода и независност'' |
| мото = ''Праведност, слобода и независност'' |
||
| главен град = [[Харисбург, Пенсилванија|Харисбург]] |
| главен град = [[Харисбург, Пенсилванија|Харисбург]] |
||
| официјални јазици = ''нема'' ([[англиски јазик|англиски]], |
| официјални јазици = ''нема'' ([[англиски јазик|англиски]], де факто) |
||
| јазици = [[англиски јазик|англиски]] 91,6%<br />[[Шпански јазик|шпански]] 3,1%<ref name=2000CenEst>{{Наведена мрежна страница | title = Пенсилванија - Јазици | publisher = Advameg, Inc|accessdate = 2010-05-07 | url = http://www.city-data.com/states/Pennsylvania-Languages.html}}</ref> <br /> [[Пенсилвански германски јазик|пенсилвански германски]] |
| јазици = [[англиски јазик|англиски]] 91,6%<br />[[Шпански јазик|шпански]] 3,1%<ref name=2000CenEst>{{Наведена мрежна страница | title = Пенсилванија - Јазици | publisher = Advameg, Inc|accessdate = 2010-05-07 | url = http://www.city-data.com/states/Pennsylvania-Languages.html}}</ref> <br /> [[Пенсилвански германски јазик|пенсилвански германски]] |
||
| најголем град = [[Филаделфија]] |
| најголем град = [[Филаделфија]] |
||
Ред 34: | Ред 34: | ||
| широчина = 455 |
| широчина = 455 |
||
| должина = 255 |
| должина = 255 |
||
| највисока точка = [[Маунт Дејвис, Пенсилванија|Маунт Дејвис]]<ref name=usgs>{{Наведена мрежна страница| date =April 29, 2005 |
| највисока точка = [[Маунт Дејвис, Пенсилванија|Маунт Дејвис]]<ref name=usgs>{{Наведена мрежна страница| date =April 29, 2005| url =http://erg.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html#Highest| title =Elevations and Distances in the United States| publisher =U.S Geological Survey| accessdate =2006-11-07| archive-date =2008-06-01| archive-url =https://web.archive.org/web/20080601170143/http://erg.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html#Highest| url-status =dead}}</ref> |
||
| највисока височина = 979 |
| највисока височина = 979 |
||
| најниска точка = [[Делавер (река)|Делавер]]<ref name=usgs/> |
| најниска точка = [[Делавер (река)|Делавер]]<ref name=usgs/> |
||
Ред 42: | Ред 42: | ||
| белешки = |
| белешки = |
||
}} |
}} |
||
'''Пенсилванија''', официјално позната како '''Заедница Пенсилванија''' ([[англ.]] ''Commonwealth of Pennsylvania''), е сојузна држава во [[САД]] која е сместена на североисточниот и централно- |
'''Пенсилванија''', официјално позната како '''Заедница Пенсилванија''' ([[англ.]] ''Commonwealth of Pennsylvania''), е сојузна држава во [[САД]] која е сместена на североисточниот и централно-атлантскиот регион на Соединетите Држави, поточно во регионот на [[Големите Езера]]. Државата се граничи со [[Делавер]] на југоисток, [[Мериленд]] на југ, [[Западна Вирџинија]] на југозапад, [[Охајо]] на запад, [[Онтарио]], [[Канада]], на северозапад, [[Њујорк (сојузна држава)|Њујорк]] на север и [[Њу Џерси]] на исток. |
||
[[Список на држави и територии на САД според површина|Според површина]], Пенсилванија се наоѓа на 33 место во САД, [[Список на сојузни држави и територии на САД по број на жители|според бројот на жители]] на шестото и [[Список на држави и територии на САД според густина на население|според густина]] на население на 9 место меѓу 50-те сојузни држави. Четирите најнаселени градови во државата се [[Филаделфија]], [[Питсбург (Пенсилванија)|Питсбург]], [[Алентаун, Пенсилванија|Алентаун]] и [[Ири, Пенсилванија|Ири]]. Главниот град на државата е [[Харисбург (Пенсилванија)|Харисбург]]. |
[[Список на држави и територии на САД според површина|Според површина]], Пенсилванија се наоѓа на 33 место во САД, [[Список на сојузни држави и територии на САД по број на жители|според бројот на жители]] на шестото и [[Список на држави и територии на САД според густина на население|според густина]] на население на 9 место меѓу 50-те сојузни држави. Четирите најнаселени градови во државата се [[Филаделфија]], [[Питсбург (Пенсилванија)|Питсбург]], [[Алентаун, Пенсилванија|Алентаун]] и [[Ири, Пенсилванија|Ири]]. Главниот град на државата е [[Харисбург (Пенсилванија)|Харисбург]]. |
||
Ред 52: | Ред 52: | ||
Должината на Пенсилванија изнесува 274 км, а широчината 455 км.<ref name=pageo>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.netstate.com/states/geography/pa_geography.htm |title=Pennsylvania geography |publisher=Netstate.com |accessdate=25 јули 2012}}</ref> Од вкупно 119,282 км<sup>2</sup>, 116,075 км<sup>2</sup> се земјена површина, 1,269 км<sup>2</sup> се внатрешни водени подрачја, а 1,940 км<sup>2</sup> е водената површина на езерото [[Ири]]. Таа е [[Список на држави и територии на САД според површина|33. најголема]] држава во САД.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.timetemperature.com/tzus/pennsylvania_time_zone.shtml |title=Pennsylvania Time Zone |publisher=Timetemperature.com |accessdate=24 јули 2012}}</ref> Пенсилванија има 82км<ref name="Cr.nps.gov">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.cr.nps.gov/history/online_books/shore/shore8.htm |title=National Parks Service: Our Fourth Shore |publisher=Cr.nps.gov |date=December 22, 2003 |accessdate=25 јули 2012}}</ref> долго крајбрежје при езерото Ири и 92км<ref name="Coastalmanagement.noaa.gov"/> долго крајбрежје по реката Делавер. |
Должината на Пенсилванија изнесува 274 км, а широчината 455 км.<ref name=pageo>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.netstate.com/states/geography/pa_geography.htm |title=Pennsylvania geography |publisher=Netstate.com |accessdate=25 јули 2012}}</ref> Од вкупно 119,282 км<sup>2</sup>, 116,075 км<sup>2</sup> се земјена површина, 1,269 км<sup>2</sup> се внатрешни водени подрачја, а 1,940 км<sup>2</sup> е водената површина на езерото [[Ири]]. Таа е [[Список на држави и територии на САД според површина|33. најголема]] држава во САД.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.timetemperature.com/tzus/pennsylvania_time_zone.shtml |title=Pennsylvania Time Zone |publisher=Timetemperature.com |accessdate=24 јули 2012}}</ref> Пенсилванија има 82км<ref name="Cr.nps.gov">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.cr.nps.gov/history/online_books/shore/shore8.htm |title=National Parks Service: Our Fourth Shore |publisher=Cr.nps.gov |date=December 22, 2003 |accessdate=25 јули 2012}}</ref> долго крајбрежје при езерото Ири и 92км<ref name="Coastalmanagement.noaa.gov"/> долго крајбрежје по реката Делавер. |
||
Границите на држава ги сочинуваат [[Масон-Диксонова линија|Масон-Диксоновата линија]] (39°43' С) на југ, реката Делавер на исток, 80°31' на запад и [[42. северен напоредник|42° СГШ]] на север со исклучок на кратки сегменти на западниот крај каде триаголник се протега северно до езерото Ири. Пенсилванија се граничи со шест држави: [[Њујорк (сојузна држава)|Њујорк]] на север, [[Њу Џерси]] на исток, [[Делавер]] и [[Мериленд]] на југоисток, [[Западна Вирџинија]] на југозапад и [[Охајо]] на запад. Исто така, Пенсилванија дели водена граница со Канада. Од оригиналните [[тринаесет колонии]], Пенсилванија е единствената држава која нема граница на [[Атлантски Океан| |
Границите на држава ги сочинуваат [[Масон-Диксонова линија|Масон-Диксоновата линија]] (39°43' С) на југ, реката Делавер на исток, 80°31' на запад и [[42. северен напоредник|42° СГШ]] на север со исклучок на кратки сегменти на западниот крај каде триаголник се протега северно до езерото Ири. Пенсилванија се граничи со шест држави: [[Њујорк (сојузна држава)|Њујорк]] на север, [[Њу Џерси]] на исток, [[Делавер]] и [[Мериленд]] на југоисток, [[Западна Вирџинија]] на југозапад и [[Охајо]] на запад. Исто така, Пенсилванија дели водена граница со Канада. Од оригиналните [[тринаесет колонии]], Пенсилванија е единствената држава која нема граница на [[Атлантски Океан|Атлантскиот Океан]]. |
||
[[Податотека:National-atlas-pennsylvania.png|мини|десно|320п|Карта на Пенсилванија на која се прикажани поголемите градови и патишта]] |
[[Податотека:National-atlas-pennsylvania.png|мини|десно|320п|Карта на Пенсилванија на која се прикажани поголемите градови и патишта]] |
||
Меѓу поголемите градови во оваа држава се: Филаделфија, Јорк, [[Ридинг, Пенсилванија|Ридинг]] и [[Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]] на југоисток, Питсбург на југозапад, трите града Алентаун, [[Бетлеем, Пенсилванија|Бетлеем]] и [[Истон, Пенсилванија|Истон]] во централен исток (познат и како Лехај Валеи), трите града [[Скрентон, Пенсилванија|Скрентон]], [[Вилксбар, Пенсилванија|Вилксбар]] и [[Хезлтон, Пенсилванија|Хезлтон]] на североисток и Ири на северозапад. [[Вилијамспорт, Пенсилванија|Вилијамспорт]] служи како „центар“ на северо-централниот регион, а главен град на државата е Харисбург. |
Меѓу поголемите градови во оваа држава се: Филаделфија, Јорк, [[Ридинг, Пенсилванија|Ридинг]] и [[Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]] на југоисток, Питсбург на југозапад, трите града Алентаун, [[Бетлеем, Пенсилванија|Бетлеем]] и [[Истон, Пенсилванија|Истон]] во централен исток (познат и како Лехај Валеи), трите града [[Скрентон, Пенсилванија|Скрентон]], [[Вилксбар, Пенсилванија|Вилксбар]] и [[Хезлтон, Пенсилванија|Хезлтон]] на североисток и Ири на северозапад. [[Вилијамспорт, Пенсилванија|Вилијамспорт]] служи како „центар“ на северо-централниот регион, а главен град на државата е Харисбург. |
||
Ред 58: | Ред 58: | ||
== Клима == |
== Клима == |
||
{{Главна|Клима на Пенсилванија}} |
{{Главна|Клима на Пенсилванија}} |
||
Од различната топологија на Пенсилванија произлегуваат и неколку различни клими. Опфаќајќи две поголеми зони, во најголемиот дел од државата со исклучок на југоисточниот корнер, преовладува [[умереноконтинентална клима]]. [[Филаделфија]] има |
Од различната топологија на Пенсилванија произлегуваат и неколку различни клими. Опфаќајќи две поголеми зони, во најголемиот дел од државата со исклучок на југоисточниот корнер, преовладува [[умереноконтинентална клима]]. [[Филаделфија]] има одлики на [[влажна суптропска клима]] која го покрива и поголемиот дел од Делавер и Мериленд на југот. |
||
Движејќи се кон внатрешниот планински предел на државата климата станува значително поладна, бројот на облачни денови се зголемува и зимските снежни врнежи се поголеми. Во западните предели на државата, особено градовите близу езерото Ири, количината на снежни врнежи достигнува 254 сантиметри на годишно ниво. Исто така, дождовите се во изобилство застапени низ целата држава во текот на годината. |
Движејќи се кон внатрешниот планински предел на државата климата станува значително поладна, бројот на облачни денови се зголемува и зимските снежни врнежи се поголеми. Во западните предели на државата, особено градовите близу езерото Ири, количината на снежни врнежи достигнува 254 сантиметри на годишно ниво. Исто така, дождовите се во изобилство застапени низ целата држава во текот на годината. |
||
Ред 186: | Ред 186: | ||
== Историја == |
== Историја == |
||
{{Главна|Историја на Пенсилванија}} |
{{Главна|Историја на Пенсилванија}} |
||
Пред [[Комонвелт|заедницата]] да биде поставена од |
Пред [[Комонвелт|заедницата]] да биде поставена од Европејците, областа била дом на [[Ленапи|Делавери]] (познати и како Лени Ленапи), [[Сасквехеноки]], [[Ирокези]], [[Ири индијанци|Ири]], [[Шауни индијанци|Шаќуни]] и останати [[Американски староседелци|американски индијански нации]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.accessgenealogy.com/native/pennsylvania/ |title=Pennsylvania Indian tribes |publisher=Accessgenealogy.com |accessdate=25 јули 2012}}</ref> И [[Нова Холандија|холанѓаните]] и англичаните тврделе дека двете страни од реката Делавер биле дел од нивното колонијално земјиште во Америка.<ref>{{Наведена книга |last= Полин, Чарлс |first= Едитирано од Џон К. Рајт |title= „Атлас на историска географија на соединетите држави|year= 1932|publisher= издаватели - „Carnegie Institution of Washington“ и „American Geographical Society“|location= Њујорк, Њујорк и Вашингрон Д.Ц.|isbn= | pages= 42}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Свиндлер|first= Филијам Ф.|title= „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома. |year= 1973–1979|publisher= издавател - „Oceana Publications“ |location= локација - Добс Фери, Њујорк |isbn= | pages= Vol. 10: 17–23}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Ван Зент|first= Фрекнклин К|title= „Граници на соединетите држави и неколкуте држави: геолошко професионално патување - 909“.|year= 1976|publisher= издавател - „Government Printing Office“ |location= Вашингтон |isbn= |pages= 74; 92}}</ref> Холанѓаните биле првите кои го присвоиле и имале влијание врз изторијата на Пенсилванија.<ref>{{Наведена книга |last= Ван Зент|first= Френклин К.|title= „Граници на соединетите држави и неколкуте држави: геолошко професионално патување - 909“.|year= 1976|publisher= издавател - „Government Printing Office“ |location=локација - Вашингтон Д.Ц. |isbn= |page= стр. 74}}</ref> |
||
До 3 јуни 1631, [[Холандија|холанѓаните]] започнале од полуостровот Делмарва со воспоставувањето на [[Званенделска колонија|званенделската колонија]] на страната на денешен [[Луис, Делавер]].<ref>{{Наведена книга |last= Манро|first= Џон А.|title= „Колонијален Делавер: Историја“.|year= 1978|publisher= издавател „KTO Press“|location= Милвуд, Њујорк |isbn= | pages= стр. 9–12}}</ref> Во 1638 [[швеѓани]]те додале масло на веќе започнатиот оган со воспоставувањето на новата [[Нова Шведска|Шведска колонија]] на страната на денешен [[Вилмингтон, Делавер]], со центар во [[Кристина (тврдина)|тврдината Кристина]]. Новите Швеѓани, во најголем дел, го контролирале долниот предел од регионот околу реката Делавер (делови од денешен Делавер, Њу Џерси и Пенсилванија), но таму и не воспоставиле многу колонии.<ref>{{Наведена книга |last= Мјурно|first= Џон А.|title= „Колонијален Делавер: Историја“.|year= 1978|publisher= издавател „KTO Press“|location= Милвуд, Њујорк |isbn= | page= стр. 16}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Мекормик|first= Ричард П.|title= „Њу Џерси: од колонија до држава, 1609-1789“. Историски серии за Њу Џерси, Volume 1.|year= 1964|publisher= издавател „D. Van Nostrand Company“|location= Принстон, Њу Џерси |isbn= | page= стр. 12}}</ref> |
До 3 јуни 1631, [[Холандија|холанѓаните]] започнале од полуостровот Делмарва со воспоставувањето на [[Званенделска колонија|званенделската колонија]] на страната на денешен [[Луис, Делавер]].<ref>{{Наведена книга |last= Манро|first= Џон А.|title= „Колонијален Делавер: Историја“.|year= 1978|publisher= издавател „KTO Press“|location= Милвуд, Њујорк |isbn= | pages= стр. 9–12}}</ref> Во 1638 [[швеѓани]]те додале масло на веќе започнатиот оган со воспоставувањето на новата [[Нова Шведска|Шведска колонија]] на страната на денешен [[Вилмингтон, Делавер]], со центар во [[Кристина (тврдина)|тврдината Кристина]]. Новите Швеѓани, во најголем дел, го контролирале долниот предел од регионот околу реката Делавер (делови од денешен Делавер, Њу Џерси и Пенсилванија), но таму и не воспоставиле многу колонии.<ref>{{Наведена книга |last= Мјурно|first= Џон А.|title= „Колонијален Делавер: Историја“.|year= 1978|publisher= издавател „KTO Press“|location= Милвуд, Њујорк |isbn= | page= стр. 16}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Мекормик|first= Ричард П.|title= „Њу Џерси: од колонија до држава, 1609-1789“. Историски серии за Њу Џерси, Volume 1.|year= 1964|publisher= издавател „D. Van Nostrand Company“|location= Принстон, Њу Џерси |isbn= | page= стр. 12}}</ref> |
||
Ред 196: | Ред 196: | ||
Мирот од Бреда помеѓу [[Англија]], [[Франција]] и [[Холандија]] го означил крајот на британското освојување на 21 јули 1667,<ref>{{Наведена книга|title=„Листовите на Фарнхем“ (1603–1688). Тома 7 и 8 од документираната историја на државата Мејн.|last=Фарнхем|first=Мери Френсис|publisher=издавател „Collections of the Maine Historical Society“, втората серија.|year=1901–1902|isbn=|location=Портланд, Мејн|pages=Том. 7: стр. 311, 314}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Пери |first= Клив |title= „Серија договори за консолидација: 231 том.|year= 1969–1981|publisher= издавател „Oceana Publications“ |location= Добс Пери, Њујорк |isbn= | pages= том 10: стр. 231}}</ref> иако имало привремени промени. |
Мирот од Бреда помеѓу [[Англија]], [[Франција]] и [[Холандија]] го означил крајот на британското освојување на 21 јули 1667,<ref>{{Наведена книга|title=„Листовите на Фарнхем“ (1603–1688). Тома 7 и 8 од документираната историја на државата Мејн.|last=Фарнхем|first=Мери Френсис|publisher=издавател „Collections of the Maine Historical Society“, втората серија.|year=1901–1902|isbn=|location=Портланд, Мејн|pages=Том. 7: стр. 311, 314}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Пери |first= Клив |title= „Серија договори за консолидација: 231 том.|year= 1969–1981|publisher= издавател „Oceana Publications“ |location= Добс Пери, Њујорк |isbn= | pages= том 10: стр. 231}}</ref> иако имало привремени промени. |
||
На 12 септември 1672, како дел од третата Англо-Холандска војна, холанѓаните ја реосвоиле провинцијата [[Њујорк (провинција)|Њујорк]]/[[Нов Амстердам]] и таму воспоставиле три окружни суда кои подоцна станале и оригинални окрузи во денешна Пенсилванија и Делавер.<ref>{{Наведена книга |last=Фернау |first=Б. |title= „Документи поврзани со колонијалната историја на државата Њујорк“; Тома 12–15.|year=1853–1887 |location= локација - Албени, Њујорк |isbn= | pages= Том 12: стр. 507–508}}</ref> Подоцна, на 9 февруари 1674, ова било делумно ревидирано кога [[Договорот од Вестминстер (1674)|договорот од Вестминстер]] ја завршил третата Англо-Холандска војна и ги променило сите политички односи во „status quo ante bellum“ (како што работите биле пред војната). Британците ги задржале холандските колонии со нивните холандски имиња.<ref>{{Наведена книга |last=Пери |first=Клив |title= „Серија договори за консолидација“; 231 том|year=1969–1981 |publisher= изадавател „Oceana Publications“|location= локација - Добс Фери, Њујорк|isbn= |pages= том 13: стр. 136}}</ref> До 11 јуни 1674, Њујорк одржал контрола врз оддалечените провинции, меѓу кои и Апленд (тогашен округ кој подоцна ќе стане Пенсилванија), но имињата започнале да се заменуваат со британски имиња, што се одвивало до 11 ноември 1674.<ref>{{Наведена книга |last=Ферноу |first=Б. |title= „Документи поврзани со колонијалната историја на државата Њујорк: тома 12-15“.|year=1853–1887 |location= локација - Албени, Њујорк |isbn= | pages=том 12: стр.515}}</ref> Апленд бил поделен на 12 ноември 1674, произведувајќи еден општ преглед на денешната граница помеѓу Пенсилванија и Делавер.<ref>{{Наведена книга |last= Армстронг|first= Едвард; Editor|title= „Запис на судот во Апленд, во Пенсилванија“, 1676 до 1681|year= 1860|publisher= издавател - „Memoirs of the Historical Society of Pennsylvania“ Том 7|isbn= | pages= стр. 119, 198}}</ref> |
На 12 септември 1672, како дел од третата Англо-Холандска војна, холанѓаните ја реосвоиле провинцијата [[Њујорк (провинција)|Њујорк]]/[[Нов Амстердам]] и таму воспоставиле три окружни суда кои подоцна станале и оригинални окрузи во денешна Пенсилванија и Делавер.<ref>{{Наведена книга |last=Фернау |first=Б. |title= „Документи поврзани со колонијалната историја на државата Њујорк“; Тома 12–15.|year=1853–1887 |location= локација - Албени, Њујорк |isbn= | pages= Том 12: стр. 507–508}}</ref> Подоцна, на 9 февруари 1674, ова било делумно ревидирано кога [[Договорот од Вестминстер (1674)|договорот од Вестминстер]] ја завршил третата Англо-Холандска војна и ги променило сите политички односи во „status quo ante bellum“ (како што работите биле пред војната). Британците ги задржале холандските колонии со нивните холандски имиња.<ref>{{Наведена книга |last=Пери |first=Клив |title= „Серија договори за консолидација“; 231 том|year=1969–1981 |publisher= изадавател „Oceana Publications“|location= локација - Добс Фери, Њујорк|isbn= |pages= том 13: стр. 136}}</ref> До 11 јуни 1674, Њујорк одржал контрола врз оддалечените провинции, меѓу кои и Апленд (тогашен округ кој подоцна ќе стане Пенсилванија), но имињата започнале да се заменуваат со британски имиња, што се одвивало до 11 ноември 1674.<ref>{{Наведена книга |last=Ферноу |first=Б. |title= „Документи поврзани со колонијалната историја на државата Њујорк: тома 12-15“.|year=1853–1887 |location= локација - Албени, Њујорк |isbn= | pages=том 12: стр. 515}}</ref> Апленд бил поделен на 12 ноември 1674, произведувајќи еден општ преглед на денешната граница помеѓу Пенсилванија и Делавер.<ref>{{Наведена книга |last= Армстронг|first= Едвард; Editor|title= „Запис на судот во Апленд, во Пенсилванија“, 1676 до 1681|year= 1860|publisher= издавател - „Memoirs of the Historical Society of Pennsylvania“ Том 7|isbn= | pages= стр. 119, 198}}</ref> |
||
На 28 февриари, 1681, Чарлс II му доделил земјиште<ref>[http://avalon.law.yale.edu/17th_century/pa01.asp Повелба за провинцијата Пенсилванија - 1681]. Оваа повелба, доделена од Чарлс II на Вилијам Пен го прави него и неговите наследници сопственици на провинцијата, која во чест на неговиот татко - адмиралот Вилијам Пен (чии парични побарувања и услуги беа побарани) е наречена Пенсилванија. За да ја возвиши својата титула, Вилјам Пен купи, на 1682-08-24, земјиште од војводата од Јорк до земјите западно од реката Делавер.</ref> на [[Вилијам Пен]] за да си го отплати долгот од $16,000<ref> |
На 28 февриари, 1681, Чарлс II му доделил земјиште<ref>[http://avalon.law.yale.edu/17th_century/pa01.asp Повелба за провинцијата Пенсилванија - 1681]. Оваа повелба, доделена од Чарлс II на Вилијам Пен го прави него и неговите наследници сопственици на провинцијата, која во чест на неговиот татко - адмиралот Вилијам Пен (чии парични побарувања и услуги беа побарани) е наречена Пенсилванија. За да ја возвиши својата титула, Вилјам Пен купи, на 1682-08-24, земјиште од војводата од Јорк до земјите западно од реката Делавер.</ref> на [[Вилијам Пен]] за да си го отплати долгот од $16,000<ref> |
||
{{Наведена книга| url=http://books.google.com/?id=4rQBAAAAMAAJ| title= „Пенсилванската заедница на колонијални гувернери“, Том 1| editor= „Pennsylvania Society of Colonial Governors“| pages=стр. 180–181| year=1916| chapter=поглавје - Семјуел Карпентер}} |
{{Наведена книга| url=http://books.google.com/?id=4rQBAAAAMAAJ| title= „Пенсилванската заедница на колонијални гувернери“, Том 1| editor= „Pennsylvania Society of Colonial Governors“| pages=стр. 180–181| year=1916| chapter=поглавје - Семјуел Карпентер}} |
||
</ref> (околу $2.100.000 во 2008, прилагодено на инфлацијата на недвижнините)<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.measuringworth.com/ppoweruk/result.php?use%5B%5D=CPI&use%5B%5D=NOMINALEARN&year_early=1681£71=16000&shilling71=&pence71=&amount=16000&year_source=1681&year_result=2008 |title= „Measuring Worth“ |publisher= издаватек „Measuring Worth“ |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> кој му го должел на таткото на Вилијам, адмиралот Вилијам Пен. Ова било еден од најголемите трансфери на имот на индивидуалец во историјата.<ref name=quapoly>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.pym.org/exhibit/p078.html|archiveurl= |
</ref> (околу $2.100.000 во 2008, прилагодено на инфлацијата на недвижнините)<ref>{{Наведена мрежна страница |url= http://www.measuringworth.com/ppoweruk/result.php?use%5B%5D=CPI&use%5B%5D=NOMINALEARN&year_early=1681£71=16000&shilling71=&pence71=&amount=16000&year_source=1681&year_result=2008 |title= „Measuring Worth“ |publisher= издаватек „Measuring Worth“ |accessdate= 25 јуни 2012 |archive-date= 2011-07-14 |archive-url= https://web.archive.org/web/20110714064027/http://www.measuringworth.com/ppoweruk/result.php?use%5B%5D=CPI&use%5B%5D=NOMINALEARN&year_early=1681£71=16000&shilling71=&pence71=&amount=16000&year_source=1681&year_result=2008 |url-status= dead }}</ref> кој му го должел на таткото на Вилијам, адмиралот Вилијам Пен. Ова било еден од најголемите трансфери на имот на индивидуалец во историјата.<ref name=quapoly>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.pym.org/exhibit/p078.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080524050103/http://www.pym.org/exhibit/p078.html|archivedate=2008-05-24|title=„Квекерите и политичкиот процес“|publisher=Pym.org|date=March 28, 2006|accessdate=25 јуни 2012|url-status=dead}}</ref> Земјиштето било наречено Пенсилванија. Вилијам Пен, кој сакал да го вика Њувелс или Силванија, бил засрамен од промената, плашејќи се дека луѓето ќе мислат дека го именувал според неговото име, но кралот Чарлс не сакал да го преименува земјиштето.<ref>{{Наведена книга| url=http://www.britannia.com/celtic/wales/facts/facts1.html| title=архивска копија| access-date=2012-06-27| archive-date=2015-02-22| archive-url=https://web.archive.org/web/20150222003958/http://www.britannia.com/celtic/wales/facts/facts1.html| url-status=dead}}</ref> Пен воспоставил влада со две иновации кои во голема мера биле копирани од Новиот Свет: окружната комисија и слобода во верското уверување.<ref name=quapoly /> |
||
Она што било Апленд, а подоцна станало дел од Пенсилванија кој ја оформувал границата помеѓу оваа држава и Делавер, било преименувано во округ [[Честер, Пенсилванија (округ)|Честер]] кога Пенсилванија ја институционализирала нејзината колонијална влада на 4 март 1681.<ref>{{Наведена книга |last= Армстронг|first= Едвард; Editor|title= „Документи од судот во Апленд, во Пенсилванија“, 1676 до 1681|year= 1860|publisher= издавател „Memoirs of the Historical Society of Pennsylvania“. Том 7|isbn= | page= стр. 196}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Свиндлер|first= Вилијам Ф.|title= „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома |year= 1973–1979|publisher= издавател - „Oceana Publications“ |location= локација - Добс Фери, Њујорк |isbn= | pages= 8 том: стр. 243}}</ref> Водачот на квекерите, Вилијам Пен, потпишал мировен договор со Тамани, водачот на племето Делавер, со што започнал еден долг период на пријателски односи помеѓу квекерите и индијанците.<ref>Дејвид Јонт (2007). "''[http://books.google.com/books?id=pk7ycUq3cxsC&pg=PA82&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false How the Quakers invented America]''". Rowman & Littlefield. p.82. ISBN 0-7425-5833-9</ref> Подоцна следеле и други договори помеѓу Вилијам Пен и останатите народи. |
Она што било Апленд, а подоцна станало дел од Пенсилванија кој ја оформувал границата помеѓу оваа држава и Делавер, било преименувано во округ [[Честер, Пенсилванија (округ)|Честер]] кога Пенсилванија ја институционализирала нејзината колонијална влада на 4 март 1681.<ref>{{Наведена книга |last= Армстронг|first= Едвард; Editor|title= „Документи од судот во Апленд, во Пенсилванија“, 1676 до 1681|year= 1860|publisher= издавател „Memoirs of the Historical Society of Pennsylvania“. Том 7|isbn= | page= стр. 196}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Свиндлер|first= Вилијам Ф.|title= „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома |year= 1973–1979|publisher= издавател - „Oceana Publications“ |location= локација - Добс Фери, Њујорк |isbn= | pages= 8 том: стр. 243}}</ref> Водачот на квекерите, Вилијам Пен, потпишал мировен договор со Тамани, водачот на племето Делавер, со што започнал еден долг период на пријателски односи помеѓу квекерите и индијанците.<ref>Дејвид Јонт (2007). "''[http://books.google.com/books?id=pk7ycUq3cxsC&pg=PA82&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false How the Quakers invented America]''". Rowman & Littlefield. p.82. ISBN 0-7425-5833-9</ref> Подоцна следеле и други договори помеѓу Вилијам Пен и останатите народи. Сè додека тој бил жил неговите договори никогаш не биле нарушени.<ref>Сиднеј Г. Фишер (2009). "''[http://books.google.com/books?id=zKzFgAlx1CkC&pg=PA13&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false The Quaker Colonies]''". Echo Library. p.13 ISBN 1-4068-5110-8</ref> |
||
=== 18 век === |
=== 18 век === |
||
Ред 216: | Ред 216: | ||
[[Колеџ Дикинсон|Колеџот Дикинсон]] во [[Карлисл, Пенсилванија]], бил првиот колеџ во соединетите држави. Основан во 1773, колеџот бил ратификуван пет дена по [[Договор од Париз 1783|договорот од Париз]] на 9 септември 1783. Школото било основано од [[Бенџамин Раш]] и именувано по Џон Дикинсон. |
[[Колеџ Дикинсон|Колеџот Дикинсон]] во [[Карлисл, Пенсилванија]], бил првиот колеџ во соединетите држави. Основан во 1773, колеџот бил ратификуван пет дена по [[Договор од Париз 1783|договорот од Париз]] на 9 септември 1783. Школото било основано од [[Бенџамин Раш]] и именувано по Џон Дикинсон. |
||
[[Податотека:HillsCapitol.jpg|мини|десно|250п|„Hills Capitol“ употребуван од 1821 сè додека не изгорел во 1897]] |
[[Податотека:HillsCapitol.jpg|мини|десно|250п|„Hills Capitol“ употребуван од 1821 сè додека не изгорел во 1897]] |
||
Половина век, генералното собрание се среќавало на различни места, генерално Филаделфија, пред да започне регуларно да се собира во независна хала во Филаделфија во низа од 63 години.<ref name=legiscap>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.legis.state.pa.us/WU01/VC/visitor_info/brown/capitols.htm |title=„Главни градови на Пенсилванија“ |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Сепак, им била потребна по централна локација, а и масакрот на т.н „Paxton Boys“ во 1763 го загрижило собранието. Така, во 1799, генералното собрание се преместило во судницата во градот Ланчестер<ref name=legiscap/> за во 1812 да се пресели во Харисбург.<ref name=legiscap/> |
Половина век, генералното собрание се среќавало на различни места, генерално Филаделфија, пред да започне регуларно да се собира во независна хала во Филаделфија во низа од 63 години.<ref name=legiscap>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.legis.state.pa.us/WU01/VC/visitor_info/brown/capitols.htm |title=„Главни градови на Пенсилванија“ |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2000-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20000615224551/http://www.legis.state.pa.us/WU01/VC/visitor_info/brown/capitols.htm |url-status=dead }}</ref> Сепак, им била потребна по централна локација, а и масакрот на т.н „Paxton Boys“ во 1763 го загрижило собранието. Така, во 1799, генералното собрание се преместило во судницата во градот Ланчестер<ref name=legiscap/> за во 1812 да се пресели во Харисбург.<ref name=legiscap/> |
||
Генералното собрание се среќавало во старата судница на округот [[Округ Дауфин, Пенсилванија|Дауфин]] сè до декември 1821,<ref name=legiscap/> кога округот во федерален стил „Хилс Капитол“ (именуван по неговиот градител [[Стивен Хилс]], архитект од Ланчестер) бил изграден на врв на земјиште од четири хектари и резервиран како седиште на државната власт од страна на претприемачки син и истоименик на [[Џон Харис]] со потекло од Јоркшир кој основал центар за тргување во 1705 и фериброд во 1733 на источниот брег од реката Сасквехана<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.angelfire.com/on/Canadiangenealogy/harris.html|title=„Историја од Џон Харис“|last=|first=|date=|year=2001|work=|publisher=издавател „Mrs. Carlyle C. Browne“ (потомок на Сара Ен Харис, петтата ќерка на Алфред Бингем Харис и внука на Елиша Џон Харис од Менсион, Харисбург, Пенсилванија, САД)|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=25 јуни 2012}}</ref>. Главниот град на врвот изгорел на 2 февруари 1897, во текот на тешка снежна бура, најверојатно поради лошо поставена цевка за загревање на водата.<ref name=legiscap/> |
Генералното собрание се среќавало во старата судница на округот [[Округ Дауфин, Пенсилванија|Дауфин]] сè до декември 1821,<ref name=legiscap/> кога округот во федерален стил „Хилс Капитол“ (именуван по неговиот градител [[Стивен Хилс]], архитект од Ланчестер) бил изграден на врв на земјиште од четири хектари и резервиран како седиште на државната власт од страна на претприемачки син и истоименик на [[Џон Харис]] со потекло од Јоркшир кој основал центар за тргување во 1705 и фериброд во 1733 на источниот брег од реката Сасквехана<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.angelfire.com/on/Canadiangenealogy/harris.html|title=„Историја од Џон Харис“|last=|first=|date=|year=2001|work=|publisher=издавател „Mrs. Carlyle C. Browne“ (потомок на Сара Ен Харис, петтата ќерка на Алфред Бингем Харис и внука на Елиша Џон Харис од Менсион, Харисбург, Пенсилванија, САД)|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=25 јуни 2012}}</ref>. Главниот град на врвот изгорел на 2 февруари 1897, во текот на тешка снежна бура, најверојатно поради лошо поставена цевка за загревање на водата.<ref name=legiscap/> |
||
Ред 226: | Ред 226: | ||
Пенсилванија вбројува 9% од вкупната дрвена површина во соединетите држави. Во 1923, претседателот [[Келвин Кулиџ]] ја ограничил националната шума Алегени, под авторитет на [[Неделен закон|неделниот закон од 1911]], во северозападниот дел од дрвжавата во окрузите Елк, Форест, Меккин и Ворен со цел за производство на дрва и заштита на водениот базен на реката [[Алгени (река)|Алгени]]. Алгени е единствената национална шума на државата. |
Пенсилванија вбројува 9% од вкупната дрвена површина во соединетите држави. Во 1923, претседателот [[Келвин Кулиџ]] ја ограничил националната шума Алегени, под авторитет на [[Неделен закон|неделниот закон од 1911]], во северозападниот дел од дрвжавата во окрузите Елк, Форест, Меккин и Ворен со цел за производство на дрва и заштита на водениот базен на реката [[Алгени (река)|Алгени]]. Алгени е единствената национална шума на државата. |
||
[[Џејмс Бјукенан]] од округот [[Округ Френклин, Пенсилванија|Френклин]], единствениот неоженет претседател на САД<ref name="jimbo">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.whitehouse.gov/history/presidents/jb15.html |title= |
[[Џејмс Бјукенан]] од округот [[Округ Френклин, Пенсилванија|Френклин]], единствениот неоженет претседател на САД<ref name="jimbo">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.whitehouse.gov/history/presidents/jb15.html |title=„James Buchanan White House biography“ |publisher=Whitehouse.gov |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2008-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080306180145/http://www.whitehouse.gov/history/presidents/jb15.html |url-status=dead }}</ref>, е, исто така, и единствениот претседател кој е роден во Пенсилванија. [[Битка кај Гетисбург|Битката кај Гетисбург]], големата пресвртна точка на граѓанската војна, се водела во близина на [[Гетисбург, Пенсилванија]]. Отприлика 350.000 пенсилванци служеле во [[Војска на унијата|армијата на унијата]] заедно со 8.600 [[воени волонтери]], Афроамериканци. |
||
Пенсилванија е, исто така, дом на првата комерцијално ископана нафта. Во 1859, близу [[Тајтусвил, Пенсилванија|Тајтусвил]], [[Едвин Дрејк|Едвин Л. Дрејк]] успешно издупчил дупка која довела до првиот голем нафтен бум во историјата соединтетите држави. |
Пенсилванија е, исто така, дом на првата комерцијално ископана нафта. Во 1859, близу [[Тајтусвил, Пенсилванија|Тајтусвил]], [[Едвин Дрејк|Едвин Л. Дрејк]] успешно издупчил дупка која довела до првиот голем нафтен бум во историјата соединтетите држави. |
||
Ред 263: | Ред 263: | ||
Од вкупниот број на луѓе кои живеат во Пенсилванија, 74,5% се родени во оваа држава, 18,4% се родени во друга држава во САД, 1,5% се родени во [[Порторико]], островските области на соединетите држави и 5,6% се со странско потекло.<ref>http://factfinder2.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=bkmk</ref> |
Од вкупниот број на луѓе кои живеат во Пенсилванија, 74,5% се родени во оваа држава, 18,4% се родени во друга држава во САД, 1,5% се родени во [[Порторико]], островските области на соединетите држави и 5,6% се со странско потекло.<ref>http://factfinder2.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=bkmk</ref> |
||
Според пописот во САД во 2010, 81,9% од населението се белци (од кои 79,5% нелатиноамерикански белци), 10,8% се црнци или Афроамериканци, 0,2% се американски индијанци и домородци од Алјаска, 2,7% се |
Според пописот во САД во 2010, 81,9% од населението се белци (од кои 79,5% нелатиноамерикански белци), 10,8% се црнци или Афроамериканци, 0,2% се американски индијанци и домородци од Алјаска, 2,7% се Азијци, 1,9% од две или повеќе раси. 5,7% од вкупното население се од хиспанско или латинско потекло (тие можат да бидат од било која раса).<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://quickfacts.census.gov/qfd/states/42000.html |title=„Брзи факти за Пенсилванија од бирото за попис на САД“ |publisher=Quickfacts.census.gov |date= |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2014-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006065329/http://quickfacts.census.gov/qfd/states/42000.html |url-status=dead }}</ref> |
||
Хиспанското население во Пенсилванија пораснала за 82,6% помеѓу 2000 и 2010 што го прави овој пораст еден од најголемите за латиноамериканското население во САД. Значителниот пораст на латиноамериканското население се должи на имиграцијата во државата, особено од Порторико, кој е на територија на САД, но и со помал замав од земјите како Доминиканската Република, Мексико и останати централни и јужноамерикански земји. Исто така и хиспанското население кое живее во Њујорк и Њу Џерси ги напушта своите домови за во Пенсилванија да пронајдат посигурно место за живеење. Азиското население пораснало за речиси 60% што се должи на зголемена имиграција на Индијци, Виетнамци и Кинези, како и азиски доселеници во Филаделфија кои се преселуваат од Њујорк. Бројчено гледано, големиот пораст на |
Хиспанското население во Пенсилванија пораснала за 82,6% помеѓу 2000 и 2010 што го прави овој пораст еден од најголемите за латиноамериканското население во САД. Значителниот пораст на латиноамериканското население се должи на имиграцијата во државата, особено од Порторико, кој е на територија на САД, но и со помал замав од земјите како Доминиканската Република, Мексико и останати централни и јужноамерикански земји. Исто така и хиспанското население кое живее во Њујорк и Њу Џерси ги напушта своите домови за во Пенсилванија да пронајдат посигурно место за живеење. Азиското население пораснало за речиси 60% што се должи на зголемена имиграција на Индијци, Виетнамци и Кинези, како и азиски доселеници во Филаделфија кои се преселуваат од Њујорк. Бројчено гледано, големиот пораст на Азијците, ја сместува Пенсилванија меѓу првите најнаселени земји од Азијци во САД. Црното и афроамериканското население бележи пораст од 13% што е најголем во однос на останатите земји врсници на Пенсилванија, односно Њујорк, Њу Џерси, Охајо, Илиноис и Мичиген. За разлика од останатите, белото население бележи пад од 0,7%, тренд кој почнува се почесто да се појавува во САД. Дванаесет други држави, исто така, бележат пад на белото население.<ref>{{Наведена мрежна страница |author=2010, податоци од пописот |url=http://2010.census.gov/2010census/data/ |title=„2010, податоци од пописот |publisher=2010.census.gov |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2013-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131016135253/http://2010.census.gov/2010census/data |url-status=dead }}</ref> |
||
Центарот на населеност на Пенсилванија се наоѓа во округот [[Округ Пери, Пенсилванија|Пери]], во околијата на Данканон.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = „Население и центри на населеност по држава - 2000“ | publisher = издавател - биро за попис на САД | accessdate =25 јуни 2012 | url = http://www.census.gov/geo/www/cenpop/statecenters.txt}}</ref> |
Центарот на населеност на Пенсилванија се наоѓа во округот [[Округ Пери, Пенсилванија|Пери]], во околијата на Данканон.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = „Население и центри на населеност по држава - 2000“ | publisher = издавател - биро за попис на САД | accessdate =25 јуни 2012 | url = http://www.census.gov/geo/www/cenpop/statecenters.txt}}</ref> |
||
Ред 273: | Ред 273: | ||
Пенсилванците родени во странство се, во најголем дел, од [[Азија]] (36%), [[Европа]] (35,9%), [[Латинска Америка]] (30,6%), [[Африка]] (5%), [[Северна Америка]] (3,1%) и [[Океанија]] (0,4). |
Пенсилванците родени во странство се, во најголем дел, од [[Азија]] (36%), [[Европа]] (35,9%), [[Латинска Америка]] (30,6%), [[Африка]] (5%), [[Северна Америка]] (3,1%) и [[Океанија]] (0,4). |
||
Пријавеното Хиспанско население во Пенсилванија, особено помеѓу |
Пријавеното Хиспанско население во Пенсилванија, особено помеѓу Азијците, Хавајците и белите раси, значително се зголемило во последните неколку години. Хиспанското население е најбројна во Алентаун, Ланчестер, Ридинг, Хазлтон и околу Филаделфија со над 20% од истото население. Не е јасно колку од оваа промена се одразува врз промената на структурата на населението и колку се одразува на подготвеноста да се одреди статусот на малцинствата. Во 2010 е проценето дека 85% од вкупното хиспанско население во Пенсилванија живее во полупречник од 240км околу Филаделфија, со 20% кои живеат во градот. |
||
Пријавеното население на Пенсилванија е 5,9% под 5 години, 23,8% под 18 години и 15,6% на 65 годишна возраст или постари. Женските сочинуваат 51,7% од вкупното население.<ref name="censusPA">{{Наведена мрежна страница|url=http://factfinder.census.gov/servlet/SAFFFacts?_event=&geo_id=04000US42&_geoContext=01000US%7C04000US42&_street=&_county=&_cityTown=&_state=04000US42&_zip=&_lang=en&_sse=on&ActiveGeoDiv=&_useEV=&pctxt=fph&pgsl=040&_submenuId=factsheet_1&ds_name=ACS_2004_SAFF&_ci_nbr=null&qr_name=null®=null%3Anull&_keyword=&_industry= |title=FactFinder: Census 2000 Demographic Profile Highlights |publisher=Factfinder.census.gov |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Најголемите групи народи според потеклото се наведени подолу, изразени во проценти од вкупниот број на луѓе кои одговориле со точно потекло на пописот од 2006-2008:<ref>{{Наведена мрежна страница|author=American FactFinder, United States Census Bureau |url=http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-context=adp&-qr_name=ACS_2008_3YR_G00_DP3YR2&-ds_name=ACS_2008_3YR_G00_&-tree_id=3308&-redoLog=false&-_caller=geoselect&-geo_id=04000US42&-format=&-_lang=en |title=American Community Survey 3-Year Estimates |publisher=Factfinder.census.gov |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> |
Пријавеното население на Пенсилванија е 5,9% под 5 години, 23,8% под 18 години и 15,6% на 65 годишна возраст или постари. Женските сочинуваат 51,7% од вкупното население.<ref name="censusPA">{{Наведена мрежна страница |url=http://factfinder.census.gov/servlet/SAFFFacts?_event=&geo_id=04000US42&_geoContext=01000US%7C04000US42&_street=&_county=&_cityTown=&_state=04000US42&_zip=&_lang=en&_sse=on&ActiveGeoDiv=&_useEV=&pctxt=fph&pgsl=040&_submenuId=factsheet_1&ds_name=ACS_2004_SAFF&_ci_nbr=null&qr_name=null®=null%3Anull&_keyword=&_industry= |title=FactFinder: Census 2000 Demographic Profile Highlights |publisher=Factfinder.census.gov |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2008-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080929075346/http://factfinder.census.gov/servlet/SAFFFacts?_event=&geo_id=04000US42&_geoContext=01000US%7C04000US42&_street=&_county=&_cityTown=&_state=04000US42&_zip=&_lang=en&_sse=on&ActiveGeoDiv=&_useEV=&pctxt=fph&pgsl=040&_submenuId=factsheet_1&ds_name=ACS_2004_SAFF&_ci_nbr=null&qr_name=null®=null%3Anull&_keyword=&_industry= |url-status=dead }}</ref> Најголемите групи народи според потеклото се наведени подолу, изразени во проценти од вкупниот број на луѓе кои одговориле со точно потекло на пописот од 2006-2008:<ref>{{Наведена мрежна страница |author=American FactFinder, United States Census Bureau |url=http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-context=adp&-qr_name=ACS_2008_3YR_G00_DP3YR2&-ds_name=ACS_2008_3YR_G00_&-tree_id=3308&-redoLog=false&-_caller=geoselect&-geo_id=04000US42&-format=&-_lang=en |title=American Community Survey 3-Year Estimates |publisher=Factfinder.census.gov |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2020-02-11 |archive-url=https://archive.today/20200211181836/http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-context=adp&-qr_name=ACS_2008_3YR_G00_DP3YR2&-ds_name=ACS_2008_3YR_G00_&-tree_id=3308&-redoLog=false&-_caller=geoselect&-geo_id=04000US42&-format=&-_lang=en |url-status=dead }}</ref> |
||
*28,5% [[Германци]] |
*28,5% [[Германци]] |
||
*18,2% [[Ирци]] |
*18,2% [[Ирци]] |
||
Ред 364: | Ред 364: | ||
Од сите колонии, само [[Род Ајленд]] имала религиозна слобода сигурна како и во Пенсилванија и единствениот резултат бил појава на широк религиозен и национален [[мултикултурализам]], истиот кој опстојувал до ден денес. |
Од сите колонии, само [[Род Ајленд]] имала религиозна слобода сигурна како и во Пенсилванија и единствениот резултат бил појава на широк религиозен и национален [[мултикултурализам]], истиот кој опстојувал до ден денес. |
||
Населението на Пенсилванија во 2000 изнесувало 12.281.054 од кои 8.448.193 било проценето дека припаѓаат на некоја организирана религија. Според асоцијацијата за архиви за религиозни податоци во [[Државен универзитет на Пенсилванија|државниот универзитет Пенсилванија]], постојат веродостојни податоци за 7.116.348 религиозни приврзаници во Пенсилванија во 2000 со постоечки 150 различни уверувања.<ref name=arda>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.thearda.com/mapsReports/reports/state/42_2000.asp |title=„The Arda“ |publisher=издавател - „The Arda“ |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Нивните здруженија, вклучувајќи го и процентот на сите верници се следниве:<ref>Оваа статистика се базина на 7,116,348 од проценети 8,448,193 религиозни приврзаници во Пенсилванија,<!--ref name=arda /--> и само најголемите од 115 различни уверувања се искажани овдека.</ref> |
Населението на Пенсилванија во 2000 изнесувало 12.281.054 од кои 8.448.193 било проценето дека припаѓаат на некоја организирана религија. Според асоцијацијата за архиви за религиозни податоци во [[Државен универзитет на Пенсилванија|државниот универзитет Пенсилванија]], постојат веродостојни податоци за 7.116.348 религиозни приврзаници во Пенсилванија во 2000 со постоечки 150 различни уверувања.<ref name=arda>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.thearda.com/mapsReports/reports/state/42_2000.asp |title=„The Arda“ |publisher=издавател - „The Arda“ |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2010-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100413155228/http://www.thearda.com/mapsReports/reports/state/42_2000.asp }}</ref> Нивните здруженија, вклучувајќи го и процентот на сите верници се следниве:<ref>Оваа статистика се базина на 7,116,348 од проценети 8,448,193 религиозни приврзаници во Пенсилванија,<!--ref name=arda /--> и само најголемите од 115 различни уверувања се искажани овдека.</ref> |
||
*[[Римокатоличка црква|Римски Католици]]: 3.802.524 (53,43%) |
*[[Римокатоличка црква|Римски Католици]]: 3.802.524 (53,43%) |
||
*[[Православие|Православни]]: 75.354 (1,06%) |
*[[Православие|Православни]]: 75.354 (1,06%) |
||
*[[Протестантство|Протестанти]]: 2.140.628 (30%) |
*[[Протестантство|Протестанти]]: 2.140.628 (30%) |
||
**[[ |
**[[Евангелско-методистичка црква]]: 659.350 (9,27%) |
||
**[[Евангелиско-лутеранска црква]] во Америка: 611.913 (8,60%) |
**[[Евангелиско-лутеранска црква]] во Америка: 611.913 (8,60%) |
||
**[[ |
**[[Презвитеријанство|Презвитеријанска]] црква: 324.714 (4,56%) |
||
**[[Обединета црква на Исус Христос]]: 241.844 (3,40%) |
**[[Обединета црква на Исус Христос]]: 241.844 (3,40%) |
||
**[[Американски баптистички цркви]] во САД: 132.858 (1,87%) |
**[[Американски баптистички цркви]] во САД: 132.858 (1,87%) |
||
Ред 389: | Ред 389: | ||
Иако Пенсилванија има бројно население од [[Амиши]], [[Холмс Сити, Охјо]], ја има најголемата заспатеност на Амиши во светот.<ref>{{Наведена мрежна страница|author=Webb Design Inc. |url=http://www.visitamishcountry.com/ |title=„Држава на Амиши“ | Охајо | Информации на посетител |publisher=Visitamishcountry.com |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Иако постоењето на Пенсилванија е по заслуга на постоењето на квекерите и многу други постари групи од комонвелтот кои сега се посветени на учењето на религиозното општество од пријатели (како што се официјално познати), квекерите денес се во многу мал број. |
Иако Пенсилванија има бројно население од [[Амиши]], [[Холмс Сити, Охјо]], ја има најголемата заспатеност на Амиши во светот.<ref>{{Наведена мрежна страница|author=Webb Design Inc. |url=http://www.visitamishcountry.com/ |title=„Држава на Амиши“ | Охајо | Информации на посетител |publisher=Visitamishcountry.com |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Иако постоењето на Пенсилванија е по заслуга на постоењето на квекерите и многу други постари групи од комонвелтот кои сега се посветени на учењето на религиозното општество од пријатели (како што се официјално познати), квекерите денес се во многу мал број. |
||
=== Пенсилвански |
=== Пенсилвански Германци === |
||
Пенсилванските Германци се меѓу најважнаите доселенички групи во оваа сојузна држава. Нивното англиско име ''Pennsylvania Dutch'' дава погрешен впечаток дека се работи за Холанѓани, што се должи на англизацијата традиционалниот етноним ''Deitsch'' (дијалектниот автоним). [[Пенсилвански германски јазик|Пенсилванскиот германски јазик]] е потомок на [[Фалечки дијалект|фалечкиот дијалект]] од групата на [[западносредногермански дијалекти]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://dictionary.reference.com/search?q=dutch&x=57&y=13 |title=Дефиниција на „dutch“ |publisher=Dictionary.reference.com |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Иако овој јазик сè уште го зборуваат некои стари Амиши и Менонити (поточно во околината на округот Ланчестер), истиот е скоро истребен како секојдневен јазик. Сепак, неколку зборови преминале и во употребата на англискиот јазик. |
|||
== Стопанство == |
== Стопанство == |
||
[[Податотека:Bethlehem Steel.jpg|мини|десно|250п|Затворената фабрика на „Bethlehem Steel“ во Бетлеем, Пенсилванија. Овој плац во 2009 станал мулти-милионерски ресорт на казина.]] |
[[Податотека:Bethlehem Steel.jpg|мини|десно|250п|Затворената фабрика на „Bethlehem Steel“ во Бетлеем, Пенсилванија. Овој плац во 2009 станал мулти-милионерски ресорт на казина.]] |
||
[[Бруто |
[[Бруто домашен производ|Бруто домашниот производ]] на Пенсилванија во 2010 изнесувал 570 милијарди [[американски долар]]и што ја сместува државата на 6-то место во нацијата.<ref name=stategdp>{{Наведена мрежна страница|title=БДП по држава|url=http://greyhill.com/gdp-by-state|publisher=Greyhill Advisors|accessdate=25 јуни 2012|archive-date=2012-02-03|archive-url=https://www.webcitation.org/65BTm6Yzy?url=http://greyhill.com/gross-state-product}}</ref> Доколку Пенсилванија има независна економија, таа би се рангирала на 18-то место во светот. Гледано по глава на жител, Пенсилванија се рангира на 29-то место, помеѓу 50-те држави, со 39.830 долари.<ref name=stategdp/> |
||
[[Филаделфија]] на југоисточниот корнер, [[Питсбург]] на југозападниот корнер, [[Ири, Пенсилванија|Ири]] на северозападниот корнер, [[Вајоминг (долина)|Скрентон-Вилкс-Бар]] на североисточниот корнер и [[Лихај (долина)|Алентоун-Бетлеем-Истон]] на источниот корнер се урбани производствени центри. Поголемиот дел од заедницата е урбана, оваа дихотомија влијае на државната политика, како и на државната економија. Филаделфија е дом на шест компании од листата „Fortune 500“<ref name=F500>{{наведени вести|url=http://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune500/2007/states/PA.html |title=„Fortune 500“ |publisher=„CNN“ |date=April 30, 2007 |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> со повеќето сместени во предградијата како Кралот од Прусија кое е водач во финансиската и осигурителната индустрија. |
[[Филаделфија]] на југоисточниот корнер, [[Питсбург]] на југозападниот корнер, [[Ири, Пенсилванија|Ири]] на северозападниот корнер, [[Вајоминг (долина)|Скрентон-Вилкс-Бар]] на североисточниот корнер и [[Лихај (долина)|Алентоун-Бетлеем-Истон]] на источниот корнер се урбани производствени центри. Поголемиот дел од заедницата е урбана, оваа дихотомија влијае на државната политика, како и на државната економија. Филаделфија е дом на шест компании од листата „Fortune 500“<ref name=F500>{{наведени вести|url=http://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune500/2007/states/PA.html |title=„Fortune 500“ |publisher=„CNN“ |date=April 30, 2007 |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> со повеќето сместени во предградијата како Кралот од Прусија кое е водач во финансиската и осигурителната индустрија. |
||
Ред 401: | Ред 401: | ||
Питсбург е дом на осум компании од листата „Fortune 500“ меѓу кои и „U.S. Steel“, „PPG Industries“ и „H.J. Transportation Systems“<ref name=F500 /> која е најголемиот производител на возни локомитиви во [[САД]]. |
Питсбург е дом на осум компании од листата „Fortune 500“ меѓу кои и „U.S. Steel“, „PPG Industries“ и „H.J. Transportation Systems“<ref name=F500 /> која е најголемиот производител на возни локомитиви во [[САД]]. |
||
Како што и во САД, како целина, и во повеќето држави, и тука најголем приватен работодавач е „Wall-Mart“, а веднаш по него следува универзитетот Пенсилванија.<ref>{{Наведена мрежна страница|last=Рамос |first=Стефани |url=http://www.dailypennsylvanian.com/node/27453 |title=„Wal-Mart tops Pa. list of largest private employers“ |publisher=Dailypennsylvanian.com |date=October 25, 2002 |accessdate= |
Како што и во САД, како целина, и во повеќето држави, и тука најголем приватен работодавач е „Wall-Mart“, а веднаш по него следува универзитетот Пенсилванија.<ref>{{Наведена мрежна страница |last=Рамос |first=Стефани |url=http://www.dailypennsylvanian.com/node/27453 |title=„Wal-Mart tops Pa. list of largest private employers“ |publisher=Dailypennsylvanian.com |date=October 25, 2002 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2012-05-03 |archive-url=https://archive.today/20120503100137/http://www.dailypennsylvanian.com/node/27453 |url-status=dead }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | url=http://www.paworkstats.state.pa.us/admin/gsipub/htmlarea/uploads/pasep_t50.pdf | title=Pennsylvania Top 50 Employers | publisher=издавател - „Заедницата на Пенсилвнија“ | date=March 28, 2011 | accessdate=25 јуни 2012 }}{{Мртва_врска|date=January 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> |
||
Од април 2012, стапката на невработеност е 7,4%.<ref>[http://www.deptofnumbers.com/unemployment/pennsylvania/]| title= „Department of Numbers“ | accessdate=25 јуни 2012</ref> |
Од април 2012, стапката на невработеност е 7,4%.<ref>[http://www.deptofnumbers.com/unemployment/pennsylvania/]| title= „Department of Numbers“ | accessdate=25 јуни 2012</ref> |
||
Ред 411: | Ред 411: | ||
=== Земјоделство === |
=== Земјоделство === |
||
Пенсилванија е рангирана на 19-то место според целокупното земјоделско производство, но прва во производството на [[Фунгикултура|печурки]], втора за [[Јаболко|јаболки]], трета за [[Божиќно дрво|божиќни дрва]] и [[Јајце|јајца]], четврта за [[Шумски расадник|хортикултурни расадници]] и [[бусен]], [[млеко]], [[пченка]] за добитокот, одгледување на [[грозје]] (како и сок од грозје)<ref name = PAwine/> и во одгледување на коњи. Исто така, се рангира на 8-то место во производство на [[вино]].<ref name=PAwine>{{Наведена мрежна страница |
Пенсилванија е рангирана на 19-то место според целокупното земјоделско производство, но прва во производството на [[Фунгикултура|печурки]], втора за [[Јаболко|јаболки]], трета за [[Божиќно дрво|божиќни дрва]] и [[Јајце|јајца]], четврта за [[Шумски расадник|хортикултурни расадници]] и [[бусен]], [[млеко]], [[пченка]] за добитокот, одгледување на [[грозје]] (како и сок од грозје)<ref name = PAwine/> и во одгледување на коњи. Исто така, се рангира на 8-то место во производство на [[вино]].<ref name=PAwine>{{Наведена мрежна страница| url = http://www.pennsylvaniawine.com/Facts.aspx| title = Факти за виното во Пенсилванија| publisher = издавател - „Pennsylvania Wine & Wineries“| accessdate = 2012-06-27| archive-date = 2009-02-23| archive-url = https://web.archive.org/web/20090223213434/http://pennsylvaniawine.com/Facts.aspx| url-status = dead}}</ref> |
||
=== Коцкање === |
=== Коцкање === |
||
Ред 417: | Ред 417: | ||
Казината биле легализирани во Пенсилванија во 2004 година. Моментално има девет казина низ државата и три во изградба или планирани. Само трките со коњи, слот машините и електронските игри биле легални во Пенсилванија, а законот за легализација на игрите како покер, блекџек, рулет итн. бил одобрен од државната легислатива во јануари 2010, и потпишан од гувернерот на седми во истиот месец. Спортското обложување е нелегално. |
Казината биле легализирани во Пенсилванија во 2004 година. Моментално има девет казина низ државата и три во изградба или планирани. Само трките со коњи, слот машините и електронските игри биле легални во Пенсилванија, а законот за легализација на игрите како покер, блекџек, рулет итн. бил одобрен од државната легислатива во јануари 2010, и потпишан од гувернерот на седми во истиот месец. Спортското обложување е нелегално. |
||
Гувернерот [[Ед Рендел]], во 2009, размислувал за легализирање на видео покер машините во барови и приватни клубови откако било проценето дека околу 17.000 илегални машини се во употреба низ државата.<ref> |
Гувернерот [[Ед Рендел]], во 2009, размислувал за легализирање на видео покер машините во барови и приватни клубови откако било проценето дека околу 17.000 илегални машини се во употреба низ државата.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.kyw1060.com/Pa--Lawmakers-Consider-Table-Games--More-Small-Cas/5763077 |title=архивски примерок |accessdate=2012-06-27 |archive-date=2009-11-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091128081600/http://www.kyw1060.com/Pa--Lawmakers-Consider-Table-Games--More-Small-Cas/5763077 |url-status=dead }}</ref> Според неговиот план, на секој кој ќе имал лиценца за алкохол ќе му било дозволено да има најмногу 5 машини. Државата ќе наплаќа 50% данок од нето приходот од коцкањето откако играчот кој победил биде исплатен. Останатите 50% би останале за личноста која ги поседува машините. |
||
=== Филм === |
=== Филм === |
||
Ред 485: | Ред 485: | ||
{| class=wikitable |
{| class=wikitable |
||
! colspan = 6 | Регистирани гласачи и партиски вклучувања од 28 јуни 2010<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Voter Registration Statistics – Current Voter Registration Statistics | publisher = Pennsylvania Division of Voter Registration | format = Microsoft Excel | accessdate =July 7, 2010 | url = http://www.portal.state.pa.us/portal/server.pt/community/voter_registration_statistics/12725}}</ref> |
! colspan = 6 | Регистирани гласачи и партиски вклучувања од 28 јуни 2010<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Voter Registration Statistics – Current Voter Registration Statistics | publisher = Pennsylvania Division of Voter Registration | format = Microsoft Excel | accessdate = July 7, 2010 | url = http://www.portal.state.pa.us/portal/server.pt/community/voter_registration_statistics/12725 | archive-date = 2010-03-11 | archive-url = https://web.archive.org/web/20100311194356/http://www.portal.state.pa.us/portal/server.pt/community/voter_registration_statistics/12725 | url-status = dead }}</ref> |
||
|- |
|- |
||
! colspan = 1 | Партија |
! colspan = 1 | Партија |
||
Ред 514: | Ред 514: | ||
=== Влада === |
=== Влада === |
||
Пенсилванија имала пет [[Устав на Пенсилванија|устави]] за време на својата државност:<ref name=jenkinslaw>{{Наведена мрежна страница|author=„Jenkins Law Library“ |url=http://www.jenkinslaw.org/collection/researchguides/publications/ann-constitutions.php |title=23 „Pennsylvania Law Weekly 324“ (27 март 2000) |publisher=Jenkinslaw.org |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> 1776, 1790, 1838, 1874 и 1968. Пред тоа, провинцијата Пенсилванија цел век била управувана од т.н владина рамка (устав на провинцијата Пенсилванија) од кој која постоеле четири верзии: 1682, 1683, 1696 и 1701.<ref name=jenkinslaw /> Главниот град на Пенсилванија е [[Харисбург (Пенсилванија)|Харисбург]]. Законодавниот дом се наоѓа во истиот град. |
Пенсилванија имала пет [[Устав на Пенсилванија|устави]] за време на својата државност:<ref name=jenkinslaw>{{Наведена мрежна страница |author=„Jenkins Law Library“ |url=http://www.jenkinslaw.org/collection/researchguides/publications/ann-constitutions.php |title=23 „Pennsylvania Law Weekly 324“ (27 март 2000) |publisher=Jenkinslaw.org |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2010-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100113203057/http://www.jenkinslaw.org/collection/researchguides/publications/ann-constitutions.php |url-status=dead }}</ref> 1776, 1790, 1838, 1874 и 1968. Пред тоа, провинцијата Пенсилванија цел век била управувана од т.н владина рамка (устав на провинцијата Пенсилванија) од кој која постоеле четири верзии: 1682, 1683, 1696 и 1701.<ref name=jenkinslaw /> Главниот град на Пенсилванија е [[Харисбург (Пенсилванија)|Харисбург]]. Законодавниот дом се наоѓа во истиот град. |
||
На претходните избори, Пенсилванија се покажла [[Демократска партија (САД)|демократски]] ориентирана земја. Сепак, во 2010, републиканците повторно добиле место во сенатот со изборот на [[Пет Томеј]], како и поголем дел од конгресните места во државата, а и контрола над двата дома на државното законодавство. Како и во останатите функции, републиканците повторно ја добиле гувернерската канцеларија со изборот на [[Том Корбет]] на 18 јануари 2011. |
На претходните избори, Пенсилванија се покажла [[Демократска партија (САД)|демократски]] ориентирана земја. Сепак, во 2010, републиканците повторно добиле место во сенатот со изборот на [[Пет Томеј]], како и поголем дел од конгресните места во државата, а и контрола над двата дома на државното законодавство. Како и во останатите функции, републиканците повторно ја добиле гувернерската канцеларија со изборот на [[Том Корбет]] на 18 јануари 2011. |
||
Ред 528: | Ред 528: | ||
==== Судство ==== |
==== Судство ==== |
||
Пенсилванија е поделена на 60 судски области,<ref name=courts>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.aopc.org/T/CommonPleas/listofcounties.htm |title=Judicial districts |publisher=Aopc.org |accessdate=July 31, 2010}}</ref> меѓу кои повеќето (освен Филаделфија) имаат магистерски окружни судии (порано нарекувани окружни судии и судии на мирот) кои главно преседаваат на прелиминарни сослушувања за кривични и прекршочни дела, сите мали кривични дела и мали граѓански тужби.<ref name=courts /> Повеќето кривични и граѓански предмети потекнуваат од судовите на заеднички правни основи, кои, исто така, служат како [[Апелационен суд|апелациони]] судови за окружните судии и за локалните агенциски одлуки.<ref name=courts /> [[Врховен суд|Врховниот суд]] ги прима сите жалби од судовите на заеднички правни основи. Тој има единствено право за издавање налози за прислушување. Врховниот суд на Пенсилванија е последниот апелационен суд. Сите судии во Пенсилванија се избрани, а врховниот судија се определува според стажот.<ref name=courts /> |
Пенсилванија е поделена на 60 судски области,<ref name=courts>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.aopc.org/T/CommonPleas/listofcounties.htm |title=Judicial districts |publisher=Aopc.org |accessdate=July 31, 2010 |archive-date=2010-07-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100720213457/http://www.aopc.org/T/CommonPleas/listofcounties.htm |url-status=dead }}</ref> меѓу кои повеќето (освен Филаделфија) имаат магистерски окружни судии (порано нарекувани окружни судии и судии на мирот) кои главно преседаваат на прелиминарни сослушувања за кривични и прекршочни дела, сите мали кривични дела и мали граѓански тужби.<ref name=courts /> Повеќето кривични и граѓански предмети потекнуваат од судовите на заеднички правни основи, кои, исто така, служат како [[Апелационен суд|апелациони]] судови за окружните судии и за локалните агенциски одлуки.<ref name=courts /> [[Врховен суд|Врховниот суд]] ги прима сите жалби од судовите на заеднички правни основи. Тој има единствено право за издавање налози за прислушување. Врховниот суд на Пенсилванија е последниот апелационен суд. Сите судии во Пенсилванија се избрани, а врховниот судија се определува според стажот.<ref name=courts /> |
||
==== Оданочување ==== |
==== Оданочување ==== |
||
Пенсилванија го има 10-от највисон данок во соединетите држави. Жителите плаќаат вкупно 83.7 милијарди американски долари на државата и локалните власти, а просчната сума по глава на жител е 6.640 долари на годишно ниво. Жителите делат 76% од вкупното даночно оптоварување. Многу државни политичари се обиделе да го зголемат уделот на данок платен од извори надвор од државата. Предложено е да се оданочуваат профитните извори како на пример бушењето на природен гас, со оглед на тоа што Пенсилванија е единствената држава која не го оданочува овој процес.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://articles.philly.com/2011-07-03/news/29733315_1_shale-tax-extraction-tax-drilling-tax |title=„Shale tax comes up dry for 3d year“ |publisher=Articles.philly.com |date=July 3, 2011 |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Додатните профитни идеи вклучуваат обид да се стават патарини на меѓудржавните автопати, особено на „[[Интерстејт 80|Interstate 80]]“ кој е во голема мера употребуван од странски патници.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.tollroadsnews.com/node/4527 |title=„Gov Rendell says all of Pennsylvania's transit agencies will get I-80 toll $s“ |publisher=TOLLROADSnews |date=January 6, 2010 |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> |
Пенсилванија го има 10-от највисон данок во соединетите држави. Жителите плаќаат вкупно 83.7 милијарди американски долари на државата и локалните власти, а просчната сума по глава на жител е 6.640 долари на годишно ниво. Жителите делат 76% од вкупното даночно оптоварување. Многу државни политичари се обиделе да го зголемат уделот на данок платен од извори надвор од државата. Предложено е да се оданочуваат профитните извори како на пример бушењето на природен гас, со оглед на тоа што Пенсилванија е единствената држава која не го оданочува овој процес.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://articles.philly.com/2011-07-03/news/29733315_1_shale-tax-extraction-tax-drilling-tax |title=„Shale tax comes up dry for 3d year“ |publisher=Articles.philly.com |date=July 3, 2011 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304081641/http://articles.philly.com/2011-07-03/news/29733315_1_shale-tax-extraction-tax-drilling-tax |url-status=dead }}</ref> Додатните профитни идеи вклучуваат обид да се стават патарини на меѓудржавните автопати, особено на „[[Интерстејт 80|Interstate 80]]“ кој е во голема мера употребуван од странски патници.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.tollroadsnews.com/node/4527 |title=„Gov Rendell says all of Pennsylvania's transit agencies will get I-80 toll $s“ |publisher=TOLLROADSnews |date=January 6, 2010 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2012-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120405231239/http://www.tollroadsnews.com/node/4527 |url-status=dead }}</ref> |
||
[[Данок на промет|Данокот на промет]] обезбедува 39% од приходите на комонвелтот, [[Персонален данок на доход|данокот на доход]] 34%, [[Данок|даноците]] за моторни возила околу 12% и таксите за [[Пушење|цигари]] и [[Алкохолен пијалак|алкохолни пијалаци]] 5%. Личниот данок на доход е рамен на 3,07%. Поединечниот доход за оданочување се заснова на следниве осум видови на приход: компензација (плата), интерес, дивиденди, нето профит од активностите на бизнисот, професија или фарма, нето добивка или доход од диспозиции на имот, нето добивка или доход од ренти, патенти и авторски права, доход остварен преку имот или фондови и добивки од коцкање и [[лотариja]] (освен лотарија на Пенсилванија).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.portal.state.pa.us/portal/server.pt/community/personal_income_tax/11409 |title=Персонален данок на доход |publisher=Portal.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> |
[[Данок на промет|Данокот на промет]] обезбедува 39% од приходите на комонвелтот, [[Персонален данок на доход|данокот на доход]] 34%, [[Данок|даноците]] за моторни возила околу 12% и таксите за [[Пушење|цигари]] и [[Алкохолен пијалак|алкохолни пијалаци]] 5%. Личниот данок на доход е рамен на 3,07%. Поединечниот доход за оданочување се заснова на следниве осум видови на приход: компензација (плата), интерес, дивиденди, нето профит од активностите на бизнисот, професија или фарма, нето добивка или доход од диспозиции на имот, нето добивка или доход од ренти, патенти и авторски права, доход остварен преку имот или фондови и добивки од коцкање и [[лотариja]] (освен лотарија на Пенсилванија).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.portal.state.pa.us/portal/server.pt/community/personal_income_tax/11409 |title=Персонален данок на доход |publisher=Portal.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> |
||
Ред 542: | Ред 542: | ||
Двата [[Сенат на Соединетите Американски Држави|сенатори]] на Пенсилванија во 112-от конгрес се [[Боб Кајеси Џуниор]] и Пет Томеј. |
Двата [[Сенат на Соединетите Американски Држави|сенатори]] на Пенсилванија во 112-от конгрес се [[Боб Кајеси Џуниор]] и Пет Томеј. |
||
[[Претставнички дом на Соединетите Американски Држави|Претставниците]] на Пенсилванија за мандатот започнат во јануари 2011, се Боб Бреди (прв), Чака Фата (2), Мајк Кели (3), Џејсон Алтмир (4), Глен Томсон (5), Џим Џерлач (6), Пет Михан (7), Мајк Фитзпатрик (8), Бил Шустер (9), Тим Марино (10), Лу Барлета (11), Марк Криц (12), Алисон Швац (13), Мајк Дојли (14), Чарли Дент(15), Џо Питс (16), Тим Холден (17), Тим Марфи (18) и Тод Платс (19).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://frwebgate.access.gpo.gov/cgi-bin/getdoc.cgi?dbname=108_congressional_directory&docid=cdir108_txt-39 |title=Congressional Directory Online |accessdate=July 31, 2010}}</ref> |
[[Претставнички дом на Соединетите Американски Држави|Претставниците]] на Пенсилванија за мандатот започнат во јануари 2011, се Боб Бреди (прв), Чака Фата (2), Мајк Кели (3), Џејсон Алтмир (4), Глен Томсон (5), Џим Џерлач (6), Пет Михан (7), Мајк Фитзпатрик (8), Бил Шустер (9), Тим Марино (10), Лу Барлета (11), Марк Криц (12), Алисон Швац (13), Мајк Дојли (14), Чарли Дент(15), Џо Питс (16), Тим Холден (17), Тим Марфи (18) и Тод Платс (19).<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://frwebgate.access.gpo.gov/cgi-bin/getdoc.cgi?dbname=108_congressional_directory&docid=cdir108_txt-39 |title=Congressional Directory Online |accessdate=July 31, 2010 }}{{Мртва_врска|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> |
||
=== Регионална моќ === |
=== Регионална моќ === |
||
Ред 548: | Ред 548: | ||
Во последанта декада, ниедна политичка партија не била силно доминантна во Пенсилванија. Ова, комбинирано со 6-то место на Пенсилванија според бројто на жители, ја прави една од најважните држави за политичка добивка. Демократите преовладуваат во окрузите [[Округ Филаделфија, Пенсилванија|Филаделфија]], [[Округ Делавер, Пенсилванија|Делавер]], [[Округ Ири, Пенсилванија|Ири]], [[Округ Алгени, Пенсилванија|Алгени]] и [[Округ Лакавана, Пенсилванија|Лакавана]]. Републиканците претежно доминираат во окрузите [[Округ Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]], [[Округ Јорк, Пенсилванија|Јорк]], [[Округ Френклин, Пенсилванија|Френклин]], [[Округ Вестморленд, Пенсилванија|Вестморленд]], [[Округ Батлер, Пенсилванија|Батлер]], [[Округ Блеир, Пенсилванија|Блеир]], [[Округ Лајкоминг, Пенсилванија|Лајкоминг]] и [[Округ Кјумберленд, Пенсилванија|Кјумберленд]]. Окрузите кои претставуваат можност за пресврт се [[Округ Лихај, Пенсилванија|Лихај]], [[Округ Нортамптон, Пенсилванија|Нортамптон]], [[Округ Беркс, Пенсилванија|Беркс]], [[Округ Бакс, Пенсилванија|Бакс]], [[Округ Честер, Пенсилванија|Честер]], [[Округ Дауфин, Пенсилванија|Дауфин]], [[Округ Камбрија, Пенсилванија|Камбрија]], [[Округ Бивер, Пенсилванија|Бивер]], [[Округ Мерсер, Пенсилванија|Мерсер]] и [[Округ Монро, Пенсилванија|Монро]]. Генерално, демократите се силни во големите метро области, делумно [[Филаделфија]], [[Питсбург]], Ридинг, Ири, Скрентон, Вилкс-Баре и Алентаун, додека републиканците се поддржани во руралните подрачја во централниот предел на планините Алгени и северните окрузи. |
Во последанта декада, ниедна политичка партија не била силно доминантна во Пенсилванија. Ова, комбинирано со 6-то место на Пенсилванија според бројто на жители, ја прави една од најважните држави за политичка добивка. Демократите преовладуваат во окрузите [[Округ Филаделфија, Пенсилванија|Филаделфија]], [[Округ Делавер, Пенсилванија|Делавер]], [[Округ Ири, Пенсилванија|Ири]], [[Округ Алгени, Пенсилванија|Алгени]] и [[Округ Лакавана, Пенсилванија|Лакавана]]. Републиканците претежно доминираат во окрузите [[Округ Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]], [[Округ Јорк, Пенсилванија|Јорк]], [[Округ Френклин, Пенсилванија|Френклин]], [[Округ Вестморленд, Пенсилванија|Вестморленд]], [[Округ Батлер, Пенсилванија|Батлер]], [[Округ Блеир, Пенсилванија|Блеир]], [[Округ Лајкоминг, Пенсилванија|Лајкоминг]] и [[Округ Кјумберленд, Пенсилванија|Кјумберленд]]. Окрузите кои претставуваат можност за пресврт се [[Округ Лихај, Пенсилванија|Лихај]], [[Округ Нортамптон, Пенсилванија|Нортамптон]], [[Округ Беркс, Пенсилванија|Беркс]], [[Округ Бакс, Пенсилванија|Бакс]], [[Округ Честер, Пенсилванија|Честер]], [[Округ Дауфин, Пенсилванија|Дауфин]], [[Округ Камбрија, Пенсилванија|Камбрија]], [[Округ Бивер, Пенсилванија|Бивер]], [[Округ Мерсер, Пенсилванија|Мерсер]] и [[Округ Монро, Пенсилванија|Монро]]. Генерално, демократите се силни во големите метро области, делумно [[Филаделфија]], [[Питсбург]], Ридинг, Ири, Скрентон, Вилкс-Баре и Алентаун, додека републиканците се поддржани во руралните подрачја во централниот предел на планините Алгени и северните окрузи. |
||
Од 1992, Пенсилванците најчесто го избирале демократскиот претставник за претседател на изборите (иако метрополитенската област на Питсбург во 2008 се одлучила за републиканскиот претставник), гласајќи за [[Бил Клинтон]] двапати со голема разлика, и слично и за Ал Гор во 2000 година. На претседателските избори во 2004, сенаторот [[Цон Кери|Џон Ф. Кери]] го победил [[Џорџ В. Буш]] во Пенсилванија со разлика 2.938.095 (50,92%) спрема 2.793.847 (48,42%). Неодамна, на претседателските избори во 2008 година, демократот [[Барак Обама]] го победил републиканецот [[Џон Мекејн]] во Пенсилванија со разлика 3.184.778 (54%) спрема 2.584.088 (44%). Државата има 20 изборни гласа.<ref name=PAFacts>{{Наведена мрежна страница | url = http://pasdc.hbg.psu.edu/pasdc/whats_new/2007factsfortheweb.pdf | archiveurl = |
Од 1992, Пенсилванците најчесто го избирале демократскиот претставник за претседател на изборите (иако метрополитенската област на Питсбург во 2008 се одлучила за републиканскиот претставник), гласајќи за [[Бил Клинтон]] двапати со голема разлика, и слично и за Ал Гор во 2000 година. На претседателските избори во 2004, сенаторот [[Цон Кери|Џон Ф. Кери]] го победил [[Џорџ В. Буш]] во Пенсилванија со разлика 2.938.095 (50,92%) спрема 2.793.847 (48,42%). Неодамна, на претседателските избори во 2008 година, демократот [[Барак Обама]] го победил републиканецот [[Џон Мекејн]] во Пенсилванија со разлика 3.184.778 (54%) спрема 2.584.088 (44%). Државата има 20 изборни гласа.<ref name=PAFacts>{{Наведена мрежна страница | url = http://pasdc.hbg.psu.edu/pasdc/whats_new/2007factsfortheweb.pdf | archiveurl = https://www.webcitation.org/5n8Tu9lEk?url=http://pasdc.hbg.psu.edu/pasdc/whats_new/2007factsfortheweb.pdf | archivedate = 2010-01-29 | title = Факти за Пенсилванија, 2007 | publisher = издавател „Pennsylvania State Data Center Penn State Harrisburg“ | year = 2007 | accessdate = 25 јуни 2012 | format = PDF | url-status = dead }}</ref> |
||
Изборите од 2010 посведочиле за републиканските победи низ државата. Тие презеле контрола врз канцеларијата на гувернерот и двата дома на државниот законодавен систем. Републиканецот Пат Томеј го поразил демократот Џо Сестак во трката за место во сенатот на САД кое претходно му било доделено на демократот Арлин Спектер (Спектер ги победил претходните избори како републиканец, но во 2009 ја променил партијата). Републиканците, исто така, освоиле пет, претходно демократски, места во претставничкиот дом со што создале сооднос од 12:7 во нивна полза. |
Изборите од 2010 посведочиле за републиканските победи низ државата. Тие презеле контрола врз канцеларијата на гувернерот и двата дома на државниот законодавен систем. Републиканецот Пат Томеј го поразил демократот Џо Сестак во трката за место во сенатот на САД кое претходно му било доделено на демократот Арлин Спектер (Спектер ги победил претходните избори како републиканец, но во 2009 ја променил партијата). Републиканците, исто така, освоиле пет, претходно демократски, места во претставничкиот дом со што создале сооднос од 12:7 во нивна полза. |
||
Ред 554: | Ред 554: | ||
=== Окрузи === |
=== Окрузи === |
||
[[Податотека:Philly skyline.jpg|мини|десно|250п|Панорама на Филаделфија, најголемиот град во Пенсилваија]] |
[[Податотека:Philly skyline.jpg|мини|десно|250п|Панорама на Филаделфија, најголемиот град во Пенсилваија]] |
||
{{ |
{{Поврзано|Список на окрузи во Пенсилванија|Список на градови во Пенсилванија}} |
||
Пенсилванија е поделена на 67 [[Округ (САД)|окрузи]].<ref name="PA Manual 6-3">''The Pennsylvania Manual'', стр. 6-3.</ref> Окрузите понатаму се поделени на општини кои се инкорпорирани како [[град]]ови, [[реон]]и или населени места.<ref name="PA Manual 6-5">''Pennsylvania Manual'', стр. 6-5.</ref> Еден од окрузите, округот Филаделфија, е консолидиран во 1854, со што им ги одземал сите авторитети на градовите и околиите. |
Пенсилванија е поделена на 67 [[Округ (САД)|окрузи]].<ref name="PA Manual 6-3">''The Pennsylvania Manual'', стр. 6-3.</ref> Окрузите понатаму се поделени на општини кои се инкорпорирани како [[град]]ови, [[реон]]и или населени места.<ref name="PA Manual 6-5">''Pennsylvania Manual'', стр. 6-5.</ref> Еден од окрузите, округот Филаделфија, е консолидиран во 1854, со што им ги одземал сите авторитети на градовите и околиите. |
||
Ред 570: | Ред 570: | ||
=== Основно и средно образование === |
=== Основно и средно образование === |
||
{{ |
{{Поврзано|Список на колеџи и универзитети во Пенсилванија}} |
||
Генерално, според државниот закон, училишната настава е задолжителна во Пенсилванија за деца на возраст од 8 до 17 години, или до дипломирањето во некое акредитирано средно училиште.<ref>[http://www.pde.state.pa.us/] 'Оддел за образование на Пенсилванија. 4 декември 2009.'</ref> Од 2005, 83,8% од жителите на Пенсилванија на возраст од 18 до 24 имаат завршено средно училиште. Помеѓу жителите на возраст од 25 години и повеќе, 86,7% имаа диплома од средно училиште. 25,7% имаа запишано студии за повисока диплома.<ref>[http://nces.ed.gov/] 'Национален центар за образовни статистики (НЦОС). 4 декември 2009.'</ref> Државните студенти доследно се покажуваат добро на стандардизираните тестови. Во 2007, Пенсилванија се рангирала на 14-то место во математика, 12-то во читање и 10 во пишување на ученици од осмо одделение.<ref>„НЦОС.“</ref> |
Генерално, според државниот закон, училишната настава е задолжителна во Пенсилванија за деца на возраст од 8 до 17 години, или до дипломирањето во некое акредитирано средно училиште.<ref>[http://www.pde.state.pa.us/] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20120727061658/http://www.pde.state.pa.us/ |date=2012-07-27 }} 'Оддел за образование на Пенсилванија. 4 декември 2009.'</ref> Од 2005, 83,8% од жителите на Пенсилванија на возраст од 18 до 24 имаат завршено средно училиште. Помеѓу жителите на возраст од 25 години и повеќе, 86,7% имаа диплома од средно училиште. 25,7% имаа запишано студии за повисока диплома.<ref>[http://nces.ed.gov/] 'Национален центар за образовни статистики (НЦОС). 4 декември 2009.'</ref> Државните студенти доследно се покажуваат добро на стандардизираните тестови. Во 2007, Пенсилванија се рангирала на 14-то место во математика, 12-то во читање и 10 во пишување на ученици од осмо одделение.<ref>„НЦОС.“</ref> |
||
Во 1998, генералното собрание на Пенсилванија го изгласало законот 169 кој дозволувал родителите или старателите дома да ги школуваат своите деца како опција за задолжително одење на училиште. Овој закон ги специфицирал барањата и одговорностите на родителите и школските области каде фамилиите живеат. |
Во 1998, генералното собрание на Пенсилванија го изгласало законот 169 кој дозволувал родителите или старателите дома да ги школуваат своите деца како опција за задолжително одење на училиште. Овој закон ги специфицирал барањата и одговорностите на родителите и школските области каде фамилиите живеат. |
||
Ред 579: | Ред 579: | ||
Државниот систем на Пенсилванија за високо образование („[[Државен систем на Пенсилванија за високо образование|PASSHE]]“) е [[Државен универзитет|државниот универзитетски]] систем на заедницата со 14 институции во сопственост на државата. Системот на заедницата за високо образование е организационо тело од 4 државно поврзани школа во Пенсилванија. Овие школа се независни институции кои добиваат одредена финансиска помош од државата. Исто така, има 15 јавно финансирани двегодишни колеџи и технички училишта кои се одвоени од „PASSHE“ системот. Додатно, има многу приватни двегодишни и четиригодишни технички училишта, колеџи и универзитети. |
Државниот систем на Пенсилванија за високо образование („[[Државен систем на Пенсилванија за високо образование|PASSHE]]“) е [[Државен универзитет|државниот универзитетски]] систем на заедницата со 14 институции во сопственост на државата. Системот на заедницата за високо образование е организационо тело од 4 државно поврзани школа во Пенсилванија. Овие школа се независни институции кои добиваат одредена финансиска помош од државата. Исто така, има 15 јавно финансирани двегодишни колеџи и технички училишта кои се одвоени од „PASSHE“ системот. Додатно, има многу приватни двегодишни и четиригодишни технички училишта, колеџи и универзитети. |
||
Универзитетот Карниџ Мелон, државниот универзитет на Пенсилванија, универзитетот во Пенсилванија и универзитетот во Питсбург се членови на асоцијацијата на американски универзитети, покана уникатна за водечките истражувачки универзитети. Универзитетот на Пенсилванија се смета за првиот универзитет во соединетите држави кој го има основано и првото медицинско училиште во САД, како и универзитет кој е единствен во елитната школска лига во државата. Пенсилванската академија за ликовни уметности е првото, а воедно и најстарото уметничко училиште во САД.<ref name=pafa.org>{{Наведена мрежна страница|title=History of the School|url=http://www.pafa.org/School/Overview/History-of-the-School/350/|work=pafa.org|accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Фармацевсткиот колеџ во Филаделвија, сега дел од универзитетот за наука во Филаделфија, било првото фармацевстко училиште во САД.<ref name=usciences.edu>{{Наведена мрежна страница|title=About – University of the Sciences|url=http://www.usciences.edu/about/|work=usciences.edu|accessdate=25 јуни 2012}}</ref> |
Универзитетот Карниџ Мелон, државниот универзитет на Пенсилванија, универзитетот во Пенсилванија и универзитетот во Питсбург се членови на асоцијацијата на американски универзитети, покана уникатна за водечките истражувачки универзитети. Универзитетот на Пенсилванија се смета за првиот универзитет во соединетите држави кој го има основано и првото медицинско училиште во САД, како и универзитет кој е единствен во елитната школска лига во државата. Пенсилванската академија за ликовни уметности е првото, а воедно и најстарото уметничко училиште во САД.<ref name=pafa.org>{{Наведена мрежна страница|title=History of the School|url=http://www.pafa.org/School/Overview/History-of-the-School/350/|work=pafa.org|accessdate=25 јуни 2012|archive-date=2011-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20110615012302/http://www.pafa.org/School/Overview/History-of-the-School/350/|url-status=dead}}</ref> Фармацевсткиот колеџ во Филаделвија, сега дел од универзитетот за наука во Филаделфија, било првото фармацевстко училиште во САД.<ref name=usciences.edu>{{Наведена мрежна страница|title=About – University of the Sciences|url=http://www.usciences.edu/about/|work=usciences.edu|accessdate=25 јуни 2012}}</ref> |
||
== Рекреација == |
== Рекреација == |
||
[[Податотека:Baughman's Rock Overlook.ogv|мини|десно|230п|„Steel Force“ и „Thunderhawk“ |
[[Податотека:Baughman's Rock Overlook.ogv|мини|десно|230п|Лудите железници „Steel Force“ и „Thunderhawk“ во паркот „Dorney Park and Wildwater Kingdom“, Алентаун]] |
||
Пенсилванија е дом на првата зоолошка градина во нацијата, зоолошката „[[Зоолошка градина на Филаделфија|Philadelphia Zoo]]“. Меѓу останатите високо акредитирани зоолошки се „Erie Zoo“ и „Pittsburgh Zoo & PPG Aquarium“. „Legihg Valley Zoo“ и „ZOOAMERICA“ се, исто така, значајни зоолошки градини. Заедницата може да се пофали со некои од најдобрите музеи во државата меѓу кои музејот [[Карниџ (музеј)|Карниџ]] во Питсбург, музејот за ликовна уметност [[Филаделфија (музеј)|Филаделфија]] и уште неколку други. Еден од уникатните музеи е музејот [[Худини (музеј)|Худини]] во Скрентон, единствената градба во светот посветена на легендарниот магионичар.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.houdini.org |title=Houdini Harry Houdini attractions magic Scranton Poconos Pocono birthday party show seance School Assembly Programs birthday“ |publisher=Houdini.org |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Пенсилванија е, исто така, дом на националниот птичарник сместен во [[Питсбург (Пенсилванија)|Питсбург]]. |
Пенсилванија е дом на првата зоолошка градина во нацијата, зоолошката „[[Зоолошка градина на Филаделфија|Philadelphia Zoo]]“. Меѓу останатите високо акредитирани зоолошки се „Erie Zoo“ и „Pittsburgh Zoo & PPG Aquarium“. „Legihg Valley Zoo“ и „ZOOAMERICA“ се, исто така, значајни зоолошки градини. Заедницата може да се пофали со некои од најдобрите музеи во државата меѓу кои музејот [[Карниџ (музеј)|Карниџ]] во Питсбург, музејот за ликовна уметност [[Филаделфија (музеј)|Филаделфија]] и уште неколку други. Еден од уникатните музеи е музејот [[Худини (музеј)|Худини]] во Скрентон, единствената градба во светот посветена на легендарниот магионичар.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.houdini.org |title=Houdini Harry Houdini attractions magic Scranton Poconos Pocono birthday party show seance School Assembly Programs birthday“ |publisher=Houdini.org |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Пенсилванија е, исто така, дом на националниот птичарник сместен во [[Питсбург (Пенсилванија)|Питсбург]]. |
||
Ред 593: | Ред 593: | ||
Има приближно еден милион лиценцирани ловци во Пенсилванија. Белоопашестиот елен, зајакот, верверицата, мисирката и тетребот се вообичаените видови дивеч. Пенсилванија се смета за една од најдобрите земји во нацијата, заедно со [[Тексас]] и [[Алабама]], за ловење мисирки. Спортскиот лов во Пенсилванија обезбедува голем поттик за економијата на зедницата. Извештајот од центарот за рурална Пенсилванија (легислативна агенција на пенсилванското генерално собрание) покажал дека ловењето, рибарењето и обработката на кожа генерираат 9.6 милијарди долари. |
Има приближно еден милион лиценцирани ловци во Пенсилванија. Белоопашестиот елен, зајакот, верверицата, мисирката и тетребот се вообичаените видови дивеч. Пенсилванија се смета за една од најдобрите земји во нацијата, заедно со [[Тексас]] и [[Алабама]], за ловење мисирки. Спортскиот лов во Пенсилванија обезбедува голем поттик за економијата на зедницата. Извештајот од центарот за рурална Пенсилванија (легислативна агенција на пенсилванското генерално собрание) покажал дека ловењето, рибарењето и обработката на кожа генерираат 9.6 милијарди долари. |
||
Клубот „Boone and Crockett“ покажува дека пет од десетте најголеми (според големината на [[череп]]от) црни мечки потекнуваат од државата.<ref name=blackbear>{{Наведена мрежна страница | url = http://local.lancasteronline.com/4/212407| title = Државата Пенсилванија останува дом на северноамериканските најголеми црни мечки | last = Рејли | first = П. | publisher = „Intelligencer Journal“| date = 15 ноември 2007 | accessdate =25 јуни 2012}}</ref> Исто така, државата има поставено рекорд за најголем [[лов]] на [[Американска црна мечка|црни мечки]] во книгите на „Boone & Crockett“ со 332 килограми. Најголемата мртва мечка е пронајдена во [[Јута]] во 1975, а втората најголема е илегално уловена во Пенсилванија во 1987.<ref name=blackbear/> |
Клубот „Boone and Crockett“ покажува дека пет од десетте најголеми (според големината на [[череп]]от) црни мечки потекнуваат од државата.<ref name=blackbear>{{Наведена мрежна страница | url = http://local.lancasteronline.com/4/212407 | title = Државата Пенсилванија останува дом на северноамериканските најголеми црни мечки | last = Рејли | first = П. | publisher = „Intelligencer Journal“ | date = 15 ноември 2007 | accessdate = 25 јуни 2012 | archive-date = 2007-11-16 | archive-url = https://web.archive.org/web/20071116162447/http://local.lancasteronline.com/4/212407 | url-status = dead }}</ref> Исто така, државата има поставено рекорд за најголем [[лов]] на [[Американска црна мечка|црни мечки]] во книгите на „Boone & Crockett“ со 332 килограми. Најголемата мртва мечка е пронајдена во [[Јута]] во 1975, а втората најголема е илегално уловена во Пенсилванија во 1987.<ref name=blackbear/> |
||
== Сообраќај == |
== Сообраќај == |
||
{{ |
{{Поврзано|Список на аеродроми во Пенсилванија}} |
||
{{Multiple image |
{{Multiple image |
||
| direction = vertical |
| direction = vertical |
||
Ред 617: | Ред 617: | ||
== Спорт == |
== Спорт == |
||
[[Податотека:Citizens Bank Park, May 2009.jpg|мини|лево|230п|„Citizens Bank Park“ во јужна Филаделфија, дом на „Philadelphia Phillies“]] |
[[Податотека:Citizens Bank Park, May 2009.jpg|мини|лево|230п|„Citizens Bank Park“ во јужна Филаделфија, дом на „Philadelphia Phillies“]] |
||
Пенсилванија е дом на многу професионални спортски тимови: „Pittsburgh Steelers“ и „Philadelphia Eagles“ од националната рагби лига, „Philadeplphia Phillies“ и „Pittsburgh Pirates“ од [[Главна бејзбол лига|главната бејзбол лига]], „Philadelphia 76ers“ од [[NBA|националната кошаркарска асоцијација]], „Philadelphia Flyers“ и „Pittsburgh Penguins“ од националната |
Пенсилванија е дом на многу професионални спортски тимови: „Pittsburgh Steelers“ и „Philadelphia Eagles“ од националната рагби лига, „Philadeplphia Phillies“ и „Pittsburgh Pirates“ од [[Главна бејзбол лига|главната бејзбол лига]], „Philadelphia 76ers“ од [[NBA|националната кошаркарска асоцијација]], „Philadelphia Flyers“ и „Pittsburgh Penguins“ од националната хокеарска лига, „Philadelphia Union“ од [[Главна фудбалска лига|главната фудбалска лига]], „Erie Bayhawks“ од националната кошаркарска асоцијација за развој на лигата, „Wilkes-Barre/Scranton Penguins“ и „Hershey Bears“ од американската хокеарска лига и „Philadelphia Wings“ од националната лакросе лига. Овие тимови вкупно имаат освоено 7 „World Series“ првенства („Pirates“ 5, „Phillies“ 2), 16 „National League“ знамиња („Pirates“ 9, „Phillies“ 7), 3 супербоул награди од т.н стара [[субербоул]] ера („Eagles“), 6 супербоул првенства („Steelers“), 1 аренабоул првенство („Soul“), 2 „NBA“ првенства („76ers“), 5 Стенли купови („Penguins“ 3, „Flyers“ 2), 11 Калдер купови („Bears“) и 6 награди во националната лакросе лига („Wings“). |
||
Има многу тимови низ државата кои се во послабите лиги, а неколку од нив се поврзани или со „Phillies“ или, пак, со „Pirates“. Во 2008, „Phillies“ го преселиле нивниот ААА-левел тим, „Lehigh Valley IronPigs“ од [[Отава]], [[Онтарио]], во [[Канада]], на ново конструиран стадион – „Coca-Cola Park“ во Алентаун. „Lehigh Valley“ е јадрото на |
Има многу тимови низ државата кои се во послабите лиги, а неколку од нив се поврзани или со „Phillies“ или, пак, со „Pirates“. Во 2008, „Phillies“ го преселиле нивниот ААА-левел тим, „Lehigh Valley IronPigs“ од [[Отава]], [[Онтарио]], во [[Канада]], на ново конструиран стадион – „Coca-Cola Park“ во Алентаун. „Lehigh Valley“ е јадрото на обожавателите и за „Phillies“ и за „Philadelphia Eagles“, кои своите пред сезонски обуки ги одржуваат на терените на универзитетот во Лихај. Според тоа, се очекува „Lehigh Valley IronPigs“ (именувани по елементот кој се користи како инструментален дел во конструкцијата на железото кое е голем составен дел од локалната економија во последните неколку декади) да се покаже популарен пред публиката во Алентаун и обожавателите на „Lehigh Valley Phillies“. |
||
[[Податотека:Cokepark allentown.jpg|мини|десно|230п|„Coca-Cola Park“ во Алентаун, дом на „Lehigh Valley IronPigs“]] |
[[Податотека:Cokepark allentown.jpg|мини|десно|230п|„Coca-Cola Park“ во Алентаун, дом на „Lehigh Valley IronPigs“]] |
||
Рагбито на колеџ е многу популарно во Пенсилванија. Тренерот Џо Патерно го предводел тимот „Penn State University Nittany Lions“ во времето кога тој се изборил на два национални |
Рагбито на колеџ е многу популарно во Пенсилванија. Тренерот Џо Патерно го предводел тимот „Penn State University Nittany Lions“ во времето кога тој се изборил на два национални првенства (1982 и 1986), како и пет безпоразителни сезони (1968, 1969, 1973 и 1994). На 22 јануари 2012, [[Џо Патерно]] починал од [[Рак (болест)|рак]] на [[Бел дроб|белите дробови]]. „Penn State“ сега имаат нов тренер, Бил Обрајан, кој претходно бил на функцијата офанзивен координатор на „New England Patriots“. Игрите кои „Penn State“ ги игра на домашен терен се одржуваат на вториот по големина терен во САД, стадионот „Beaver“ со 107.282 седишта. Покрај овој клуб, „University of Pittsburgh Panthers“ освоиле девет национални првенства (1915, 1916, 1917, 1929, 1931, 1934, 1936, 1937 и 1976) и изиграле осум непоразителни сезони (1904, 1910, 1915, 1916, 1917, 1920, 1937 и 1976).<ref>{{Наведено списание |url=http://graphics.fansonly.com/photos/schools/pitt/sports/m-footbl/auto_pdf/06guide-pantherhistory.pdf |title=Историја на „Panther“ – „Pitt Football“ - 2006 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2018-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181001213249/http://graphics.fansonly.com/photos/schools/pitt/sports/m-footbl/auto_pdf/06guide-pantherhistory.pdf |url-status=dead }}</ref> „Pittsburgh Panthers“ ги игра своите домашни натпревани на „Neinz Field“, стадион кој го дели со „Pittsburgh Steelers“. Меѓу другите колеџи во Пенсилванија кои го имаат освоено државното првенство се „Lafayettle College“ (1896), „Villanova University“ (2009) и „University of Pennsylvania“ (1895, 1897, 1904 и 1908).<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.cfbdatawarehouse.com/data/national_championships/nchamps_team.php |title=„Recognized National Championships by Team“ |publisher=Cfbdatawarehouse.com |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2012-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120113173331/http://www.cfbdatawarehouse.com/data/national_championships/nchamps_team.php |url-status=dead }}</ref> |
||
[[Кошарка]]та на колеџите е, исто така, популарна во државата, а особено |
[[Кошарка]]та на колеџите е, исто така, популарна во државата, а особено во Филаделфија каде што пет универзитети колективно ја сочинуваат „Големата петорка“ и имаат богата традиција во првата кошаркарска дивизија „NCAA“. Националната титула во кошрката на колеџ ја имаат освоено следниве универзитети од Пенсилванија: „La Salle University“ (1954), „Temple University“ (1938), „University of Pennsylvania“ (1920 и 1921), „University of Pittsburgh (1928 и 1930)“ и „Villanova University“ (1985). |
||
[[Податотека:Pocono Victory Lane.JPG|мини|десно|230п|Тркачката патека Поконо во Лонг Понд]] |
[[Податотека:Pocono Victory Lane.JPG|мини|десно|230п|Тркачката патека Поконо во Лонг Понд]] |
||
И фудбалот, со тек на времето, добива на популарност во Пенсилванија. Додатно на учеството во клубот Филаделфија Заедница во машката фудбалска лига, моментално државата има три тима кои се компетентни за натпреварувањето во „Lamar Hunt U.S. Open Cup“, на годишно ниво. Другите два тима од Пенсилванија се „Pittsburgh Riverhounds“ и „Harrisburh City Islanders“ кои се дел од втората фудбалска лига во САД („USL-2“). |
И фудбалот, со тек на времето, добива на популарност во Пенсилванија. Додатно на учеството во клубот Филаделфија Заедница во машката фудбалска лига, моментално државата има три тима кои се компетентни за натпреварувањето во „Lamar Hunt U.S. Open Cup“, на годишно ниво. Другите два тима од Пенсилванија се „Pittsburgh Riverhounds“ и „Harrisburh City Islanders“ кои се дел од втората фудбалска лига во САД („USL-2“). |
||
Ред 633: | Ред 633: | ||
== Храна == |
== Храна == |
||
Во книгата „Yo Mama Coock Like a Yankee“, авторот Шерон Харнс Силвермен ја нарекува Пенсилванија „светски главен град на ужинката“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/news/cityregion/s_546927.html |title=Pa. knack for snacks a Farm Show feature – Pittsburgh Tribune-Review |publisher=Pittsburghlive.com |date=11 јануари 2008 |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Таа е водечка земја во производството на [[Перек|переци]] и чипс од домати. „Sturgis Pretzel House“ се првите претставници на переците во Америка. Исто така, компаниите како „Anderson Barkery Company“, „Intercourse Pretzel Factory“ и „Snyder’s of Hanover“ се водечки производители во заедницата. Две од трите водечки компании за производство на чипс од домати се стационирани во Пенсилванија: „Utz Quality Foods, Inc.“ која започната со производство на чипсот во 1921 во [[Ханвовер, Пенсилванија]], и „Wise Snack Foods“ која започнала да прави чипс во 1921 во Берик (третата, „Lay’s Potato Chips“, е компанија од Тексас). Останатите компании како „Herr Foods“, „Martin’s Potato Chips“, „Snyder’s“ од [[Берлин]] (не се поврзани со „Snyder’s“ од Хановер) и „Troyer Farms Potato Products“ се, исто така, познати производители на чипс од домати. |
Во книгата „Yo Mama Coock Like a Yankee“, авторот Шерон Харнс Силвермен ја нарекува Пенсилванија „светски главен град на ужинката“.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/news/cityregion/s_546927.html |title=Pa. knack for snacks a Farm Show feature – Pittsburgh Tribune-Review |publisher=Pittsburghlive.com |date=11 јануари 2008 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2009-11-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091108051209/http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/news/cityregion/s_546927.html |url-status=dead }}</ref> Таа е водечка земја во производството на [[Перек|переци]] и чипс од домати. „Sturgis Pretzel House“ се првите претставници на переците во Америка. Исто така, компаниите како „Anderson Barkery Company“, „Intercourse Pretzel Factory“ и „Snyder’s of Hanover“ се водечки производители во заедницата. Две од трите водечки компании за производство на чипс од домати се стационирани во Пенсилванија: „Utz Quality Foods, Inc.“ која започната со производство на чипсот во 1921 во [[Ханвовер, Пенсилванија]], и „Wise Snack Foods“ која започнала да прави чипс во 1921 во Берик (третата, „Lay’s Potato Chips“, е компанија од Тексас). Останатите компании како „Herr Foods“, „Martin’s Potato Chips“, „Snyder’s“ од [[Берлин]] (не се поврзани со „Snyder’s“ од Хановер) и „Troyer Farms Potato Products“ се, исто така, познати производители на чипс од домати. |
||
Центарот на индустријата за производство на чоколада во [[САД]] е во [[Херши, Пенсилванија]], каде што се стационирани благите „Mars“, „Godiva“ и „Wilbur Chocolate Company“, а и помали производители како „Asher’s“ во близина на [[Лансдејл, Пенсилванија|Лансдејл]] и „Gertrude Hawk“ од [[Данмор, Пенсилванија|Данмор]]. Меѓу другите забележливи компании се „Just Bom“ во Бетлехем кои ги произведуваат „Hot Tamales“, „Mike and Ikes“ омилениот мармалад на источниот брег „Peeps“, „Benzel’s Pretzels“ и „Boyer Brothers“ од Атлуна кои се добро познати по нивните „Mallo Cups“. „Auntie Anne’s Pretzels“ започнале да продаваат на пазар во Даунингтон, Пенсилванија, а денес имаат корпоративен центар во градот Ланчестер.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Историја на компанијата: „Auntie Anne's Pretzels“ | publisher = издавател „Auntie Anne's“ | accessdate =25 јуни 2012 | url = http://www.auntieannes.com/company_history.aspx}}</ref> Традиционалната Пенсилванско-Холндска храна вклучува кокошкина пита, „schnitz un knepp“ (исушени јаболка, хејм и кнедлики), „fasnachts“ (покриени крофни), переци, болоња и др. „Shoofly“ питата е уште едно традиционално Пенсилванско-Холандско јадење. „D.G. Yuengling & Son“, најстарата американска пиварница, произведува пиво во Потсвил уште од 1829 година. |
Центарот на индустријата за производство на чоколада во [[САД]] е во [[Херши, Пенсилванија]], каде што се стационирани благите „Mars“, „Godiva“ и „Wilbur Chocolate Company“, а и помали производители како „Asher’s“ во близина на [[Лансдејл, Пенсилванија|Лансдејл]] и „Gertrude Hawk“ од [[Данмор, Пенсилванија|Данмор]]. Меѓу другите забележливи компании се „Just Bom“ во Бетлехем кои ги произведуваат „Hot Tamales“, „Mike and Ikes“ омилениот мармалад на источниот брег „Peeps“, „Benzel’s Pretzels“ и „Boyer Brothers“ од Атлуна кои се добро познати по нивните „Mallo Cups“. „Auntie Anne’s Pretzels“ започнале да продаваат на пазар во Даунингтон, Пенсилванија, а денес имаат корпоративен центар во градот Ланчестер.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Историја на компанијата: „Auntie Anne's Pretzels“ | publisher = издавател „Auntie Anne's“ | accessdate = 25 јуни 2012 | url = http://www.auntieannes.com/company_history.aspx | archive-date = 2010-09-17 | archive-url = https://web.archive.org/web/20100917154526/http://auntieannes.com/company_history.aspx | url-status = dead }}</ref> Традиционалната Пенсилванско-Холндска храна вклучува кокошкина пита, „schnitz un knepp“ (исушени јаболка, хејм и кнедлики), „fasnachts“ (покриени крофни), переци, болоња и др. „Shoofly“ питата е уште едно традиционално Пенсилванско-Холандско јадење. „D.G. Yuengling & Son“, најстарата американска пиварница, произведува пиво во Потсвил уште од 1829 година. |
||
== Државни симболи == |
== Државни симболи == |
||
Ред 658: | Ред 658: | ||
=== Прекари === |
=== Прекари === |
||
Пенсилванија е позната и како клучна држава од 1802,<ref name=autogenerated1> |
Пенсилванија е позната и како клучна држава од 1802,<ref name=autogenerated1>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.phmc.state.pa.us/bah/pahist/symbols.asp?secid=31 |title=PHMC: Државни симболи |accessdate=2012-06-27 |archive-date=2009-01-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090122180951/http://www.phmc.state.pa.us/bah/pahist/symbols.asp?secid=31 |url-status=dead }}</ref> засновано на нејзината централна положба во однос на оригиналнтие [[тринаесет колонии]] во [[САД]] и, исто така, поради тоа што токму тука се потпишани мнгоу важни американски документи (како на пример [[Декларација за независност (САД)|декларацијата за независност]]). Пенсилванија е и економски клучна држава потенцирајќи ги индустријата за вагони и пушки<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.lowellpl.lib.in.us/s2002mar.htm |title=„Lowell Tribune“, 26 март 2002 |publisher=Lowellpl.lib.in.us |accessdate=25 јуни 2010}}</ref> на север и земјоделската индустрија на југ. |
||
Друг пенсилвански прекар е и дрвжавата [[Квекери|Квекер]] поради тоа што во колонијалните времиња официјално била препознавана како провинција Квекер<ref>[http://www.dgs.state.pa.us/dgs/lib/dgs/pa_manual/section1/the_quaker_province_1681-1776.pdf#search=%22quaker%20province%20%22 The Quaker Province]</ref> во чест на првата уставна влада<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.yale.edu/lawweb/avalon/states/pa04.htm |title=Frame of Government |publisher=Yale.edu |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> на Вилијам Пен која обезбедила [[Почитичка слобода|слобода]] на [[совест]]. |
Друг пенсилвански прекар е и дрвжавата [[Квекери|Квекер]] поради тоа што во колонијалните времиња официјално била препознавана како провинција Квекер<ref>[http://www.dgs.state.pa.us/dgs/lib/dgs/pa_manual/section1/the_quaker_province_1681-1776.pdf#search=%22quaker%20province%20%22 The Quaker Province]</ref> во чест на првата уставна влада<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.yale.edu/lawweb/avalon/states/pa04.htm |title=Frame of Government |publisher=Yale.edu |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2010-06-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100617071216/http://www.yale.edu/lawweb/avalon/states/pa04.htm |url-status=dead }}</ref> на Вилијам Пен која обезбедила [[Почитичка слобода|слобода]] на [[совест]]. |
||
„Јаглената држава“, „Нафтената држава“, „Чоколадната држава“ и „Железната држава“ биле прекари на Пенсилванија прифатени во времето кога овие индустрии биле во најголем подем.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.netstate.com/states/intro/pa_intro.htm |title=The State of Pennsylvania – An Introduction the Keystone State from |publisher=Netstate.Com |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> |
„Јаглената држава“, „Нафтената држава“, „Чоколадната држава“ и „Железната држава“ биле прекари на Пенсилванија прифатени во времето кога овие индустрии биле во најголем подем.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.netstate.com/states/intro/pa_intro.htm |title=The State of Pennsylvania – An Introduction the Keystone State from |publisher=Netstate.Com |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> |
Последна преработка од 04:33, 3 јануари 2025
Пенсилванија Pennsylvania | |||||||||||
| |||||||||||
Службен јазик | нема (англиски, де факто) | ||||||||||
Говорени јазици | англиски 91,6% шпански 3,1%[1] пенсилвански германски | ||||||||||
Главен град | Харисбург | ||||||||||
Најголем град | Филаделфија | ||||||||||
Површина | 33. место | ||||||||||
- Вкупно | 119 283 км² | ||||||||||
- Широчина | 455 км | ||||||||||
- Должина | 255 км | ||||||||||
- % вода | 2.7 | ||||||||||
- Гео. ширина | 39°43′ N to 42°16′ N | ||||||||||
- Гео. должина | 74°41′ W to 80°31′ W | ||||||||||
Население | 6. место | ||||||||||
- Вкупно | 12 702 379 (2000.)[2] | ||||||||||
- Густина | 109.6/км² (11. место) | ||||||||||
Надм. вис. | |||||||||||
- Највисока точка | Маунт Дејвис[3] 979 м | ||||||||||
- Најниска точка | Делавер[3] 0 м | ||||||||||
Влез во сојузот | 12 декември 1787 (2) | ||||||||||
Гувернер | Том Корбет (Д) | ||||||||||
Сенатори | Боб Кејси (Д) Пет Томи (Д) | ||||||||||
Делегација на конгресот | |||||||||||
Часовен појас | {{{часовен појас}}} | ||||||||||
Кратенки | ПА Penn или Penna US-PA | ||||||||||
Портал | www.pa.gov |
Пенсилванија, официјално позната како Заедница Пенсилванија (англ. Commonwealth of Pennsylvania), е сојузна држава во САД која е сместена на североисточниот и централно-атлантскиот регион на Соединетите Држави, поточно во регионот на Големите Езера. Државата се граничи со Делавер на југоисток, Мериленд на југ, Западна Вирџинија на југозапад, Охајо на запад, Онтарио, Канада, на северозапад, Њујорк на север и Њу Џерси на исток.
Според површина, Пенсилванија се наоѓа на 33 место во САД, според бројот на жители на шестото и според густина на население на 9 место меѓу 50-те сојузни држави. Четирите најнаселени градови во државата се Филаделфија, Питсбург, Алентаун и Ири. Главниот град на државата е Харисбург.
Пенсилванија има брег долг 82 км на езерото Ири и 92 км на реката Делавер.[4] Според пописот од 2010 државата се нашла меѓу оние со најголем број европско-американски жители и голем број на Афроамериканци.
Географија
[уреди | уреди извор]Должината на Пенсилванија изнесува 274 км, а широчината 455 км.[5] Од вкупно 119,282 км2, 116,075 км2 се земјена површина, 1,269 км2 се внатрешни водени подрачја, а 1,940 км2 е водената површина на езерото Ири. Таа е 33. најголема држава во САД.[6] Пенсилванија има 82км[7] долго крајбрежје при езерото Ири и 92км[4] долго крајбрежје по реката Делавер.
Границите на држава ги сочинуваат Масон-Диксоновата линија (39°43' С) на југ, реката Делавер на исток, 80°31' на запад и 42° СГШ на север со исклучок на кратки сегменти на западниот крај каде триаголник се протега северно до езерото Ири. Пенсилванија се граничи со шест држави: Њујорк на север, Њу Џерси на исток, Делавер и Мериленд на југоисток, Западна Вирџинија на југозапад и Охајо на запад. Исто така, Пенсилванија дели водена граница со Канада. Од оригиналните тринаесет колонии, Пенсилванија е единствената држава која нема граница на Атлантскиот Океан.
Меѓу поголемите градови во оваа држава се: Филаделфија, Јорк, Ридинг и Ланчестер на југоисток, Питсбург на југозапад, трите града Алентаун, Бетлеем и Истон во централен исток (познат и како Лехај Валеи), трите града Скрентон, Вилксбар и Хезлтон на североисток и Ири на северозапад. Вилијамспорт служи како „центар“ на северо-централниот регион, а главен град на државата е Харисбург.
Клима
[уреди | уреди извор]Од различната топологија на Пенсилванија произлегуваат и неколку различни клими. Опфаќајќи две поголеми зони, во најголемиот дел од државата со исклучок на југоисточниот корнер, преовладува умереноконтинентална клима. Филаделфија има одлики на влажна суптропска клима која го покрива и поголемиот дел од Делавер и Мериленд на југот.
Движејќи се кон внатрешниот планински предел на државата климата станува значително поладна, бројот на облачни денови се зголемува и зимските снежни врнежи се поголеми. Во западните предели на државата, особено градовите близу езерото Ири, количината на снежни врнежи достигнува 254 сантиметри на годишно ниво. Исто така, дождовите се во изобилство застапени низ целата држава во текот на годината.
Месечни нормални високи и ниски температури за различни градови во Пенсилванија (во целзиус) | ||||||||||||
Град | Јан. | Фев. | Мар. | Апр. | Мај. | Јун. | Јул. | Авг. | Сеп. | Окт. | Ное. | Дек. |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Скрентон | 1/-7 | 3/-6 | 8/-2 | 15/4 | 21/9 | 25/14 | 28/17 | 27/15 | 28/12 | 16/5 | 10/1 | 3/-4 |
Ири | 1/-6 | 2/-6 | 7/-2 | 13/3 | 19/9 | 24/15 | 27/18 | 26/17 | 22/13 | 16/8 | 10/3 | 3/-3 |
Питсбург | 2/-6 | 4/-5 | 10/-1 | 17/4 | 22/9 | 26/14 | 28/17 | 28/17 | 24/12 | 17/6 | 11/2 | 4/-4 |
Харисбург | 3/-5 | 5/-4 | 10/0 | 18/5 | 23/11 | 28/17 | 30/19 | 29/19 | 25/14 | 18/7 | 12/2 | 5/-3 |
Филаделфија | 4/-3 | 7/-2 | 12/1 | 18/7 | 23/12 | 28/18 | 30/20 | 29/20 | 25/15 | 19/9 | 13/4 | 7/-1 |
Алентаун | 2/-6 | 4/-5 | 10/-1 | 17/4 | 22/9 | 27/15 | 29/18 | 28/17 | 24/12 | 18/5 | 12/1 | 5/-4 |
Источен Строудсбург | 2/-9 | 4/-8 | 9/-3 | 16/2 | 22/8 | 27/13 | 29/15 | 28/14 | 24/10 | 18/3 | 10/-1 | 4/-5 |
[4], [5], |
Историја
[уреди | уреди извор]Пред заедницата да биде поставена од Европејците, областа била дом на Делавери (познати и како Лени Ленапи), Сасквехеноки, Ирокези, Ири, Шаќуни и останати американски индијански нации.[8] И холанѓаните и англичаните тврделе дека двете страни од реката Делавер биле дел од нивното колонијално земјиште во Америка.[9][10][11] Холанѓаните биле првите кои го присвоиле и имале влијание врз изторијата на Пенсилванија.[12]
До 3 јуни 1631, холанѓаните започнале од полуостровот Делмарва со воспоставувањето на званенделската колонија на страната на денешен Луис, Делавер.[13] Во 1638 швеѓаните додале масло на веќе започнатиот оган со воспоставувањето на новата Шведска колонија на страната на денешен Вилмингтон, Делавер, со центар во тврдината Кристина. Новите Швеѓани, во најголем дел, го контролирале долниот предел од регионот околу реката Делавер (делови од денешен Делавер, Њу Џерси и Пенсилванија), но таму и не воспоставиле многу колонии.[14][15]
На 12 марти, 1664, кралот Чарлс II од Англија му дал дозвола на Џејмс, војвода од Јорк, за контрола на земјиштето во кое било вклучена и оригиналната компанија Вирџинија од Плимаут Грент, како и друго земјиште. Овој потег на Чарлс бил, повторно, оспоруван од холанѓаните од Нова Холандија поради тоа што вклучувал и делови од денешна Пенсилванија.[16]
На 24 јуни 1664, војводата од Јорк продал голем дел од својот посед, кој ја вклучувал денешната територија на Њу Џерси, на Џон Беркли и Џорџ Картрет за да добие сопствена колонија. Во тој период земјиштето не било во Британска сопственост, но продажбата за делот од Нова Холандија, на западниот предел од реката Делавер, била извршена. Британското освојување на Нова Холандија било започнато на 29 август 1664, кога Нов Амстердам бил принуден да се предаде соочувајќи се со топовите на британските бродови на пристаништето Њујорк.[17][18] Ова освојување продолжило и било завршено во октомври 1664, кога британците ја освоиле тврдината Касмир, денешен Њукасл, Делавер.
Мирот од Бреда помеѓу Англија, Франција и Холандија го означил крајот на британското освојување на 21 јули 1667,[19][20] иако имало привремени промени.
На 12 септември 1672, како дел од третата Англо-Холандска војна, холанѓаните ја реосвоиле провинцијата Њујорк/Нов Амстердам и таму воспоставиле три окружни суда кои подоцна станале и оригинални окрузи во денешна Пенсилванија и Делавер.[21] Подоцна, на 9 февруари 1674, ова било делумно ревидирано кога договорот од Вестминстер ја завршил третата Англо-Холандска војна и ги променило сите политички односи во „status quo ante bellum“ (како што работите биле пред војната). Британците ги задржале холандските колонии со нивните холандски имиња.[22] До 11 јуни 1674, Њујорк одржал контрола врз оддалечените провинции, меѓу кои и Апленд (тогашен округ кој подоцна ќе стане Пенсилванија), но имињата започнале да се заменуваат со британски имиња, што се одвивало до 11 ноември 1674.[23] Апленд бил поделен на 12 ноември 1674, произведувајќи еден општ преглед на денешната граница помеѓу Пенсилванија и Делавер.[24]
На 28 февриари, 1681, Чарлс II му доделил земјиште[25] на Вилијам Пен за да си го отплати долгот од $16,000[26] (околу $2.100.000 во 2008, прилагодено на инфлацијата на недвижнините)[27] кој му го должел на таткото на Вилијам, адмиралот Вилијам Пен. Ова било еден од најголемите трансфери на имот на индивидуалец во историјата.[28] Земјиштето било наречено Пенсилванија. Вилијам Пен, кој сакал да го вика Њувелс или Силванија, бил засрамен од промената, плашејќи се дека луѓето ќе мислат дека го именувал според неговото име, но кралот Чарлс не сакал да го преименува земјиштето.[29] Пен воспоставил влада со две иновации кои во голема мера биле копирани од Новиот Свет: окружната комисија и слобода во верското уверување.[28]
Она што било Апленд, а подоцна станало дел од Пенсилванија кој ја оформувал границата помеѓу оваа држава и Делавер, било преименувано во округ Честер кога Пенсилванија ја институционализирала нејзината колонијална влада на 4 март 1681.[30][31] Водачот на квекерите, Вилијам Пен, потпишал мировен договор со Тамани, водачот на племето Делавер, со што започнал еден долг период на пријателски односи помеѓу квекерите и индијанците.[32] Подоцна следеле и други договори помеѓу Вилијам Пен и останатите народи. Сè додека тој бил жил неговите договори никогаш не биле нарушени.[33]
18 век
[уреди | уреди извор]Помеѓу 1730 и 1764 оваа колонија правела свои пари за да ја надополни празнината од недостатокот на злато и сребро. Парламентот го забранил ова со законот за валути во 1764 година. Хартиените пари биле нарекувани колонијални потврди за сопственост. Колонијата пуштила во употреба и „кредитни сметки“ кои биле добри како и златните и сребрените пари поради нивниот законски статус. Со оглед на тоа што тие биле издавани од владата, а не од некоја банкарска институција, тоа биле понуди од слободен интерес кои во голема мера ги подмирувале владините трошоци од оданочувањето на луѓето. Исто така, тоа промовирало генерална вработеност и просперитет, што се должело на употребената дескреција од владата и не пуштајќи во промет многу пари кои би можеле да предизвикаат инфлација. Бенџамин Френклин бил вмешан во создавањето на оваа валута за која рекол дека нејзината корисност никогаш нема да биде оспорена, а, исто така, излегува во пресрет на „претпазливото одобрување“ од Адам Смит.[34]
По првиот конгрес на американските колонии во 1765, делегатот Џон Дикинсон од Филаделфија, Пенсилванија, ја напишал декларацијата за правата и поплаките. Конгресот бил првиот состанок на тринаесетте колони повикан на иницијатива на собранието на Масачусетс, но само девет од нив испратиле делегати.[35] Тогаш Дикинсон го напишал писмото од фармер во Пенсилванија до жителите во британските колонии кое било објавено во пенсилванската хроника помеѓу 2 декември 1767, и 15 февруари 1768.[36]
Кога татковците основачи на соединетите држави биле свикани во Филаделфија во 1774, 12 колонии испратиле претставници на состанокот.[37] На вториот континентален конгрес, кој, исто така, се одржал во Филаделфија (во мај 1775), била напишана и потпишана декларацијата за независност,[38] но кога градот бил освоен од британците, континенталниот конгрес се преместил на запад. По преместувањето претставниците се сренале во судската куќа Ланчестер во сабота на 27 септември 1777, а потоа и во Јорк. Тука тие ги напишале членовите на конфедерацијата која 13 независни колонии ги споила во една нација. Подоцна бил напишан и уставот, а Филаделфија била повторно избрана за лулка на новата американска нација.[39]
Пенсилванија била втора држава која го ратификувала уставот на соединетите држави на 12 декември 1787,[40] пет дена откако Делавер први го направиле истото.
Колеџот Дикинсон во Карлисл, Пенсилванија, бил првиот колеџ во соединетите држави. Основан во 1773, колеџот бил ратификуван пет дена по договорот од Париз на 9 септември 1783. Школото било основано од Бенџамин Раш и именувано по Џон Дикинсон.
Половина век, генералното собрание се среќавало на различни места, генерално Филаделфија, пред да започне регуларно да се собира во независна хала во Филаделфија во низа од 63 години.[41] Сепак, им била потребна по централна локација, а и масакрот на т.н „Paxton Boys“ во 1763 го загрижило собранието. Така, во 1799, генералното собрание се преместило во судницата во градот Ланчестер[41] за во 1812 да се пресели во Харисбург.[41]
Генералното собрание се среќавало во старата судница на округот Дауфин сè до декември 1821,[41] кога округот во федерален стил „Хилс Капитол“ (именуван по неговиот градител Стивен Хилс, архитект од Ланчестер) бил изграден на врв на земјиште од четири хектари и резервиран како седиште на државната власт од страна на претприемачки син и истоименик на Џон Харис со потекло од Јоркшир кој основал центар за тргување во 1705 и фериброд во 1733 на источниот брег од реката Сасквехана[42]. Главниот град на врвот изгорел на 2 февруари 1897, во текот на тешка снежна бура, најверојатно поради лошо поставена цевка за загревање на водата.[41]
Генералното собрание се среќавало во методистичката црква Грејс (која сè уште опстојува) додека не бил изграден новиот главен округ. Следел голем избор на архитекти кои се пријавиле на конкурсот, меѓу кои бил избран Хенри Ајвс Коб, архитект од Чикаго, и бил задолжен за дизајнирање и градење на објект кој ќе го замени сегашниот во кој се собирале претставниците. Како и да е, буџетот не можел да си дозволи поголеми трошоци за проектот, па истиот бил грубо завршен поради што генералното собрание одбило да се среќава таму. Во 1901 бил објавен нов конкурс на кој бил избран архитектот Џозеф Милер Хјустон од Филаделфија, Пенсилванија, на кого му била доделена задачата за дизајнирање на денешната собраниска зграда на Пенсилванија. Вклучувајќи ја и работата на Коб, Џозеф го трансофрмирал објектот во одлично атхитектско дело завршено во 1907 година.[41]
Новата собраниска згада добила позитивни критики.[41] Инспирацијата за нејзината купола прозлегла од куполата на базиликата Св. Петар во Рим.[41] Претседателот Теодор Рузвелт ја нарекол „најубавото државно собрание во целата нација“ и рекол: „тоа е најзгодната градба која некогаш сум ја видел“. Во 1989, „The New York Times“ ја пофалиле како: „грандиозна, па дури и прекрасна на моменти, но, исто така и работна градба, со дозволен пристап за сите граѓани... градба која се поврзува со реалноста на секојдневниот живот“.[41]
Пенсилванија вбројува 9% од вкупната дрвена површина во соединетите држави. Во 1923, претседателот Келвин Кулиџ ја ограничил националната шума Алегени, под авторитет на неделниот закон од 1911, во северозападниот дел од дрвжавата во окрузите Елк, Форест, Меккин и Ворен со цел за производство на дрва и заштита на водениот базен на реката Алгени. Алгени е единствената национална шума на државата.
Џејмс Бјукенан од округот Френклин, единствениот неоженет претседател на САД[43], е, исто така, и единствениот претседател кој е роден во Пенсилванија. Битката кај Гетисбург, големата пресвртна точка на граѓанската војна, се водела во близина на Гетисбург, Пенсилванија. Отприлика 350.000 пенсилванци служеле во армијата на унијата заедно со 8.600 воени волонтери, Афроамериканци.
Пенсилванија е, исто така, дом на првата комерцијално ископана нафта. Во 1859, близу Тајтусвил, Едвин Л. Дрејк успешно издупчил дупка која довела до првиот голем нафтен бум во историјата соединтетите држави.
Демографија
[уреди | уреди извор]Година | Нас. | ±% |
---|---|---|
1790 | 434.373 | — |
1800 | 602.365 | +38.7% |
1810 | 810.091 | +34.5% |
1820 | 1.049.458 | +29.5% |
1830 | 1.348.233 | +28.5% |
1840 | 1.724.033 | +27.9% |
1850 | 2.311.786 | +34.1% |
1860 | 2.906.215 | +25.7% |
1870 | 3.521.951 | +21.2% |
1880 | 4.282.891 | +21.6% |
1890 | 5.258.113 | +22.8% |
1900 | 6.302.115 | +19.9% |
1910 | 7.665.111 | +21.6% |
1920 | 8.720.017 | +13.8% |
1930 | 9.631.350 | +10.5% |
1940 | 9.900.180 | +2.8% |
1950 | 10.498.012 | +6.0% |
1960 | 11.319.366 | +7.8% |
1970 | 11.793.909 | +4.2% |
1980 | 11.863.895 | +0.6% |
1990 | 11.881.643 | +0.1% |
2000 | 12.281.054 | +3.4% |
2010 | 12.702.379 | +3.4% |
Извор: Податоци од 1790–2010 |
Според бирото за попис на САД, во јули 2011, населението на Пенсилванија е проценета на 12.742.886, 0,32% раст од пописот во САД во 2010.[44]
Од вкупниот број на луѓе кои живеат во Пенсилванија, 74,5% се родени во оваа држава, 18,4% се родени во друга држава во САД, 1,5% се родени во Порторико, островските области на соединетите држави и 5,6% се со странско потекло.[45]
Според пописот во САД во 2010, 81,9% од населението се белци (од кои 79,5% нелатиноамерикански белци), 10,8% се црнци или Афроамериканци, 0,2% се американски индијанци и домородци од Алјаска, 2,7% се Азијци, 1,9% од две или повеќе раси. 5,7% од вкупното население се од хиспанско или латинско потекло (тие можат да бидат од било која раса).[46]
Хиспанското население во Пенсилванија пораснала за 82,6% помеѓу 2000 и 2010 што го прави овој пораст еден од најголемите за латиноамериканското население во САД. Значителниот пораст на латиноамериканското население се должи на имиграцијата во државата, особено од Порторико, кој е на територија на САД, но и со помал замав од земјите како Доминиканската Република, Мексико и останати централни и јужноамерикански земји. Исто така и хиспанското население кое живее во Њујорк и Њу Џерси ги напушта своите домови за во Пенсилванија да пронајдат посигурно место за живеење. Азиското население пораснало за речиси 60% што се должи на зголемена имиграција на Индијци, Виетнамци и Кинези, како и азиски доселеници во Филаделфија кои се преселуваат од Њујорк. Бројчено гледано, големиот пораст на Азијците, ја сместува Пенсилванија меѓу првите најнаселени земји од Азијци во САД. Црното и афроамериканското население бележи пораст од 13% што е најголем во однос на останатите земји врсници на Пенсилванија, односно Њујорк, Њу Џерси, Охајо, Илиноис и Мичиген. За разлика од останатите, белото население бележи пад од 0,7%, тренд кој почнува се почесто да се појавува во САД. Дванаесет други држави, исто така, бележат пад на белото население.[47]
Центарот на населеност на Пенсилванија се наоѓа во округот Пери, во околијата на Данканон.[48]
Од 2006, Пенсилванија има проценето население од 12.440.621 жител, што е пораст од 35.273 за разлика од претходните години и пораст од 159.567 од 2000 година. Нето миграцијата во другите држави резултирала со пад од 27.718, а, пак, имиграцијата од останатите држави резултирала со пораст од 127.007 жители. Миграцијата на домородни Пенсилванци резултирала со пад од 100.000 жители. Во 2006, 5,00% од пенсилванците биле родени во странство (621.480 жители). Државата има проценета стапка на сиромаштија, во 2005, од 11,9%.[49] Во 2005, исто така, Пенсилванија се рангирала на третото место според бројот на стари (65+) жители.[49] Пенсилванците родени во странство се, во најголем дел, од Азија (36%), Европа (35,9%), Латинска Америка (30,6%), Африка (5%), Северна Америка (3,1%) и Океанија (0,4).
Пријавеното Хиспанско население во Пенсилванија, особено помеѓу Азијците, Хавајците и белите раси, значително се зголемило во последните неколку години. Хиспанското население е најбројна во Алентаун, Ланчестер, Ридинг, Хазлтон и околу Филаделфија со над 20% од истото население. Не е јасно колку од оваа промена се одразува врз промената на структурата на населението и колку се одразува на подготвеноста да се одреди статусот на малцинствата. Во 2010 е проценето дека 85% од вкупното хиспанско население во Пенсилванија живее во полупречник од 240км околу Филаделфија, со 20% кои живеат во градот.
Пријавеното население на Пенсилванија е 5,9% под 5 години, 23,8% под 18 години и 15,6% на 65 годишна возраст или постари. Женските сочинуваат 51,7% од вкупното население.[50] Најголемите групи народи според потеклото се наведени подолу, изразени во проценти од вкупниот број на луѓе кои одговориле со точно потекло на пописот од 2006-2008:[51]
- 28,5% Германци
- 18,2% Ирци
- 12,8% Италијанци
- 9,6% Афроамериканци
- 8,5% Англичани
- 7,2% Полјаци
- 4,2% Француски Канаѓани
- 2,9% Порториканци[52]
- 2,2% Холанѓани
- 2,0% Словаци
- 2,0% Шкотски Ирци
- 1,7% Шкоти
- 1,6% Руси
- 1,5% Велшани
- 1,2% Унгарци
- 1,0% Западни Индијци
- 1,0% Украинци
- 1,0% Мексиканци
Петте најголеми групи народи во Пенсилванија со странско потекло се: Германци (28,5%), Ирци (18,2%), Италијанци (12,8%), Англичани (8,5%) и Полјаци (7,2%).
Демографија на Пенсилванија | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Според раса | Белци | Црнци | АИДА* | Азијци | ДХПО* | |||
2010 (вкупно население) | 87,60% | 10,71% | 0,43% | 2,04% | 0,07% | |||
2000 (само хиспанско население) | 2,74% | 0,44% | 0,06% | 0,03% | 0,02% | |||
2005 (вкупно население) | 86,83% | 11,20% | 0,45% | 2,46% | 0,09% | |||
2005 (само хиспанско население) | 3,52% | 0,53% | 0,07% | 0,05% | 0,02% | |||
Пораст од 2000-05 (вкупно население) | 0,32% | 5,83% | 5,64% | 22,23% | 18,99% | |||
Пораст од 2000-05 (само нехиспанско) | -0,64% | 5,21% | 2,77% | 21,86% | 14,13% | |||
Пораст од 2000-05 (само хиспанско население) | 29,86% | 20,24% | 23,61% | 45,64% | 35,44% | |||
*АИДА - Американски индијанци или домородци од Алјаска, ДХПО - Домородни Хавајци или Тихоокеански островјани |
Религија
[уреди | уреди извор]„ | Новата суверена, исто така, донесе неколку мудри и длабоки закони за оваа колонија која остана секогаш иста до овој ден. Целта е да не се малтретира ниедна личност врз основа на религија и да се гледаат како браќа сите оние кои веруваат во еден Бог. – Франсоа Волтер, зборувајќи за Вилијам Пен |
“ |
Од сите колонии, само Род Ајленд имала религиозна слобода сигурна како и во Пенсилванија и единствениот резултат бил појава на широк религиозен и национален мултикултурализам, истиот кој опстојувал до ден денес.
Населението на Пенсилванија во 2000 изнесувало 12.281.054 од кои 8.448.193 било проценето дека припаѓаат на некоја организирана религија. Според асоцијацијата за архиви за религиозни податоци во државниот универзитет Пенсилванија, постојат веродостојни податоци за 7.116.348 религиозни приврзаници во Пенсилванија во 2000 со постоечки 150 различни уверувања.[53] Нивните здруженија, вклучувајќи го и процентот на сите верници се следниве:[54]
- Римски Католици: 3.802.524 (53,43%)
- Православни: 75.354 (1,06%)
- Протестанти: 2.140.628 (30%)
- Евангелско-методистичка црква: 659.350 (9,27%)
- Евангелиско-лутеранска црква во Америка: 611.913 (8,60%)
- Презвитеријанска црква: 324.714 (4,56%)
- Обединета црква на Исус Христос: 241.844 (3,40%)
- Американски баптистички цркви во САД: 132.858 (1,87%)
- Американска епископална црква: 116.511 (1,64%)
- Евангелистички протестанти: 704.204 (10%)
- Генерален совет на собранието на Бога во САД: 84.153 (1,18%)
- Црквата на Бретхрен: 52.684 (0,74%)
- Менонитна црква во САД: 48.215 (0,68%)
- Алијанса на Кристијан и мисионерите: 45.926 (0,65%)
- Јужна баптистичка конвенција: 44.432 (0,62%)
- Независни нехаризматични цркви: 42.992 (0,60%)
- Останати
- Евреи (проценка): 283.000 (3,98%) (4 најголема во САД) (можно е бројката да биде до 350.000)
- Муслимани: 71.190 (1,00%)
- Црквата на Исус Христос од светците од последните денови: 31.032 (0,44%)
- Унитарен универзализам: 6.778 (0,10%)
Иако Пенсилванија има бројно население од Амиши, Холмс Сити, Охјо, ја има најголемата заспатеност на Амиши во светот.[55] Иако постоењето на Пенсилванија е по заслуга на постоењето на квекерите и многу други постари групи од комонвелтот кои сега се посветени на учењето на религиозното општество од пријатели (како што се официјално познати), квекерите денес се во многу мал број.
Пенсилвански Германци
[уреди | уреди извор]Пенсилванските Германци се меѓу најважнаите доселенички групи во оваа сојузна држава. Нивното англиско име Pennsylvania Dutch дава погрешен впечаток дека се работи за Холанѓани, што се должи на англизацијата традиционалниот етноним Deitsch (дијалектниот автоним). Пенсилванскиот германски јазик е потомок на фалечкиот дијалект од групата на западносредногермански дијалекти.[56] Иако овој јазик сè уште го зборуваат некои стари Амиши и Менонити (поточно во околината на округот Ланчестер), истиот е скоро истребен како секојдневен јазик. Сепак, неколку зборови преминале и во употребата на англискиот јазик.
Стопанство
[уреди | уреди извор]Бруто домашниот производ на Пенсилванија во 2010 изнесувал 570 милијарди американски долари што ја сместува државата на 6-то место во нацијата.[57] Доколку Пенсилванија има независна економија, таа би се рангирала на 18-то место во светот. Гледано по глава на жител, Пенсилванија се рангира на 29-то место, помеѓу 50-те држави, со 39.830 долари.[57]
Филаделфија на југоисточниот корнер, Питсбург на југозападниот корнер, Ири на северозападниот корнер, Скрентон-Вилкс-Бар на североисточниот корнер и Алентоун-Бетлеем-Истон на источниот корнер се урбани производствени центри. Поголемиот дел од заедницата е урбана, оваа дихотомија влијае на државната политика, како и на државната економија. Филаделфија е дом на шест компании од листата „Fortune 500“[58] со повеќето сместени во предградијата како Кралот од Прусија кое е водач во финансиската и осигурителната индустрија.
Питсбург е дом на осум компании од листата „Fortune 500“ меѓу кои и „U.S. Steel“, „PPG Industries“ и „H.J. Transportation Systems“[58] која е најголемиот производител на возни локомитиви во САД.
Како што и во САД, како целина, и во повеќето држави, и тука најголем приватен работодавач е „Wall-Mart“, а веднаш по него следува универзитетот Пенсилванија.[59][60]
Од април 2012, стапката на невработеност е 7,4%.[61]
Банкарство
[уреди | уреди извор]Првата национална, специјализирана, банка во САД, „Bank of North America“, е основана во 1781 во Филаделфија. По серија спојувања, „Bank of North America“ е дел од „Wells Fargo“. Филаделфија е, исто така, дом на првата национална банка оформена според законот за национално банкарство донесен во 1863. Истата година, „Pittsburgh Savings“ и „Trust Company“ добиле национална повелба и биле преименувани во „First National Bank of Pittsburgh“ како дел од националниот банкарски закон. Оваа банка сè уште постои како „PNC Financial Services“ со непроменето седиште во Питсбург. „PNC“ е најголемата банка во државата, а шеста по големина во САД.
Земјоделство
[уреди | уреди извор]Пенсилванија е рангирана на 19-то место според целокупното земјоделско производство, но прва во производството на печурки, втора за јаболки, трета за божиќни дрва и јајца, четврта за хортикултурни расадници и бусен, млеко, пченка за добитокот, одгледување на грозје (како и сок од грозје)[62] и во одгледување на коњи. Исто така, се рангира на 8-то место во производство на вино.[62]
Коцкање
[уреди | уреди извор]Казината биле легализирани во Пенсилванија во 2004 година. Моментално има девет казина низ државата и три во изградба или планирани. Само трките со коњи, слот машините и електронските игри биле легални во Пенсилванија, а законот за легализација на игрите како покер, блекџек, рулет итн. бил одобрен од државната легислатива во јануари 2010, и потпишан од гувернерот на седми во истиот месец. Спортското обложување е нелегално.
Гувернерот Ед Рендел, во 2009, размислувал за легализирање на видео покер машините во барови и приватни клубови откако било проценето дека околу 17.000 илегални машини се во употреба низ државата.[63] Според неговиот план, на секој кој ќе имал лиценца за алкохол ќе му било дозволено да има најмногу 5 машини. Државата ќе наплаќа 50% данок од нето приходот од коцкањето откако играчот кој победил биде исплатен. Останатите 50% би останале за личноста која ги поседува машините.
Филм
[уреди | уреди извор]Пенсилванската филмска продукција за даночен кредит започнала во 2004 и го стимулирала развитокот на филмската индустрија во државата.
Власт
[уреди | уреди извор]Година | Републиканци | Демократи |
---|---|---|
2008 | 44,15% 2.655.885 | 54,47% 3.276.363 |
2004 | 48,42% 2.793.847 | 50,92% 2.938.095 |
2000 | 46,43% 2.281.127 | 50,60% 2.485.967 |
1996 | 39,97% 1.801.169 | 49,17% 2.215.819 |
1992 | 36,13% 1.791.841 | 45,15% 2.239.164 |
1988 | 50,70% 2.300.087 | 48,39% 2.194.944 |
1984 | 53,34% 2.584.323 | 45,99% 2.228.131 |
1980 | 49,59% 2.261.872 | 42,48% 1.937.540 |
1976 | 47,73% 2.205.604 | 50,40% 2.328.677 |
1972 | 59,11% 2.714.521 | 39,13% 1.796.951 |
1968 | 44,02% 2.090.017 | 47,59% 2.259.405 |
1964 | 34,70% 1.673.657 | 64,92% 3.130.954 |
1960 | 48,74% 2.439.956 | 51,06% 2.556.282 |
Регистирани гласачи и партиски вклучувања од 28 јуни 2010[65] | |||||
---|---|---|---|---|---|
Партија | Број на гласачи | Процент | |||
Демократи | 4.309.604 | 51,00% | |||
Републиканци | 3.122.036 | 36,95% | |||
Неопределени | 492.077 | 5,82% | |||
Помали партии | 525.962 | 6,22% | |||
Вкупно | 8.449.679 | 100% |
Влада
[уреди | уреди извор]Пенсилванија имала пет устави за време на својата државност:[66] 1776, 1790, 1838, 1874 и 1968. Пред тоа, провинцијата Пенсилванија цел век била управувана од т.н владина рамка (устав на провинцијата Пенсилванија) од кој која постоеле четири верзии: 1682, 1683, 1696 и 1701.[66] Главниот град на Пенсилванија е Харисбург. Законодавниот дом се наоѓа во истиот град.
На претходните избори, Пенсилванија се покажла демократски ориентирана земја. Сепак, во 2010, републиканците повторно добиле место во сенатот со изборот на Пет Томеј, како и поголем дел од конгресните места во државата, а и контрола над двата дома на државното законодавство. Како и во останатите функции, републиканците повторно ја добиле гувернерската канцеларија со изборот на Том Корбет на 18 јануари 2011.
Гувернер
[уреди | уреди извор]Моменталниот гувернер е Том Корбет, поранешен јавен обвинител во Пенсилванија. Другите избрани функционери кои ја сочунуваат извршната власт се заменик гувернерот Џим Каули, јавниот обвинител Линда Кели, ревизорот Џек Венгер и државниот благајник Роберт Мекорд.
Генерално собрание
[уреди | уреди извор]Пенсилванија има дводомна законодавна власт воспоставена со уставот на заедницата од 1790. Оригиналниот устав на провинцијата од Вилијам Пен имал еднодомен парламент.[67] Генералното собрание вклучува 50 сенатори[68] и 203 претставници.[69] Џо Скарнати е моменталниот претседател на државниот сенат,[70] Доминик Пилеџи е водачот на мнозинството[71] и Џеј Коста е водачот на помалиот број сенатори.[72] Сем Смит е претседател на претставничкиот дом[73] со Мајк Турзеј како водач на мнозинството[74] и Френк Дермоди како водач на помалиот број претставници.[75] По изборите во 2010, републиканците го имаат мнозинството во претставничкиот дом и сенатот.
Судство
[уреди | уреди извор]Пенсилванија е поделена на 60 судски области,[76] меѓу кои повеќето (освен Филаделфија) имаат магистерски окружни судии (порано нарекувани окружни судии и судии на мирот) кои главно преседаваат на прелиминарни сослушувања за кривични и прекршочни дела, сите мали кривични дела и мали граѓански тужби.[76] Повеќето кривични и граѓански предмети потекнуваат од судовите на заеднички правни основи, кои, исто така, служат како апелациони судови за окружните судии и за локалните агенциски одлуки.[76] Врховниот суд ги прима сите жалби од судовите на заеднички правни основи. Тој има единствено право за издавање налози за прислушување. Врховниот суд на Пенсилванија е последниот апелационен суд. Сите судии во Пенсилванија се избрани, а врховниот судија се определува според стажот.[76]
Оданочување
[уреди | уреди извор]Пенсилванија го има 10-от највисон данок во соединетите држави. Жителите плаќаат вкупно 83.7 милијарди американски долари на државата и локалните власти, а просчната сума по глава на жител е 6.640 долари на годишно ниво. Жителите делат 76% од вкупното даночно оптоварување. Многу државни политичари се обиделе да го зголемат уделот на данок платен од извори надвор од државата. Предложено е да се оданочуваат профитните извори како на пример бушењето на природен гас, со оглед на тоа што Пенсилванија е единствената држава која не го оданочува овој процес.[77] Додатните профитни идеи вклучуваат обид да се стават патарини на меѓудржавните автопати, особено на „Interstate 80“ кој е во голема мера употребуван од странски патници.[78]
Данокот на промет обезбедува 39% од приходите на комонвелтот, данокот на доход 34%, даноците за моторни возила околу 12% и таксите за цигари и алкохолни пијалаци 5%. Личниот данок на доход е рамен на 3,07%. Поединечниот доход за оданочување се заснова на следниве осум видови на приход: компензација (плата), интерес, дивиденди, нето профит од активностите на бизнисот, професија или фарма, нето добивка или доход од диспозиции на имот, нето добивка или доход од ренти, патенти и авторски права, доход остварен преку имот или фондови и добивки од коцкање и лотариja (освен лотарија на Пенсилванија).[79]
Окрузите, општините и школските области наметнуваат даноци на имот. Генерално даночната стапка на вкупната плата е ограничена на 1% од приходите, но некои општини со т.н. „домашно правило“ можат да наплатат и повеќе од 1%. 32 од вкупно 67-те окрузи од комонвелтот наметнуваат личен данок на акции, обврзници и слични средства.
Застапеност во 112-от конгрес
[уреди | уреди извор]Двата сенатори на Пенсилванија во 112-от конгрес се Боб Кајеси Џуниор и Пет Томеј.
Претставниците на Пенсилванија за мандатот започнат во јануари 2011, се Боб Бреди (прв), Чака Фата (2), Мајк Кели (3), Џејсон Алтмир (4), Глен Томсон (5), Џим Џерлач (6), Пет Михан (7), Мајк Фитзпатрик (8), Бил Шустер (9), Тим Марино (10), Лу Барлета (11), Марк Криц (12), Алисон Швац (13), Мајк Дојли (14), Чарли Дент(15), Џо Питс (16), Тим Холден (17), Тим Марфи (18) и Тод Платс (19).[80]
Регионална моќ
[уреди | уреди извор]Во последанта декада, ниедна политичка партија не била силно доминантна во Пенсилванија. Ова, комбинирано со 6-то место на Пенсилванија според бројто на жители, ја прави една од најважните држави за политичка добивка. Демократите преовладуваат во окрузите Филаделфија, Делавер, Ири, Алгени и Лакавана. Републиканците претежно доминираат во окрузите Ланчестер, Јорк, Френклин, Вестморленд, Батлер, Блеир, Лајкоминг и Кјумберленд. Окрузите кои претставуваат можност за пресврт се Лихај, Нортамптон, Беркс, Бакс, Честер, Дауфин, Камбрија, Бивер, Мерсер и Монро. Генерално, демократите се силни во големите метро области, делумно Филаделфија, Питсбург, Ридинг, Ири, Скрентон, Вилкс-Баре и Алентаун, додека републиканците се поддржани во руралните подрачја во централниот предел на планините Алгени и северните окрузи.
Од 1992, Пенсилванците најчесто го избирале демократскиот претставник за претседател на изборите (иако метрополитенската област на Питсбург во 2008 се одлучила за републиканскиот претставник), гласајќи за Бил Клинтон двапати со голема разлика, и слично и за Ал Гор во 2000 година. На претседателските избори во 2004, сенаторот Џон Ф. Кери го победил Џорџ В. Буш во Пенсилванија со разлика 2.938.095 (50,92%) спрема 2.793.847 (48,42%). Неодамна, на претседателските избори во 2008 година, демократот Барак Обама го победил републиканецот Џон Мекејн во Пенсилванија со разлика 3.184.778 (54%) спрема 2.584.088 (44%). Државата има 20 изборни гласа.[49]
Изборите од 2010 посведочиле за републиканските победи низ државата. Тие презеле контрола врз канцеларијата на гувернерот и двата дома на државниот законодавен систем. Републиканецот Пат Томеј го поразил демократот Џо Сестак во трката за место во сенатот на САД кое претходно му било доделено на демократот Арлин Спектер (Спектер ги победил претходните избори како републиканец, но во 2009 ја променил партијата). Републиканците, исто така, освоиле пет, претходно демократски, места во претставничкиот дом со што создале сооднос од 12:7 во нивна полза.
Окрузи
[уреди | уреди извор]Пенсилванија е поделена на 67 окрузи.[81] Окрузите понатаму се поделени на општини кои се инкорпорирани како градови, реони или населени места.[82] Еден од окрузите, округот Филаделфија, е консолидиран во 1854, со што им ги одземал сите авторитети на градовите и околиите.
Во Пенсилванија има вкупно 56 града кои се класифицираат според бројот на жители како град од прва, втора или трета каласа.[81][83] Филаделфија, најголемиот град во Пенсилванија, има население од 1.547.297 жители и е единствениот град во државата од класа ’А’.[82] Питсбург (305.647) и Скрентон (76.072) се градови од втора А класа и втора класа.[82]
Останатите градови, како третиот и четвртиот најголем, односно Алентаун (107.815) и Ири (103.571) па сè до најмалиот град, Паркер, со население од само 738 жители се градови од трета класа.
Градовите од прва и втора класа се регулирани од „силна градоначалничка“ структура на градоначалничко-советничка влада, додека трета класа на градови се регулирани или од „слаба градоначалничка“ структура или, пак, од советничко-менаџерска влада.[82]
Реоните се генерално помали од градовите со оглед на тоа што повеќето пенсилвански градови биле инкорпорирани како реони пред да бидат инкорпорирани во градови. Во Пенсилванија има 958 реони и сите се раководени од „слаба градоначалничка“ форма на градоначалничко-советничка влада. Месните заедници се третата група на општини во Пенсилванија и се класифицирани или како прва класа или како заедници од втора класа. Има 1.454 месни заедници од втора класа и 93 од прва.Втората класа може да стане прва доколку има густина на населеноста поголема од 300 жители на 120км2 и биде изгласан референдум за промената.[81][82]
Образование
[уреди | уреди извор]Пенсилванија има 500 јавни училишни области, илјадници од приватни училишта, државно финансирани колеџи и универзитети и над 100 приватни институции за повисоко образование.
Основно и средно образование
[уреди | уреди извор]Генерално, според државниот закон, училишната настава е задолжителна во Пенсилванија за деца на возраст од 8 до 17 години, или до дипломирањето во некое акредитирано средно училиште.[84] Од 2005, 83,8% од жителите на Пенсилванија на возраст од 18 до 24 имаат завршено средно училиште. Помеѓу жителите на возраст од 25 години и повеќе, 86,7% имаа диплома од средно училиште. 25,7% имаа запишано студии за повисока диплома.[85] Државните студенти доследно се покажуваат добро на стандардизираните тестови. Во 2007, Пенсилванија се рангирала на 14-то место во математика, 12-то во читање и 10 во пишување на ученици од осмо одделение.[86]
Во 1998, генералното собрание на Пенсилванија го изгласало законот 169 кој дозволувал родителите или старателите дома да ги школуваат своите деца како опција за задолжително одење на училиште. Овој закон ги специфицирал барањата и одговорностите на родителите и школските области каде фамилиите живеат.
Високо образование
[уреди | уреди извор]Државниот систем на Пенсилванија за високо образование („PASSHE“) е државниот универзитетски систем на заедницата со 14 институции во сопственост на државата. Системот на заедницата за високо образование е организационо тело од 4 државно поврзани школа во Пенсилванија. Овие школа се независни институции кои добиваат одредена финансиска помош од државата. Исто така, има 15 јавно финансирани двегодишни колеџи и технички училишта кои се одвоени од „PASSHE“ системот. Додатно, има многу приватни двегодишни и четиригодишни технички училишта, колеџи и универзитети.
Универзитетот Карниџ Мелон, државниот универзитет на Пенсилванија, универзитетот во Пенсилванија и универзитетот во Питсбург се членови на асоцијацијата на американски универзитети, покана уникатна за водечките истражувачки универзитети. Универзитетот на Пенсилванија се смета за првиот универзитет во соединетите држави кој го има основано и првото медицинско училиште во САД, како и универзитет кој е единствен во елитната школска лига во државата. Пенсилванската академија за ликовни уметности е првото, а воедно и најстарото уметничко училиште во САД.[87] Фармацевсткиот колеџ во Филаделвија, сега дел од универзитетот за наука во Филаделфија, било првото фармацевстко училиште во САД.[88]
Рекреација
[уреди | уреди извор]Пенсилванија е дом на првата зоолошка градина во нацијата, зоолошката „Philadelphia Zoo“. Меѓу останатите високо акредитирани зоолошки се „Erie Zoo“ и „Pittsburgh Zoo & PPG Aquarium“. „Legihg Valley Zoo“ и „ZOOAMERICA“ се, исто така, значајни зоолошки градини. Заедницата може да се пофали со некои од најдобрите музеи во државата меѓу кои музејот Карниџ во Питсбург, музејот за ликовна уметност Филаделфија и уште неколку други. Еден од уникатните музеи е музејот Худини во Скрентон, единствената градба во светот посветена на легендарниот магионичар.[89] Пенсилванија е, исто така, дом на националниот птичарник сместен во Питсбург.
Сите 121 државени паркови во Пенсилванија имаат одобрен слободен влез.
Пенсилванија нуди поголем број на значителни забавни паркови, меѓу кои „Camel Beach“, „Conneaut Lake Park“, „Dorney Park & Wildwater Kingdom“, „Dutch Wonderland“, „DelGrosso Amusement Park“, „Hersheypark“, „Idlewild Park“, „Kennywood“, „Knoebels“, „Lakemont Park“, „Sandcastle Waterpark“, „Sesame Place“, „Great Wolf Lodge“ и „Waldameer Park“. Пенсилванија е и дом на најголемиот внатрешен воден парк на источниот брег, „Splash Lagoon“ во Ири.
Пенсилванија има и значајни музички фестивали. Меѓу нив се Мјузикфест и НЕАРфест во Бетлехем, Филаделфија фолк фестивалот, Криешн Фестивал, големиот Алентаун саем и Пурпл Дор.
Има приближно еден милион лиценцирани ловци во Пенсилванија. Белоопашестиот елен, зајакот, верверицата, мисирката и тетребот се вообичаените видови дивеч. Пенсилванија се смета за една од најдобрите земји во нацијата, заедно со Тексас и Алабама, за ловење мисирки. Спортскиот лов во Пенсилванија обезбедува голем поттик за економијата на зедницата. Извештајот од центарот за рурална Пенсилванија (легислативна агенција на пенсилванското генерално собрание) покажал дека ловењето, рибарењето и обработката на кожа генерираат 9.6 милијарди долари.
Клубот „Boone and Crockett“ покажува дека пет од десетте најголеми (според големината на черепот) црни мечки потекнуваат од државата.[90] Исто така, државата има поставено рекорд за најголем лов на црни мечки во книгите на „Boone & Crockett“ со 332 килограми. Најголемата мртва мечка е пронајдена во Јута во 1975, а втората најголема е илегално уловена во Пенсилванија во 1987.[90]
Сообраќај
[уреди | уреди извор]Пенсилванското одделение за транспорт поседува 64.150км од 195.970км долгиот автопат во државата што ја рангира на петтото место за најголем државен автопатен систем во САД.[91] Системот „Пенсилванија автопати“ е долг 861км со главна линија која се протега од Охајо до Филаделфија и Њу Џерси.[91] Надгледуван е од страна на комисијата на „Пенсилванија автопати“. Друга поголема источно-западна рута е интерстејт 80 кој примарно се протега во северниот дел од државата, од Охајо до Њу Џерси. Интерстејт 90 се протега на релативно малата далечина помеѓу Охајо и Њујорк преку округот Ири во екстремните северозападни делови од државата.
Примарен северо-јужен автопат е Интерстејт 79 од својот терминал Ири, преку Питсбург, до западна Вирџинија, Интерстејт 81 од Њујорк преку Скрентон, Лакавана и Харисбург до Мериленд и Интерстејт 476 кој започнува 11км северно од границата со Делавер, во Честер, округот Делавер, и патува 212км до Кларкс Самит, округот Лакавана, каде што му се придружува на Интерстејт 81. Сите, освен 32км од Интерстејт 476 се дел од североисточното проширување на „Пенсилванија автопати“, додека автопатот јужно од главната линија на „Пенсилванија автопати“ е официјално наречен „Меморијачен Автопат на Ветерани“.
југоисточната пенсилванска транспортна агенција е шестата најголема транзитна агенција во САД и управува со патничкиот, тешкиот и железничкиот транспорт, како и со автобускиот превоз во метрополитенската област на Филаделфија.[92]
Меѓуградскиот патнички железнички транспорт е обезбеден од Амтрак, со поголем дел од сообраќајот на Кистоун услугата со висока брзина во коридорот Кистоун помеѓу Харисбург и 30-та улична станица во Филаделфија пред да се упати северно кон Њујорк; пенсилванците ја имаат истата рута од Њујорк до Харисбург, проширена до Питсбург.Возот Капитол Лимитед поминува низ Питсбург, како и низ Конелсвил, на неговиот пат од Чикаго до Вашингтон.[93] Патувајќи помеѓу Чикаго и Њујорк, Лејкшор Лимитед поминува низ Ири по еднаш во секоја насока. Има 67 кратки линии, товарни железнички пруги кои работат во Пенсилванија. Тоа е највисоката бројка во целата нација.[93]
Пенсилванија има шест големи аеродроми: „Philadelphia International“, „Pittsburgh International“, „Lehigh International“, „Harrisburg International“, „Erie International“ и „Wilkes-Barre/Scranton International“. Вкупно има 134 јавни аеродроми во државата.[93] Пристаништето во Питсбург е второто најголемо внатрешно пристаниште во САД и 18 во светот. Пристаништето во Филаделфија е 24-то најголемо пристаниште во САД.[94] Единственото пристаниште на Пенсилванија на големите езера е сместено во Ири.
Спорт
[уреди | уреди извор]Пенсилванија е дом на многу професионални спортски тимови: „Pittsburgh Steelers“ и „Philadelphia Eagles“ од националната рагби лига, „Philadeplphia Phillies“ и „Pittsburgh Pirates“ од главната бејзбол лига, „Philadelphia 76ers“ од националната кошаркарска асоцијација, „Philadelphia Flyers“ и „Pittsburgh Penguins“ од националната хокеарска лига, „Philadelphia Union“ од главната фудбалска лига, „Erie Bayhawks“ од националната кошаркарска асоцијација за развој на лигата, „Wilkes-Barre/Scranton Penguins“ и „Hershey Bears“ од американската хокеарска лига и „Philadelphia Wings“ од националната лакросе лига. Овие тимови вкупно имаат освоено 7 „World Series“ првенства („Pirates“ 5, „Phillies“ 2), 16 „National League“ знамиња („Pirates“ 9, „Phillies“ 7), 3 супербоул награди од т.н стара субербоул ера („Eagles“), 6 супербоул првенства („Steelers“), 1 аренабоул првенство („Soul“), 2 „NBA“ првенства („76ers“), 5 Стенли купови („Penguins“ 3, „Flyers“ 2), 11 Калдер купови („Bears“) и 6 награди во националната лакросе лига („Wings“).
Има многу тимови низ државата кои се во послабите лиги, а неколку од нив се поврзани или со „Phillies“ или, пак, со „Pirates“. Во 2008, „Phillies“ го преселиле нивниот ААА-левел тим, „Lehigh Valley IronPigs“ од Отава, Онтарио, во Канада, на ново конструиран стадион – „Coca-Cola Park“ во Алентаун. „Lehigh Valley“ е јадрото на обожавателите и за „Phillies“ и за „Philadelphia Eagles“, кои своите пред сезонски обуки ги одржуваат на терените на универзитетот во Лихај. Според тоа, се очекува „Lehigh Valley IronPigs“ (именувани по елементот кој се користи како инструментален дел во конструкцијата на железото кое е голем составен дел од локалната економија во последните неколку декади) да се покаже популарен пред публиката во Алентаун и обожавателите на „Lehigh Valley Phillies“.
Рагбито на колеџ е многу популарно во Пенсилванија. Тренерот Џо Патерно го предводел тимот „Penn State University Nittany Lions“ во времето кога тој се изборил на два национални првенства (1982 и 1986), како и пет безпоразителни сезони (1968, 1969, 1973 и 1994). На 22 јануари 2012, Џо Патерно починал од рак на белите дробови. „Penn State“ сега имаат нов тренер, Бил Обрајан, кој претходно бил на функцијата офанзивен координатор на „New England Patriots“. Игрите кои „Penn State“ ги игра на домашен терен се одржуваат на вториот по големина терен во САД, стадионот „Beaver“ со 107.282 седишта. Покрај овој клуб, „University of Pittsburgh Panthers“ освоиле девет национални првенства (1915, 1916, 1917, 1929, 1931, 1934, 1936, 1937 и 1976) и изиграле осум непоразителни сезони (1904, 1910, 1915, 1916, 1917, 1920, 1937 и 1976).[95] „Pittsburgh Panthers“ ги игра своите домашни натпревани на „Neinz Field“, стадион кој го дели со „Pittsburgh Steelers“. Меѓу другите колеџи во Пенсилванија кои го имаат освоено државното првенство се „Lafayettle College“ (1896), „Villanova University“ (2009) и „University of Pennsylvania“ (1895, 1897, 1904 и 1908).[96]
Кошарката на колеџите е, исто така, популарна во државата, а особено во Филаделфија каде што пет универзитети колективно ја сочинуваат „Големата петорка“ и имаат богата традиција во првата кошаркарска дивизија „NCAA“. Националната титула во кошрката на колеџ ја имаат освоено следниве универзитети од Пенсилванија: „La Salle University“ (1954), „Temple University“ (1938), „University of Pennsylvania“ (1920 и 1921), „University of Pittsburgh (1928 и 1930)“ и „Villanova University“ (1985).
И фудбалот, со тек на времето, добива на популарност во Пенсилванија. Додатно на учеството во клубот Филаделфија Заедница во машката фудбалска лига, моментално државата има три тима кои се компетентни за натпреварувањето во „Lamar Hunt U.S. Open Cup“, на годишно ниво. Другите два тима од Пенсилванија се „Pittsburgh Riverhounds“ и „Harrisburh City Islanders“ кои се дел од втората фудбалска лига во САД („USL-2“).
Трките со коњи во Пенсилванија се составени од следниве тркачки патеки: „The Meadows“ во близина на Питсбург, „Pocono Downs“ во Вилкс Баре и „Harrah’s Philadelphia“ во Честер кои нудат трки со впрегнати коњи и „Penn National Race Course“ во Грантвил, „Racins“ (поранешен „Philadelphia Park“) во Бенслем и „Persque Isle Downs“ во близина на Ири кои нудат трки со расни (чистокрвни) коњи.
Арнолд Палмер e еден од најдобрите професионални голфери на 20-от век кој потекнува од Латроби, додека, Џим Фјурик, моментален член на професионалната голферска асоцијација (ПГА), израснал во близина на Ланчестер.
Храна
[уреди | уреди извор]Во книгата „Yo Mama Coock Like a Yankee“, авторот Шерон Харнс Силвермен ја нарекува Пенсилванија „светски главен град на ужинката“.[97] Таа е водечка земја во производството на переци и чипс од домати. „Sturgis Pretzel House“ се првите претставници на переците во Америка. Исто така, компаниите како „Anderson Barkery Company“, „Intercourse Pretzel Factory“ и „Snyder’s of Hanover“ се водечки производители во заедницата. Две од трите водечки компании за производство на чипс од домати се стационирани во Пенсилванија: „Utz Quality Foods, Inc.“ која започната со производство на чипсот во 1921 во Ханвовер, Пенсилванија, и „Wise Snack Foods“ која започнала да прави чипс во 1921 во Берик (третата, „Lay’s Potato Chips“, е компанија од Тексас). Останатите компании како „Herr Foods“, „Martin’s Potato Chips“, „Snyder’s“ од Берлин (не се поврзани со „Snyder’s“ од Хановер) и „Troyer Farms Potato Products“ се, исто така, познати производители на чипс од домати.
Центарот на индустријата за производство на чоколада во САД е во Херши, Пенсилванија, каде што се стационирани благите „Mars“, „Godiva“ и „Wilbur Chocolate Company“, а и помали производители како „Asher’s“ во близина на Лансдејл и „Gertrude Hawk“ од Данмор. Меѓу другите забележливи компании се „Just Bom“ во Бетлехем кои ги произведуваат „Hot Tamales“, „Mike and Ikes“ омилениот мармалад на источниот брег „Peeps“, „Benzel’s Pretzels“ и „Boyer Brothers“ од Атлуна кои се добро познати по нивните „Mallo Cups“. „Auntie Anne’s Pretzels“ започнале да продаваат на пазар во Даунингтон, Пенсилванија, а денес имаат корпоративен центар во градот Ланчестер.[98] Традиционалната Пенсилванско-Холндска храна вклучува кокошкина пита, „schnitz un knepp“ (исушени јаболка, хејм и кнедлики), „fasnachts“ (покриени крофни), переци, болоња и др. „Shoofly“ питата е уште едно традиционално Пенсилванско-Холандско јадење. „D.G. Yuengling & Son“, најстарата американска пиварница, произведува пиво во Потсвил уште од 1829 година.
Државни симболи
[уреди | уреди извор]- Мото: „Праведност, слобода и независност“
- Дрво: Источен пелин[99]
- Птица: тетреб[100]
- Цвеќе: планински ловор[100]
- Инсект: пенсилванска светулка[100]
- Животно: белоопашест елен[100]
- Куче: германска дога[100]
- Риба: Брук пастрмка[100]
- Фосил: „Phacops rana“[99]
- Пијалак: млеко[99]
- Песна: „Пенсилванија“[101]
- Брод: „USS“ Нијагара[99]
- Електрична локомотива: „GG1“ 4859[99]
- Парна локомотива: „K4s“ 1361 и „K4s“ 3750[99]
- Разубавувачко растение: Коронила[99]
Прекари
[уреди | уреди извор]Пенсилванија е позната и како клучна држава од 1802,[102] засновано на нејзината централна положба во однос на оригиналнтие тринаесет колонии во САД и, исто така, поради тоа што токму тука се потпишани мнгоу важни американски документи (како на пример декларацијата за независност). Пенсилванија е и економски клучна држава потенцирајќи ги индустријата за вагони и пушки[103] на север и земјоделската индустрија на југ.
Друг пенсилвански прекар е и дрвжавата Квекер поради тоа што во колонијалните времиња официјално била препознавана како провинција Квекер[104] во чест на првата уставна влада[105] на Вилијам Пен која обезбедила слобода на совест.
„Јаглената држава“, „Нафтената држава“, „Чоколадната држава“ и „Железната држава“ биле прекари на Пенсилванија прифатени во времето кога овие индустрии биле во најголем подем.[106]
При влегување во државата, на многу патни знаци, пишува „Државата на независноста“.
Значајни личности
[уреди | уреди извор]Пенсилванија како тема во уметноста и во популарната култура
[уреди | уреди извор]Галерија
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 „Пенсилванија - Јазици“. Advameg, Inc. Посетено на 2010-05-07.
- ↑ 2,0 2,1 „Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2000 to July 1, 2009“. United States Census Bureau. Посетено на 2009-12-30.
- ↑ 3,0 3,1 „Elevations and Distances in the United States“. U.S Geological Survey. April 29, 2005. Архивирано од изворникот на 2008-06-01. Посетено на 2006-11-07.
- ↑ 4,0 4,1 „NOAA Office of Ocean and Coastal Resources“. Coastalmanagement.noaa.gov. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Pennsylvania geography“. Netstate.com. Посетено на 25 јули 2012.
- ↑ „Pennsylvania Time Zone“. Timetemperature.com. Посетено на 24 јули 2012.
- ↑ „National Parks Service: Our Fourth Shore“. Cr.nps.gov. December 22, 2003. Посетено на 25 јули 2012.
- ↑ „Pennsylvania Indian tribes“. Accessgenealogy.com. Посетено на 25 јули 2012.
- ↑ Полин, Чарлс, Едитирано од Џон К. Рајт (1932). „Атлас на историска географија на соединетите држави. Њујорк, Њујорк и Вашингрон Д.Ц.: издаватели - „Carnegie Institution of Washington“ и „American Geographical Society“. стр. 42.
- ↑ Свиндлер, Филијам Ф. (1973–1979). „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома. локација - Добс Фери, Њујорк: издавател - „Oceana Publications“. стр. Vol. 10: 17–23.
- ↑ Ван Зент, Фрекнклин К (1976). „Граници на соединетите држави и неколкуте држави: геолошко професионално патување - 909“. Вашингтон: издавател - „Government Printing Office“. стр. 74, 92.
- ↑ Ван Зент, Френклин К. (1976). „Граници на соединетите држави и неколкуте држави: геолошко професионално патување - 909“. локација - Вашингтон Д.Ц.: издавател - „Government Printing Office“. стр. стр. 74.
- ↑ Манро, Џон А. (1978). „Колонијален Делавер: Историја“. Милвуд, Њујорк: издавател „KTO Press“. стр. стр. 9–12.
- ↑ Мјурно, Џон А. (1978). „Колонијален Делавер: Историја“. Милвуд, Њујорк: издавател „KTO Press“. стр. стр. 16.
- ↑ Мекормик, Ричард П. (1964). „Њу Џерси: од колонија до држава, 1609-1789“. Историски серии за Њу Џерси, Volume 1. Принстон, Њу Џерси: издавател „D. Van Nostrand Company“. стр. стр. 12.
- ↑ Свиндлер, Вилијам Ф. (1973–1979). „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома. Добс Фери, Њујорк: издавател „Oceana Publications“. стр. том 4: стр. 278–280.
- ↑ Ван Зент, Френклин К. (1976). „Граници на соединетите држави и неколку држави: Геолошко професионално патување - 909“. Вашингтон Д.Ц.: издавател „Government Printing Office“. стр. стр. 79.
- ↑ Свиндлер, Вилијам Ф. (1973–1979). „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома. Добс Фери, Њујорк: издавател „Oceana Publications“. стр. Том 6: стр. 375–377.
- ↑ Фарнхем, Мери Френсис (1901–1902). „Листовите на Фарнхем“ (1603–1688). Тома 7 и 8 од документираната историја на државата Мејн. Портланд, Мејн: издавател „Collections of the Maine Historical Society“, втората серија. стр. Том. 7: стр. 311, 314.
- ↑ Пери, Клив (1969–1981). „Серија договори за консолидација: 231 том. Добс Пери, Њујорк: издавател „Oceana Publications“. стр. том 10: стр. 231.
- ↑ Фернау, Б. (1853–1887). „Документи поврзани со колонијалната историја на државата Њујорк“; Тома 12–15. локација - Албени, Њујорк. стр. Том 12: стр. 507–508.
- ↑ Пери, Клив (1969–1981). „Серија договори за консолидација“; 231 том. локација - Добс Фери, Њујорк: изадавател „Oceana Publications“. стр. том 13: стр. 136.
- ↑ Ферноу, Б. (1853–1887). „Документи поврзани со колонијалната историја на државата Њујорк: тома 12-15“. локација - Албени, Њујорк. стр. том 12: стр. 515.
- ↑ Армстронг, Едвард; Editor (1860). „Запис на судот во Апленд, во Пенсилванија“, 1676 до 1681. издавател - „Memoirs of the Historical Society of Pennsylvania“ Том 7. стр. стр. 119, 198.
- ↑ Повелба за провинцијата Пенсилванија - 1681. Оваа повелба, доделена од Чарлс II на Вилијам Пен го прави него и неговите наследници сопственици на провинцијата, која во чест на неговиот татко - адмиралот Вилијам Пен (чии парични побарувања и услуги беа побарани) е наречена Пенсилванија. За да ја возвиши својата титула, Вилјам Пен купи, на 1682-08-24, земјиште од војводата од Јорк до земјите западно од реката Делавер.
- ↑ „Pennsylvania Society of Colonial Governors“, уред. (1916). „поглавје - Семјуел Карпентер“. „Пенсилванската заедница на колонијални гувернери“, Том 1. стр. стр. 180–181.
- ↑ „„Measuring Worth"“. издаватек „Measuring Worth“. Архивирано од изворникот на 2011-07-14. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 28,0 28,1 „„Квекерите и политичкиот процес"“. Pym.org. March 28, 2006. Архивирано од изворникот на 2008-05-24. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ архивска копија. Архивирано од изворникот на 2015-02-22. Посетено на 2012-06-27.
- ↑ Армстронг, Едвард; Editor (1860). „Документи од судот во Апленд, во Пенсилванија“, 1676 до 1681. издавател „Memoirs of the Historical Society of Pennsylvania“. Том 7. стр. стр. 196.
- ↑ Свиндлер, Вилијам Ф. (1973–1979). „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома. локација - Добс Фери, Њујорк: издавател - „Oceana Publications“. стр. 8 том: стр. 243.
- ↑ Дејвид Јонт (2007). "How the Quakers invented America". Rowman & Littlefield. p.82. ISBN 0-7425-5833-9
- ↑ Сиднеј Г. Фишер (2009). "The Quaker Colonies". Echo Library. p.13 ISBN 1-4068-5110-8
- ↑ Хамилтон, Александер и Сирет, Харолд К. „Трудот на Александар Хамилтон“. 1963, page 240.
- ↑ „„Library of Congress timeline 1764–1765"“. Memory.loc.gov. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „„Писмата на Дикинсон"“. 18thcenturyreadingroom.blogspot.com. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „„Library of Congress timeline 1773–1774"“. Memory.loc.gov. Посетено на July 31, 2010.
- ↑ „„Библиотека на конгресот: Примарни документи - Декларацијата за независност"“. Loc.gov. July 20, 2010. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „„Деветте главни града на соединетите држави"“. Senate.gov. March 26, 2009. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Пенсилванија го ратификува уставот од 1787“. Memory.loc.gov. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 41,0 41,1 41,2 41,3 41,4 41,5 41,6 41,7 41,8 „„Главни градови на Пенсилванија"“. Legis.state.pa.us. Архивирано од изворникот на 2000-06-15. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „„Историја од Џон Харис"“. издавател „Mrs. Carlyle C. Browne“ (потомок на Сара Ен Харис, петтата ќерка на Алфред Бингем Харис и внука на Елиша Џон Харис од Менсион, Харисбург, Пенсилванија, САД). 2001. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „„James Buchanan White House biography"“. Whitehouse.gov. Архивирано од изворникот на 2008-03-06. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2011“ (comma-separated values). 2011 Population Estimates. „United States Census Bureau“, Population Division. December 2011. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ http://factfinder2.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=bkmk
- ↑ „„Брзи факти за Пенсилванија од бирото за попис на САД"“. Quickfacts.census.gov. Архивирано од изворникот на 2014-10-06. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 2010, податоци од пописот. „„2010, податоци од пописот“. 2010.census.gov. Архивирано од изворникот на 2013-10-16. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „„Население и центри на населеност по држава - 2000"“. издавател - биро за попис на САД. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 49,0 49,1 49,2 „Факти за Пенсилванија, 2007“ (PDF). издавател „Pennsylvania State Data Center Penn State Harrisburg“. 2007. Архивирано од изворникот (PDF) на 2010-01-29. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „FactFinder: Census 2000 Demographic Profile Highlights“. Factfinder.census.gov. Архивирано од изворникот на 2008-09-29. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ American FactFinder, United States Census Bureau. „American Community Survey 3-Year Estimates“. Factfinder.census.gov. Архивирано од изворникот на 2020-02-11. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „„Порториканци во Пенсилванија"“ (PDF). Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „„The Arda"“. издавател - „The Arda“. Архивирано од изворникот на 2010-04-13. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ Оваа статистика се базина на 7,116,348 од проценети 8,448,193 религиозни приврзаници во Пенсилванија, и само најголемите од 115 различни уверувања се искажани овдека.
- ↑ Webb Design Inc. „„Држава на Амиши" | Охајо | Информации на посетител“. Visitamishcountry.com. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Дефиниција на „dutch"“. Dictionary.reference.com. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 57,0 57,1 „БДП по држава“. Greyhill Advisors. Архивирано од изворникот на 2012-02-03. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 58,0 58,1 „„Fortune 500"“. „CNN“. April 30, 2007. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ Рамос, Стефани (October 25, 2002). „„Wal-Mart tops Pa. list of largest private employers"“. Dailypennsylvanian.com. Архивирано од изворникот на 2012-05-03. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Pennsylvania Top 50 Employers“ (PDF). издавател - „Заедницата на Пенсилвнија“. March 28, 2011. Посетено на 25 јуни 2012.[мртва врска]
- ↑ [1]| title= „Department of Numbers“ | accessdate=25 јуни 2012
- ↑ 62,0 62,1 „Факти за виното во Пенсилванија“. издавател - „Pennsylvania Wine & Wineries“. Архивирано од изворникот на 2009-02-23. Посетено на 2012-06-27.
- ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2009-11-28. Посетено на 2012-06-27.
- ↑ „Presidential General Election Results Comparison – Pennsylvania“. Dave Leip's Atlas of United States Presidential Elections. 2005. Посетено на July 7, 2007.
- ↑ „Voter Registration Statistics – Current Voter Registration Statistics“. Pennsylvania Division of Voter Registration. Архивирано од изворникот (Microsoft Excel) на 2010-03-11. Посетено на July 7, 2010.
- ↑ 66,0 66,1 „Jenkins Law Library“. „23 „Pennsylvania Law Weekly 324" (27 март 2000)“. Jenkinslaw.org. Архивирано од изворникот на 2010-01-13. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Државни архиви на Пенсилванија“. Phmc.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Сенатори на Пенсилванија“. Legis.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Претставнички фом на Пенсилванија“. Legis.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Сенат на Пенсилванија“. Legis.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Дејвид Брајдбил“. Legis.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Роберт Мелоу“. Legis.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Претставнички дом на Пенсилванија“. Legis.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Претставнички дом на Пенсилванија“. Legis.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Претставнички дом на Пенсилванија“. Legis.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 76,0 76,1 76,2 76,3 „Judicial districts“. Aopc.org. Архивирано од изворникот на 2010-07-20. Посетено на July 31, 2010.
- ↑ „„Shale tax comes up dry for 3d year"“. Articles.philly.com. July 3, 2011. Архивирано од изворникот на 2016-03-04. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „„Gov Rendell says all of Pennsylvania's transit agencies will get I-80 toll $s"“. TOLLROADSnews. January 6, 2010. Архивирано од изворникот на 2012-04-05. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Персонален данок на доход“. Portal.state.pa.us. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Congressional Directory Online“. Посетено на July 31, 2010.[мртва врска]
- ↑ 81,0 81,1 81,2 The Pennsylvania Manual, стр. 6-3.
- ↑ 82,0 82,1 82,2 82,3 82,4 Pennsylvania Manual, стр. 6-5.
- ↑ The Pennsylvania Manual, стр. 6-46.
- ↑ [2] Архивирано на 27 јули 2012 г. 'Оддел за образование на Пенсилванија. 4 декември 2009.'
- ↑ [3] 'Национален центар за образовни статистики (НЦОС). 4 декември 2009.'
- ↑ „НЦОС.“
- ↑ „History of the School“. pafa.org. Архивирано од изворникот на 2011-06-15. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „About – University of the Sciences“. usciences.edu. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Houdini Harry Houdini attractions magic Scranton Poconos Pocono birthday party show seance School Assembly Programs birthday"“. Houdini.org. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 90,0 90,1 Рејли, П. (15 ноември 2007). „Државата Пенсилванија останува дом на северноамериканските најголеми црни мечки“. „Intelligencer Journal“. Архивирано од изворникот на 2007-11-16. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 91,0 91,1 „Книга со факти на транспортниот оддел на Пенсилванија“, стр јули
- ↑ "Книга со факти на државниот транспорт - 2010", стр август
- ↑ 93,0 93,1 93,2 „Книга со факти на одделот за транспорт на Пенсилванија“, стр октомври
- ↑ „Waterborne Commerce Statistics Center“, стр. 5-4.
- ↑ „Историја на „Panther" – „Pitt Football" - 2006“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2018-10-01. Посетено на 25 јуни 2012. Наводот journal бара
|journal=
(help) - ↑ „„Recognized National Championships by Team"“. Cfbdatawarehouse.com. Архивирано од изворникот на 2012-01-13. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Pa. knack for snacks a Farm Show feature – Pittsburgh Tribune-Review“. Pittsburghlive.com. 11 јануари 2008. Архивирано од изворникот на 2009-11-08. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „Историја на компанијата: „Auntie Anne's Pretzels"“. издавател „Auntie Anne's“. Архивирано од изворникот на 2010-09-17. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ 99,0 99,1 99,2 99,3 99,4 99,5 99,6 The Pennsylvania Manual, стр. 1-6
- ↑ 100,0 100,1 100,2 100,3 100,4 100,5 The Pennsylvania Manual, стр. 1-5
- ↑ The Pennsylvania Manual, стр. 1-7
- ↑ „PHMC: Државни симболи“. Архивирано од изворникот на 2009-01-22. Посетено на 2012-06-27.
- ↑ „„Lowell Tribune", 26 март 2002“. Lowellpl.lib.in.us. Посетено на 25 јуни 2010.
- ↑ The Quaker Province
- ↑ „Frame of Government“. Yale.edu. Архивирано од изворникот на 2010-06-17. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ „The State of Pennsylvania – An Introduction the Keystone State from“. Netstate.Com. Посетено на 25 јуни 2012.
- ↑ Savremena poljska poezija. Beograd: Nolit, 1964, стр. 29-30.
Статијата „Пенсилванија“ е избрана статија. Ве повикуваме и Вас да напишете и предложите избрана статија (останати избрани статии). |
|