Tractat dels Pirenèus

La signatura del tractat amb Loís XIV de França e Felip IV d'Espanha sus l'Illa dels Faisans en 1659 (Pintura de Laumosnier)

Efèctes geopolitics del Tractat dels Pirenèus

Lo Tractat dels Pirenèus (var.Tractat dei/deus Pirenèus) o Patz dels Pirenèus foguèt signat lo 9 de novembre de 1659, pels representants de Felip IV d'Espanha e III d'Aragon, Luis de Haro e Pedro Coloma, e aqueles de Loís XIV de França, Cardenal Mazarino e Hugues de Lionne, sus l'illa dels Faisans (sul riu Bidasoa, als tèrmes del Bascoat Nòrd), e atal acaba lo litigi de la Guèrra de Trenta Ans. Una de las consequéncias d'aquel tractat foguèt l'attribucion a França del comtat del Rosselhon e una partida del de la Cerdanha e a Espanha de la Val d'Aran.

Antecedents

França dintrèt dins la Guèrra de Trenta Ans aprèp las victòrias espanhòlas contra las revòltats neerlandesas, en 1620, e contra los suedeses a Nördlingen, en 1634. En 1640, França comencèt a intervenir dins la politica espanhòla, se posicionant en favor de Catalonha dins la Guèrra dels Segadors, alara qu'Espanha sosteniá la Guèrra de la Fronda en 1648. Dins las negociacions de la Patz de Vestfàlia, en 1648, França ganhèt los territòris d'Alsàcia e de Lorena copan atal a Espanha l'accès als Païses Basses, aquò provoquèt una la guèrra dubèrta entre França e Espanha.

Aprèp 10 ans de guèrra, França, aligada amb Anglatèrra, ganhèt la batalha de las Dunas, en 1658, e signèt la patz en 1659.

Las negociacions

Dins las negociacions per delimitar la frontièra, Luis de Haro, nebot del comte Duc d'Olivares e representant de Felip IV, temptèt de conservar los comtats de Rosselhon e Cerdanha dins la corona. Los negociaires franceses presentèron una linha frontièra fòrça favorabla als seus interèsses, alara que los representants castelhans, ignorants las caracteristicas e costumas d'aqueles defendèron las posicions de Flandra abans de conservar l'unitat territoriala del Principat.

Lo tractat establiguèt que, del comtat de Cerdanha, serián cedits trenta tres vilatges a França. Aqueles foguèron definits en 1660 a la Conferéncia de Ceret e lo Tractat de Llívia delimita definitivament la frontièra nòva entre los territòris de las doas coronas.

Al final, la corona francesa ganhèt los territòris del comtat de Rosselhon (que compren Vallespir, Conflent e Capcir) e la mitat de Cerdanha; Artés, Luxemborg e Flandra. La frontièra amb la corona espanhòla se fixèt doncas fixar mai o mens lo trescòl dels Pirenèus, levat l'enclava de Llívia, e tota la part nòrd-catalana. Los franceses tornèron a Espanha lo Charolais e las conquèstas d'Itàlia.

Lo tractat tanben prevei lo maridatge de Loís XIV de França e Maria Terèsa d'Àustria. Maria Terèsa deguèt renonciar als seus dreches al tròn d'Espanha, en escambi d'una compensacion financièra. Aquela compensacion foguèt pas pagada e foguèt un dels factors que menèron a la Guèrra de Succession Espanhòla, en 1702.

Bibliografia

• (ca) Èrika Serna i Coba, "Aproximació a l'estudi del Tractat dels Pirineus: les conferències de Figueres (1660-1666)", Annals de l'Institut d'Estudis Empordanesos, 21 (1988), 111-134.
• (ca) Conselh de la Vila de Puigcerdà del 7 d’agost de 1659 a la Bibliotèca Comtat de Cerdanha