Błękitny anioł
_(film)_Danish_poster,_Marlene_Dietrich,_Emil_Jannings.jpg)
| |
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery | |
| Kraj produkcji | |
| Język |
niemiecki/angielski |
| Czas trwania |
124 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role | |
| Muzyka | |
| Montaż |
Walter Klee, Sam Winston |
| Dystrybucja | |
Błękitny anioł (Der blaue Engel) – niemiecki film z 1930 roku w reżyserii Josefa von Sternberga.
O filmie
[edytuj | edytuj kod]Błękitny anioł (znany też jako Niebieski motyl) został nakręcony na przełomie 1929 i 1930 roku. Był pierwszym z sześciu wspólnych filmów Marleny Dietrich i von Sternberga. Aktorkę obsadzono w nim, gdy reżyser obejrzał jej rolę w sztuce Zwei Krawatten[1]. W produkcji powstały dwie wersje filmu: niemiecka i angielska. Obraz uznaje się za pierwszy duży film dźwiękowy wyprodukowany w Niemczech. Była to również pierwsza znacząca rola Marleny Dietrich.
Początkowo spodziewano się, że gwiazdą filmu będzie Emil Jannings (wówczas aktor z wieloma cenionymi rolami), jednakże całkowicie przyćmiła go kreacja Dietrich[2]. Ujawniało się to już w trakcie produkcji filmu, co miało znacznie frustrować zasłużonego artystę. Podczas kręcenia sceny, w której bohater dusi Lolę, aktor podobno istotnie posunął się do przesadnej przemocy[3]. Niemiecka premiera filmu odbyła się 1 kwietnia 1930, natomiast w USA film zadebiutował 5 grudnia tego samego roku[4]. Błękitny anioł okazał się wielkim sukcesem i został ogłoszony sensacją.
Film uznawany jest za jeden z najważniejszych i najbardziej kultowych w dziejach kina. Trzy wykonywane w nim piosenki napisane przez Friedricha Hollaendera, a wykonane przez Marlenę Dietrich, stały się szlagierami – zwłaszcza „Ich bin von Kopf bis Fuß auf Liebe eingestellt” (pol. „Ja tylko kochać chcę, i więcej nic...”), sztandarowy przebój artystki. Wizerunek i poza Dietrich wykonującej ten utwór w filmie zyskały miano ikonicznego[5]. Dzięki tej roli aktorka wkrótce stała się w Niemczech jedną z najpopularniejszych gwiazd ekranu. Jeszcze w dniu niemieckiej premiery Błękitnego anioła Dietrich udała się jednak do Stanów Zjednoczonych, by rozpocząć tam nowy etap swej kariery.
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Scenariusz filmu oparto na motywach powieści Profesor Unrat Henryka Manna z 1905 r. Przedstawia on tragiczną historię nauczyciela gimnazjum (Emil Jannings), który doprowadza się do upadku w wyniku fascynacji tanią piosenkarką kabaretową o pseudonimie Lola Lola (Marlena Dietrich).
Profesor Rath surowo traktuje swych uczniów pozostających pod urokiem frywolnej Loli, występującej w miejscowym kabarecie „Błękitny Anioł”. Pewnego wieczoru udaje się tam w zamiarze zaskoczenia ich dla przykładnego ukarania. Przypadek jednak sprawia, że poznaje Lolę osobiście i natychmiast również ulega jej urokowi, a następnie, odsuwając innych adoratorów, nawiązuje z nią romans. Stając się przedmiotem drwin własnych uczniów i obiektem krytyki miejscowych obywateli, zrywa z dotychczasowym przykładnym życiem i rezygnuje nawet z posady szanowanego nauczyciela. Wkrótce poślubia frywolną piosenkarkę i na dobre przystaje do wędrownej trupy sztukmistrza Kieperta. Kiedy kończą się jego oszczędności, zmuszony jest w niej pracować jako żałosny klaun, budzący politowanie i kpiny.
Po kilku latach, kiedy niedobrany związek traci wszelką atrakcyjność, a w Loli narasta lekceważenie i niechęć do męża, przypadkowo pojawia się przy niej przystojny Hans Mazeppa. Dla piosenkarki, znudzonej śmiesznym i podstarzałym mężem, jest to obiecująca znajomość. Nawiązuje kolejny romans, lecz gdy Rath podczas występów zaskakuje ją w objęciach siłacza, wpada w szał i próbuje ją zabić, wywołując w teatrzyku skandal. Ostatecznie powstrzymany przez innych, zostaje poniżająco spętany w kaftan bezpieczeństwa.
Wkrótce uwolniony, udaje się do swej dawnej szkoły i w klasie, w której kiedyś pracował, wczepiony w katedrę, umiera tam w poniżeniu i samotności.
Obsada
[edytuj | edytuj kod]- Emil Jannings – gimnazjalny profesor Immanuel Rath
- Marlene Dietrich – Lola Lola
- Kurt Gerron – dyrektor trupy i sztukmistrz Kiepert
- Rosa Valetti – Guste, jego żona
- Hans Albers – Hans Mazeppa, siłacz
- Reinhold Bernt – klaun
- Eduard von Winterstein – dyrektor gimnazjum
- Hans Roth – woźny
- Rolf Müller – uczeń Angst
- Roland Varno – uczeń Lohmann
- Carl Balhaus – uczeń Ertzum
- Robert Klein-Lörk – uczeń Goldstaub
- Charles Puffy – właściciel kabaretu
- Wilhelm Diegelmann – kapitan Korath
- Gerhard Bienert – wachmistrz policji
- Ilse Fürstenberg – gospodyni Ratha
Oceny
[edytuj | edytuj kod]| Źródło | Ocena |
|---|---|
| AllMovie |  [6]
|
| Eye for Film |  [7]
|
| VideoVista |  [8]
|
| Wirtualna Polska |  [9]
|
| Stopklatka.pl | pozytywna[10] |
| Kinoskop.pl | pozytywna[5] |
| Kamera.co.uk | pozytywna[11] |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- „Falling in Love Again (Can't Help It)” – szerzej o ang. wersji utworu wykonywanego w filmie przez Marlenę Dietrich
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Der Blaue Engel (Filmtipp). dieterwunderlich.de. [dostęp 2011-01-09]. (niem.).
- ↑ Roger Ebert: Film – WP.PL. film.wp.pl. [dostęp 2011-01-09]. (pol.).
- ↑ Boska Marlena. kobiety-kobietom.com. [dostęp 2011-01-11]. (pol.).
- ↑ The Blue Angel (1930) – Release dates. imdb.com. [dostęp 2011-01-10]. (ang.).
- ↑ a b Karolina Zielonka-Sierant: Błękitny anioł – Recenzja filmu. kinoskop.pl. [dostęp 2011-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-12)]. (pol.).
- ↑ Richard Gilliam: The Blue Angel > Review. allmovie.com. [dostęp 2011-01-09]. (ang.).
- ↑ Angus Wolfe Murray: The Blue Angel Movie Review (1930). eyeforfilm.co.uk. [dostęp 2011-01-10]. (ang.).
- ↑ Peter Schilling: blue angel – review at videovista.net. videovista.net. [dostęp 2011-01-10]. (ang.).
- ↑ Błękitny Anioł (1930) – Szczegóły. film.wp.pl. [dostęp 2011-01-09]. (pol.).
- ↑ Błażej Hrapkowicz: Błękitny anioł/Der Blaue Engel (1930) – Recenzja. stopklatka.pl. [dostęp 2011-01-09]. (pol.).
- ↑ Adrian Gargett: film review – The Blue Angel directed by Josef von Sternberg – reviewed by Adrian Gargett. kamera.co.uk. [dostęp 2011-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-27)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Błękitny anioł w bazie IMDb (ang.)
- Błękitny anioł w bazie Filmweb