Aleksandr Wiertinski
Aleksandr Nikołajewicz Wiertinski, w Polsce znany jako Aleksander Wertyński (ros. Александр Huколаевич Вертинский, ur. 8 marca?/20 marca 1889 w Kijowie, zm. 21 maja 1957 w Leningradzie) – rosyjski pieśniarz, kompozytor, poeta i aktor. Mąż Lidiji Wiertinskiej. Ojciec radzieckiej aktorki Anastasiji Wiertinskiej.
 Aleksandr Wertyński | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód |
pieśniarz, kompozytor, poeta, aktor |
| Współmałżonek | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujWiertinski był autorem śpiewanych romansów, które uczyniły go najsłynniejszym rosyjskim bardem okresu międzywojennego, mimo że już wtedy przebywał on na emigracji, m.in. w Warszawie (wyemigrował z Rosji w 1919[1]). Koncertował też na terenie całej Polski, m.in. 9 listopada 1924 roku wystąpił z recitalem w łódzkiej Filharmonii[2].
Do ZSRR powrócił w 1943 roku[3]. Podczas wojny dawał koncerty m.in. dla żołnierzy Armii Czerwonej. W 1951 otrzymał Nagrodę Stalinowską. Jego utwory na język polski tłumaczyli m.in. Julian Tuwim oraz Jonasz Kofta.
Pieśni Wiertinskiego śpiewają m.in. Mieczysław Święcicki i Olena Leonenko.
Pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie[4].
Wybrana filmografia
edytuj- 1913: Obryw jako Kadet (jeden z gości)
- 1928: Geheimnisse des Orients jako Wezyr
- 1953: Skanderbeg jako doża wenecki
- 1954: Anna na szieje jako Książę
Polska dyskografia
edytuj- Longplay pt. Romanse cygańskie [Aleksandra Wertyńskiego] śpiewa Mieczysław Święcicki (wyd. Polskie Nagrania, nr XL-0600 (mono) i SXL-0600 (stereo); lista utworów: A: „Żółty Anioł”, „Madame Irene”, „Liliowy Negr”, „Step Mołdawiański”, „Długa Droga”, „Zapomniane Pieszczoty” • B: „Litość Miej”, „Kominek Zgasł”, „Stary Cygan”, „Kto Mi Samotność Osłodzi”, „Chryzantemy”, „O Pieśni Me Prosisz”)
Przypisy
edytuj- ↑ Александр Вертинский (Aleksandr Vertinsky) - актёр - биография - советские актёры - Кино-Театр.Ру [online], kino-teatr.ru [dostęp 2021-08-29].
- ↑ „Łódź w Ilustracji” z 16 XI 1924, nr 13, s. 6 (wraz z informacją zdjęcie portretowe)
- ↑ Иван Толстой: Вертинский. svoboda.org, 27 Май 2007. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ Московский некрополь. Могилы знаменитостей Вертинский Александр Николаевич (1889-1957)
Bibliografia
edytuj- „Łódź w Ilustracji” z 16 XI 1924, nr 13, s. 6 (zdjęcie portretowe).
Linki zewnętrzne
edytuj- Biografia na stronie peoples.ru (ros.)
- Wertyński Aleksandr Nikołajewicz. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-27)]. w bazie portalwiedzy.onet.pl