Folwarki (Żory)

Folwarki
	część miasta Żor
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Żory
W granicach Żor	27 maja 1975
SIMC	0945781
Populacja (1910); • liczba ludności	; 175
Strefa numeracyjna	(+48) 32
Kod pocztowy	44-240
Tablice rejestracyjne	SZO
	Położenie na mapie Żor Folwarki
	Położenie na mapie Polski Folwarki
	Położenie na mapie województwa śląskiego Folwarki
	50°03′23″N 18°39′18″E/50,056522 18,654941

Folwarki (niem. Vorbriegen^[2]) – część miasta Żor o charakterze podmiejskim, położona na północny zachód od centrum miasta, w rejonie ulicy Reja^[3]^[4]. Wraz z Rowniem tworzy dzielnicę Rowień-Folwarki.

Historia

Folwarki to dawna wieś i obszar dworski. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910 roku na Folwarkach mieszkało 175 osób, w tym i 70 Polaków i dwóch Niemców. Pod względem administracyjnym stanowiły one gminę jednostkową i obszar dworski w powiecie rybnickim, od 1922 w woj. śląskim^[5]. 1 października 1924 zniesiono obszary dworskie na obszarze województwa śląskiego, w związku z czym obszar dworski Folwarki podzielono i włączono do gmin jednostkowych Folwarki i Rowień^[6].

Podczas II wojny światowej włączone do III Rzeszy, gdzie Niemcy utworzyli 23 lipca 1941 zbiorową gminę Folwarki (Vorbriegen) składającą się z dotychczasowych gmin jednostkowych Baranowitz (Baranowice), Eichendorf (Skrzeczkowice), Klischczow (Kleszczów), Oschin (Osiny), Rogoisna (Rogoźna), Rowin (Rowień) i Vorbriegen (Folwarki). 13 kwietnia 1943 gminę Folwarki (Vorbriegen) przekształcono w gminę Rowień (Rowin), przyłączając do niej Gottartowitz (Gotartowice) z gminy Chwałowice (Chwallowitz), lecz odłączając od niej a) Baranowice, Kleszczów, Osiny i Rogoźnę, które utworzyły gminę Baranowice oraz b) Skrzeczkowice, które weszły w skład nowo utworzonej gminy Świerklany Dolne (Nieder Schwirklan)^[7].

Po wojnie anulowano zmiany administracyjne wprowadzone przez okupanta^[8]. 1 grudnia 1945 władze polskie zniosły gminy jednostkowe na terenie województwa śląskiego, zastępując je gminami zbiorowymi. Przedwojenną gminę jednostkową Folwarki przekształcono w gromadę, która weszła w skład nowej zbiorowej gminy Boguszowice w powiecie rybnickim^[9]

Jesienią 1954 roku zniesino w Polsce gminy, zastępując je gromadami^[10], przez co Folwarki weszły w skład nowej gromady Rowień^[11]. 31 grudnia 1961 gromadę Rowień zniesiono, a jej obszar włączono do gromady Gotartowice w tymże powiecie^[12], która przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej^[13].

1 stycznia 1973 Folwarki weszły w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Baranowice^[14]. 27 maja 1975 gminę Baranowice zniesiono, włączając jej cały obszar (z Folwarkami) do Żor^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88
↑ Folwarki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 307 .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ Dz.U.Śl. 1922 nr 13 poz. 43
↑ [Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu rybnickiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 455)]
↑ Ortspolizeibezirk Rowin
↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8
↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.).
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Uchwała Nr 22/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu rybnickiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 54)
↑ Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 4 października 1961 r. (zatwierdzona uchwałą Rady Ministrów Nr 511/61 z dnia 28 listopada 1961 r.) w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 30 grudnia 1961 r., Nr. 13, Poz. 64)
↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)

Linki zewnętrzne

Folwarki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 307 .

[cancel-1] Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88

[2] Folwarki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 307 .

[R2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-4] GUS. Rejestr TERYT

[5] Dz.U.Śl. 1922 nr 13 poz. 43

[obszardworski-6] [Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu rybnickiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 455)]

[7] Ortspolizeibezirk Rowin

[admin-8] Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8

[9] Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.).

[10] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[main-11] Uchwała Nr 22/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu rybnickiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 54)

[12] Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 4 października 1961 r. (zatwierdzona uchwałą Rady Ministrów Nr 511/61 z dnia 28 listopada 1961 r.) w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 30 grudnia 1961 r., Nr. 13, Poz. 64)

[paprlsevenone-13] Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.

[14] Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Dzielnice	Baranowice Kleszczów Kleszczówka Osiny Rogoźna Rowień-Folwarki Rój Śródmieście Zachód
Osiedla (będące również dzielnicami)	700-lecia Żor Księcia Władysława Powstańców Śląskich Władysława Pawlikowskiego Władysława Sikorskiego Wojciecha Korfantego
Osiedla wchodzące w skład dzielnic	Osiedle Fadom (dzielnica Kleszczówka) Osiedle Gwarków (dzielnica Rój)
Podział miasta wg TERYT	Bajerówka Baranowice Dąbie Folwarki Hańcówka Kleszczów Kleszczówka Kradziejówka Lasoki Osiny Rogoźna Rowień Rój Szoszowy Śmieszek Wygoda Zostawa Żwaka
Obszary historyczne	Brodek