Jacek Fisiak

Jacek Izydor Fisiak
Data i miejsce urodzenia	10 maja 1936 ; Konstantynów Łódzki
Data i miejsce śmierci	3 czerwca 2019 ; Poznań
	Profesor nauk humanistycznych
	Specjalność: historia języka, językoznawstwo angielskie
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1962 – nauki humanistyczne ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Habilitacja	1966 – nauki humanistyczne ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Profesura	1971
	Doktor honoris causa; Uniwersytetu w Jyväskylä – -; Uniwersytetu Opolskiego – 2005
	Nauczyciel akademicki
uczelnia	Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Okres zatrudn.	od 1965
	Rektor
Uczelnia	Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznani
Okres spraw.	1985–1988
Poprzednik	Franciszek Kaczmarek
Następca	Bogdan Marciniec
	Minister edukacji narodowej
Okres spraw.	14 października 1988–12 września 1989
Poprzednik	Henryk Bednarski
Następca	Henryk Samsonowicz
	Odznaczenia

Jacek Izydor Fisiak (ur. 10 maja 1936 w Konstantynowie Łódzkim, zm. 3 czerwca 2019^[1] w Poznaniu^[2]) – polski filolog angielski, historyk języka angielskiego, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w latach 1965–2005 dyrektor Instytutu Filologii Angielskiej, w latach 1985–1988 rektor tegoż uniwersytetu; w latach 1988–1989 minister edukacji narodowej^[3]; profesor Wyższej Szkoły Języków Obcych im. Samuela Bogumiła Lindego; członek Polskiej Akademii Nauk, członek Europejskiej Akademii Nauki, Sztuki i Literatury^[4].

Życiorys

Syn Czesława i Jadwigi^[2]. W 1953 zdał egzaminy maturalne w I Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi^[5]. W 1959 ukończył filologię angielską na Uniwersytecie Warszawskim. W 1962 został doktorem^[6], w 1966 doktorem habilitowanym, w 1971 profesorem nadzwyczajnym, w 1977 profesorem zwyczajnym. Od 1965 związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (w latach 1985–1988 rektor). Od 14 października 1988 do 12 września 1989 był ministrem edukacji narodowej w rządzie Mieczysława Rakowskiego. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu po stronie partyjno-rządowej jako współprzewodniczący podzespołu do spraw nauki, oświaty i postępu technicznego.

Od 1966 do 1990 roku należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej^[7]. Od 1968 do 1970 pełnił funkcję I sekretarza POP na Wydziale Filologii UAM, a następnie był członkiem Komitetu Uczelnianego PZPR na tym uniwersytecie^[8].

W pracy naukowej zajmował się językoznawstwem historycznym, kontrastywnym i teoretycznym oraz leksykografią. Promotor ponad 50 prac doktorskich oraz ponad 300 magisterskich. Autor 35 książek, redaktor kolejnych 37. Opublikował również 41 artykułów w czasopismach fachowych, 36 w edycjach redagowanych oraz 23 recenzje^[9].

Zmarł po długiej chorobie 3 czerwca 2019. Spoczął 13 czerwca 2019 na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu^[10].

Kontrowersje

19 kwietnia 2006 na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z okazji przejścia na emeryturę oraz zbliżających się 70. urodzin Jacka Fisiaka zorganizowano uroczystości podkreślające jego zasługi dla poznańskiej anglistyki. List gratulacyjny ministra nauki i szkolnictwa wyższego odczytał wiceminister, prof. Stefan Jurga. Fetowaniu profesora sprzeciwiali się byli studenci i pracownicy UAM działający w opozycji w latach 80. XX wieku (m.in. Przemysław Alexandrowicz). Zarzucali mu głównie jawną współpracę z władzami i służbami PRL przeciwko społeczności akademickiej, m.in. zwalnianie pracowników z powodów politycznych^[11].

Odznaczenia i wyróżnienia

Postanowieniem prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z dnia 28 września 2005, w uznaniu wybitnych zasług dla nauki polskiej, za osiągnięcia w pracy dydaktycznej i organizacyjnej, został odznaczony Krzyżem Wielkim^[12]. W 1996 prezydent Kwaśniewski odznaczył go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą^[13], w 1987 otrzymał także Krzyż Komandorski, a w 1979 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[14].

W 1981 królowa brytyjska Elżbieta II przyznała mu Krzyż Oficerski Orderu Imperium Brytyjskiego. W 1980 był też doceniony Krzyżem Komandorskim Orderu Lwa Finlandii, w 1989 francuskim Krzyżem Oficerskim Orderu Palm Akademickich^[14], norweskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi i polskim Medalem KEN^[15].

Doktor honoris causa Uniwersytetu w Jyväskylä oraz Uniwersytetu Opolskiego (10 marca 2005)^[16]. Jedenasty Polak przyjęty do Europejskiej Akademii Nauki, Sztuki i Literatury w Strasburgu^[17].

Przypisy

↑ Zmarł prof. zw. dr hab. Jacek Fisiak. amu.edu.pl, 2019-06-04. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-04)].
↑ ^a ^b Jacek Fisiak. rejestry-notarialne.pl.
↑ Kto jest kim w Polsce: informator biograficzny. Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.). Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1993, s. 160–161. ISBN 83-223-2644-0.
↑ Prof. Jacek Fisiak w Akademii Europejskiej.
↑ Jan Kamiński (red.), Nasz Wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906-2006. Zarys historyczny. Wspomnienia., 2006, s. 496, ISBN 83-908655-0-5. ↑
↑ Jacek Fisiak | Wydział Anglistyki UAM :: AMU Faculty of English [online], wa-amu-edu-pl.translate.goog [dostęp 2023-01-04] .
↑ PiotrP. Bojarski PiotrP., Dwie twarze byłego rektora - reportaż Piotra Bojarskiego o prof. Fisiaku [online] [dostęp 2006-04-18] .
↑ Informacje w BIP IPN. [dostęp 2022-04-23].
↑ Profil prof. Jacka Fisiaka na stronie internetowej Instytutu Filologii Angielskiej UAM.
↑ Redakcja, Poznań: Pogrzeb profesora Jacka Fisiaka - tłumy żegnały go na cmentarzu na Junikowie [online], Głos Wielkopolski, 13 czerwca 2019 [dostęp 2019-06-14] (pol.).
↑ Piotr Bojarski. Dwie twarze byłego rektora. „Gazeta Wyborcza Poznań”. nr 92, s. 6, 2006-04-18. [dostęp 2014-09-26]. [zarchiwizowane z adresu].
↑ M.P. z 2005 r. nr 83, poz. 1176
↑ M.P. z 1996 r. nr 60, poz. 561
↑ ^a ^b Jacek Fisiak. instytucja.pan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. na stronie internetowej Polskiej Akademii Nauk.
↑ Jacek Fisiak – Kondolencje, nekrologi.wyborcza.pl
↑ Doktorzy Honoris Causa. [w:] Uniwersytet Opolski [on-line]. uni.opole.pl. [dostęp 2015-08-12].
↑ Kronika Wydarzeń. Część druga (kwiecień – czerwiec 1989), w: Kronika Miasta Poznania, nr 1-2/1991, s.228, ISSN 0137-3552

Bibliografia

Prof. zw. dr hab. c Jacek Izydor Fisiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2008-05-13] .
Poczet Rektorów 1919-2008 na stronie UAM. amu.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-25)].
"Mostly Medieval: In Memory of Jacek Fisiak" Hans Sauer, Piotr P. Chruszczewski (red.) Beyond Language vol. 5. San Diego, CA: Æ Academic Publishing.

Linki zewnętrzne

Pełna lista publikacji prof. Jacka Fisiaka

[1] Zmarł prof. zw. dr hab. Jacek Fisiak. amu.edu.pl, 2019-06-04. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-04)].

[rs-2] Jacek Fisiak. rejestry-notarialne.pl.

[3] Kto jest kim w Polsce: informator biograficzny. Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.). Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1993, s. 160–161. ISBN 83-223-2644-0.

[ifa-4] Prof. Jacek Fisiak w Akademii Europejskiej.

[5] Jan Kamiński (red.), Nasz Wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906-2006. Zarys historyczny. Wspomnienia., 2006, s. 496, ISBN 83-908655-0-5. ↑

[6] Jacek Fisiak | Wydział Anglistyki UAM :: AMU Faculty of English [online], wa-amu-edu-pl.translate.goog [dostęp 2023-01-04] .

[7] PiotrP. Bojarski PiotrP., Dwie twarze byłego rektora - reportaż Piotra Bojarskiego o prof. Fisiaku [online] [dostęp 2006-04-18] .

[8] Informacje w BIP IPN. [dostęp 2022-04-23].

[ifaa-9] Profil prof. Jacka Fisiaka na stronie internetowej Instytutu Filologii Angielskiej UAM.

[10] Redakcja, Poznań: Pogrzeb profesora Jacka Fisiaka - tłumy żegnały go na cmentarzu na Junikowie [online], Głos Wielkopolski, 13 czerwca 2019 [dostęp 2019-06-14] (pol.).

[11] Piotr Bojarski. Dwie twarze byłego rektora. „Gazeta Wyborcza Poznań”. nr 92, s. 6, 2006-04-18. [dostęp 2014-09-26]. [zarchiwizowane z adresu].

[12] M.P. z 2005 r. nr 83, poz. 1176

[13] M.P. z 1996 r. nr 60, poz. 561

[PAN-14] Jacek Fisiak. instytucja.pan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. na stronie internetowej Polskiej Akademii Nauk.

[15] Jacek Fisiak – Kondolencje, nekrologi.wyborcza.pl

[16] Doktorzy Honoris Causa. [w:] Uniwersytet Opolski [on-line]. uni.opole.pl. [dostęp 2015-08-12].

[17] Kronika Wydarzeń. Część druga (kwiecień – czerwiec 1989), w: Kronika Miasta Poznania, nr 1-2/1991, s.228, ISSN 0137-3552

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Rektorzy Uniwersytetu Poznańskiego (1919–1939)	Heliodor Święcicki (1919–1923) Zygmunt Lisowski (1923–1924) Stanisław Dobrzycki (1924–1925) Ludwik Sitowski (1925–1926) Jan Gabriel Grochmalicki (1926–1928) Edward Feliks Lubicz-Niezabitowski (1928–1929) Stanisław Wincenty Kasznica (1929–1931) Jan Sajdak (1931–1932) Stanisław Pawłowski (1932–1933) Stanisław Runge (1933–1936) Antoni Peretiatkowicz (1936–1939)
Rektorzy tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich (1940–1945)	Ludwik Jaxa-Bykowski (1941–1943) Roman Pollak (1943–1945)
Rektorzy Uniwersytetu Poznańskiego (1945–1955)	Stefan Tytus Dąbrowski (1945–1946) Stefan Błachowski (1946–1948) Kazimierz Ajdukiewicz (1948–1952) Jerzy Suszko (1952–1955)
Rektorzy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (od 1955)	Jerzy Suszko (1955–1956) Alfons Klafkowski (1956–1962) Gerard Labuda (1962–1965) Czesław Łuczak (1965–1972) Benon Miśkiewicz (1972–1981) Janusz Ziółkowski (1981–1982) Zbigniew Radwański (1982–1984) Franciszek Kaczmarek (1984–1985) Jacek Fisiak (1985–1988) Bogdan Marciniec (1988–1990) Jerzy Fedorowski (1990–1996) Stefan Jurga (1996–2002) Stanisław Lorenc (2002–2008) Bronisław Marciniak (2008–2016) Andrzej Lesicki (2016–2020) Bogumiła Kaniewska (od 2020)