Nagroda Stalinowska
Nagroda Stalinowska, Nagroda im. Stalina (ros. Сталинская премия, Пре́мия имени Ста́лина) – nagroda państwowa w ZSRR przyznawana w latach 1940–1954 obywatelom tego państwa za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauki, techniki, literatury i sztuki oraz nowych metod wytwarzania i konstruowania wyrobów.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nagroda Stalinowska została ustanowiona w 1939 roku, aby uczcić 60. rocznicę urodzin Józefa Stalina[1][2]. Była przyznawana corocznie formalnie przez Komitet Nagrody Stalinowskiej, przy czym ostateczna decyzja należała do Stalina[1]. Nagrody przyznawano za osiągnięcia w roku poprzednim[2]. Pierwsza ceremonia wręczenia nagród odbyła się wiosną 1941 roku, kiedy to nagrodę odebrało ponad 250 sowieckich naukowców, inżynierów i intelektualistów[2]. Wręczenie nagród wstrzymano w latach wojennych 1944–1945, rozdano je podczas specjalnej ceremonii w 1946 roku[2]. Ostatnie nagrody ogłoszono w 1952 roku, lista laureatów w 1953 roku była przygotowana, lecz nie została ogłoszona z uwagi na śmierć Stalina w marcu 1953 roku[2]. Dopiero w 1956 roku powrócono do nagród, które zostały przemianowane na Nagrody Leninowskie[1][2].
1 stycznia 1940 roku Rada Najwyższa ZSRR ustanowiła cztery nagrody (po 100 000 rubli każda) przyznawane w dziedzinie literatury (za poezję, prozę, dramaturgię i krytykę literacką)[3].
W 1949 roku ustanowiono Międzynarodową Nagrodę Stalinowską „Za umocnienie pokoju między narodami” – przemianowaną w 1956 roku na Międzynarodową Nagrodę Leninowską „Za umocnienie pokoju między narodami”[4].
W 1966 roku wprowadzono Nagrodę Państwową ZSRR[1]. W ramach destalinizacji nazwę Nagroda Stalinowska zastępowano w publikacjach historycznych nazwą Nagroda Państwowa ZSRR, wymieniano dyplomy i medale[2].
Laureaci Nagrody Stalinowskiej
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Smorodinskaya: Encyclopaedia of Contemporary Russian. Routledge, 2013, s. 52. ISBN 978-1-136-78786-7. [dostęp 2016-12-31]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g T. Vu, W. Wongsurawat: Dynamics of the Cold War in Asia: Ideology, Identity, and Culture. Springer, 2009, s. 95. ISBN 978-0-230-10199-9. [dostęp 2016-12-31]. (ang.).
- ↑ Постановление СНК СССР об учреждении премии и стипендии имени Сталина. „Prawda”. № 351, 21.12.1939. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР Об учреждении международных Сталинских премий "За укрепление мира между народами". „Puls”, 24.12.1949. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).