Ján Golian
Ján Golian, koloryzowane | |
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1927–1945 |
Siły zbrojne |
Wojsko Czechosłowacji |
Stanowiska |
szef Centrum Wojskowego na Słowacji |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Ján Golian, p. Ley, Gama (ur. 26 stycznia 1906 w Dombóvár, zm. 1945 we Flossenburgu) – słowacki wojskowy, generał brygady, szef sztabu generalnego wojsk lądowych (1944), kluczowa postać konspiracji antyfaszystowskiej, organizator i pierwszy dowódca słowackiego powstania narodowego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W latach 1927–1939 oficer zawodowy w wojsku czechosłowackim; 1939–1943 oficer sztabu 1 Dywizji z siedzibą w Trenčínie, od 1943 szef sztabu Szybkiej Dywizji; od stycznia 1944 szef sztabu generalnego słowackich wojsk lądowych w Bańskiej Bystrzycy w randze podpułkownika. W roku 1943 podjął współpracę z podziemiem antyfaszystowskim oraz rządem czechosłowackim na uchodźstwie i został mianowany szefem konspiracyjnego Centrum Wojskowego na Słowacji. 29 sierpnia 1944 roku w czasie zamachu wojskowego podjął decyzję o zatrzymaniu generała Ferdinanda Čatloša oraz głównodowodzącego tisowskiej armii słowackiej generała Jozefa Turanca, którzy następnie zostali przekazani ZSRR. 5 września 1944 roku mianowany przez Edvarda Beneša generałem brygady.
3 listopada 1944 r. został aresztowany przez służby bezpieczeństwa Rzeszy, a następnie w procesie sądowym skazany za zdradę na karę śmierci. Zginął w obozie koncentracyjnym we Flossenbürgu w roku 1945[1].
Odznaczenia (lista niepełna)
[edytuj | edytuj kod]- Order Republiki – 1969, pośmiertnie
- Order Słowackiego Powstania Narodowego I klasy – 1945, pośmiertnie
- Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 – 1945, pośmiertnie
- Order Ľudovíta Štúra I klasy – 1995, pośmiertnie[2]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stanisław Żerko , Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, s. 148, ISBN 978-83-63795-77-1 .
- ↑ Odznaczeni orderami słowackimi w latach 1993-1999. www.prezident.sk. [dostęp 2012-01-07]. (słow.).