Język batak toba
| Obszar | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
2 mln (1991) | ||||
| Pismo/alfabet | |||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||
| |||||
| Status oficjalny | |||||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||||
| Kody języka | |||||
| ISO 639-3 | bbc | ||||
| IETF | bbc | ||||
| Glottolog | bata1289 | ||||
| Ethnologue | bbc | ||||
| BPS | 0024 3 | ||||
| WALS | bto | ||||
| W Wikipedii | |||||
| |||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||
Język batak toba, także batak[1][2] (hata Batak[3][4], ᯂᯖ ᯅᯖᯂ᯲; hata Batak Toba[5], ᯂᯖ ᯅᯖᯂ᯲ ᯖᯬᯅ) – język austronezyjski używany przez Bataków Toba w prowincji Sumatra Północna w Indonezji, w rejonie jeziora Toba. Według danych z 1991 roku posługuje się nim 2 mln osób[6].
Jest bliski językom angkola i mandailing; te dwa etnolekty, wraz z batak toba, bywały rozpatrywane jako jeden język[7]. Ludność Angkola i Mandailing, podobnie jak niektóre inne społeczności batackie, nie akceptuje nazwy „batak”[8]. Sam etnonim „Batak” w powszechnym użyciu odnosi się do grupy Batak Toba i ich języka[1][2][8]. „Batak” to także określenie jednej z grup etnicznych na Filipinach, niemniej chodzi o przypadkową zbieżność nazw[9].
Migranci Batak Toba zamieszkują różne regiony Indonezji, w tym inne zakątki Sumatry Północnej, prowincję Aceh i Jawę[8]. Odnotowano, że poziom użycia rodzimego języka różni się w zależności od lokalizacji i grupy wiekowej. Na obszarach miejskich i w środowiskach mieszanych bywa wypierany przez język indonezyjski[6][10].
W II poł. XIX w. badaniem języka batak toba zajmował się H.N. van der Tuuk, autor pierwszego obszernego opracowania gramatycznego. Kolejną publikację książkową nt. batak toba, z przeznaczeniem do użytku misjonarskiego, sporządził J.H. Meerwaldt (1904)[11]. Na ten język przełożono Biblię[6].
Jest zapisywany alfabetem łacińskim, który zastąpił rodzime pismo batackie[1][6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Nababan 1981 ↓, s. xvii.
- ↑ a b Maruli Butar-Butar, The Phonology of Batak, Indiana University, 1961, s. 1, OCLC 63864552 (ang.).
- ↑ Joh. Warneck, Toba-Batak-Deutsches Wörterbuch ; mit den Ergänzungen von Joh. Winkler ; neu herausgegeben von R. Roolvink ; mit einem Register Deutsch-Batak von K.A. Adelaar, wyd. popr., Den Haag: Martinus Nijhoff, 1977, s. 109, DOI: 10.1007/978-94-017-4703-5, ISBN 978-90-24-72018-7, ISBN 978-90-04-65811-0, ISBN 978-94-017-4703-5, OCLC 5137242 (niem.).
- ↑ M.A. Marbun, Idris M.T. Hutapea, Kamus budaya Batak Toba, Jakarta: Balai Pustaka, 1987, s. 28, ISBN 979-407-126-9, OCLC 28413756 (indonez.).
- ↑ Helmut Glück, Metzler Lexikon Sprache, Stuttgart–Weimar: J. B. Metzler, 1993, s. 83, DOI: 10.1007/978-3-476-03486-1, ISBN 978-3-476-00937-1, ISBN 978-3-476-03486-1, OCLC 33443319 (niem.).
- ↑ a b c d David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Batak Toba, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Nababan 1981 ↓, s. xx.
- ↑ a b c Woollams 2005 ↓, s. 534.
- ↑ David Paul Zorc, The Bisayan Dialects of the Philippines: Subgrouping and Reconstruction, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1977 (Pacific Linguistics C-44), s. 45, DOI: 10.15144/PL-C44, ISBN 0-85883-157-0, OCLC 3819428 (ang.).
- ↑ Sarumpaet 1986 ↓, s. 75.
- ↑ Nababan 1981 ↓, s. xxi.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- P. W. J. Nababan: A Grammar of Toba-Batak. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1981, seria: Pacific Linguistics D-37; Materials in Languages of Indonesia, No. 6. DOI: 10.15144/PL-D37. ISBN 0-85883-254-2. OCLC 932429171. [dostęp 2023-09-24]. (ang.).
- J. P. Sarumpaet: The Samosir dialect of Toba-Batak. W: Paul Geraghty, Lois Carrington, S. A. Wurm (red.): FOCAL II: Papers from the Fourth International Conference on Austronesian Linguistics. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1986, s. 73–86, seria: Pacific Linguistics C-94. DOI: 10.15144/PL-C94.73. ISBN 978-0-85883-345-6. OCLC 570220350. (ang.).
- Geoffrey Woollams: Karo Batak. W: K. Alexander Adelaar, Nikolaus P. Himmelmann (red.): The Austronesian Languages of Asia and Madagascar. Abingdon–New York: Routledge, 2005, s. 534–561. DOI: 10.4324/9780203821121. ISBN 978-0-2038-2112-1. ISBN 978-0-7007-1286-1. (ang.).