Piłat i inni

Piłat i inni
Pilatus und andere – Ein Film für Karfreitag
Gatunek	dramat
Rok produkcji	1972
Data premiery	1972 (RFN)
Kraj produkcji	RFN
Język	niemiecki
Czas trwania	98 minut
Reżyseria	Andrzej Wajda
Scenariusz	Andrzej Wajda; (na podstawie fragmentu; Mistrza i Małgorzaty; Michaiła Bułhakowa)
Główne role	Jan Kreczmar; Wojciech Pszoniak
Muzyka	Johann Sebastian Bach; (fragmenty; Pasji wg św. Mateusza)
Zdjęcia	Igor Luther
Scenografia	Andrzej Wajda
Kostiumy	Andrzej Wajda; Gunther Ludecke
Montaż	Joanna Rojewska
Produkcja	RFN

Piłat i inni (niem. Pilatus und andere – Ein Film für Karfreitag) – niemiecki film telewizyjny z 1972 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy. Obraz inspirowany był jednym z wątków powieści Michaiła Bułhakowa pt. Mistrz i Małgorzata. Był to ostatni film, w którym wystąpił aktor Jan Kreczmar.

Realizacja

Reżyser skupił się wyłącznie na wątku jerozolimskim powieści Bułhakowa, pomijając całkowicie wątek moskiewski. Adaptacja nawiązuje do współczesności, a zdjęcia kręcono w RFN w następujących lokacjach:

na ulicach Frankfurtu nad Menem (Droga Krzyżowa),
na wysypisku śmieci pod Wiesbaden (Golgota),
w ruinach dawnej hitlerowskiej Kongreshalle w Norymberdze (pałac Piłata)^[1]^[2].

Niektóre sceny filmu pozostawiono z polskim dialogiem, z użyciem niemieckiego lektora.

Cenzura

Po nakręceniu film padł ofiarą peerelowskiej cenzury. W 1975 roku w zaleceniach dla cenzorów Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk zakazał publikowania informacji na temat tego filmu. Tomasz Strzyżewski w swojej książce o cenzurze w PRL cytuje oficjalny tajny dokument urzędu kontroli, podając zakres ingerencji cenzorskich: "Nie należy dopuszczać do publikacji żadnych materiałów, recenzji, omówień i artykułów na temat filmu "Piłat i inni" oraz żądań szerokiego rozpowszechnienia tego filmu. Mogą być zwalniane wyłącznie informacje repertuarowe o fakcie wyświetlenia tego filmu w konkretnym kinie studyjnym. Zalecenie nie dotyczy specjalistycznych pism filmowych, z których należy usuwać jedynie ewentualne żądania szerokiego rozpowszechniania"^[3].

Obsada

Jan Kreczmar – Piłat z Pontu
Wojciech Pszoniak – Jeszua Ha-Nocri
Daniel Olbrychski – Mateusz Lewita
Andrzej Łapicki – Afraniusz
Marek Perepeczko – centurion Marek Szczurza Śmierć
Władysław Sheybal – Kajfasz
Jerzy Zelnik – Juda z Kiriatu
Franciszek Pieczka – głos barana pracującego w rzeźni (nie występuje w napisach)

Przypisy

↑ Andrzej Wajda: Piłat i inni | WYSPA [online] [dostęp 2021-10-18] (pol.).
↑ Pilatus und andere. Film Polski. [dostęp 2023-03-31]. (pol.).
↑ Strzyżewski 2015 ↓, s. 119.

Bibliografia

Tomasz Strzyżewski: Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015. ISBN 978-83-61344-70-4.

Linki zewnętrzne

[1] Andrzej Wajda: Piłat i inni | WYSPA [online] [dostęp 2021-10-18] (pol.).

[2] Pilatus und andere. Film Polski. [dostęp 2023-03-31]. (pol.).

[CITEREFStrzyżewski2015119-3] Strzyżewski 2015 ↓, s. 119.

[1]

[2]

[3]

1950–1959	Pokolenie (1954) Kanał (1956) Popiół i diament (1958) Lotna (1959)
1960–1969	Niewinni czarodzieje (1960) Samson (1961) Powiatowa lady Makbet (1962) Miłość dwudziestolatków (1962, segment) Popioły (1965) Bramy raju (1967) Przekładaniec (1968) Wszystko na sprzedaż (1968) Polowanie na muchy (1969)
1970–1979	Brzezina (1970) Krajobraz po bitwie (1970) Piłat i inni (1971) Wesele (1972) Ziemia obiecana (1974) Człowiek z marmuru (1976) Smuga cienia (1976) Umarła klasa. Seans T. Kantora (1976) Bez znieczulenia (1978) Dyrygent (1979) Panny z Wilka (1979)
1980–1989	Człowiek z żelaza (1981) Danton (1982) Miłość w Niemczech (1983) Kronika wypadków miłosnych (1985) Biesy (1988)
1990–1999	Korczak (1990) Pierścionek z orłem w koronie (1992) Nastazja (1994) Wielki tydzień (1995) Panna Nikt (1996) Pan Tadeusz (1999)
2000–2009	Wyrok na Franciszka Kłosa (2000) Zemsta (2002) Solidarność, Solidarność... (2005, segment) Katyń (2007) Tatarak (2009)
2010–2019	Wałęsa. Człowiek z nadziei (2013) Powidoki (2016)
Seriale TV	Ziemia obiecana (1975) Z biegiem lat, z biegiem dni… (1980)