Fenelzyna (łac.phenelzinum) – organiczny związek chemiczny będący pochodną hydrazyny o budowie zbliżonej do fenyloetyloaminy, działający jako nieselektywny, nieodwracalny inhibitor monoaminooksydazy (IMAO). Obecnie bardzo rzadko stosowana w leczeniu zaburzeń depresyjnych (preparaty fenelzyny nie są zarejestrowane w Polsce). Wywołuje, podobnie jak inne nieselektywne IMAO, groźne interakcje z innymi lekami oraz niektórymi pokarmami, wymaga stosowania diety ubogiej w tyraminę.
Uważa się, że fenelzyna – podobnie jak inne IMAO – wykazuje zauważalnie wyższą skuteczność w leczeniu depresji i lęków w porównaniu z bardziej popularnymi lekami, np. selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI). O ile jej skuteczność jako leku pierwszego rzutu jest nie większa od innych leków, o tyle znajduje zastosowanie w leczeniu depresji atypowej (skuteczność wyższa od imipraminy[5]), fobii społecznej oraz wtedy, kiedy inne antydepresanty są nieskuteczne. W Stanacj Zjednoczonych, Hiszpanii, państwach Ameryki Łacińskiej, Kanadzie, Wielkiej Brytanii fenelzyna jest stosowana (nazwy handlowe Nardil, Nardelzine), mimo dobrego dostępu do innych leków[potrzebny przypis].
Skutki uboczne stosowania fenelzyny powodują, że jest ona traktowana, podobnie jak inne nieselektywne i nieodwracalne inhibitory MAO, jako lek ostatniej szansy, jednakże ma stałe miejsce w terapii zaburzeń depresyjnych (firma Pfizer szacuje, że Nardil przyjmuje przynajmniej 80 000 osób na świecie[potrzebny przypis]), szczególnie przebiegających z lękiem, z uwagi na jej unikatowy sposób działania (wpływ na układ GABA).
W lecznictwie zamkniętym, pod ścisłą kontrolą lekarską, u pacjentów z depresją oporną na leczenie, stosuje się niekiedy inhibitory MAO razem z innymi lekami przeciwdepresyjnymi, lecz grozi to wystąpieniem zespołu serotoninowego (jeśli połączono z lekami serotoninergicznymi), przełomu nadciśnieniowego (w przypadku połączenia z lekami adrenergicznymi) lub delirium. Zazwyczaj hydrazynowe IMAO łączy się z amitryptyliną, przy czym albo dodaje się IMAO do amitryptyliny albo zaczyna przyjmować oba leki jednocześnie, dołączenie amitryptyliny do rozpoczętego wcześniej leczenia IMAO niesie ze sobą szczególne ryzyko powikłań[6].
↑ abK.H.K.H.LinkeK.H.K.H. i inni, Reaktionen von Bariumhydrazid, „Zeitschrift für Naturforschung”, 26b, 1971, s. 296–298, DOI: 10.17617/3.GRUJYR(niem.).
↑Michael R.M.R.LiebowitzMichael R.M.R. i inni, Phenelzine v Imipramine in Atypical Depression. A Preliminary Report, „Archives Of General Psychiatry”, 41 (7), 1984, s. 669–677, DOI: 10.1001/archpsyc.1984.01790180039005, PMID: 6375621(ang.).
↑AllanA.TasmanAllanA., Stephen M.S.M.GoldfingerStephen M.S.M., Review of Psychiatry, American Psychiatric Press, 1990, s. 85, ISBN 978-0-88048-248-6(ang.).
MałgorzataM.RzewuskaMałgorzataM., Leczenie zaburzeń psychicznych, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, ISBN 83-200-3354-3. Brak numerów stron w książce
