NNS Dorina (1970)
Klasa | |
---|---|
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
26 stycznia 1970 |
Wodowanie |
16 września 1970 |
Nigeryjska Marynarka Wojenna | |
Nazwa |
Dorina |
Wejście do służby |
21 lipca 1972 |
Wycofanie ze służby |
1987 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
500 ts standard |
Długość |
61,6 m |
Szerokość |
9,5 m |
Zanurzenie |
3,3 m |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne, moc 6800 hp, 2 śruby | |
Prędkość |
22 węzły |
Zasięg |
3500 Mm przy 14 w. |
Uzbrojenie | |
• 2 działa uniwersalne 102 mm L/45 (1 × II) • 2 działa plot. 40 mm L/60 (2 × I) • 2 działka plot. 20 mm (2 × I) | |
Załoga |
66 |
NNS Dorina – nigeryjska korweta, jeden z dwóch okrętów Nigeryjskiej Marynarki Wojennej brytyjskiego typu Mk 3 stoczni Vosper Thornycroft, znajdujący się w służbie od 1972 do 1987 roku. Nosił numer burtowy F 81. Nazwa oznaczała hipopotama.
Wyporność pełna okrętu wynosiła około 650 ton, a napędzały go silniki wysokoprężne, pozwalające na osiąganie prędkości 22 węzłów. Uzbrojenie stanowiły dwa działa uniwersalne kalibru 102 mm i małokalibrowe działa przeciwlotnicze.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]„Dorina” była pierwszą z serii dwóch korwet zbudowanych dla Nigeryjskiej Marynarki Wojennej przez brytyjskie przedsiębiorstwo stoczniowe Vosper Thornycroft, określonych przez nie jako model 3 (Mk 3). Wywodziły się z linii niewielkich okrętów zaprojektowanych z własnej inicjatywy stoczni Vosper we współpracy z koncernem Vickers-Armstrongs na początku lat 60. XX wieku, z przeznaczeniem na eksport, głównie dla młodych afrykańskich państw postkolonialnych, jako nowoczesne, a przy tym tanie i łatwe w obsłudze okręty eskortowe[1]. Pierwszymi z tej rodziny były korwety Mk 1, dla Ghany i Libii[2][a]. Model Mk 2 nie znalazł nabywców, po czym około 1966 roku powstał projekt nieco powiększonej korwety Mk 3[3]. W tym roku też stocznia Vosper połączyła się ze stocznią Thornycroft, tworząc przedsiębiorstwo Vosper Thornycroft[1]. Oryginalnie projekt modelu Mk 3 zakładał uzbrojenie w pojedynczą armatę kalibru 102 mm, wyrzutnię pocisków przeciwlotniczych bliskiego zasięgu Sea Cat i wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych Terne, oraz napęd trzema śrubami, ale również nie został w takiej postaci zamówiony[3].
28 marca 1968 roku Nigeria zamówiła budowę dwóch okrętów uproszczonego i tańszego wariantu Mk 3, napędzanego tylko dwoma silnikami i pozbawionego uzbrojenia rakietowego i przeciwpodwodnego[4]. Ich nazwy: „Dorina” i „Otobo” oznaczały hipopotama w rdzennych językach nigeryjskich, stąd w literaturze były one nazywane też jako typ Hippopotamus[5]. Nazewnictwo to kontynuowano także dla dwóch zamówionych później przez Nigerię korwet Mk 9 („Enymiri” i „Erinomi”)[6].
Stępkę pod budowę pierwszej korwety położono w należącej do Vosper Thornycroft stoczni Camber Shipyard w Portsmouth 26 stycznia 1970 roku, pod numerem budowy 2635, a kadłub wodowano 16 września tego roku[7]. Próby morskie okręt ukończył w czerwcu 1972 roku, a 21 lipca 1972 roku został przekazany marynarce nigeryjskiej[7]. Otrzymał nazwę „Dorina” oznaczającą hipopotama w języku hausa oraz numer burtowy F 81[7].
Opis techniczny
[edytuj | edytuj kod]Architektura i kadłub
[edytuj | edytuj kod]Okręt miał gładkopokładowy kadłub, przy czym dolna kondygnacja nadbudówki stanowiła nadbudowę, ze ścianami stanowiącymi przedłużenie burt[8]. Prosta dziobnica była silnie wychylona do przodu, a pokład miał niewielki wznios[8]. Na pokładzie dziobowym umieszczone było zdwojone stanowisko armat kalibru 102 mm z głęboką maską przeciwodłamkową[8]. Całe śródokręcie zajmowała niewysoka nadbudówka, z przeszklonym pomostem nawigacyjnym[8]. Pośrodku długości okrętu znajdował się pojedynczy obudowany maszt o przekroju prostopadłościennym, z jajowatą osłoną anteny radaru kierowania ogniem na szczycie, a za nim niski opływowy komin[8]. Za kominem umieszczona była podstawa dużej anteny radaru dozoru ogólnego, a za nią działko przeciwlotnicze kalibru 40 mm na końcu nadbudówki i drugie niżej na pokładzie rufowym[8].
Dane dotyczące wielkości okrętów są rozbieżne w publikacjach. Wyporność standardowa według wczesnych roczników flot była podawana w zaokrąglonej wartości 500 ts (ton angielskich), a pełna 650 ts[9]. Według innych źródeł, wyporność standardowa wynosiła 580 ts, a pełna 660 ts[10], względnie wyporność standardowa wynosiła 550 t, bojowa 630 t, a specjalna 660 t[7]. Długość całkowita wynosiła 61,57 m (202 stopy), a między pionami 56,4 m lub 55,4 m[b]. Szerokość całkowita wynosiła 9,5 m, a zanurzenie 3,3 m[9]. Kadłub dzielił się na 12 przedziałów wodoszczelnych[11].
Załoga okrętu składała się z 66 ludzi, w tym siedmiu oficerów, później 67 ludzi, w tym ośmiu oficerów[c]. Okręty posiadały dodatkowe pomieszczenia dla dowódcy zespołu i jego sztabu[11].
Uzbrojenie
[edytuj | edytuj kod]Uzbrojenie główne stanowiły dwie brytyjskie armaty uniwersalne kalibru 102 mm Mk 16* o długości lufy 45 kalibrów (L/45) w podwójnym stanowisku Mk 19* R.P.51 z maską przeciwodłamkową[12]. Działa te wywodziły się z II wojny światowej i były ładowane ręcznie[2].
Uzbrojenie przeciwlotnicze stanowiły dwie automatyczne armaty kalibru 40 mm Bofors Mk 1N o długości lufy L/70 w pojedynczych stanowiskach Mk 7[d]. Uzupełniały je dwa działka automatyczne 20 mm Oerlikon na podstawach Mk 2A[12].
Wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]- radar Plessey AWS-1 (dozoru ogólnego)[12]
- radar HSA M 22 (kierowania ogniem) i system kierowania ogniem HSA WM 20[12][10]
- radar Decca TM 626 (nawigacyjny)[12]
- sonar Plessey MS-22[2][12] lub Plessey M 26[13]
- system walki radioelektronicznej (ECM) Decca[2]
Napęd
[edytuj | edytuj kod]Napęd stanowiły dwa czterosuwowe, 16-cylindrowe silniki wysokoprężne MAN V8V 24/30-B o mocy ciągłej po 2535 kW (3400 hp, 3447 KM) i mocy chwilowej po 3304 kW (4430 hp, 4492 KM) – łącznie 6800 do 8860 hp[e]. Napędzały one dwie śruby, pozwalając na osiąganie prędkości maksymalnej 22 węzły[7]. Zasięg przy prędkości ekonomicznej 14 węzłów wynosił 3500 mil morskich[9] lub według innych danych, 3450 Mm[7]. Zapas paliwa wynosił 68 ton[2][14] lub według innych danych, 71 ton[11] lub 75 ton[10].
Służba
[edytuj | edytuj kod]Okręt podniósł banderę nigeryjską 7 grudnia 1972 roku w Portsmouth[15]. Pierwszym dowódcą okrętu był kmdr por. Akin Aduwo[15]. Po przyjęciu do służby w 1972 roku, NNS „Dorina” przepłynęła z Portsmouth do Nigerii. W latach 1975–1976 przeszła remont u producenta[2]. Od 17 maja do czerwca 1977 roku wraz z okrętem szkolnym „Ruwan Yaro” wyruszyła w daleki rejs szkolny po portach Afryki zachodniej, Ameryki Południowej i Karaibów[16]. Między innymi, okręty przekroczyły na oceanie równik i złożyły wizytę w Brazylii, po raz pierwszy w historii marynarki nigeryjskiej[16]. Odwiedziły wówczas Dakar, Recife, Paramaribo, Port-of-Spain, Georgetown, Fortalezę, Freetown i Temę, reprezentując marynarkę nigeryjską i spotykając się z dużym zainteresowaniem, prawdopodobnie jako pierwsze okręty państw czarnej Afryki w portach południowoamerykańskich i karaibskich[16].
Od początku lat 80., w związku z trudnościami finansowymi marynarki nigeryjskiej, która nabyła zbyt wiele nowych jednostek, stan techniczny jej okrętów zaczął się pogarszać[17]. W połączeniu z brakiem dbałości ze strony oficerów i załóg, doprowadziło to do tego, że około 1983 roku stosunkowo nowa korweta była już niesprawna[11]. 6 grudnia 1983 roku została przeholowana z bazy w Apapie do stoczni w Wilmot Point w celu przyszłego remontu (oba miejsca w aglomeracji Lagos)[7]. Tam pozbawiony należytej konserwacji okręt zatonął 16 kwietnia 1987 roku przy nabrzeżu[f]. 18 maja tego roku okręt został podniesiony przy użyciu dźwigu pływającego[7]. We wrześniu 1987 roku znajdował się ponownie w Apapie, wycofany ze służby[7].
Według części publikacji, w kwietniu 1988 roku „Dorina” została przetransportowana do Włoch w celu remontu i przebudowy na okręt patrolowy, lecz prac nie podjęto z uwagi na brak funduszy – jednak według bardziej szczegółowych źródeł, była to bliźniacza jednostka „Otobo”[g].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Były to: „Kromantse” i „Keta” dla Ghany i „Tobruk” dla Libii (Ehlers 2012 ↓, s. 90-91).
- ↑ Długość całkowita 61,57 m (202 stopy) wg Combat Fleets of the World 1976/77 ↓, s. 288, Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 287 i Jane’s Fighting Ships 1975-76 ↓, s. 253, natomiast pierwsze i drugie źródło podają różne o metr wartości długości między pionami: odpowiednio 55,4 m i 56,4 m (185 stóp). Odmiennie od ogółu publikacji Ehlers 2012 ↓, s. 91 podaje długość maksymalną 56,57 m
- ↑ 66 ludzi według Ehlers 2012 ↓, s. 92 i Jane’s Fighting Ships 1975-76 ↓, s. 253, 67 ludzi według nowszego rocznika Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 382
- ↑ Tak szczegółowo według Ehlers 2012 ↓, s. 92, natomiast Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 287 podaje ogólnie działka 40 mm starszego modelu L/60 (większość źródeł podaje tylko kaliber).
- ↑ Tak według Ehlers 2012 ↓, s. 91, z tym że przeliczenie z kilowatów wskazuje, że podana tam moc 3400/4430 KM w istocie wyrażona jest w koniach parowych (hp). Bardziej ogólne publikacje podają moc łączną 8000 hp (Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 287)
- ↑ 16 kwietnia 1987 według Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 287, natomiast według Ehlers 2012 ↓, s. 91 – w marcu 1987 roku.
- ↑ Informacja o przetransportowaniu „Doriny” do Włoch według Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 287, jednakże według szczegółowego artykułu H. Ehlersa, mającego profesjonalny związek z marynarką nigeryjską w tym okresie, była to „Otobo”, a los „Doriny” jest nieznany (Ehlers 2012 ↓, s. 91-94)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Ehlers 2012 ↓, s. 86.
- ↑ a b c d e f Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 287
- ↑ a b Ehlers 2012 ↓, s. 87-88.
- ↑ Ehlers 2012 ↓, s. 88, 91.
- ↑ Jane’s Fighting Ships 1975-76 ↓, s. 253.
- ↑ Ehlers 2012 ↓, s. 96-97.
- ↑ a b c d e f g h i Ehlers 2012 ↓, s. 91.
- ↑ a b c d e f Na podstawie rysunku w Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 287 i fotografii Ehlers 2012 ↓, s. 92
- ↑ a b c Jane’s Fighting Ships 1975-76 ↓, s. 253; Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 287
- ↑ a b c Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 382
- ↑ a b c d Ehlers 2012 ↓, s. 92-94.
- ↑ a b c d e f Ehlers 2012 ↓, s. 91-92.
- ↑ Jane’s Fighting Ships 1975-76 ↓, s. 253
- ↑ Combat Fleets of the World 1976/77 ↓, s. 288.
- ↑ a b U.K.: NIGERIAN NAVY'S NEW WARSHIP DORINA, COMMISSIONED AT PORTSMOUTH, Reuters, 8 grudnia 1972 .
- ↑ a b c Ba Raji: Memoir of an Executive Admiral. Partridge Africa, 2014, s. Chapter 4. ISBN 1-4828-0315-1. (ang.).
- ↑ Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 286-287.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Hartmut Ehlers. Fregaty biedaka. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2012. XIX (113), maj – czerwiec 2012. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
- Jane’s Fighting Ships 1975-76. John Moore (red.). Nowy Jork: Franklin Watts, 1975. ISBN 0-531-03251-5. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 1986-87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
- Combat Fleets of the World 1976/77: Their Ships, Aircraft, and Armament. Jean Labayle-Couhat (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1976. ISBN 978-0-87021-183-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Fotografia korwety w serwisie Smugmug
- British warship exports in the 1960s and ’70s (fotografia z prób morskich)
- U.K.: NEW CORVETTE BUILT FOR NIGERIAN NAVY SHOWS HER PACES AT END OF SEA TRIALS, British Pathe, 1972 . (film z prób morskich)